دانستنی های خشکی چشم، اشک طبیعی و اشک مصنوعی

واضح آرشیو وب فارسی:سایت رسیک: دانستنی های خشکی چشم، اشک طبیعی و اشک مصنوعی

اشک مایعی است که با فرآیند ایجاد اشک در چشم ها تولید می شود. وظایف اشک، تمیز کردن و شستشوی سطح چشم، ضدعفونی کردن و لغزنده کردن چشم ها برای حرکت آسان کره چشم و پلک ها، جلوگیری از خشک شدن چشم ها و پلک ها و دفع مواد تجمع یافته حاصل از فرآیند پاسخ به استرس است.

● چشم ها را باید شست با اشک

اشک مایعی است که با فرآیند ایجاد اشک در چشم ها تولید می شود. وظایف اشک، تمیز کردن و شستشوی سطح چشم، ضدعفونی کردن و لغزنده کردن چشم ها برای حرکت آسان کره چشم و پلک ها، جلوگیری از خشک شدن چشم ها و پلک ها و دفع مواد تجمع یافته حاصل از فرآیند پاسخ به استرس است. اما گاهی اشک در چشم ها خشک شده و مشکلاتی در چشم ایجاد می کند. در این مقاله کوشیده ایم با کمک متخصصان چشم به سوالات رایج در این زمینه پاسخ بگوییم.

● مواد تشکیل دهنده اشک

اشک چیزی فراتر از آب ساده است. اشک، مخلوط پیچیده ای از آب، چربی ها، پروتئین، مواد معدنی، مواد ضد باکتری و عوامل رشد است. این مخلوط سطح چشم را نرم و شفاف می سازد و دید خوب بدون آن امکان پذیر نیست.

● لایه های تشکیل دهنده اشک

اشک از سه لایه چربی، آب و موکوس تشکیل شده است که هرگونه مشکلی در هر کدام از این لایه ها ممکن است موجب ایجاد علایم خشکی چشم شود.

▪ لایه چربی اشک: لایه بیرونی اشک است که از غدد کوچکی که در ضخامت پلک ها قرار دارد، ترشح می شود. این لایه سطح اشک را نرم می کند و از سرعت تبخیر آن می کاهد.

▪ لایه آبی اشک: لایه میانی آن است که حدود ۹۰ درصد اشک را شامل می شود و از آب و کمی نمک تشکیل شده است. لایه آبی چشم را پاک کرده و اجزای خارجی را می شوید و کاهش آن می تواند سبب بی ثباتی اشک و خشکی چشم شود، به نحوی که لایه های چربی و مخاط با هم تماس حاصل کرده و موجب ایجاد ترشح چسبنده ای می شود که در بیماران مبتلا به خشکی چشم معمول است.

▪ لایه موکوسی (مخاطی) اشک: لایه درونی اشک بوده که سبب پخش شدن یکدست اشک روی سطح چشم و مرطوب ماندن آن می شود. اشک بدون لایه موکوس نمی تواند به چشم بچسبد. به همین دلیل نقاط خشک براقی در سطح قرنیه در قسمت هایی از سطح چشم که فاقد لایه موکوسی است ایجاد می شود.

● عملکرد اشک در چشم

اشک چشم علاوه بر اینکه وسیله ای برای بروز احساسات است، سبب حفظ چشم ها شده و آنها را نرم می سازد. لایه ای از اشک همواره در چشم وجود دارد که میزان آن با پلک زدن ثابت باقی می ماند. لایه اشک با پلک زدن روی سطح چشم پخش می شود و از تحریک اعصاب سطحی چشم جلوگیری می کند. این لایه همچنین خطر عفونت را کاهش داده و با هر بار پلک زدن به تخلیه مواد زاید از چشم کمک می کند.

انواع ترشح اشک

۱) ترشح پایه اشک: که سبب نرم نگه داشتن چشم می شود و طی ۲۴ ساعت به طور مرتب ترشح می شود.

۲) ترشح تحریکی اشک: که در پاسخ به تحریک یا احساسات ایجاد می شود. زمانی که چشم به وسیله جسم خارجی تحریک می شود یا وقتی که فردی گریه می کند، اشک بیش از حد تولید می شود که به آن ترشح تحریکی اشک گفته می شود.

اساس ایجاد خشکی چشم

کاهش تولید مایع از غدد ترشح کننده اشک می تواند ثبات لایه اشک را بر هم زند. به این ترتیب این لایه به سرعت شکسته شده و نقاط خشکی را روی قرنیه ایجاد می کند که سبب تحریک و کاهش بینایی می شود. متعادل نبودن مواد سازنده اشک نیز می تواند به خشکی چشم منجر شود.

علت خشکی چشم در برخی از افراد، متعادل نبودن ترکیب اشک و در برخی دیگر، تولید ناکافی برای نرم نگه داشتن چشم است. آسیب به غدد اشکی ناشی از التهاب یا اشعه نیز می تواند تولید اشک را متوقف کند.

علایم و نشانه های خشکی چشم

علایم و نشانه های خشکی چشم عبارت اند از:

▪ تحریک و احساس سوزش یا خارش در چشم،

▪ احساس وجود جسم خارجی در چشم،

▪ ترشح چسبناک در چشم یا اطراف آن،

▪ افزایش تحریک چشمی در اثر دود یا باد،

▪ خستگی چشمی پس از کمی مطالعه،

▪ تحمل نداشتن به هنگام استفاده از لنزهای تماسی

در صورتی که علایم خشکی چشم از جمله قرمزی، ناراحتی، خستگی یا درد چشم مشاهده شود، ضروری است که بیمار به چشم پزشک مراجعه کند تا علت ناراحتی چشم مشخص شود. این علایم اغلب در هر دو چشم دیده می شوند.

● پرسش نامه

▪ شما می توانید با پاسخ گویی به سوالات و جمع امتیازهای مربوطه، سلامت اشک چشم خود را بررسی کنید

▪ چند سال دارید؟

ـ زیر ۳۰ سال (۰)

ـ بین ۳۰ تا ۴۵ سال (۱)

ـ بالای ۴۵ سال (۲)

• جنس:

مذکر (۱) مونث (۲)

▪ شما دارای چند مورد از مشکلات چشمی زیر هستید؟ یا از کدامیک از علایم زیر رنج می برید؟

ـ پلک های متورم (۲)

ـ قرمزی چشم (۲)

ـ احساس جسم خارجی (شن ریزه) در چشم (۲)

ـ سوزش چشم (۲)

ـ ترشح موکوسی از چشم (۲)

ـ حساسیت به نور (۲)

ـ خشکی چشم ها (۲)

ـ اشک ریزش (۲)

ـ خستگی چشم ها (۲)

▪ آیا چشمان شما به هوای گرم، جریان شدید هوا یا دود سیگار حساس است؟

خیر (۰) بعضی اوقات (۱) همیشه (۲)

▪ آیا بعد از مدتی که به صفحه کامپیوتر نگاه می کنید احساس سوزش در چشم می کنید؟

بله (۲) خیر (۰)

▪ بعد از استفاده از لوازم آرایشی مشکلی برای چشم هایتان به وجود می آید؟

بله (۲) خیر (۰)

▪ از لنزهای تماسی استفاده می کنید؟

خیر (۰)

لنزهای سخت (۱)

لنزهای نرم (۲)

▪ کدام یک از داروهای زیر را استفاده می کنید؟

قرص های خواب آور (۲)

آرام بخش (۲)

قرص ضد بارداری (۲)

داروی ضد فشار خون (۲)

داروهای ضد آلرژی (۲)

داروی ضد آکنه (۲)

▪ آیا از بیماری مفصلی رنج می برید؟

بله (۲) خیر (۰)

▪ آیا دیابت دارید؟

بله (۲) خیر (۰)

▪ مشکلی در کارکرد تیروئید دارید؟

بله (۲) خیر (۰)

▪ آیا دچار مشکلات پوستی در صورت خود هستید؟ (مانند آکنه و...)

بله (۲) خیر (۰)

پاسخ نامه:

۱ ۱۵) احتمالا طبیعی

۱۵ ۲۵) احتمال وجود مشکل در اشک شما وجود دارد، لطفا با چشم پزشک مشورت کنید.

۲۵ به بالا) احتمال وجود خشکی چشم بالا است، لطفا با چشم پزشک مشورت کنید.

● شیوه استفاده از قطره های اشکی

۱) ابتدا لازم است دستان خود را پیش از هربار مصرف قطره های چشمی بشویید. قطره های چشمی باید در پاکیزه ترین حالت ممکن استفاده شود تا از ورود باکتری ها به چشم جلوگیری به عمل آید.

۲ ) یک واحد را از بقیه جدا کرده، آن را به صورت عمودی گرفته به قسمت بالایی آن ضربه بزنید تا همه مایع در انتهای آن جمع شود.

سر قطره را به صورتی که در شکل نشان داده شده است، بردارید.

۳) سر را عقب برده و به بالا نگاه کنید. پلک پایین را به سمت پایین کشیده، بطری را به صورت عمودی نگه داشته و قسمت پایین آن را فشار دهید تا یک قطره داخل چشم شما بریزد.

۴ ) باید به یاد داشته باشید که گنجایش هر چشم بیش از یک قطره نیست بنابراین اگر در هر بار مصرف بیش از یک قطره بریزید، قطره قبلی از چشم خارج می شود.

۵) پس از استفاده از قطره چشمی، چشمان خود را چند ثانیه ببندید و گوشه داخلی چشم را به مدت چند ثانیه با ملایمت فشار دهید تا راه خروج اشک بسته شود و قطره ریخته شده در چشم برای مدت بیشتری در چشم بماند.

۶ ) مراقب باشید تا قسمت انتهایی ظرف دارو به دست یا مژه ها برخورد نکند چرا که موجب انتقال باکتری های موجود به داخل قطره و پس از آن به چشم می شود.

۷ ) پس از هر بار مصرف، در قطره چشمی بلافاصله بسته شود.

۸ ) داروهای چشمی که به صورت بطری چندبار مصرف یا ژل های چشمی تهیه شده اند، طی یک ماه از زمان باز شدن در آن باید استفاده شوند و باقی مانده دارو پس از یک ماه از تاریخ باز شدن باید دور انداخته شود.

۹) اگر برای شما بیش از یک قطره چشمی تجویز شده است، بین ریختن دو قطره باید حداقل ۱۵ دقیقه فاصله باشد.

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: سایت رسیک]

[مشاهده در: www.ri3k.eu]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 316]