مروري بر آثار منتشر شده موسيقي كسالت تابستاني‌ بازار موسيقي

واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین: مروري بر آثار منتشر شده موسيقي كسالت تابستاني‌ بازار موسيقي
جام جم آنلاين: از هر كدام از ناشران و فروشگاه‌هاي محصولات موسيقي كه بپرسيد، معتقدند فصل تابستان فصل ركود محصولات موسيقي است. به نظر مي‌آيد فصل تفريح و سفر با رشد خريد آلبوم‌هاي موسيقي نسبت عكس داشته است. اما ركود بازار در تابستان امسال چندان ربطي به تغييرات فروش فصلي ندارد.

تعداد آثار منتشر شده در پنج ماهه اول سال به اندازه‌اي كم بوده كه در هر حوزه‌اي تعداد آثار تقريبا به اندازه تعداد انگشتان دو دست است. در ميان اين آثار اندك نيز هم هنوز اثري كه نظر بيشتر موسيقي‌دوستان را به خود جلب كند و اسم آلبوم را بر سر زبان‌ها بيندازد، منتشر نشده است.

اعمال قانون كپي رايت از يك سو و تغيير3 مدير در بخش نظارت و ارزشيابي در طول يك‌سال گذشته، گسترش مسووليت و افزايش حيطه اختيارات حراست از سوي ديگر، خواه‌ناخواه جريان صدور مجوز‌ها را كند‌تر از پيش كرده است.

جدول پرفروش‌هاي بازار موسيقي ايران بسختي تغيير پيدا مي‌كند. هفته‌ها مي‌گذرد و همان جدول با همان تركيب و ترتيب بر ديوار مي‌ماند. هنوز بسياري از پرفروش‌هاي بازار را آثار منتشر شده سال‌گذشته تشكيل مي‌دهند. در ميان آثار موسيقي ايراني غوغاي عشق‌بازان محمدرضا شجريان، مولويه شهرام ناظري و درياي بي‌پايان از گروه دستان گوي سبقت را ربوده‌اند.

با اين‌كه مدت زيادي است كه از انتشار اين آلبوم‌ها بخصوص درياي بي‌پايان مي‌گذرد در سال جديد به جز تعدادي آلبوم كه نتوانسته است با اقبال روبه‌رو شود، ‌آلبوم پر سر و صدايي نداشتيم.

مدير فروش فروشگاه سپيد و سياه دراين‌باره مي‌گويد: با مشكلاتي كه براي انتشار يك آلبوم وجود دارد و مانع مي‌شود يك كار به محض توليد شدن به بازار بيايد، بازار كارهاي اينترنتي بسيار داغ شده است.

هر روز مشترياني را مي‌بينم كه به دنبال كارهاي تازه به اينجا مراجعه مي‌كنند؛ اما وقتي كارها را مي‌بينند و گوش مي‌دهند از خريدن پشيمان مي‌شوند و ترجيح مي‌دهند در اينترنت و كارهاي زير زميني به دنبال موسيقي مورد نظرشان باشند.

موسيقي پاپ باز هم در مقايسه با موسيقي‌هاي ديگر از وضعيت مطلوب‌تري برخوردار است. در مدتي كه آلبوم جديد گروه آريان به بازار آمده، فروش خوبي داشته است. البته با در نظر گرفتن قطعه مشترك آريان و كريس دي برگ خواننده پرطرفدار ايرلندي فروش بيشتري نسبت به آلبوم‌هاي ديگر آريان بايد نصيب اين آلبوم شود؛ چرا كه طرفداران اين خواننده ايرلندي هم علاوه بر طرفداران آريان مايل به خريد آلبوم هستند. شايد اعلام خبر اخير كه به كريس دي برگ مجوز اجراي صحنه‌اي در ايران داده نمي‌شود بر تيراژ آثار مشترك آريان با او بيفزايد.

در زمينه موسيقي پاپ هم بايد گفت كه آلبوم خانه بدوش از فريدون آسارايي كه البته كارهاي قديمي اين خواننده ولي با تنظيم جديد است و آلبوم تازه‌اي از بهنام صفاريان با عنوان شبح به ترتيب دومين و سومين پرفروش‌هاي اين نوع موسيقي باشند.

رعايت قانون كپي رايت و ركود بازار موسيقي غربي‌

بازار موسيقي‌هاي كلاسيك غربي، بي كلام و آثار پاپ غربي را تقريبا مي‌توان تعطيل شده فرض كرد. در طول سال گذشته و امسال جز آثاري از باخ و بتهوون چيز تازه‌اي به بازار نيامده است.

انتشار آثار هنرمندان غربي كه تا چند سال پيش بازار داغي داشت، تعطيل شده است و امروز ديگر كمتر كارهايي از ياني و كريس دي برگ و يا هنرمندان ديگر مي‌بينيم.

بي‌علاقگي ناشران به انتشار و توليد اين آثار به دنبال مصوبه‌اي است كه از سوي شوراي نظارت و ارزشيابي از يك سال پيش براي آثار خارجي‌اي اعمال مي‌شود. طبق قانون جديد هر اثر خارجي كه قرار است در ايران توليد شود، بايد با اجازه رسمي ناشر و صاحب اثر به چاپ برسد.

تا 2 سال پيش هر ناشري به ازاي درجه كيفي اثر توليدي خود مي‌توانست از يك تا 3 اثر خارجي هم توليد كند. مثلا اگر ناشري كاري توليد مي‌كرد كه درجه 1 هنري مي‌گرفت، مي‌توانست به ازاي آن 3 اثر خارجي منتشر كند.

ناشران هم پس از توليد اثر خود به سراغ ارك كلابتون، ونجليس، كلايدرمن و ديگر آهنگسازان پرطرفدار مي‌رفتند. اما در قوانين جديد ارشاد رتبه بندي آثار حذف شده است و براي انتشار آثار خارجي هم بايد طبق قوانين بين‌المللي حقوق صاحب اصلي اثر رعايت شود.

اين قانون انتشار آثار غربي را هم با ركود مواجه كرده است. بابك چمن‌آرا، مدير شركت آوا خورشيد دراين‌باره مي‌گويد: اين اتفاق بالاخره بايد مي‌افتاد؛ اما به نظر من وزارت ارشاد يا انجمن موسيقي بايد در اين راه به كمك ناشران ايراني مي‌آمد. جز چند ناشر فكر نمي‌كنم كه ديگر ناشران ما دقيقا بدانند قانون كپي رايت يعني چه و يا براي گرفتن مجوز يك اثر بايد چه كنند.

همين باعث شده است كه ناشراني كه اين نوع كارها را منتشر مي‌كردند، در شرايط بدي قرار بگيرند. فكر مي‌كنم اگر اجراي اين قانون با كمك‌هاي وزارت ارشاد براي ايجاد رابطه ميان ناشران داخلي و خارجي و يا توضيح كامل قانون كپي رايت همراه بود، بهتر مي‌شد.

اما مدير نشر موسيقي هرمس معتقد است اگر ناشران آثار خارجي مي‌خواستند، مي‌توانستند با ناشران خارجي ارتباط برقرار كنند: ما كه هيچ سمت و مسووليتي در اين حوزه نداريم در نمايشگاهي كه سال گذشته برگزار شد، جزوه‌هايي را به همكاران و بازديد كنندگان ارائه كرديم.

من هم همكار آنها هستم و اين كار را براحتي انجام دادم. هر كدام از ناشران ما مي‌توانستند اين كار را با كمك ديگران انجام دهند. من فكر مي‌كنم ناشران اين حوزه به اين كار عادت كردند و بسياري از آنها ترجيح مي‌دهند بدون رعايت قوانين كپي رايت كارها را منتشر كنند.

صديقي همچنين نهاد‌هاي موسيقي را در بروز چنين مشكلاتي مقصر مي‌داند و مي‌گويد: انجمن يا خانه موسيقي كه در مصاحبه‌ها به رعايت نكردن اين قانون اعتراض مي‌كنند، چه كار كرده‌اند؟ آيا تا به حال حتي جلسه‌اي براي آموزش و روشن كردن ذهن ناشران اين صنف گذاشته‌اند؟ متاسفانه نهاد‌هاي حوزه موسيقي هم فعال نيستند و هيچ كاري براي موسيقي انجام نداده‌اند.

تازه‌هاي نشر

موسيقي كلاسيك هم مانند موسيقي سنتي روزهاي آرامي را پشت سر مي‌گذارد. البته اين روزها آلبوم تازه‌اي از علي رهبري كه قرار بود روزي رهبري اركستر سمفونيك تهران را به عهده بگيرد، به عنوان خون ايراني به بازار آمده است. شايد اين آلبوم كه آهنگساز آن نيز از شهرت خوبي برخوردار است، بتواند بازار پرفروش‌ها را كمي دستكاري كند.

خون ايراني كار تازه‌اي نيست. اين آلبوم پيش از انقلاب و بر روي صفحه 33 دور با نام نوحه‌ها منتشرشده بود. به گفته مدير شركت آوا خورشيد كه ناشر اين آلبوم است، انتشار اين آلبوم سرآغاز چاپ و نشر مجموعه‌هاي ديگر اين هنرمند است و بزودي مجموعه ديگري از علي رهبري آماده چاپ و انتشار مي‌شود.

مشكلاتي كه براي گرفتن مجوز سر راه ناشران قرار دارد نيز همچنان به قوت خود باقي است. هنوز هم براي انتشار يك آلبوم بايد نظر شوراي كارشناسي را جلب كرد و هنوز هم آثاري به بازار عرضه مي‌شوند كه هفت خوان رستم را پشت سر بگذارند.

مدير نشر موسيقي ماه ريز ضمن گلايه از اين اوضاع مي‌گويد: متاسفانه آنها كه بايد همكاري بيشتر و نگاه و فكر روشن‌تري نسبت به موسيقي داشته باشند، مشكلاتي به وجود مي‌آورند. ما هنوز هم بايد بگوييم شنونده بايد راجع به كيفيت كار و خوب و بد بودن آن نظر دهد.

حكايت همچنان باقي است. اين طور كه به نظر مي‌رسد، مشكلات دريافت مجوز، محدود بودن دامنه انتخاب ناشران در نوع موسيقي و خط قرمز‌هاي ريز و درشت و گاهي سليقه‌اي اعمال قوانين جديد بدون در نظر گرفتن شرايط حاكم در جامعه و بازار داغ موسيقي‌هاي غير مجاز همه از عوامل عدم موفقيت آلبوم‌هاي موسيقي است.

آزاده شهمير نوري
شنبه 26 مرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: جام جم آنلاین]

[مشاهده در: www.jamejamonline.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 170]