تور لحظه آخری
امروز : سه شنبه ، 15 آبان 1403    احادیث و روایات:  امام علی (ع):چه بسيار عزيزى كه، نادانى اش او را خوار ساخت.
سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون شرکت ها

تبلیغات

تبلیغات متنی

صرافی ارکی چنج

صرافی rkchange

سایبان ماشین

دزدگیر منزل

تشریفات روناک

اجاره سند در شیراز

قیمت فنس

armanekasbokar

armanetejarat

صندوق تضمین

Future Innovate Tech

پی جو مشاغل برتر شیراز

لوله بازکنی تهران

آراد برندینگ

موسسه خیریه

واردات از چین

حمية السكري النوع الثاني

ناب مووی

دانلود فیلم

بانک کتاب

دریافت دیه موتورسیکلت از بیمه

قیمت پنجره دوجداره

بازسازی ساختمان

طراحی سایت تهران سایت

irspeedy

درج اگهی ویژه

تعمیرات مک بوک

دانلود فیلم هندی

قیمت فرش

درب فریم لس

زانوبند زاپیامکس

روغن بهران بردبار ۳۲۰

قیمت سرور اچ پی

خرید بلیط هواپیما

بلیط اتوبوس پایانه

تعمیرات پکیج کرج

لیست قیمت گوشی شیائومی

خرید فالوور

پوستر آنلاین

بهترین وکیل کرج

بهترین وکیل تهران

اوزمپیک چیست

خرید اکانت تریدینگ ویو

خرید از چین

خرید از چین

تجهیزات کافی شاپ

نگهداری از سالمند شبانه روزی در منزل

بی متال زیمنس

ساختمان پزشکان

ویزای چک

محصولات فوراور

خرید سرور اچ پی ماهان شبکه

دوربین سیمکارتی چرخشی

همکاری آی نو و گزینه دو

کاشت ابرو طبیعی و‌ سریع

 






آمار وبسایت

 تعداد کل بازدیدها : 1826058673




هواشناسی

نرخ طلا سکه و  ارز

قیمت خودرو

فال حافظ

تعبیر خواب

فال انبیاء

متن قرآن



اضافه به علاقمنديها ارسال اين مطلب به دوستان آرشيو تمام مطالب
archive  refresh

شیوه‏هاى ارتباط شیعه با امام صادق علیه السلام


واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: شیوه‏هاى ارتباط شیعه با امام صادق علیه السلام

رابطه شیعیان با امام صادق(ع) الف - رابطه استاد و شاگردى وسعت دانشگاه جعفرى ب- رابطه عادى عصر امام صادق علیه السلام، یكى از دوران هاى پرشكوه و طلایى در تاریخ ‏تشیع است. در این عصر، تشیع گسترش چشمگیرى نمود و بر تعدد شیعیان افزوده گشت و در اثر آزادى نسبى روابط شیعیان با امام ‏صادق(ع)، آن حضرت توانست فقه و كلام شیعه را توسعه دهد و اصول و مبانى آن را روشن كند. نقش آن حضرت در معرفى مبانى شیعه به حدى‏ بود كه مذهب شیعه به نام آن جناب و«مذهب جعفرى‏» شهرت یافت.بعد از رحلت رسول اكرم(ص)، دیگران در جایگاه آن حضرت نشستند وعلى (ع) در حاشیه ماند. با این حال تعداد زیادى از بزرگان صحابه ‏تنها آن جناب را امام برحق مى‏دانستند؛ حذیفه بن یمان مى‏گفت:«هر كس كه طالب دیدار امیرالمؤمنین بر حق است، على را ملاقات ‏نماید.» (1)عبدالله بن مسعود مى‏گفت: «در قرآن خلفا چهار تن هستند: آدم، هارون، داوود و على علیهم السلام .» (2)این بزرگان كاملا با امامشان در ارتباط بودند ولى تشكل ‏جداگانه‏اى از سایر مسلمانان نداشتند. اما بعد از قتل عثمان و آغاز خلافت على(ع) همان طور كه طرفداران بنى‏امیه شكل حزبى به‏ خود گرفتند و عثمانیان نامیده شدند، شیعیان نیز صف خویش را از دیگران جدا نمودند و آزادانه تشیع خود را اعلام كردند. ولى این ‏وضع دیرى نپایید و با حاكمیت ‏بنى‏امیه، شیعه‏ گرى جرمى سنگین به ‏شمار آمد؛ معاویه طى بخشنامه‏اى به عمال و فرماندارانش در سراسر كشور نوشت: «اگر دو نفر شهادت دادند كه شخصى از دوستداران على ‏و خاندان او است، اسمش را از دفتر بیت المال حذف كنید و حقوق و مقررى او را قطع نمایید.» (3) و با وجود حكمرانى سفاكانى ‏چون: زیاد، ابن زیاد و حجاج بن یوسف، ارتباط شیعیان با رهبرانشان به نهایت درجه كاهش یافته بود. لذا اخبارى بدین‏ مضمون به چشم مى‏خورد كه بعد از شهادت امام حسین(ع) تنها چهارتن ‏در كنار امام سجاد(ع) ماندند. (4) و شخصى چون سعید بن جبیر به ‏جرم رابطه داشتن با امام زین العابدین (ع) بالاى دار مى‏رود. (5) تا این كه با پایان یافتن قرن اول هجرى و شروع دعوت عباسیان و قیامهاى طالبیان، وضع عوض مى‏شود و توجه بنى‏امیه به جاى دیگر معطوف مى‏گردد و شیعیان نفس راحتى مى‏كشند و توان این را مى‏یابند كه با امامانشان رابطه برقرار نمایند كه این مطلب درعصر امام ‏صادق(ع) به اوج خود رسید.

رابطه شیعیان با امام صادق(ع)ارتباط شیعیان و مسلمانان را با امام صادق(ع)، مى‏توان به دو نوع كلى تقسیم كرد: الف - رابطه استاد و شاگردىعده‏اى از بزرگان شیعه چون هشام بن حكم، محمد بن مسلم، ابان بن ‏تغلب، هشام بن سالم، مؤمن الطاق، مفضل بن عمر، جابربن حیان ‏و... از شاگردان و تربیت‏ شدگان محضر آن حضرت بودند كه تعداد شاگردان ایشان را عده‏اى از محققان و دانشمندان شیعه چهار هزارتن دانسته‏اندو تنها از جواب سوالهایى كه از آن حضرت مى‏شد، چهار صد رساله نگارش یافته است. (6) بعضى از شاگردان امام ‏صادق(ع) داراى آثار علمى و شاگردان متعددى بودند، به عنوان ‏نمونه هشام بن حكم سى و یك جلد كتاب نوشته (7) و جابربن حیان ‏نیز بیش از دویست جلد كتاب در زمینه‏هاى گوناگون به خصوص‏ در رشته‏هاى علوم عقلى، طبیعى، فیزیك و شیمى تصنیف كرده بود. (8) ابان بن تغلب در مسجدالنبى جلسه درس داشت و آنگاه كه وارد مسجد مى‏شد ستونى را كه پیامبر(ص) تكیه مى‏داد، براى او خالى مى‏كردند. (9) وسعت دانشگاه جعفرىشاگردان امام صادق(ع) منحصر به شیعیان نبودند، بلكه پیروان سنت ‏و جماعت نیز از مكتب آن حضرت برخوردار مى‏شدند؛ پیشوایان ‏چهارگانه اهل ‏سنت ‏بلاواسطه یا با واسطه شاگرد امام صادق(ع) بودند. ابوحنیفه در راس این پیشوایان قرار دارد كه به گفته ‏خودش، دو سال شاگرد امام بوده و اساس علم و دانشش از این دو سال است. (10)شاگردان امام از نقاط مختلف همچون: كوفه، بصره، واسط، حجاز و سایر مناطق و نیز از قبایل گوناگون مانند: بنى‏اسد، مخارق، طى، سلیم، غطفان، ازد، خزاعه، خثعم، مخزوم، بنى ضبه، قریش به ویژه ‏بنى‏حارث بن عبدالمطلب و بنى الحسن بودند كه به مكتب آن حضرت‏ پیوستند. (11) به گفته ابن حجرعسقلانى، فقها و محدثانى همچون: شعبه، سفیان ‏ثورى، سفیان بن عینیه، مالك، ابن جریح، ابوحنیفه، پسر وى موسى، وهیب بن خالد، قطان، ابوعاصم و گروه انبوه دیگرى از آن حضرت‏ حدیث نقل كرده‏اند. (12) امام صادق(ع) هر یك از شاگردان خود را در رشته‏اى كه با ذوق و سلیقه او سازگار بود، تشویق و تعلیم مى‏نمود و در نتیجه هر كدام ‏از آنها در یك یا دو رشته ازعلوم مانند: حدیث، تفسیر و علم كلام ‏تخصص پیدا مى‏كردند.كوفه یكى از مهمترین كانون هاى تجمع شاگردان امام صادق(ع) بود؛ حسن بن على بن زیاد وشاء كه از شاگردان امام رضا(ع) بوده، نقل ‏كرده كه در مسجد كوفه نهصد نفر استاد حدیث مشاهده كردم كه‏ همگى از جعفربن محمد(ع) حدیث نقل مى‏كردند. (13)

ب- رابطه عادىكلیه شیعیانى كه توانستند خدمت امام صادق(ع) برسند و یا به ‏نحوى با آن حضرت رابطه برقرار نمایند، جزو شاگردان آن جناب ‏محسوب نمى‏شوند؛ زیرا تشیع در این عصر گسترش زیادى یافته و به ‏اكثر قلمروهاى اسلامى رسیده بود و شمار زیادى از مسلمانان ازاهل ‏بیت علیهم السلام پیروى مى‏كردند. با توجه به گزارش هاى رسیده ‏از آن عصر، روابط شیعیان با آن حضرت را مى‏توان به روش هاى زیر بیان كرد:1- از طریق سفر حج و عمرهسفر مردم به حج كه براى توانگران واجب بود، وسیله خوبى به شمار مى‏آمد، تا شیعیان بتوانند، در مدینه خدمت امام صادق(ع) برسند واز محضر ایشان بهره‏مند شوند. همچنین آن حضرت در موسم حج، در مسجدالحرام جلسه درس تشكیل و به سوالات و مسائل شرعى پاسخ ‏مى‏دادند؛ شیخ مفید نقل مى‏كند در یكى از این جلسات عده‏اى به ابن‏ابى‏ العوجاء ملحد پیشنهاد كردند، از امام صادق(ع) كه به قول ‏آنها علامه زمان و داناى روزگار است و مردم اطراف او را گرفته‏اند؛ سوالاتى كند و آن حضرت را نزد مردم شرمنده و مفتضح ‏سازد كه با پاسخ هاى عالمانه امام صادق(ع)، ابن ابى‏العوجاء، نومید و ناراحت نزد یاران خود برگشت. (14)2- سفر جهت تعلیم مسائل شرعىاگر چه در روزگار قدیم، مسافرت براى تعلیم و یادگیرى مسایل عادى‏ كارى دشوار بود، با این حال مواردى در دست است كه نشان مى‏دهد بعضى از مومنان براى اخذ یك مسئله فقهى، رنج و مشقت مسافرت ‏طولانى را بر خود هموار مى‏كردند؛ چنان كه مرحوم قطب الدین راوندى ‏نقل كرد: « شخصى زنش را سه بار طلاق داده بود و در مورد جواز رجوع، از مطلقات شیعه پرسیده بود، جوابش را داده بودند ولى‏ همسرش راضى نشده، مگر این كه از امام صادق(ع) استفتاء كند كه در این هنگام امام صادق(ع) به دستور خلیفه عباسى در حیره، تحت نظر به سر مى‏برد و مانع ملاقات مردم، با او بودند. لذا آن شخص خود را به قیافه «خیار فروشى‏» در آورد و به در خانه امام صادق(ع) آمد و مسئله‏اش را پرسید و جواب گرفت.» (15)3- برقرارى رابطه توسط وكیلانیكى از مهمترین راه هاى ارتباط مردم با امام صادق(ع)، از طریق‏ وكیلان آن جناب بود كه این روش از زمان امام صادق(ع) به جهت ‏گسترش مناطق شیعه ‏نشین توسط ائمه اطهارعلیهم السلام مورد استفاده قرار مى‏گرفت. شیعیان نیز توسط این وكیلان وجوهات شرعى ‏خویش را حضور ائمه اطهارعلیهم السلام مى‏فرستادند و هم دستورات ‏و مسائل شرعى را از طریق آنان دریافت مى‏نمودند.ائمه علیهم السلام با تحمل سختیها و مشقات فراوان، فرهنگ و احکام دین مبین اسلام را توسعه داده تا کنون که به دست ما رسیده است. برماست که قدر و ارزش دین را بدانیم و در حفظ آن، کوشا بوده و برای توسعه و گسترش آن اهتمام نماییم.     پى‏نوشت ها:1- بلاذرى، احمدبن یحیى، انساب الاشراف، منشورات موسسه الاعلمى ‏للمطبوعات، بیروت، ج‏3، ص 115.2- ابن شهرآشوب، مناقب آل ابى‏طالب، دارالاضواء، بیروت، ج‏3، صص‏77 و 78.3- ابن ابى‏الحدید، شرح نهج البلاغه، داراحیاء الكتب العربیه، ج 1، صص‏43- 45.4- شیخ طوسى، اختیار معرفة‏الرجال، معروف به رجال كشى، موسسه ‏آل‏البیت (ع) لاحیاء و التراث، ج 1، ص 332.5- همان، ص 335.6- محقق المعتبر، ج 1، ص‏26.7- فتال نیشابورى، روضة ‏الواعظین، موسسه الاعلمى للمطبوعات، ص‏229/ طبرسى، اعلام الورى، ص 284.8- ابن ندیم، الفهرست المكتبة التجاریه الكبرى، قاهره، ص‏517- 512.9- اسد حیدر، الامام الصادق و المذاهب الاربعه، ج 1، ص 55.10- همان، ص 70.11- همان، ص‏37.12- تهذیب التهذیب، ج 1، ص‏ 88 .13- رجال نجاشى، دفتر نشر اسلامى وابسته به جامعه مدرسین، قم، ص‏39 - 40.14- شیخ مفید، الارشاد، ترجمه محمدباقر ساعدى خراسانى، كتابفروشى اسلامیه، ص 545.15- قطب الدین راوندى، الخرائج و الجرائح، ترجمه غلامحسن ‏محرمى، صص‏459 و 460.





این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: تبیان]
[مشاهده در: www.tebyan.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 574]

bt

اضافه شدن مطلب/حذف مطلب







-


گوناگون

پربازدیدترینها
طراحی وب>


صفحه اول | تمام مطالب | RSS | ارتباط با ما
1390© تمامی حقوق این سایت متعلق به سایت واضح می باشد.
این سایت در ستاد ساماندهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ثبت شده است و پیرو قوانین جمهوری اسلامی ایران می باشد. لطفا در صورت برخورد با مطالب و صفحات خلاف قوانین در سایت آن را به ما اطلاع دهید
پایگاه خبری واضح کاری از شرکت طراحی سایت اینتن