واضح آرشیو وب فارسی:سایت رسیک: بیماری متابولیکی است که معمولا 48 ساعت بعد از زایش رخ می دهد و غالبا در گاوهای پر تولید اتفاق می افتد( البته ممکن است بیماری چند هفته قبل تا چند هفته بعد زایمان دیده شود).
سبب شناسی:
کاهش کلسیم خون به هنگام آغاز شیردهی که منجر به تخلیه کلسیم یونیزه سرم می شود که در صورت عدم درمان کشنده خواهد بود.
گونه های حساس:
بیماری علاوه بر گاومیش در گوسفند و بز و حتی گاوهای گوشتی هم گزارش شده است (با شیوع خیلی کمتر) در امریکا حدود 6 درصد گاوهای شیری سالانه مبتلا می شوند.
در زمان رخداد 75% موارد بیماری در 24 ساعت اول بعد از زایمان رخ می دهد.12% بین 24 تا 48 ساعت بعد از زایمان ، 6% در هنگام زایمان و حدود 5% قبل زایمان
Risk factor های بیماری: نژاد ، سن ، میزان تولید، مهمترین نشانه های خطر بیماری تب شیرند.
نژاد:
نژادهای جرسی و گرنزی حساس ترین اند بعد آنها هلشتاین و بران سوئیس و کمتر حساس ها ایرشایر و شورت هورن و نژادهای بومی
سن: میزان بروز در گاوهای بالای 5 سال(شکم سوم به بعد) افزایش می یابد که علت افزایش تولید است.
میزان تولید:
هر چه تولید بالاتر باشد بیشتر از ظرفیتهای بدن استفاده کرده و رخداد بیماری بیشتر است.
هیچ مشاهده ای در مورد اثر فصل روی شیوع بیماری پیدا نشده است.
باید بین inputو output کلسیم تعادل برقرار باشد تا هموستاز برقرار شود. این هموستاز بوسیله این مکانیسم ها صورت می گیرد.
اثر پاراتورمون روی استخوانها و برداشت کلسیم از آن و جذب کلسیم در روده تحت اثر 1 و 2 دی هیدرو کسی کولی کلسی فرول
دفع کلسیم از ادرار مدفوع و یا شیر است
بعد از زایمان مقدار زیادی کلسیم از شیر دفع می شود که اگر بدن طبیعی باشد کلسیم از روده و استخوانها تامین می شود و اگر نتوانست هایپوکلسمی رخ می دهد.
در بعد از زایمان برای دستیابی به کلسیم مورد نیاز برای تولید شیر از طریق سیگنالهای هورمون پاراتورمون ترشح شده و روی استخوانها اثر کرده و کلسیم بر می دارد و نیز اثر روی کلیه می گذارد و ویتامین D فعال بوجود می اید و ویتامین D و کلسیم را از روده جذب می کند و نیز دفع کلسیم در ادار را کاهش می دهد.
سرعت پاسخ بدن به ویتامین D فعال و پاراتورمون به یکسری عوامل بستگی دارد.1. سن الف: گاوهای مسن تر فراخوانی ca از استخوانها در آنها آهسته است پس حساس ترند
ب: با افزایش سن میزان گیرنده های ویتامینD کاهش می یابد و توانایی کمتری در جذب کلسیم از روده نسبت به تلیسه دارند.
ج: با افزایش تعداد زایش اگر کفایت ها و ذخایر بدن بعد زایمان کم شده باشد حساس ترمی شود
د: با افزایش سن تولید شیر افزایش می یابد
ه: با افزایش سن میزان اسئوکلاست ها کاهش می یابد
برای برداشت کلسیم از استخوانها وجود ویتامین D در کنار پاراتورمون مورد نیاز است.
2.وضعیت موازنه اسید و باز بدن: چون جیره ها منبع از K هستند دام را به سمت آلکالوز متابولیک پیش می روند و کلسیم باند شده و یون کلسیم کمتر است و نیز فعالیت پاراتورمون کمتر می شود. برای اینکه پاراتورمون بتواند عمل کند در PH 35/6 نسبت به PH45/6 بهتر کار می کند و در نتیجه برداشت کلسیم از استخوانها و تشکیل فرم فعال ویتامین D بیشتر می شود.که در PH قلیایی تر فعالیت پاراتورمون کمتر می شود.
3. هایپومنیزمی: منیزیم در متابولیسم کلسیم در چند جا اثر می کند: در روند تبدیل ویتامینD غیر فعال به فعال نقش دارد و نیز در برداشت کلسیم از استخوانها و جذب از روده ها هم نقش کوفاکتوری دارد. در آزاد سازی پاراتورمون هم نقش کوفاکتوری دارد.
4.افزایش فسفر جیره : وقتی فسفر جیره 80 گرم در روز به ازای هر گاو در اواخر آبستنی ،افزایش می یابد نشانه خطری برای بیمار ی است چرا که اگر فسفر در خون در این زمان به 8 میلیگرم به دیسی لیتر می رسد باعث می شود 1 و 2 دی هیدروکسی کولی کلسی فرول مختل شود
5.استروژن ها : افزایش استروژن در اواخر آبستنی صورت می گیرد و موجب می شود عملکرد پاراتورمون در برداشت کلسیم از استخوان مختل شود
هر زمان مکانیسم های جبرانی برای رفع عدم بالانس کلسیم در بدن از کار بیفتد تب شیر رخ می دهد.
نشانه های بالینی:
نشانه های بالینی تب شیر رامی توان به سه مرحله قابل تمایز مستقیم کرد.
مرحله اول:دام هنوز حالت ایستاده دارد .علائم افزایش حساسیت و تحریک پذیری را نشان می دهد. حرکت سر، حرکت گوش و لرزش های ریز در نواحی پهلو و کمر ممکن است مشاهده شود. وقتی دام حرکت می کند تلوتلو می خورد. در حالت ایستاده دام ناآرام است اندام حرکتی را پا به پا می کند. نعره زدن ، تنفس با دهان باز و بیرون آمدن زبان
مرحله دوم : کاهش کلسیم خون، دام توان ایستادن ندارد ولی در وضعیت جناغی زمین گیر می شود، افسردگی، بی اشتهایی ، خشکی پوزه، کاهش درجه حرارت بدن همراه با سردی اندام های انتهایی بدن ، افزایش تعداد ضربان قلب با کاهش شدت صداهای قلبی : فلجی عضلات صاف منجر به رکود دستگاه گوارش برخی اوقات همراه با نفخ ، ناتوانی در دفع و فقدان تونیسته اسفنکتر مقعد، دام نمی تواند ادرار کند. توقف زایمان یا جفت ماندگی به علت سستی رحم است مردمک متسع، در برابر نور دارای بازتاب تاخیری، زمین گیر، جناغی با به پهلو قرار دادن سر مشخصه گاوهای مبتلا به کاهش کلسیم خون است در صورتی که سر کشیده شود شکل s در گردن ممکن است جلب توجه نماید.
مرحله سوم:
کاهش کلسیم خون تا حد اغماءهوشیاری خود را از دست می دهد چنین دامهای عضلات کاملا شل به محرک پاسخ نمی دهد و توان نگه داشتن خود را در حالت زمین گیری جناغی ندارد و از نفخ شدید رنج می برد برون ده قلب وخیم تر می گردد. ضربان ممکن است تا حد غیر قابل لمس پیش رفته و تعداد ضربان به 120 ضربه در دقیقه برسد و گاوها در این مرحله از بیماری بیش از چند ساعت زنده نمی مانند.
تشخیص تفریقی:
1.feto pelvic disproportion بخصوص در تلیسه ها که در سن پایین تلقیح شده و یا تغذیه مناسبی نداشته و یا در عملیات رفع سخت زایی آسیب به عصب رسیده
2. ورم پستانهای کلی فرمی سپتیک
3. تغذیه زیاد از مواد دانه ای که در فاز حاد بی حالی و هیپوترمی
4. متریت سپتیک
5. TRP
6. جابجایی شیردان بخصوص RDAبویژه اگر همراه RDAبویژه اگر همراه RTAباشد.
یافته های آزمایشگاهی:
اندازه گیری کلسیم توتال ، اندازه گیری فسفر ، منیزیم، گلوکز به علت عدم اخذ کمی فسفر کم می شود. اما منیزیم طبیعی یا بیشتر است.
کلسیم طبیعی خون 5/8 تا 5/10 میلی گرم در دسی لیتر در فاز 1 به 5/6 تا 5/8 می رسد در فاز 2 به 5/3 تا 5/4 می رسد. در فاز 3 به 5/1 می رسد.
فسفر طبیعی 5/4 تا 5/7 در این بیماری کم می شود.
منیزیم طبیعی 2 تا 3 است و به 1 تا 5/1 می رسد در حالت افزایش به بالای 3 می رسد.
یافته های کالبدگشایی:
ضایعات کالبد گشایی: ضایعات ویژه مشخص کننده تب شیر دیده نمی شود.شل شدگی عضله قلب به عنوان هیپوکلسمی عنوان شد.
تشخیص:
با توجه به علائم بالینی ، یافته اپیدمیولوژیکی مثل سن دام، رابطه با زمان زایمان، سابقه زمین گیری، اما یافته های آزمایشگاهی، پاسخ به درمان
درمان:
ما در این جاgolden period داریم که 4 ساعت از وقتی است که دام روی زمین افتاده و هر چه دیرتر شود آسیب های عصبی عضلانی بیشتر می شود.اگر دام به مرحله 3 برسد به علت برگرداندن غذا امکان پنومونی استنشاقی وجود دارد. قبل زدن کلسیم باید زیر دام را در نظر گرفت که بعد بلند شدن سر نخورد و فضا برای بلند شدن دام وجود داشته باشد. از gluconate calcium استفاده شود که 25% و 40% دارد که حدود 10-8 گرم کلسیم به دام برسانیم .
که 150 تا 200 گرم بروکلونات کلسیم می شود.
در ترکیب 25% برای گاو 600 کیلویی 800 تا 1000 سی سی می شود. می توان از سرمهای قندی و نمکی استفاده کرد. اگر دام دچار آریتمی شد از آتروپین 1 در 1000 حدود 25 تا 35 سی سی استفاده کرد.
دوز سولفات آتروپین 04/0 به صورت زیر پوست است.
علت شکست درمان1. دوز ناکافی2. راه تجویز غلط تزریق زیرپوست مسائل در پی دارد مانند آبسه3. کف جایگاه لغزنده4. گاو چاق5.سن بالای دام6.در فصول سرد هم پاسخ ضعیف است7.بیماری مخلوطی از کاهش کلسیم، منیزیم، فسفر، گلوکز باشد.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: سایت رسیک]
[مشاهده در: www.ri3k.eu]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 245]