نگاهي بر وضعيت پخت نان و نانوايي‌ها در گيلان (بخش اول)

واضح آرشیو وب فارسی:ايرنا: نگاهي بر وضعيت پخت نان و نانوايي‌ها در گيلان (بخش اول)
داخلي. اقتصادي. نان

* نان مساله‌اي همگاني
نان به عنوان، اصلي‌ترين ماده غذايي نقش زيادي را در سبد غذايي خانوارها به ويژه افراد كم درآمد داشته و در واقع به عنوان بركت خداوند، تقريبا در تمامي سفره‌هاي ايراني جاي دارد.

بنابر اين طبيعي است كه كيفيت و قيمت چنين ماده غذايي مهمي و هر گونه تغييردر اين خصوص، به طور مستقيم رژيم غذايي و حتي امور روزمره مردم به ويژه طبقه كم درآمد جامعه را تحت تاثير قرار دهد.

به گزارش ايرنا، با وجود اهميت بسيار بالاي اين ماده غذايي، بازار نان اغلب از برخي مشكلات و نارسايي‌ها رنج برده و مي‌برد.

نانوايان به‌عنوان اصلي‌ترين تهيه‌كنندگان نان با مشكلاتي چون پايبن بودن درآمدها به دليل ثابت بودن قيمت نان به‌رغم افزايش هزينه ها، كيفيت پايين آرد ارايه شده به آنان ناراضي‌اند.

مصرف‌كنندگان نيز از عدم پخت مناسب نان و كيفيت پايين آن، ضايعات بالاي نان، افزايش قيمتها، عدم رعايت بهداشت در نانوايي‌ها و از اينكه مشتري بايد وقت زيادي را براي خريد صرف كند، رضايت ندارند.

از سوي ديگر دولت بابت آرد يارانه سنگيني مي‌پردازد و مشكلات موجود در جريان توليد نان سنتي سبب شده تا اين بخش از اين يارانه‌ها هدر برود كه در اين معامله هم دولت و هم مردم متضرر خواهند شد.

اين مسايل مسوولان را واداشته تا براي ساماندهي وضعيت توليد، عرضه و قيمت‌گذاري نان، در سالهاي اخير طرحهاي مختلفي را براي ساماندهي گندم، آرد و نان و حركت به سمت توليد نان صنعتي داشته باشند.

* قيمت نان
يكي از اساسي‌ترين دغدغه‌هاي توليدكنندگان و مصرف‌كنندگان ، قيمت نان است كه تعيين نرخ وافزايش قيمت آن هميشه با چالش‌هايي روبرو شده و دولت هم براي متعادل ماندن قيمت آن يارانه هنگفتي را به اين بخش اختصاص داده است.

با افزايش نرخ برنج در سال جاري، تمايل به استفاده از اين ماده غذايي به دليل پايين بودن قيمت آن و جايگزيني براي برنج، افزايش يافته و اين در حالي است كه نانوايان و برخي از مسوولان بر پايين بودن قيمت نان در مقابل افزايش قيمت هزينه‌ها اذعان دارند.

به گفته مسوول اتحاديه صنف نانوايان رشت، مهمترين مشكل نانوايان، پايين بودن نرخ نان در مقايسه با هزينه‌هاي بالاي توليد، تورم و گراني است.

"عادل محمدي" در گفت و گو با ايرنا، گفت: با وجود گذشت دو سال از تصويب نرخ فعلي نان، به رغم افزايش قيمت ساير كالاها و مواد اوليه نان، تاكنون افزايش قيمتي براي آن در نظر نگرفته‌اند.

وي افزود: در زمان حاضر هر قرص نان بربري با وزن ‪ ۵۰۰‬گرم به قيمت ‪۴۰۰‬ ريال، نان لواش هم با وزن ‪ ۲۰۰‬گرم، به قيمت ‪ ۲۰۰‬ريال عرضه مي‌شود.

"محمدي" خاطر نشان كرد: جلسات متعددي براي تعيين نرخ جديد نان برگزار شده و روند اين تغيير در دست اجرا است.

وي افزود: با هماهنگي‌هاي انجام شده، در يك ماه گذشته فقط در شهر رشت، نرخ هر نان سنگك از ‪ ۷۵۰‬ريال به يك هزار و ‪ ۲۰۰‬ريال افزايش يافته است، ضمن اينكه وزن آن نيز از ‪ ۵۰۰‬گرم به ‪ ۶۰۰‬گرم رسيده است.

فرماندار رشت هم با اشاره به فعاليت ‪ ۴۷‬نانوايي سنگكي در شهرستان رشت، گفت: افزايش نرخ نان سنگك بنابر درخواست اين نانوايي‌ها مبني بر دريافت آرد ‪ ۴۵۰‬ريالي و بهبود كيفي نان، انجام شده است.

"علي اكبر پوراوزان" افزود: تعيين قيمت ساير نان‌ها نيز توسط كميته‌اي متشكل از غله و بازرگاني، اتحاديه صنف نانوايان، نماينده شوراي اسلامي شهرستانها و به رياست استاندار گيلان، دردست بررسي است.

وي منطقي شدن قيمت نان را يكي از خواسته‌هاي نانوايان و ضروريات دانست و گفت: با توجه به افزايش قيمت سوخت و انرژي، هزينه كارگر، مواد اوليه و ... قيمت فعلي نان با هزينه‌هاي نانوايي تعادل نداشته و نياز به تجديد نظر دارد.

"پوراوزان" افزود: ضمن توجه به كيفيت و بهبود نان، بايد عرضه آن با قيمت مناسب، توسط كميسيون تنظيم بازار مورد توجه قرار گيرد.

فرماندار رشت با اشاره به اقدامات در دست اجرا در اين زمينه، يادآورشد:
با توجه به استقبال نانوايان از دريافت آرد آزاد، از كميسيون تعيين قيمت نان استان خواستيم تا قيمت نان‌ها را براساس نرخ تعادلي به ما اعلام كنند تا در اين زمينه تصميم‌گيري شود.

"پوراوزان" افزود: در صورت تمايل نانوايي‌ها به استفاده از آرد آزاد (چهار هزار و ‪ ۳۰۰‬ريالي ) به جاي آرد يارانه‌اي، براي پخت نان به شرط آسيب نديدن اقشارآسيب پذير جامعه در آن منطقه، محدوديتي وجود ندارد.

وي گفت: دولت در بحث گندم و آرد مانند ساير بخش‌ها از حذف يارانه‌ها و آزادسازي نرخ آرد استقبال مي‌كند اما اين كار درصورتي انجام مي‌شود كه ‪۳۰‬ درصد دهكهاي پايين جامعه آسيب نبينند.

* كيفيت نان متاثر از افزايش هزينه توليد
عوامل متعددي از جمله تهيه آرد مناسب، دارا بودن دانش، مهارت و تجربه كافي نانوايان، به‌كارگيري درست از بهبوددهنده ها و مخمرها، برخورداري از كارگران ماهر و متخصص، فضاي مناسب و بهداشتي، نرخ نان و...در پخت كيفي نان موثرند.

اما به نظر مي‌رسد، از ميان عوامل ذكر شده پايين بودن قيمت نان موجب شده تا ساير عوامل تحت تاثير آن قرار گرفته و در واقع كيفيت نان فداي قيمت آن شده و توليدكنندگان براي جبران هزينه‌هاي توليد در شرايطي كه نرخ نان ثابت مانده است، به كاهش كمي نان و تخلفاتي ديگر روي بياورند.

در شرايطي كه بخش زيادي از بودجه دولت صرف پرداخت يارانه به گندم، آرد و نان مي‌شود، اما با گذشت زمان نه تنها نان توليدي به لحاظ كيفي ارتقا نمي يابد، بلكه گاه شاهد كاهش شديد كيفيت نان هم هستيم.

كيفيت برخي از نان‌هاي توليد شده به نحوي است كه بعد از گذشت چند ساعت از پخت، نمي‌توان از تمامي قسمتهاي آن استفاده كرد و يا به دليل سوخته شدن و شور بودن هم قابليت استفاده ندارند،به همين دليل گاهي مردم به خريد بيشتر نان براي جبران مافات آن روي مي‌آورند.

مسوول اتحاديه صنف نانوايان رشت در اين زمينه مي‌گويد: تك محصولي بودن كار نانوايان، عدم افزايش قيمت نان و تورم موجب شده تا برخي از نانوايان دچار تخلف شده و به كم كردن وزن نان و توليد روي بياورند.

به گزارش ايرنا، گرچه سازمان‌هاي نظارتي با اعزام بازرس و سركشي از نانوايي‌ها و وزن كردن خمير و بهبود كيفيت نان تلاش مي‌كنند، اما كماكان شاهد ادامه اين روند از سوي برخي از نانوايان هستيم.

از سوي ديگر افزايش دستمزدهاي كارگران نيز موجب شده تا نانوايان بدليل ناتواني در پرداخت دستمزد كارگران ماهر به استفاده از نيروهاي ارزان قيمت در توليد نان روي آورند كه استفاده از اين كارگران ارزان قيمت غيرماهر، افت كيفي شديد نان را به دنبال داشته و موجب شده تا بخش عمده‌اي از يارانه پرداختي دولت به آرد و نان، هدر رود.

"محمدي" مسوول اتحاديه صنف نانوايان رشت نيز با تاييد اين مطلب، گفت:
مقرون به صرفه نبودن درآمد نانوايان موجب شده تا اين واحدها از تعداد كارگران كمتر و يا نيمه ماهر استفاده كنند كه اين مساله در كاهش كيفيت نان توليدي نيز بي‌تاثير نخواهد بود.

مديرعامل شركت غله و خدمات بازرگاني منطقه هفت هم معتقد است: وقتي قيمت گذاري نان براساس كيفيت نان عرضه شده نباشد، نانوايان تمايلي به بهبود كيفيت توليد نان نخواهند داشت.

"سيدمومن نيافر" گفت: علاوه بر آن نانوا به دليل ارزان بودن آرد تحويلي رغبتي به پخت بهتر نان نداشته و در مقابل مشتريان هم به دليل پايين بودن قيمت نان در مقايسه با ساير كالاها، به خريد نان حتي با كيفيت پايين اقدام مي كنند.

وي در گفت وگو با ايرنا، افزود: وقتي قيمت يك كيلو نان، هزار ريال و قيمت ضايعات آن بيشتر از قيمت خود نان باشد، بنابراين تمايلي به جلوگيري از دور ريز نان و خريد نان باكيفيت وجود نخواهد داشت.

* تهيه آرد، اساسي‌ترين ماده مورد نياز نان
آرد به عنوان يكي از مهمترين و اساسي‌ترين مواد اوليه مورد نياز در پخت نان به شمار مي‌رود كه كيفيت مطلوب آن تاثير بسزايي در افزايش كيفيت نان دارد.

اين درحالي است كه اغلب نانوايان و مسوولان در اين زمينه نظر متفاوتي دارند چرا كه نانوايان يكي از مهمترين دليل پايين بودن كيفيت نان را مطلوب نبودن كيفيت آرد عرضه شده عنوان مي‌كنند و در مقابل برخي از مسوولان كيفيت پايين آرد را قبول ندارند.

"محمدي" مسوول اتحاديه صنف نانوايان رشت، مهمترين علت كيفيت پايين نان هاي توليدي را، مطلوب نبودن كيفيت آرد و استاندارد نبودن آن براي پخت نان عنوان مي‌كند.

وي در گفت وگو با ايرنا، گفت: اگر انتخاب آرد توسط نانوايان انجام شود آن نانوا مي‌تواند با انتخاب آرد مناسب كيفيت نان را افزايش داده و حتي كارخانه‌اي را كه آرد مناسب توليد نمي‌كند را از چرخه رقابت دور كند.

"محمدي" افزود: هفت كارخانه آرد در گيلان وجود دارد كه تامين‌كننده آرد مورد نياز استان هستند و نانوايان هر سه ماه يكبار با انعقاد قرارداد با اين كارخانجات، آرد خود را خريداري مي‌كنند.

وي ادامه داد: درصورتي كه آرد كارخانه‌اي مناسب نباشد مي‌توان با كاهش سهم خريد از آن كارخانه و افزايش سهم كارخانه توليدكننده آرد با كيفيت، زمينه رقابت پذيري بين كارخانجات را براي ارتقا كيفيت آرد توليدي شان افزايش داد.

به گفته وي، در زمان حاضر آرد مورد نياز نانوايي‌ها با سه قيمت ‪۴۵۰ ،۷۵‬ و چهارهزار و ‪ ۵۰۰‬ريالي عرضه مي‌شود و از ‪ ۴۰۰‬واحد نانوايي سنتي در رشت، ‪۹‬ واحد آن از آرد آزاد( با قيمت حدود چهارهزار و ‪ ۵۰۰‬ريالي) استفاده مي كنند.

اما "نيافر" مدير عامل شركت غله و خدمات بازرگاني گيلان، معتقد است:
اينكه آرد تحويلي به نانوايي‌ها از چه كارخانه‌اي باشد فرقي نمي‌كند، چرا كه ما آرد با كيفيت مشخص و متناسب با پخت نان را به نانوايان مي‌دهيم.

وي گفت: حتي در زماني كه انتخاب آرد به نانوايان محول شد، اكثر آنها همان آردي را انتخاب كردند كه توسط شركت غله به آنان داده مي‌شد.

"نيافر" با بيان اينكه كارخانه‌ها پس از دريافت گندم، متناسب با كيفيت مورد تقاضاي ما و پخت نان، آرد تحويل مي‌دهند، افزود: اگر نانوايي معتقد است كيفيت پايين نان توليدي‌اش فقط مربوط به كيفيت آرد عرضه شده بوده و به ساير عوامل مانند تنور، ورآمدن خمير، حرارت و مهارت كارگر مرتبط نيست، ما آرد را تعويض مي‌كنيم.

وي يادآورشد: قيمت تمام شده آرد به طور متوسط چهار هزار و ‪ ۲۰۰‬تا چهار هزار و ‪ ۵۰۰‬ريال است اما اين آرد به قيمت ‪ ۷۵‬ريالي به نانوا داده مي‌شود.

به گفته مديرعامل شركت غله و خدمات بازرگاني گيلان، ‪ ۹۳‬درصد نانوايي‌هاي استان از آرد ‪ ۷۵‬ريالي و مابقي از آرد ‪ ۴۵۰‬ريالي براي پخت نان استفاده مي كنند.

"نيافر" ادامه داد: طبق مجوز صادر شده از سال ‪ ۸۵‬نانوايان مجازند تا آرد را به نرخ آزاد و قيمت تمام شده آن خريداري كنند كه ‪ ۱۲۰‬واحد نانوايي در سطح استان اقدام به اين كار كرده‌اند.

وي گفت: البته برخي از نانوايان مشمول اين طرح، به جاي خريد آرد آزاد، با تهيه آرد يارانه‌اي از طريق قاچاق در زمينه پخت نان فعال هستند كه در صورت مشاهده هرگونه تخلف در اين زمينه از طريق قانون نظام صنفي و يا كميته تعزيرات با خاطيان برخورد خواهد شد.

"نيافر" درخصوص تاثير طرح تحول اقتصادي و هدفمند كردن يارانه‌ها در بهبود اين وضعيت، گفت: اجراي اين طرح موجب مي‌شود تا يارانه به صورت مستقيم در آرد و نان هزينه شود چرا كه در زمان حاضر بخشي از يارانه در دست نانوا است. ادامه داردك/‪/۴‬
چهارشنبه 23 مرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ايرنا]

[مشاهده در: www.irna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 431]