ارزش غذايي مركبات : تغذیه و سلامتی

واضح آرشیو وب فارسی:آشپز آنلاین: ارزش غذائي مركبات در تغذيه وسلامتي

مرکبات از دیر باز به عنوان بخشی از رژیم غذائي خوش مزه و مغذی، دارای ارزش بوده است. طعم مرکبات در بین اکثر مردم جهان قابل پذیرش بوده و پیداست که علاوه بر طعم خوب، مرکبات دارای مزایا و اثرات مفید دیگر نیز می باشند. مرکبات و محصولات آن‌ها منابع غنی از ویتامین‌ها، مواد معدنی و فیبرهای رژیمی - پلی ساکارید‌های غیر نشاسته‌ای - بوده که برای رشد و تکامل انسان‌ها ضروری می باشند. علاوه برآن وجود یک سری ترکيبات غیر مغذی در مرکبات می توانند خطر بسیاری از بیماری‌های مزمن را کاهش دهد.

محتوی تغذیه‌ای و کاربرد‌های مرکبات
مرکبات به طور عمده یک منبع بسیار خوبی از ویتامین ث می باشند. با این وجود مانند سایر میوه‌ها، حاوی تعدادی از مواد مغذی ضروری دیگر مثل، قندها، فیبرها، پتاسیم، فولات، تیامین، نیاسین، ویتامین ب6، فسفر، منیزیم، مس، ریبوفلاوین، اسید پانتوتنیک و انواعی از فیتوکمیکال می باشند. علاوه بر این مرکبات حاوی چربی یا سدیم نبوده و منبع غذایی بدون كلسترول می باشند. مقدار متوسط انرژی میوه‌های تازه، پائین می باشد که از این نظر برای مصرف کننده‌هایی که نگران افزایش وزن خود می باشند، بسیار حائز اهمیت می باشد. به عنوان مثال یک پرتقال متوسط محتوی 60 تا 80 کیلو کالری ، یکعدد گریپ فروت 90 کیلو کالری و یک قاشق غذا خوری از آب لیمو- 15 میلی لیتر- تنها 4 کیلو کالری انرژی دارند

کربوهیدرات
ماده مغذی عمده از نظر انرژی در مرکبات، کربوهیدرات است. مرکبات حاوی قند‌های ساده‌ای چون فروکتوز، گلوکز می باشند. پلی ساکاریدهای غیر نشاسته‌ای موجود در مرکبات که همان فیبر رژیمی نامیده می شود، در واقع کربوهیدرات‌های پیچیده‌‌ای با اثرات مثبت بر سلامتی هستند. مهمترین نوع فیبر در مرکبات پکتین بوده که بالغ بر 65 تا 70 درصد از کل فیبر است ، انواع دیگر شامل سلولز، همی سلولز و مقادیر ناچیزی از صمغ ها می باشند .در بدن مواد مغذی محلول در آب را بصورت یک شبکه ژلی نگه داشته و خالی شدن معده را به تاخیر انداخته و عمل هضم و جذب را کند می‌کند که این امر منجر به سیری می شود. میزان
منطقی و توصیه شده فیبر رژیمی در روز 25 تا 30 گرم است.

ویتامین ث

اسکوربیک اسید یا همان ویتامین ث ، یک ویتامین محلول در آب و ضروری بوده و نقش اساسی در تشکیل کلاژن ـ ترکيب عمده بسیاری از بافت های پیوندی بدن ـ ایفا می کند. ویتامین در جذب آهن غیر آلی بسیار مهم بوده و همین طور به درمان اسنرس و کم خونی کمک می کند ويتامين ث ميتواند طول مدت سرماخوردگي و شدت آن را كاهش دهد علاوه براين ويتامين ث به عنوان يك آنتي اكسيدان از آسیب سلول‌ها در برابر رادیکال‌های آزاد حاصل از اکسیداسیون جلوگیری می کند و در جلوگیری از پیشرفت بیماری‌های مختلفی چون سرطان، بیماری‌های قلبی عروقی و تشکیل آب مروارید موثر است.تنها 10 میلی‌گرم از آن در روز به منظور جلوگیری از بیماری اسکوروی مورد نیاز است. اما به منظور سلامتی کافی و توانایی خوب بدنی، 30 تا 100میلی گرم در روز توصیه می‌شود. با یک پرتقال یا گریپ فروت به طور تقریبی به ترتیب 70 میلی گرم و 50 میلی‌گرم ویتامین ث حاصل می شود.

فولات

فولات یک ویتامین محلول در آب است که برای رشد و تولید سلول‌های جدید ضروری است. فولات به تولید دي ان اي - ار ان اي و سلول‌های قرمز خونی کمک کرده و در نهایت از کم خونی جلوگیری می کند. مقادیر توصیه شده فولات 200 میکرو گرم می باشد. یک لیوان آب پرتقال حاوی 75 میلی گرم اسید فولیک است

پتاسیم

یک عنصر مغذی ضروری بوده که به توازن اسید و آب بدن کمک می کند و به عنوان یک الکترولیت مهم، نقش مهمی در انتقال پالس‌ها و ضربات عصبی به
ماهیچه، انقباض ماهیچه و نگه‌داری فشار خون، ایفاء می کند. نیاز روزانه به پتاسیم تقریباً 2000 میلی گرم است. یک پرتقال متوسط و 225 میلی لیتر از آب پرتقال به طور تقریبی به ترتیب دارای 235 میلی گرم و 500 میلی گرم پتاسیم هستند

فیتوکمیکال‌ها

این ترکیبات طبیعی موجود در گیاهان دارای اثرات فیزیولوژیکی بوده و ممکن است به محافظت در برابر بیماری‌های مزمن ویروسی ، سرطان و بیماری های قلبی کمک کند. چندین مورد از این ترکیبات شامل مونوترپن‌ها ، تری‌ترپن‌ها، ( لیمونوئیدها)، فلاونوئیدها، کارتنوئیدها و هیدروکسی سینامیک اسید، می باشند، که از مرکبات جدا شده‌اند. مکانیزم ضد سرطان زایی آن‌ها شامل توانایی آنتی‌اکسیدانی و اثرات آن‌‌ها بر فعالیت آنزیم‌ها، مسمومیت زدایی و بلوکه کردن نیتروزآمین‌ها و قابلیت تمایز سلولی آن‌ها است

بیماری‌هایی که مرکبات از ایجاد و پیش رفت آن‌ها جلوگیری می کنند

بیماریهای قلبی عروقی

یک رژیم حاوی چربی‌های اشباع نشده و کلسترول پائین و سرشار از میوه‌جات و سبزیجات منجر به کاهش بیماری‌های قلبی می شود. مقادیر بالای ویتامین ث از افزایش کلسترول بد-ال دي ال - جلوگیری می کند

بیماریهای مجاری عصبی

در طول مراحل اولیه بارداری، مقادیر کافی فولات به منظور کاهش خطرات و اثرات زایمان ضروری می باشد. در ایالات متحده مقادیر 400 میلی گرم فولات در روز برای زنان باردار توصیه می شود . مصرف منظم مرکبات به تامین فولات کافی و کاهش خطرات زایمان کمک می کند

کم خونی

وتامین ث ، جذب آهن غیر هم ( آهن غیر آلی) را 2 تا 4 برابر افزایش می دهد. گیاه‌خوارانی که مقدار کمی گوشت و محصولات حیوانی مصرف می کنند، بیش تر در معرض خطر کمبود آهن هستند. مصرف منظم مرکبات غنی از ویتامین ث می تواند از آنمی - کم خونی- جلوگیری کند

سنگ کلیه

سنگ کلیه یک ساختار کریستالی است که توسط زیادی نمک در ادرار تشکیل می شود، متداول‌ترین نوع سنگ، سنگ کلسیم است. در بعضی از مردم مستعد، وجود این گونه سنگ ها، به دلیل مقادیر ناکافی سیترات در ادرارشان بوده است . یادآوری می شود که خوردن مرکبات و نوشیدن آب پرتقال ، از ایجاد سنگ کلیه به وسیله افزایش سیترات ادراری جلوگیری می کند.علاوه بر این مرکبات در پیش گیری از بیماری‌های دیگر نظیر آسم و پوکي استخوان و غیره نیز مفید هستند

گروههایی که باید از مرکبات در رژیم غذایی خود به مقدار بیش‌تری بهره‌مند شوند

ـ سیگارها و افرادی که معتاد به مواد مخدر می باشند.

ـ افراد الکلیـ بیماران (خصوصا افراد مبتلابه تب و شکستگی) و کسانی که روی آن‌ها عمل جراحی، انجام شده است.

ـ بیماران خاص ، آن‌هایی که دارای امراض خاص و بحرانی می باشند.

ـ آن‌هایی که سیستم ایمنی بدن آن‌ها دچار مشکل شده است.

ـ بچه‌ها و کودکا ن

ـ افراد سالخورده و مسن

دانشگاه علوم پزشکی وخدمات بهداشتی درمانی قم

معاونت غذا و دارو

اداره نظارت بر مواد غذایی وبهداشتی

posted by محمد رضا روشني @ 4:02

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: آشپز آنلاین]

[مشاهده در: www.ashpazonline.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 219]