کودکان سخت غذا

واضح آرشیو وب فارسی:سایت رسیک: بیشتر پدر و مادرها از تغذیه کودکان خود نگرانند . این والدین از بى ‏میلى و کم غذا خوردن کودکان خود ‏در رنج هستند و شکایت‏هاى مختلفى در این مورد دارند . بى‏اشتهایى و یا بد غذایى کودک در هر ‏شکلش مساله‏ى مهمى است که باید آن را جدى گرفت، چرا که در نهایت‏به سوء تغذیه منجر مى‏شود ‏‏. باید بدانیم فقط گرسنگى نیست که کودک را به سوى غذا مى‏کشاند و یا فقط سیر بودن موجب ‏دورى و پرهیز از غذا نمى‏شود، بلکه عوامل گوناگونى، جدا از نیازهاى بدنى، موجب مى‏شود تا کودک ‏غذا بخورد یا نخورد . ‏

رفتار بزرگ‏ترها در این مورد بسیار تعیین کننده است; براى مثال اگر کودکى صبحانه خوردن خانواده خود ‏را با یک برنامه منظم، دوست داشتنى و با اهمیت نبیند، هیچ میلى به یک صبحانه خوب پیدا نمى‏کند . ‏
در بسیارى از خانواده‏هایى که زنان شاغل هستند دیده شده که مادر، کودک را با عجله بیدار مى‏کند، ‏با عجله لباس او را مى‏پوشاند و به زور، یک لقمه خشک در دستش مى‏گذارد تا آن را به عنوان صبحانه ‏بخورد . آیا به نظر شما، کسى مى‏تواند در یک محیط عصبى، شلوغ و با عجله غذا بخورد؟ ‏
غذا خوردن آن هم در ابتداى صبح، باید همراه با آرامش و تانى باشد . ایستاده غذا خوردن، با عجله ‏لقمه‏اى را درست کردن در حالى که کارهاى مختلفى را انجام مى‏دهید، فضاى ناامنى را براى یک ‏تغذیه مناسب به وجود مى‏آورد . در چنین حالتى، هیچ کودکى میل به خوردن صبحانه ندارد . ‏
خانواده‏هایى که مجبورند صبح زود از خانه خارج شوند و وقت کافى براى صبحانه خوردن در کنار کودک ‏خود را ندارند، بهتر است ‏برنامه‏اى تنظیم کنند که بتوانند همه با هم و در حضور کودک صبحانه بخورند و ‏از این وعده غذایى لذت ببرند . براى نمونه مى‏توان:‏
• ‏- شب‏ها زودتر خوابید; ‏
• ‏- یک سرى کارها را از قبل انجام داد; ‏
• ‏- زودتر بیدار شد تا کودک فرصت کارهاى اولیه را داشته باشد . ‏
در بعضى از خانواده‏هایى که مادران شاغل نیستند، مشکل به شیوه دیگرى خودنمایى مى‏کند: ‏
بعضى از مادران آن قدر دیر بیدار مى‏شوند که مى‏توانند صبحانه و ناهار را همزمان بخورند . دیر بیدار ‏شدن، کوفتگى، خستگى و بى‏حوصلگى، بى‏اشتهایى را به همراه دارد . از آن جا که مادر بى‏میل ‏است‏براى و تهیه صبحانه مناسب تلاشى نمى‏کند، در نتیجه با همان بى‏حوصلگى چیزى را براى کودک ‏خود آماده مى‏کند تا او بخورد . کودکى که همراه مادر خود دیر بیدار شده است طبیعى است که ‏صبحانه و ناهار او یکى مى‏شود . ‏
به کودک فرصت‏بدهید تا صبحانه‏اش را کامل بخورد . در چنین فضایى نه تنها کودکان، بلکه هر انسانى ‏از خوردن صبحانه لذت مى‏برد و طبیعى است که این رفتار به عنوان یک عادت غذایى مناسب در کودک ‏باقى مى‏ماند . ‏
غذاى نيم روز ‏
از آن جا که معده کودکان کم حجم است و غذاى کمى در معده آن‏ها جا مى‏گیرد . به همین دلیل ‏فاصله‏ى بین غذاهاى کودک نباید خیلى زیاد باشد . کودکان، بین صبحانه و ناهار احتیاج به یک غذاى ‏نیم‏روزى دارند . این غذاى نیم‏روزى مى‏تواند انواع میوه، خشکبار، نان و شیرینى‏هاى سبک باشد . ‏خوردن غذا در این زمان براى کودکان بسیار مهم است . ‏

همراهى مادر با کودک در خوردن غذا; یعنى مادر در کنار کودک بنشیند، با او حرف بزند و با هم این ‏غذاى نیمروزى را بخورند . کودکان چه در خوردن صبحانه و چه در ناهار و شام احتیاج به همراهى و ‏همدلى اطرافیان خود دارند و دوست دارند که بزرگ‏ترهایشان در کنارشان باشند و آن‏ها را همراهى ‏کنند . اگر غذاى نیمروز نامناسب باشد در ناهار کودک حتما تاثیر منفى مى‏گذارد . تنقلاتى مانند انواع ‏شکلات و آب نبات و حجم زیاد شیرینى موجب مى‏شود تا کودک یک سیرى کاذب پیدا کند و میلى به ‏غذا نداشته باشد . استفاده از انواع خشکبار، دانه‏ها، مغزها و میوه‏ها به مراتب بهتر است . ‏
ناهار کودک ‏
ناهار کودک باید غذایى کامل با انواع مواد مغذى باشد . حداقل یک ساعت مانده به ناهار از دادن انواع ‏تنقلات به کودک پرهیز شود; این تنقلات جلوى اشتهاى کودک را مى‏گیرد . قبل از ناهار، کودک را از غذا ‏مطلع کنید و اگر در خانه است‏حتما او را از نوع غذا و یا این که غذا در چه وضعیتى است‏با خبر سازید . ‏مى‏توانید از نیم ساعت مانده به غذا کودک را ترغیب به غذا خوردن کنید و این که به زودى غذا آماده ‏مى‏شود .تجربه یک مادر ‏
‏«من از صبح به کودکم مى‏گویم چه غذایى را مى‏خواهم درست کنم و گاهى با هم به نتیجه مى‏رسیم ‏که چه چیزى را درست کنم . در بعضى از مراحل او را تشویق مى‏کنم که به من کمک کند . وقتى بوى ‏غذا در آشپزخانه پیچید از او مى‏خواهم تا بو بکشد و همین مساله تبدیل به یک بازى براى ما مى‏شود ‏‏. من با رفتارهاى مختلف نشان مى‏دهم که غذا بسیار خوش رنگ، خوش‏عطر و خوش‏مزه است و ‏سعى مى‏کنم با آب و تاب فراوان در مورد غذا حرف بزنم . حتما از او مى‏خواهم که در چیدن سفره به ‏من کمک کند و با هم سفره را براى غذا آماده مى‏کنیم . همیشه قبل از خوردن غذا مى‏گویم که حالا ‏ما بهترین و خوش مزه‏ترین غذاى دنیا را مى‏خوریم . » ‏
شکى نیست وقتى مادر این گونه فضا را از نظر روانى آماده مى‏کند، کودک مشتاقانه از غذا استقبال ‏خواهد کرد . کودکى که در چنین محیطى غذا مى‏خورد دیدگاه خوبى به غذا دارد و از خوردن آن لذت ‏مى‏برد . ‏
شور و شوق در غذا خوردن ‏
یکى از عوامل مهمى که موجب مى‏شود تا کودک غذاى خود را با میل و کامل بخورد، شور و شوق ‏مراقب کودک است . هر چه این شور و شوق زیادتر باشد، کودک میل بیشترى به غذا پیدا مى‏کند . ‏مادرى که در رژیم است، پدرى که بعضى از غذاها را مى‏خورد، و برخى را نمى‏خورد و از غذاها ایراد ‏مى‏گیرد، موجب مى‏شود تا کودک نگرش مناسبى به غذا پیدا نکند . ‏
خوردن قسمت‏هاى خاصى از یک ماده غذایى، زیر و رو کردن غذا، جست‏وجو در ظرف غذا، همه و همه ‏رفتارهاى ناپسندى است که کودک از پدر، مادر و مراقبین خود مى‏آموزد . این رفتارها در نهایت موجب ‏مى‏شود که لذت غذا خوردن در جمع خانواده کم شود و در نهایت کودک نیز با بى‏میلى به غذا خوردن ‏خود ادامه دهد . مادر، پدر و مراقبین کودک باید با رفتارهاى خود نشان بدهند که همه غذاها لذیذ، مهم ‏و ارزشمند هستند . ‏

نظم ‏
نظم در خوردن غذا بسیار مهم است و هم غذا خوردن مى‏تواند به نظم کودکان کمک کند و هم نظم ‏مى‏تواند میزان میل کودکان را براى خوردن افزایش دهد . زمان هر وعده از غذا باید ثابت و مشخص ‏باشد . این درست نیست که یک بار کودک را ساعت 6 بیدار کرد و به او صبحانه داد، روز بعد ساعت 10 ‏و روز دیگر ساعت 8 صبح . باید یک زمان مشخص را براى هر وعده غذایى در نظر گرفت . این نظم کمک ‏مى‏کند تا معده کودک براى خوردن غذا منظم عمل نماید . نامنظم بودن ساعت‏هاى هر وعده غذا به ‏بى‏اشتهایى کودک منجر مى‏شود . ‏
تنوع غذايى ‏
تنوع مواد غذایى جدا از این که نیازهاى مختلف جسمانى کودک را تامین مى‏کند، بى‏اشتهایى او را هم ‏رفع مى‏کند . هر روز مى‏توان مواد صبحانه، ناهار و یا شام را تغییر داد . این که هر روز صبح کودک شیر ‏و نان بخورد، طبیعى است که موجب بى‏اشتهایى او مى‏شود . براى مثال مى‏توان یک روز کره، روز دیگر ‏پنیر و در روزهاى دیگر، تخم‏مرغ، آب‏میوه، عسل و . . . در صبحانه کودک گذاشت . ‏
بعضى از پدرها و مادرها چون خودشان به عنوان مثال هویج و یا کدو دوست ندارند، این مواد را به ‏کودکان نیز نمى‏دهند . انواع سبزى‏ها براى کودک مفید است و از همه آن‏ها مى‏توان در غذاهاى ‏مختلف استفاده کرد . ‏
به دلایل مختلف، گروهى از کودکان بعضى از مواد غذایى را دوست ندارند . ممکن است کودکى ‏سیب‏زمینى، هویج، یا لوبیا را دوست نداشته باشد . مراقب کودک باید دقت کند که آیا این دوست ‏نداشتن یک عادت غلط است‏یا واقعا میل به خوردن آن ندارد . اگر پس از بررسى‏هاى دقیق متوجه ‏شدید که کودک یک ماده غذایى مثلا سیب‏زمینى را دوست ندارد، بهتر است از دادن آن ماده غذایى ‏براى مدتى صرف نظر کنید و کودک را مجبور به خوردن آن نکنید . براى مثال کودکانى که از برنج زیاد ‏استفاده مى‏کنند بدنشان کمتر به سیب‏زمینى پخته نیاز پیدا مى‏کند . یا کودکانى که زیاد گوشت ‏مى‏خورند کمتر از لوبیا استقبال مى‏کنند . در حقیقت نیاز آن ماده غذایى به شکل دیگرى تامین ‏مى‏شود . ‏
بى‏اشتهايى روانى ‏
بخش بزرگى از بى‏اشتهایى کودکان بیشتر جنبه روانى دارد . معمولا کودکانى که با یکى از اعضاى ‏خانواده خود مشکل دارند، به غذا بى‏میل مى‏شوند . کودکانى که پدر و مادر مستبد دارند و یا از طرف ‏اعضاى خانواده خود اذیت مى‏شوند بى‏اشتها مى‏شوند . بعضى وقت‏ها نیز کودک از طریق ابراز ‏بى‏میلى و یا غذا نخوردن قصد دارد نظر دیگران را به خود جلب کند . در این حالت مراقب کودک باید ‏دقت کند و به شکل‏هاى مختلف به نیازهاى کودک توجه نماید . بسیار غم‏انگیز است که کودک بخواهد ‏از طریق غذا نخوردن جلب توجه کند .‏

تجربه يک مربى ‏
یکى از کودکان کلاسم به نام «على‏» که بسیار خوب غذا مى‏خورد بعد از مدتى دچار نوعى ‏بى‏اشتهایى شد . در صدد بر آمدم تا علت این مشکل را بفهمم، بعد از مدتى توجه و جست‏وجو در ‏رفتار خانواده او، متوجه شدم که برادر کوچک على به تازگى به حرف آمده است و حرف‏هایى جالب و ‏بامزه مى‏زند و در خانواده مرتب مورد توجه و تایید است و على مدتى است که سعى مى‏کند با تکرار ‏حرف‏هاى برادرش توجه خانواده را به خودش جلب کند، اما بزرگ‏ترها او را دعوا کرده‏اند که چرا ‏مسخره‏بازى در مى‏آورد . على چندین بار به شیوه‏هاى مختلف سعى کرده که با حرف‏ها و کارهایش ‏توجه خانواده را جلب کند، ولى هیچ نوع موفقیتى به دست نیاورده است . تا این که از طریق بى‏غذایى ‏و بد غذایى با موفقیت توجه خانواده را به خود جلب کرده است . بخش دیگرى از بى‏اشتهایى روانى ‏کاملا ناخود آگاه است; یعنى رفتارهاى تند پدر، مادر و مربى آن قدر آزار دهنده است که کودک به نوعى ‏سعى مى‏کند تحت هر شرایطى از بودن در کنار این افراد پرهیز کند و چون در زمان غذا خوردن این ‏نزدیکى بیشتر مى‏شود، کودک سعى مى‏کند که کمتر سر سفره حاضر شود و اگر با اصرار والدین ‏حاضر شود با خوردن اندکى غذا، فورى از سر سفره بلند شده و خود را از این موقعیت آزار دهنده نجات ‏مى‏دهد . ‏
کلام آخر ‏
غذا خوردن یکى از نیازهاى اساسى کودکان است که باید به آن اهمیت دهید تا آن‏ها دچار ضعف ‏جسمى و روحى نشوند و همیشه شاداب باشند .

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: سایت رسیک]

[مشاهده در: www.ri3k.eu]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 341]