واضح آرشیو وب فارسی:سایت رسیک: بیشتر پدر و مادرها از تغذیه کودکان خود نگرانند . این والدین از بى میلى و کم غذا خوردن کودکان خود در رنج هستند و شکایتهاى مختلفى در این مورد دارند . بىاشتهایى و یا بد غذایى کودک در هر شکلش مسالهى مهمى است که باید آن را جدى گرفت، چرا که در نهایتبه سوء تغذیه منجر مىشود . باید بدانیم فقط گرسنگى نیست که کودک را به سوى غذا مىکشاند و یا فقط سیر بودن موجب دورى و پرهیز از غذا نمىشود، بلکه عوامل گوناگونى، جدا از نیازهاى بدنى، موجب مىشود تا کودک غذا بخورد یا نخورد .
رفتار بزرگترها در این مورد بسیار تعیین کننده است; براى مثال اگر کودکى صبحانه خوردن خانواده خود را با یک برنامه منظم، دوست داشتنى و با اهمیت نبیند، هیچ میلى به یک صبحانه خوب پیدا نمىکند .
در بسیارى از خانوادههایى که زنان شاغل هستند دیده شده که مادر، کودک را با عجله بیدار مىکند، با عجله لباس او را مىپوشاند و به زور، یک لقمه خشک در دستش مىگذارد تا آن را به عنوان صبحانه بخورد . آیا به نظر شما، کسى مىتواند در یک محیط عصبى، شلوغ و با عجله غذا بخورد؟
غذا خوردن آن هم در ابتداى صبح، باید همراه با آرامش و تانى باشد . ایستاده غذا خوردن، با عجله لقمهاى را درست کردن در حالى که کارهاى مختلفى را انجام مىدهید، فضاى ناامنى را براى یک تغذیه مناسب به وجود مىآورد . در چنین حالتى، هیچ کودکى میل به خوردن صبحانه ندارد .
خانوادههایى که مجبورند صبح زود از خانه خارج شوند و وقت کافى براى صبحانه خوردن در کنار کودک خود را ندارند، بهتر است برنامهاى تنظیم کنند که بتوانند همه با هم و در حضور کودک صبحانه بخورند و از این وعده غذایى لذت ببرند . براى نمونه مىتوان:
• - شبها زودتر خوابید;
• - یک سرى کارها را از قبل انجام داد;
• - زودتر بیدار شد تا کودک فرصت کارهاى اولیه را داشته باشد .
در بعضى از خانوادههایى که مادران شاغل نیستند، مشکل به شیوه دیگرى خودنمایى مىکند:
بعضى از مادران آن قدر دیر بیدار مىشوند که مىتوانند صبحانه و ناهار را همزمان بخورند . دیر بیدار شدن، کوفتگى، خستگى و بىحوصلگى، بىاشتهایى را به همراه دارد . از آن جا که مادر بىمیل استبراى و تهیه صبحانه مناسب تلاشى نمىکند، در نتیجه با همان بىحوصلگى چیزى را براى کودک خود آماده مىکند تا او بخورد . کودکى که همراه مادر خود دیر بیدار شده است طبیعى است که صبحانه و ناهار او یکى مىشود .
به کودک فرصتبدهید تا صبحانهاش را کامل بخورد . در چنین فضایى نه تنها کودکان، بلکه هر انسانى از خوردن صبحانه لذت مىبرد و طبیعى است که این رفتار به عنوان یک عادت غذایى مناسب در کودک باقى مىماند .
غذاى نيم روز
از آن جا که معده کودکان کم حجم است و غذاى کمى در معده آنها جا مىگیرد . به همین دلیل فاصلهى بین غذاهاى کودک نباید خیلى زیاد باشد . کودکان، بین صبحانه و ناهار احتیاج به یک غذاى نیمروزى دارند . این غذاى نیمروزى مىتواند انواع میوه، خشکبار، نان و شیرینىهاى سبک باشد . خوردن غذا در این زمان براى کودکان بسیار مهم است .
همراهى مادر با کودک در خوردن غذا; یعنى مادر در کنار کودک بنشیند، با او حرف بزند و با هم این غذاى نیمروزى را بخورند . کودکان چه در خوردن صبحانه و چه در ناهار و شام احتیاج به همراهى و همدلى اطرافیان خود دارند و دوست دارند که بزرگترهایشان در کنارشان باشند و آنها را همراهى کنند . اگر غذاى نیمروز نامناسب باشد در ناهار کودک حتما تاثیر منفى مىگذارد . تنقلاتى مانند انواع شکلات و آب نبات و حجم زیاد شیرینى موجب مىشود تا کودک یک سیرى کاذب پیدا کند و میلى به غذا نداشته باشد . استفاده از انواع خشکبار، دانهها، مغزها و میوهها به مراتب بهتر است .
ناهار کودک
ناهار کودک باید غذایى کامل با انواع مواد مغذى باشد . حداقل یک ساعت مانده به ناهار از دادن انواع تنقلات به کودک پرهیز شود; این تنقلات جلوى اشتهاى کودک را مىگیرد . قبل از ناهار، کودک را از غذا مطلع کنید و اگر در خانه استحتما او را از نوع غذا و یا این که غذا در چه وضعیتى استبا خبر سازید . مىتوانید از نیم ساعت مانده به غذا کودک را ترغیب به غذا خوردن کنید و این که به زودى غذا آماده مىشود .تجربه یک مادر
«من از صبح به کودکم مىگویم چه غذایى را مىخواهم درست کنم و گاهى با هم به نتیجه مىرسیم که چه چیزى را درست کنم . در بعضى از مراحل او را تشویق مىکنم که به من کمک کند . وقتى بوى غذا در آشپزخانه پیچید از او مىخواهم تا بو بکشد و همین مساله تبدیل به یک بازى براى ما مىشود . من با رفتارهاى مختلف نشان مىدهم که غذا بسیار خوش رنگ، خوشعطر و خوشمزه است و سعى مىکنم با آب و تاب فراوان در مورد غذا حرف بزنم . حتما از او مىخواهم که در چیدن سفره به من کمک کند و با هم سفره را براى غذا آماده مىکنیم . همیشه قبل از خوردن غذا مىگویم که حالا ما بهترین و خوش مزهترین غذاى دنیا را مىخوریم . »
شکى نیست وقتى مادر این گونه فضا را از نظر روانى آماده مىکند، کودک مشتاقانه از غذا استقبال خواهد کرد . کودکى که در چنین محیطى غذا مىخورد دیدگاه خوبى به غذا دارد و از خوردن آن لذت مىبرد .
شور و شوق در غذا خوردن
یکى از عوامل مهمى که موجب مىشود تا کودک غذاى خود را با میل و کامل بخورد، شور و شوق مراقب کودک است . هر چه این شور و شوق زیادتر باشد، کودک میل بیشترى به غذا پیدا مىکند . مادرى که در رژیم است، پدرى که بعضى از غذاها را مىخورد، و برخى را نمىخورد و از غذاها ایراد مىگیرد، موجب مىشود تا کودک نگرش مناسبى به غذا پیدا نکند .
خوردن قسمتهاى خاصى از یک ماده غذایى، زیر و رو کردن غذا، جستوجو در ظرف غذا، همه و همه رفتارهاى ناپسندى است که کودک از پدر، مادر و مراقبین خود مىآموزد . این رفتارها در نهایت موجب مىشود که لذت غذا خوردن در جمع خانواده کم شود و در نهایت کودک نیز با بىمیلى به غذا خوردن خود ادامه دهد . مادر، پدر و مراقبین کودک باید با رفتارهاى خود نشان بدهند که همه غذاها لذیذ، مهم و ارزشمند هستند .
نظم
نظم در خوردن غذا بسیار مهم است و هم غذا خوردن مىتواند به نظم کودکان کمک کند و هم نظم مىتواند میزان میل کودکان را براى خوردن افزایش دهد . زمان هر وعده از غذا باید ثابت و مشخص باشد . این درست نیست که یک بار کودک را ساعت 6 بیدار کرد و به او صبحانه داد، روز بعد ساعت 10 و روز دیگر ساعت 8 صبح . باید یک زمان مشخص را براى هر وعده غذایى در نظر گرفت . این نظم کمک مىکند تا معده کودک براى خوردن غذا منظم عمل نماید . نامنظم بودن ساعتهاى هر وعده غذا به بىاشتهایى کودک منجر مىشود .
تنوع غذايى
تنوع مواد غذایى جدا از این که نیازهاى مختلف جسمانى کودک را تامین مىکند، بىاشتهایى او را هم رفع مىکند . هر روز مىتوان مواد صبحانه، ناهار و یا شام را تغییر داد . این که هر روز صبح کودک شیر و نان بخورد، طبیعى است که موجب بىاشتهایى او مىشود . براى مثال مىتوان یک روز کره، روز دیگر پنیر و در روزهاى دیگر، تخممرغ، آبمیوه، عسل و . . . در صبحانه کودک گذاشت .
بعضى از پدرها و مادرها چون خودشان به عنوان مثال هویج و یا کدو دوست ندارند، این مواد را به کودکان نیز نمىدهند . انواع سبزىها براى کودک مفید است و از همه آنها مىتوان در غذاهاى مختلف استفاده کرد .
به دلایل مختلف، گروهى از کودکان بعضى از مواد غذایى را دوست ندارند . ممکن است کودکى سیبزمینى، هویج، یا لوبیا را دوست نداشته باشد . مراقب کودک باید دقت کند که آیا این دوست نداشتن یک عادت غلط استیا واقعا میل به خوردن آن ندارد . اگر پس از بررسىهاى دقیق متوجه شدید که کودک یک ماده غذایى مثلا سیبزمینى را دوست ندارد، بهتر است از دادن آن ماده غذایى براى مدتى صرف نظر کنید و کودک را مجبور به خوردن آن نکنید . براى مثال کودکانى که از برنج زیاد استفاده مىکنند بدنشان کمتر به سیبزمینى پخته نیاز پیدا مىکند . یا کودکانى که زیاد گوشت مىخورند کمتر از لوبیا استقبال مىکنند . در حقیقت نیاز آن ماده غذایى به شکل دیگرى تامین مىشود .
بىاشتهايى روانى
بخش بزرگى از بىاشتهایى کودکان بیشتر جنبه روانى دارد . معمولا کودکانى که با یکى از اعضاى خانواده خود مشکل دارند، به غذا بىمیل مىشوند . کودکانى که پدر و مادر مستبد دارند و یا از طرف اعضاى خانواده خود اذیت مىشوند بىاشتها مىشوند . بعضى وقتها نیز کودک از طریق ابراز بىمیلى و یا غذا نخوردن قصد دارد نظر دیگران را به خود جلب کند . در این حالت مراقب کودک باید دقت کند و به شکلهاى مختلف به نیازهاى کودک توجه نماید . بسیار غمانگیز است که کودک بخواهد از طریق غذا نخوردن جلب توجه کند .
تجربه يک مربى
یکى از کودکان کلاسم به نام «على» که بسیار خوب غذا مىخورد بعد از مدتى دچار نوعى بىاشتهایى شد . در صدد بر آمدم تا علت این مشکل را بفهمم، بعد از مدتى توجه و جستوجو در رفتار خانواده او، متوجه شدم که برادر کوچک على به تازگى به حرف آمده است و حرفهایى جالب و بامزه مىزند و در خانواده مرتب مورد توجه و تایید است و على مدتى است که سعى مىکند با تکرار حرفهاى برادرش توجه خانواده را به خودش جلب کند، اما بزرگترها او را دعوا کردهاند که چرا مسخرهبازى در مىآورد . على چندین بار به شیوههاى مختلف سعى کرده که با حرفها و کارهایش توجه خانواده را جلب کند، ولى هیچ نوع موفقیتى به دست نیاورده است . تا این که از طریق بىغذایى و بد غذایى با موفقیت توجه خانواده را به خود جلب کرده است . بخش دیگرى از بىاشتهایى روانى کاملا ناخود آگاه است; یعنى رفتارهاى تند پدر، مادر و مربى آن قدر آزار دهنده است که کودک به نوعى سعى مىکند تحت هر شرایطى از بودن در کنار این افراد پرهیز کند و چون در زمان غذا خوردن این نزدیکى بیشتر مىشود، کودک سعى مىکند که کمتر سر سفره حاضر شود و اگر با اصرار والدین حاضر شود با خوردن اندکى غذا، فورى از سر سفره بلند شده و خود را از این موقعیت آزار دهنده نجات مىدهد .
کلام آخر
غذا خوردن یکى از نیازهاى اساسى کودکان است که باید به آن اهمیت دهید تا آنها دچار ضعف جسمى و روحى نشوند و همیشه شاداب باشند .
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: سایت رسیک]
[مشاهده در: www.ri3k.eu]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 345]