روابط ايران و تركيه در دولت نهم (2)

واضح آرشیو وب فارسی:ايرنا: روابط ايران و تركيه در دولت نهم (2)
خبرگزاري جمهوري اسلامي (ايرنا): آنكارا- با روي كار آمدن دولت نهم به نظر مي رسد روابط خارجي ايران نيز دچار تحول شد و در اين راستا مناسبات ايران و تركيه نيز دستخوش تغييرات زيادي در جهت مثبت گرديد.

*** روابط ايران وتركيه در ابعاد اقتصادي
در بعد اقتصادى بايد گفت مهمترين تحول در روابط دو جانبه، توافقات ايران و تركيه در زمينه انرژى بود كه در سفرهاى متقابل وزير نفت و وزير نيرو به تركيه و وزير انرژى و منابع طبيعى تركيه به ايران، حاصل شد و بازتاب جهانى داشت.
در سال گذشته ميلادى گفت وگوهاى مفيدى بين مقامات وزارت نيروى ايران و وزارت انرژى و منابع طبيعى تركيه صورت گرفت كه منجر به انعقاد توافقنامه و به دنبال آن انعقاد قرارداد همكارى‏هاي دوجانبه براى سرمايه‏گذارى در احداث نيروگاه هاى آبى و حرارتى، تقويت خطوط انتقال برق و توسعه بازرگانى برق بين دو كشور شد كه به موجب اين قرارداد نقشه راه همكارى‏هاى دو كشور در انرژى برق ترسيم و قرار شد ظرفيت انتقال برق بين دو كشور به دو هزار مگاوات افزايش داده شود.
بنا براين قرارداد، ايران و تركيه با تاسيس شركت مشتركى، نيروگاه‏هاى برق در داخل خاك ايران و تركيه با مشاركت بخش خصوصى احداث خواهند كرد.
در اين قرارداد موضوع احداث نيروگاه‏هاى آبى شركت‏هاى تركيه‏اى در ايران نيز مطرح است كه ظرفيت آن 10 هزار مگاوات خواهد بود و پيمانكاران تركيه در اين زمينه سرمايه گذارى خواهند كرد.
در سال 2007 اولين قرارداد فروش برق ايران به يك شركت خصوصى تركيه به ميزان سالانه 5/1 ميليارد كيلوات ساعت، در آنكارا امضا شد.
اين قرارداد را "مسعود حجت" عضو هيات مديره شركت توانير و مديرعامل شركت مديريت شبكه برق ايران و "نورى دوغان كارادنيز" صاحب شركت سهامى " كارتد " تركيه امضا كردند.
اين اولين قرارداد فروش برق ايران به يك شركت خارجى از همسايگان ايران هم بود.
ايران و تركيه در سال گذشته ميلادى يك يادداشت تفاهم همكارى وسيع در زمينه انرژى نفت و گاز نيز امضا كردند.
خبر امضاى اين پروتكل مهم به لحاظ حضور خبرنگار ايرنا در محل مذاكرات، نيمه شب و به محض امضا، از طريق ايرنا به دنيا مخابره شد كه بازتاب وسيعى‏ در جهان يافت.
بر اساس اين تفاهمنامه ايران و تركيه در زمينه صدور گاز ايران به اروپا از طريق خاك تركيه و گاز تركمنستان به اروپا از طريق خاك ايران و تركيه به اروپا و هم چنين همكارى در توسعه مناطق استخراج گاز عسلويه و ادامه روند بازرگانى نفت بين دو كشور، همكارهاى خود را توسعه خواهند داد.
"سيدكاظم وزيرى هامانه" وزير وقت نفت در گفت وگو با خبرنگار ايرنا در آنكارا مذاكراتش با "حلمى گولر" وزير انرژى و منابع طبيعى تركيه را "قدم بزرگى در همكارى دو كشور در زمينه نفت و گاز" توصيف كرد.
وزيرى هامانه با اشاره به مذاكرات متعددى كه در گذشته بين دو كشور صورت‏ گرفته و به نتيجه نرسيده بود، گفت: "اين، قدم بزرگى است كه در زمينه نفت و گاز بين دو كشور برداشته شد و اميدواريم عملياتى شده و گاز ايران به اروپا صادر شود."
قرار است براى صدور گاز ايران به اروپا، خطوط لوله جديدى بين دو كشور به صورت مشاركتى پنجاه پنجاه احداث شود و همين طور قرار است طرح توسعه ميدان پارس جنوبى را هم كه يك طرح بزرگ چند ميلياردى است، تركيه اجرا كند كه بالبطع سطح همكارى بين دو كشور را نيز توسعه خواهد داد.
بر اساس اين توافقات، تركيه حوزه‏هاى 22، 23 و 24 پارس جنوبى را توسعه داده و گاز استحصالى را به صورت باى بك در اختيار ايران قرار خواهد داد.
با عملى شدن اين توافقات، ايران با استفاده از خاك تركيه، گاز خود را به اروپا صادر خواهد كرد.
اين تحولى جديد در رويكرد انرژى تركيه بود. اين كشور پيشتر اصرار داشت ايران گاز خود را در مرز به تركيه تحويل دهد تا اين كشور راسا براى صدور آن اقدام كند.
به گفته كارشناسان، اين توافق، فرصت بسيار خوبى را براى تركمنستان نيز ايجاد مى‏كند تا بتواند گاز خود را از انحصار روسيه خارج كرده و از مسير كوتاه‏ترى به بازارهاى اروپايى برساند.
كارشناسان ناظر بين‏الملل در آنكارا با تاكيد بر اجتناب ناپذير شدن مفهوم وابستگى متقابل در روابط بين كشورها در عصر جديد، معتقدند در سياست گذارى‏ها بويژه در مساله انرژى، بايد به "تصوير بزرگ" نگريست و ضمن توجه به سياست‏هاى ميكرو (خرد) نبايد آن را فداى اهداف "كلان" كرد.
همين كارشناسان به عنوان نمونه برخورد اخير تركمنستان در قطع صدور گاز به ايران را به بهانه پايين بودن قيمت گاز صادراتى آن كشور، "كوتاه بينى" ارزيابى كرده و معتقدند تركمنستان با اين اقدام خود بدون توجه به واقعيت‏هاى ژئوپليتيكى خود، باب دوم دستيابى به بازارهاى جهانى را از مسير امن ايران، به خطر مى‏اندازد.
البته اين امر به طورغيرمستقيم به هدف تركيه هم كه ايجاد تنوع در منابع‏ تامين انرژى خود است، آسيب خواهد زد و از گره خوردن منافع متقابل ايران، تركيه و تركمنستان در سياست‏هاى مهم انرژى منطقه جلوگيرى خواهد كرد.
تركيه يكى از خريداران با سابقه نفت خام ايران است و روند قبلى همكارى ادامه خواهد داشت.
امضاى قرارداد ترانزيت گاز ايران به اروپا و انتقال گاز تركمنستان به تركيه از طريق ايران و مشاركت تركيه در اكتشاف گاز ايران، بازتاب بسيار گسترده‏اي داشت .
رسانه‏هاى تركيه نوشتند بعد از قراردادهاى نفت و گاز روسيه با تركمنستان‏ و قزاقستان كه تركيه را از مسير حمل گاز به اروپا خارج مى‏كرد، در موافقت نامه ايران و تركيه موادى كه آينده پروژه "نابوكو" را نيز تضمين مى‏كند، گنجانده شده است و گاز ايران از طريق تركيه به اروپا حمل خواهد شد.
به نوشته اين رسانه‏ها ايران كه قبلا به حمل گاز تركمنستان به تركيه ازطريق خاك خود اجازه نمى‏داد، براى اولين بار موافقت كرد كه گاز تركمنستان از طريق اين كشور به تركيه و از اين طريق نيز به بازارهاى اروپا حمل شود.
از ديد رسانه‏هاى تركيه امضاى موافقتنامه، اميدهاى تركيه براى تبديل به يك كريدور (معبر) انرژى را مجددا بارور كرد.
روزنامه‏هاى تركيه اين خبر را با عنوان "سورپرايز نيمه شب با تهران" منعكس كرده و اشاره داشتند حضور شركت نفت تركيه در پارس جنوبى و استحصال روزانه 56 ميليون مترمكعب گاز طبيعى از آن منطقه براى تركيه منبع انرژى بسيار مهمى خواهد شد.
رسانه‏هاى اسلامگراى تركيه نيز تحليل كردند كه اين توافق، دو كشور را بيش‏ از پيش به هم نزديك كرده و موجب خواهد شد ايران و تركيه در منطقه به صورت‏ يك قدرت بزرگ در آيند.
" اينال باتو " قائم مقام و سخنگوى بازنشسته وزارت خارجه و نماينده مجلس تركيه از حزب مخالف جمهوريخواه در اين زمينه با اشاره به اين كه "منافع تركيه و ايران در شمال عراق با يكديگر همخوانى دارد"، گفت : "منافع راهبردى دو كشور در زمينه بحث‏هاى مربوط به دولت كرد در منطقه نيز در راستاى يكديگر است و ميزان باور عمومى به آمريكا در تركيه همه روزه در
حال كاهش است."
قايم مقام سابق وزارت خارجه تركيه با اشاره به اين كه تركيه به همين دليل همه روزه از آمريكا دور شده و به ايران نزديك مى‏شود، گفت: "آمريكا با در نظر گرفتن اين مساله، گروه‏هاى كرد مخالف ايران را تقويت مى‏كند و امضاى اين قرارداد، به معناى قد علم كردن تركيه در مقابل آمريكاست و درمقابل، روسيه نيز كه با اقدامات خود همه روزه قوى‏تر مى‏شود، موضع تركيه را
تقويت مى‏كند."
"نجدت پامير" متخصص برجسته انرژى تركيه نيز معتقد است "به‏رغم دشوارى اجراى اين قرارداد به دليل تحريم‏هاى موجود عليه ايران در برهه زمانى فعلى، اين قرارداد به نفع تركيه است. چرا كه امكان تامين ارزانتر گاز طبيعى براى تركيه فراهم مى‏شود."
انعقاد تفاهمنامه همكارى ايران و تركيه در زمينه گاز بيش از يك هفته متوالى در رسانه‏هاى تركيه مورد بحث قرار داشت.
تحليلگران رسانه‏ها با نگاه مثبت به اين همكارى، تحت عنوان‏هايى مانند "شراكت راهبردى"، "نور اعلى نور"، "آمريكا و روسيه وا ماندند"، از آنچه "اقدام بموقع آنكارا و تهران" ناميدند، تجليل و تقدير كردند.
ينى شفق نوشت: "طرح تركيه براى انتقال گاز تركمنستان به اروپا، از طريق‏ خاك ايران، انحصارگران انرژى و آمريكا را ناراحت كرد. آنكارا گفت: ما در اين تفاهمنامه به منافع خويش انديشيديم. آمريكا اين را درك خواهد كرد."
ينى شفق افزود: "به دنبال انعقاد اين تفاهمنامه، روسيه و غول‏هاى انرژى در جهان كنجكاو شدند و براى اطلاع از جزئيات اين تفاهمنامه به وزارت انرژى‏ تركيه هجوم آوردند."
ينى شفق با اشاره به تهديد تلويحى واشنگتن عليه آنكارا مبنى بر اين كه سرمايه‏گذارى در استخراج گاز ايران شامل تحريم‏هاى آمريكا خواهد شد، نوشت: "تركيه مى‏گويد پيشنهاد ايران براى همكارى در احداث خطوط لوله گاز و سرمايه گذارى تركيه در سه حوزه گازى ايران بسيار جذاب است و منافع كشور ايجاب مى‏كند تا در اين راه قدم بردارد و آمريكا هم بالاخره موضع خود را عوض خواهد كرد."
در سرمقاله ينى شفق هم با عنوان "با ايران روابط را فشرده‏تر مى‏كنيم" آمده است: "آمريكا فشار مى‏آورد كه چون من دلم اين گونه مى‏خواهد، تركيه نبايد به ايران نزديك شود. خدا را شكر كه نشاط آمريكا به هم خورد!"
چندي پيش نيز " كرشاد توزمن " وزير مشاور در اقتصاد خارجي تركيه در راس يك هيات 100نفره از بازرگانان اين كشور به ايران سفر كرد كه اين سفر در نوع خود كم سابقه بود.
روزنامه زمان چاپ تركيه در اين باره نوشت : كرشاد توزمن كه به همراه خود 100 تن از بازرگانان و صاحبان صنايع تركيه را به تهران برده است، گفت وگوهاي بسيار مهمي با مخاطبين ايراني خود در خصوص توسعه مناسبات تجاري و اقتصادي انجام داد.
اين روزنامه با تيتر فرعي "احمدي نژاد به تاسيس بانك تركيه در تهران چراغ سبز نشان داد "، نوشت: علاوه بر موضوع استفاده از ليرترك در معاملات تجاري بين دوكشور، تحول مهمي هم در خصوص همكاري بانكي بين دوكشور صورت گرفت و ايران نسبت به تاسيس بانك تركيه در تهران چراغ سبز نشان داد.
روزنامه حريت نيز با عنوان "براي اين كه هشت ميليارد دلار بين دوكشور در چمدان حمل نشود، بانك هاي تركيه به ايران مي روند "، نوشت: كرشاد توزمن براي گشايش شعبه بانك توسط بانك هاي تركيه در ايران، از مقام هاي تهران ياري خواست.
حريت نوشت: ايران به اين درخواست توزمن پاسخ مثبت داد و قرار است بانك هاي تركيه شعباتي در تهران تاسيس كنند.
اين روزنامه هم موضوع تجارت با ليرترك را برجسته كرده و نوشته است: توزمن در ايران گفت كه هيچ كدام از ما پيش بيني نكرده بوديم كه بحراني به نام بحران وام مسكن در آمريكا بروز مي كند و امواج آن دنيا را در بحران بزرگي قرار مي دهد و به همين ترتيب بروز بحران كشاورزي را هم پيش بيني نكرده بوديم. لذا بايد با مديريت هوشمندانه و عاقلانه اين بحران ها را به فرصت تبديل كرده و با كمك همديگر به اهداف بزرگ دست يابيم.
روزنامه اقتصادي دنيا هم با عنوان " ايران اجازه تاسيس اولين بانك خارجي را به تركيه داد "، نوشت: افزايش مناسبات تجاري ايران و تركيه در ديگري را به روي بانك هاي تركيه گشود و در مذاكرات توزمن در تهران مقرر شد دست اندركاران نظام بانكي تركيه با مقامات ايراني گفت وگو كرده و به زودي شعبات خود در تهران را تاسيس كنند.
اين روزنامه با اشاره به اين كه حجم تجارت دوكشور به سوي 20 ميليارد دلار به پيش مي رود، نوشت: روند روبه توسعه بانك هاي تركيه را متوجه بازار بزرگ ايران كرد.
روزنامه يني شفق هم نوشته است كه توزمن به مقام هاي ايراني پيشنهاد داد، براي تسهيلات بيشتر در حمل و نقل بين دوكشور هزينه هاي مضاعف در اين بخش به طور متقابل حذف شود.
اين براي نخستين بار در طول ساليان گذشته بود كه دو كشور عزم خود را براي توسعه تجارت دوطرفه جزم كرده بودند و اين موضوع از نگاه تيزبينانه رسانه هاي تركيه نيز پنهان نمانده بود و به واقع يكي از توفيقات دولت نهم در روابط دو جانبه با تركيه گسترش و نظام مند كردن روابط مالي و پولي است كه در صورت تحقق كامل آن اين موضوع به يكي از دستاوردهاي بزرگ براي دو كشور محسوب مي شود چرا كه به اعتقاد كارشناسان اگر دادو ستد دو كشور بر مبناي ريال و لير ترك انجام شود آنگاه مي توان در كنار آن گام هاي بزرگ ديگري را براي همگرايي هاي منطقه برداشت.
ادامه دارد...
خاورم**2011**230**1158**1368
سه شنبه 22 مرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ايرنا]

[مشاهده در: www.irna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 115]