غربت زمين‌شناسي در بهشت زمين‌شناسي

واضح آرشیو وب فارسی:همشهری: غربت زمين‌شناسي در بهشت زمين‌شناسي

منابع‌طبيعي- ‌ماهرخ فرهنگ*:
‌ سال 2008، سال سياره زمين است. سالي كه قرار است به نحوه آموزشي و تعليم همان معرفت الارض قديمي‌ ما و زمين‌شناسي «GEOLOGY» امروزي در سراسر جهان پرداخته شود.

كلاه خود را قاضي كنيم و بدون حاشيه رفتن از خود بپرسيم، ما در حوزه مهم زمين‌شناسي چه كرده‌ايم؟

با مقوله زمين‌شناسي همچون ساير علوم در جهان كنوني ما برخوردهاي چندگانه‌اي مي‌شود. در بعضي از سرزمين‌ها، از جمله كشور ما به رغم برخورداري از منابع ، معادن و ثروت‌هاي كم نظير در عرصه زمين‌شناسي و منابع وابسته به آن، به دليل نبود آگاهي از اهميت اين ذخاير حياتي، تنها به بهره‌برداري صرف از ذخاير بسنده مي‌كنند تا به قول معروف كف‌گير به ته ديگ بخورد! اين روش زيانبار بسيار سريع و دور از انتظار،فقر منابع و مواد اوليه صنايع را به همراه خواهد داشت، اما دستيابي به راه‌هاي پيشرفته و مطلوب بهره‌برداري از زمين، نياز به فراگيري علوم زمين‌شناسي به معناي واقعي آن دارد. حتي بسياري از كشورها كه از منابع غني در زمين برخوردار نيستند به شيوه‌هاي برتر زمين‌شناسي روي آورده‌اند و سعي دارند از راه برنامه‌ريزي و تلاش پيگير و دراز مدت و با حفظ محيط زيست امكان بهره‌برداري از منابع محدود خود را مهيا كنند.

ايران به لحاظ ذخاير و معادن، كه از اركان زمين‌شناسي است، در اغلب رشته‌ها رتبه خوبي دارد، از جمله در صادرات گاز مقام اول را داريم، در صادرات سنگ‌هاي تزييني مقام دوم از آن ماست و از آن سو از لحاظ مخاطرات زمين‌شناسي مثل زلزله و سيل به دليل فراواني حوادث غير مترقبه جزو كشورهاي مطرح دنيا هستيم. اما همواره اين پرسش پيش مي‌آيد كه چرا زمين‌شناسي در كشور ما با اين همه نياز و ضرورت در نظام آموزشي متوسطه مهجور مانده است، در حالي‌كه ايران بهشت زمين‌شناسي است. نياز مبرم ما به اين رشته مهم به دليل مشكلات فراوان زيست‌محيطي، زمين لرزه و زمين لغزه بر كسي پوشيده نيست. اما چرا، درس زمين شناسي در دوره دبيرستان و پيش دانشگاهي جدي گرفته نمي‌شود؟

با زلزله فاجعه بار «بم» زنگ‌هاي خطر براي ما به صدا در آمد و اين هشدار كافي بود تا به مقوله زمين‌شناسي، بهاي بيشتري بدهيم ودر فكر آمايش سرزمين و ايمن‌سازي سكونت‌گاه‌هاي انساني باشيم تا بار ديگر با چنين فاجعه بزرگي روبه رو نشويم. كلانشهر تهران روي گسل‌هاي پرمخاطره قرار دارد و همين مسئله كفايت مي‌كند، تا در اين شهر بزرگ، كودكان و نوجوانان در سطح گسترده‌اي با مفاهيم زمين‌شناسي آشنايي پيدا كنند، اما سامانه آموزشي ما پاسخگوي چنين نيازي هست؟

اما ما براي فراگيري علوم زمين‌شناسي، سير نزولي داشته‌ايم! از كساني كه معتقدند در آزمون سراسري دانشگاه‌ها در زير گروه 1 علوم تجربي، ضريب زمين‌شناسي بايد صفر باشد بايد پرسيد تا چه اندازه به علوم زمين‌شناسي بها مي‌دهند!اما از زمان پيدايش آموزش و پرورش به شيوه نوين، بهترين تلاش‌ها براي شكل‌گيري علوم زمين شناسي به عمل آمده است. تاسيس نخستين آزمايشگاه زمين‌شناسي پزشكي در كرج و تدريس اين رشته مهم در دانشگاه شيراز در مقاطع بالاتر از كارشناسي از آن جمله است. ‌ متاسفانه به پژوهشگران ارزشمندي كه در اين رشته فعاليت دارند، بهاي لازم داده نمي‌شود و در سامانه آموزشي متوسطه، پيش دانشگاهي و آزمون سراسري، به رشته مهم زمين شناسي بي‌اعتنايي مي‌شود.

در همايش‌هاي چهره‌هاي ماندگار، ‌به جز دوره اول كه از استاد دكتر علي درويش‌زاده تقدير به عمل آمد، ديگر نامي از سخت كوشان علوم زمين‌شناسي نيست. در حالي كه لزوم بهره‌گيري از علوم زمين‌شناسي در اكتشافات معدني، مقابله با خطر زمين‌لرزه و حفظ محيط‌زيست در ايران، بيشتر احساس مي‌شود.

* مدرس زمين شناسي

تاريخ درج: 22 مرداد 1387 ساعت 10:57 تاريخ تاييد: 22 مرداد 1387 ساعت 11:31 تاريخ به روز رساني: 22 مرداد 1387 ساعت 11:31
سه شنبه 22 مرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: همشهری]

[مشاهده در: www.hamshahrionline.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 71]