سهميه بندي جنسيتي ؛ نقض حقوق انساني زنان

واضح آرشیو وب فارسی:فارس: سهميه بندي جنسيتي ؛ نقض حقوق انساني زنان
الهه كولايي*: زنان ايراني در آستانه انقلاب اسلامي ايران و پس از شكل گيري جمهوري اسلامي با تفاسير و برداشت هاي جديدي از اسلام روبه رو شدند كه پيش از آن تنها در ميان گروه هاي كوچكي از دين باوران مطرح شده بود. رهبر انقلاب اسلامي امام خميني (ره) با تاكيد بر حضورهمه جانبه زنان در حيات اجتماعي كشور، برضرورت ارتقاي آن پاي فشردند. هرچند مخالفت هاي برخي سنت گرايان گاه وبيگاه ظاهر شد ولي در عزم واراده استوار ايشان تبيين ضرورت حضور اجتماعي همه جانبه زنان خللي وارد نكرد. تصوير جديدي از زن مسلمان در ايران براي بسياري از دختران ايراني راهگشا بود. آنان با باور به توانايي هاي انساني خود، بهره گيري از آن را دربهبود جايگاه خود و رفع نيازهاي جامعه هدف قرار دادند. يكي از مهم ترين تحولات در سال هاي پس از انقلاب اسلامي در ايران حضور روبه افزايش دختران در عرصه هاي علمي- آموزشي- فرهنگي بوده است. در اين زمينه الگوهاي برجسته افتخارآفريني از زنان فعال و پركارايراني به جامعه داخلي و عرصه جهاني ارائه شده است.

تحولات دهه اخير در كشور برروند تلاش هاي دختران براي ورود به دانشگاه ها نيز تاثير مثبت خود را بر جاي گذاشت. در سال هاي گذشته روند رو به افزايش ورود دختران به دانشگاه ها به يكي از شاخص هاي مهم نويدبخش در تاييد فرآيند دگرگوني هاي مثبت در ايران تبديل شد. اين واقعيت انكارناپذير است كه در همه تلاش هايي كه امروز در سطح جهان براي كاهش و رفع محروميت وستم هاي گوناگون تاريخي زنان انجام مي شود مساله آموزش و ارتقاي دانش و آگاهي زنان و در اصل توانمند سازي آنها از جايگاه مهم وبرجسته اي برخوردار بوده است. اين هدف در پرتو انديشه هاي انقلاب اسلامي در كشور ما رو به تحقق گذاشته بود. ولي دربرابر افزايش حضور دختران در دانشگاه ها، نگراني ها از بروز عدم تعادل و پيامدهاي ناشي از آن نيز مورد بحث قرار گرفت. بي ترديد افزايش حضور دختران در دانشگاه ها پديده اي است كه عوامل گوناگون در شكل گيري آن نقش داشته است. درميان اين عوامل به طورقطع، تلاش و پشتكار دختران جايگاه مهمي را به خود اختصاص مي دهد.عوامل ديگر مانند فرصت هاي وسيع در رشته هاي فني- حرفه اي و كاردانش براي پسران در مقاطع دبيرستاني و انقطاع در ارتباط دانشگاه و مدارك دانشگاهي با بازار كار وكسب امتيازهاي گوناگون اجتماعي در عمل پسران نااميد از كسب مزاياي مدارك دانشگاهي را به سوي بازار كار سوق داده است. اين روند دگرگوني هاي عميقي در روابط اجتماعي در ايران به دنبال خواهد داشت.
براي برنامه ريزان و تصميم گيراني كه مسائل اجتماعي را به طور ساده و سطحي مورد توجه قرار مي دهند، بهترين وسريع ترين روش براي رويارويي با بر هم خوردن موازنه جنسيتي در دانشگاه ها به نفع دختران است، تقريباً تنها حوزه اي كه به گونه اي امكان رقابت كم وبيش برابر براي دختران وجود داشت، اعمال سهميه بندي جنسيتي عليه دختران براي محدودسازي ورود آنها به دانشگاه بوده است. در نخستين سال هاي پس از پيروزي انقلاب اسلامي نيز اين سياست مورد اجرا قرار گرفته بود ولي برخلاف تجارب ناموفق پيشين كه در دهه گذشته به تدريج اصلاح شد، برخي ساده انديشان ضدتوسعه و الزامات آن، اعمال تبعيض سازمان يافته عليه دختران را راه حل برخورد با اين دشواري يافته اند.
درحالي كه شمار بسياري از دختران ايراني با بهره گيري از استعداد و تلاش خستگي ناپذير خود توانسته اند با كسب مدارج عاليه علمي- آموزشي به جايگاه هاي مهمي دست يابند اخيراً يك دختر جوان ايراني به عنوان استاد تمام در دانشگاه استانفورد آمريكا پذيرفته شد، اجراي سياست كاهش و محدودساختن حضور دختران دردانشگاه ها دوباره مورد اجرا قرار مي گيرد. كساني كه اين سياست را ترويج و اجرا مي كنند، بايد به اين سوال پاسخ دهند كه چرا بايد استعدادهاي دختران ايراني و اساساً جوانان ايراني در خدمت منافع كشورهاي ديگر قرار گيرد، آيا آنها به حكم قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران وظيفه ندارند امكانات تحصيل را براي همه افراد ايراني از جمله دختران ايراني فراهم كنند؟
با اينكه مقامات سازمان سنجش آموزش كشور امسال اعلام كردند، تعداد دختران داوطلب در آزمون سراسري كاهش يافته و نسبت دختران و پسران به 51 و 49 رسيده و آن را دستاوردي براي خود قلمداد كرده اند اما بازهم دختران ايراني با تلاش خستگي ناپذير خود در ميان داوطلبان كنكور بالاترين درصدها را به خود اختصاص داده اند. با اينكه به لحاظ كمي تعداد آنها كاهش يافته، ولي دختران ايراني با تلاش پيگير خود 20 داوطلب برتر، 53 درصد برترين ها را به خود اختصاص داده اند. در حالي كه در سال گذشته اين آمار به نفع پسران بود آنها 54 درصد برترين ها را به خود اختصاص داده بودند.
با پيروزي انقلاب اسلامي و با كسب تجارب ارزشمند براي تامين حقوق انسان ها انتظار مي رود در پرتو عدالت گستري دولت مهرورز دختران بيشتر مورد توجه قرار گيرند. بي ترديد آنها با استعدادهايي كه خداوند دراختيارشان نهاده، براي عبور از همه موانع و سدبندي ها همانند گذشته به تلاش خود ادامه خواهند داد. زنان و دختران ايراني بارها و بارها اثبات كرده اند، در برابر رفتارهاي ناعادلانه و اعمال تبعيض ها تسليم نخواهند شد و از تلاش خود نخواهند كاست. آنها به ياري خداوند براي دستيابي به حقوق انساني خود كه حق ادامه تحصيل در دانشگاه ها در شرايط عادلانه و برابر تنها يكي از آنها است، بي ترديد هواداران تبعيض و بي عدالتي را به حاشيه خواهند راند.
* استاد دانشگاه
دوشنبه 21 مرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فارس]

[مشاهده در: www.farsnews.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 76]