گزارش نيوزويك از دانشگاه صنعتي شريف تهران

واضح آرشیو وب فارسی:تابناک: گزارش نيوزويك از دانشگاه صنعتي شريف تهران
در سال 2003، مسئولان دانشگاه استنفورد از نمره‌هاي بالا و كم سابقه چندين شركت كننده در آزمون دوره دكتراي اين دانشگاه كه به سختي شهرت دارد، شگفت زده شده بودند. آمريكايي نبودن اين داوطلبان چيز غير عادي‌اي نبود؛ دانشجويان آسيايي و ديگر جا‌ها در دانشگاه‌هاي آمريكا برتري خود را قبلاً نيز به نمايش گذاشته بودند. نكته شگفت اين بود كه همه اين شگفتي ساز‌ها از يك كشور و يك دانشگاه بودند: دانشگاه صنعتي شريف ايران.

به گزارش «آفتاب»، دانشگاه استنفورد به يكي از دانشگاه‌هاي مورد علاقه فارغ التحصيلان شريف تبديل شده است. «بروس ا. وولي» يكي از اساتيد سابق دانشكده مهندسي برق اين دانشگاه بر اين اعتقاد است كه دانشگاه شريف در حال حاضر يكي از بهترين‌هاي دنيا در ارايه دوره ليسانس است. اين تمجيد كمي‌نيست اگر رقباي اين حوزه را به ياد بياوريم: «MIT» ، «Caltech» و «استنفورد» در آمريكا، «ژينگهوا» در چين و «كمبريج» در بريتانيا.

اعتبار دانشگاه شريف نشان مي‌دهد در زماني كه ايران به‌خاطر ادبيات خاص رييس جمهورش -محمود احمدي نژاد- و زورآزمايي هسته‌اي‌اش با ايالات متحده يكي از خبر‌سازترين كشورها است، دانشجويان ايراني در حال توسعه شهرتي بين‌المللي به عنوان فوق‌ِ ستاره‌هاي حيطه علم هستند.

استنفورد تنها دانشگاهي نيست كه دانشجويان ايراني در آن خودي نشان داده‌اند. دانشگاه‌هاي كشور‌هاي كانادا و استراليا كه محدوديت اخذ ويزا براي آنها كمتر است از رونق بالاي حضور ايرانيان خبر مي‌دهند. رشد 240 درصدي تعداد دانشجويان ايراني در كانادا از سال 1985 و پنج برابر شدن آمار دانشجويان ايراني در استراليا طي پنج سال اخير و رسيدن آن به 1500 نفر حاكي از اين نكته است.

دانشجويان ممتاز ايراني از شريف و ديگر دانشگا‌ه‌هاي برتر ايران مانند دانشگاه تهران و دانشگاه صنعتي اصفهان، در المپياد‌هاي بين‌المللي با كسب جوايز در فيزيك، رياضيات، شيمي، و رباتيك تبديل به پاي ثابت جمع برندگان اين مسابقات شده‌اند. گواه ديگري به اين مطلب، برگزاري المپياد بين‌المللي فيزيك سال گذشته در شهر اصفهان ايران است كه در منطقه خاورميانه اتفاق بديعي بوده و به دليل برتري قشر دانشور اين كشور نسبت به همسايگانش در منطقه است.

كمپاني‌هاي غربي فعال در حوزه تكنولوژي نيز از قافله اين روند جا نمانده و به اصطلاح ايراني‌ها را روي هوا مي‌قاپند. كمپاني‌هاي «دره سيليكون» از جمله گوگل و ياهو و انستيتو‌هاي تحقيقاتي غرب شمار كثيري از فارغ‌التحصيلان ايراني را جذب مي‌كنند. مخصوصاً دانشجويان برنده المپياد؛ به گزارش رسانه‌هاي داخلي ايران نزديك به 90 درصد اين دانش‌اموزان المپيادي براي تحصيل يا كار از ايران خارج مي‌شوند.

اما دليل اين همه چيست؟ كشور ايران درگير مشكلات زيادي است؛ تورم مزمن و ريشه دار، دستمزد‌هايي كه بر خلاف تورم، ثابت مي‌مانند و بخش خصوصي ضعيف و كم جان، كه همه زاييده مديريت ضعيف اقتصادي و سيستم مديريتي سست بنياد است. اساتيد دانشگاه وضعيت خوبي ندارند و درآمد‌ها گاهي به قدري ناكافي است كه بعضي از اساتيد مجبورند به شغل دوم تن در دهند؛ حتي به عنوان راننده تاكسي و يا كاسب خرده ريز.

تحريم‌هاي بين‌المللي نيز عرصه زندگي را تنگ‌تر كرده و ورود تجهيزات علمي ‌را به تاخير مي‌اندازند و جامعه ايراني را از جامعه پوياي بين المللي ايزوله مي‌كند. تا همين چندي پيش ايرانيان از حق ارايه مقاله در نشريه بين‌المللي مهندسان الكتريك و الكترونيك (IEEE) -اصلي ترين انجمن بين المللي اين حيطه- محروم بودند. متحمل شدن بي احتراميِ ‌رد درخواست ويزا براي شركت در كنفرانس‌هاي علمي‌ غرب نيز مزيد بر همه اينهاست.

اما هنوز شريف و شريفي‌ها به رشد و برومندي ادامه مي‌دهند. دليل اين ادامه حيات را محمد منصوري- فارغ التحصيل سال 1997 شريف- كه هم اكنون استاد دانشگاهي در نيويورك است در تمايل پدر و مادرهاي ايراني به رهنمون كردن فرزندان شان بيشتر به سوي رشته‌هاي پزشكي و مهندسي تا ديگر رشته‌ها مانند حقوق مي‌داند. پذيرفته شدن در دانشگاه شريف نيز به نوبه خود به غايت سخت است. هر ساله يك و نيم ميليون نفر در آزمون ورودي دانشگاه‌ها شركت مي‌كنند كه تنها درصد كمي از آن‌ها در دانشگاه‌هاي دولتي پذيرفته مي‌شوند و از اين ميان نيز تنها 1 درصد موفق به راهيابي به دانشگاه‌هاي برتري مانند شريف مي‌شوند. «فرآيند پذيرش به دانشگاه‌هايي مانند شريف باهوش ترين، با انگيزه ترين و سخت كوش‌ترين دانشجويان را اختصاص مي‌دهد».

دليل ديگر اين است كه شريف اساتيد بسيار عالي دارد. اين دانشگاه در سال 1965 توسط حاكمان ايران كه مي‌خواستند دانشگاهي صنعتي، كه درجه يك و اعلي باشد، بسازند تاسيس شد. دانشگاه تحت نظارت مشاوراني از دانشگاه MIT دائر شد و بسياري از اساتيد كنوني‌اش تحصيل كردگان ايالات متحده هستند (با توجه به آمار انستيتوي آموزش بين‌الملل، در آن زمان ايرانيان بزرگ‌ترين گروه دانشجويان خارجي در ايالات متحده بودند).

راز ديگر دست يافت‌هاي شريف، سيستم آموزشي دبيرستاني‌ها در ايران است كه در آن به علم ارزشي خاص نهاده شده و مطالبي عرضه مي‌شود كه در آمريكا تا ورود به كالج ارايه نمي‌شود. اين سيستم در دانشگاه‌ها نيز ادامه مي‌يابد.

به گفته آقاي منصوري منصوري و ديگران در دوره ليسانس مطالبي به آنها آموخته شده كه در دانشگاه‌هاي آمريكا در دوره فوق ليسانس آموزش داده مي‌شود.

چند فارغ‌التحصيل ديگر شريف به انگيزه ديگري اشاره مي‌كنند؛ يكي از آنها كه نخواست نامش ذكر شود گفت: «وقتي در ايران زندگي مي‌كني و انواع و اقسام مشكلات و محروميت‌ها و دغدغه‌هاي زندگي روزانه را تجربه مي‌كني، آرزو مي‌كني بتواني از ايران بروي، و كتاب‌ها و تحصيلاتت مي‌توانند راهي برايت باز كنند؛ و درس ديگر فقط درس نيست، درس مي‌شود يك وسواس فكري كه بخاطرش ساعت 4 صبح بيدار مي‌شوي تا چند ساعتي بيشتر قبل از كلاس درس وقت داشته باشي».

اين موفقيت ايران، از سوي ديگر، تراژدي ايران نيز هست: دانشجوهايي كه مي‌خواهند به محض فارغ‌التحصيلي ايران را ترك كنند. اتفاقي كه براي دانشگاه‌هاي خارجي و كمپاني‌هاي غربي فعال در حوزه تكنولوژي بسيار نافع بوده ولي دليلي است براي كمبود نيروي خلاق در ‌ايران.

رامين فرجاد راد ـ فارغ التحصيل سال 1997 شريف ـ كه هم اكنون مديرعاملي در شركت Aquantia در دره سيليكون است مي‌گويد: «دليل ساده اين موضوع نبود شغل خوب مناسب فارغ التحصيلان در ايران است». بدين طريق بسياري از ايرانياني كه نمي‌توانند به غرب بروند، رهسپار دوبي مي‌شوند.

چنين روندي پيام آور مشكلات براي آينده ايران است. درست است كه محصول اين سيستم تعداد شگفت انگيزي از دانشجويان فوق‌العاده شگفتي‌آفرين در سال‌هاي اخير است.

تاريخ اين كشور غني از دستاورد‌هاي پربهايي است: ابن سينا، بزرگترين دانشمند قرون وسطي؛ خوارزمي، مبدع الگوريتم رياضي (پايه علم كامپيوتر)؛ عمر خيام، رياضيدان و منجم مشهور. اينها همه ميراث فاخري است؛ اما اگر ايران روند موجود را بهبود نبخشد و روال بر همين منوال پيش رود، تمامي آن مباهات كردني‌ها و تمامي اين استعداد‌ها بر باد خواهد رفت.
دوشنبه 21 مرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: تابناک]

[مشاهده در: www.tabnak.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 98]