جهان - خطر سقوط سلام فياض

واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین: جهان - خطر سقوط سلام فياض
جهان - خطر سقوط سلام فياض

محمد ياغي/ ترجمه: امير ايرانشهر :سلام فياض نخست‌وزير تشكيلات فلسطيني اخيرا از بانك جهاني درخواست كرده تا با كمك‌هايش شكاف بودجه‌اي اين تشكيلات كه مانع از پرداخت حقوق كارمندان شده را جبران كند. با وجود كمك 5/7ميليارد دلاري كنفرانس پاريس در سال 2007 خودمختاري فلسطيني همچنان در بحران مالي به سر مي‌برد، به‌گونه‌اي كه براي نيمه دوم سال 2008 از كسري 400ميليون دلاري در بودجه‌اش رنج مي‌برد. از آنجايي كه دولت سلام فياض پايگاه سياسي مستقلي ندارد، مشروعيت خود را از توانايي‌هاي مالي در پرداخت بدهي توسط تشكيلات خودگردان اخذ مي‌كند. سلام فياض تنها به اين خاطر از حملات رقبايش در فتح جان به سلامت برد كه محمود عباس او را به عنوان محور اصلي كمك‌هاي مالي اهدايي غرب به رسميت شناخت. اما اگر بحران مالي دولت فياض تداوم يابد، آينده سياسي وي در هاله‌اي از شك و ترديد فرو خواهد رفت. اگرچه سلام فياض تلاش‌هاي مالي مهمي در طول دوران وزارت امور مالي‌اش و نيز ايجاد يك فرآيند بودجه‌ريزي منظم را انجام داد، اما دولت خودگردان فلسطيني هم‌اكنون با بحراني مالي مواجه است. بودجه دولت براي سال 2008، 3ميليارد و 300ميليون دلار بوده است. در اين ميان دولت خودگردان 5/1ميليارد دلار از محل درآمدها به‌دست خواهد آورد و 8/1ميليارد دلار باقيمانده بايد توسط كمك‌هاي خارجي تامين شود. به گفته وزارت امور مالي دولت‌ هزينه‌هاي نيمه اول سال جاري روي هم 3/1ميليارد دلار بوده است. از اين مقدار 900ميليون دلار از محل درآمد داخلي كسب شده اما 400ميليون دلار كسري بيش از آن مقداري است كه دولت خودگردان از محل كمك‌هاي خارجي به دست آورده است. مسئله اينجاست پولي كه به موازنه بودجه در نيمه اول سال 2008 اختصاص يافت بيش از 60درصد از كمك‌هايي بود كه در كنفرانس پاريس به امر حمايت از بودجه‌ريزي فلسطينيان براي سه سال ديگر (يعني از 2007 تا 2010) اختصاص يافته بود، در نتيجه حمايت بيشتر در متوازن ساختن بودجه نيازمند كمك‌هاي افزون‌تر خارجي است و يا انتقال كمك‌هاي حوزه توسعه به حوزه بودجه است. به گفته وزارت برنامه‌ريزي دولت خودگردان، حاميان عرب 20درصد يا 5/1ميليارد دلار از كمك‌هاي مالي به اين دولت را از سال 2002 به خود اختصاص دادند. در مقام مقايسه و در همين مدت بيش از پنج سال، كميسيون اروپايي 1/2 ميليارد دلار و ايالات متحده حدود 9/1 ميليارد دلار كمك كردند. عربستان سعودي، امارات متحده عربي، كويت و قطر در مجموع متعهد شده‌اند كه هر ساله و براي سه سال 400 ميليون دلار به دولت خودگردان كمك كنند. اين چهار كشور تاكنون و در سال 2008 تنها 170 ميليون دلار كمك كرده‌اند. با وجود حياتي بودن كمك‌هاي كشورهاي حوزه خليج فارس به بقاي تشكيلات خودگردان اما با توجه به افزايش قيمت نفت كمك‌هاي اين كشورها در مقايسه با بضاعت‌شان بسيار ناچيز است. فقط كافي است به بولتن سازمان اوپك بنگريم كه كشور عربستان از سال 2002 تا 2007 درآمدهاي نفتي خود را از 189 ميليارد به 366 ميليارد دلار رسانده است. امارات، كويت و قطر نيز وضع مشابهي دارند. محدوديت كمك‌هاي مالي كشورهاي خليج فارس به فلسطيني‌ها ريشه در حمايت ياسر عرفات از صدام حسين در حمله به كويت دارد. در نتيجه اين حمله، كشورهاي خليج فارس تمام كمك‌هاي مالي به سازمان آزاديبخش فلسطين را قطع كرده و اين سياست را حتي پس از پيمان اسلو و تشكيلات دولت خودگردان ادامه دادند. گزارش‌هايي درخصوص فساد مالي در ميان تشكيلات فلسطيني دليل ديگري در امتناع از كمك‌هاي مالي به فلسطينيان در طول دهه 1990 بود و تنها در سال 2002 و پس از اينكه ايالات متحده به كشورهاي عربي فشار آورد و درخصوص اصلاحات در تشكيلات خودگردان از آنها حمايت طلبيد، كمك‌هاي مالي اعراب براي نخستين‌بار پس از جنگ اول خليج فارس به وقوع پيوست. در طول سال‌هايي كه تشكيلات خودگردان تحريم بود، اعراب از حماس حمايت مالي و سياسي مي‌كردند، چراكه حماس حمله عراق به كويت را محكوم و با سازمان آزاديبخش فلسطيني مخالفت مي‌كرد. چنين روابطي كشورهايي چون قطر و عربستان را به استقبال از حماس پس از پيروزي در انتخابات سال 2006 فراخواند. براي مثال قطر هنگامي كه حماس دولت خود را تشكيل داد قول كمكي 250ميليون دلاري به اين گروه را داد در حالي‌كه عربستان در اجلاس مكه در مارس 2007 به تشكيلات خودگردان قول كمك ميليارد دلاري را داد. اما از زمان سقوط دولت وحدت ملي در فلسطين كه با تصرف غزه در جولاي 2007 توسط حماس رخ داد كشورهاي عربي خليج فارس به جز امارات تلاش كرده‌اند تا از اهرم مالي براي اتحاد فلسطيني‌ها بهره ببرند. در مجموع اما تا مقطع كنوني دولت خودگردان از 9/1 ميليارد دلار كمك مالي وعده داده شده براي بودجه‌اش در سال 2004 تنها 950 ميليون دلار دريافت كرده است. دولت امارات متحده عربي 42 ميليون دلار اضافي در ماه جولاي داد تا اين دولت حقوق كارمندانش را بپردازد، اما اين مشكل در ماه‌هاي آتي ادامه خواهد يافت. اگر مبالغ وعده داده شده به دست دولت فياض نرسد، وي در ماندن در قدرت به مشكل برخواهد خورد. اما كشورهاي عربي به راحتي مي‌توانند بحران در بودجه تشكيلات خودگردان را حل كنند. با وجود اينكه اعراب چنين امكاني را دارند اما از آن رو كه نمي‌خواهند در مناقشه فتح و حماس آشكارا جانب يكي از طرفين را بگيرند احتمال فعليت يافتن اين كمك‌هاي مالي كاهش مي‌يابد. همچنين با وجود فشارهاي ديپلماتيك اروپا و آمريكا، عربستان و قطر نگاه استراتژيك خود به حماس را بعيد است كه تغيير دهند. در نتيجه بر عهده بقيه اعضاي جامعه بين‌المللي است كه در راستاي احياي كمك‌هاي مالي- از حمايت‌هاي توسعه‌اي تا متوازن‌سازي بودجه‌اي- به ياري دولت خودگردان بشتابند. اگر چنين گام‌هايي برداشته نشود، دولت سلام فياض سقوط خواهد كرد و با به وجود آمدن هرج و مرج سياسي تكميل پروژه‌هاي توسعه محور بلندمدت ناممكن مي‌شود.
محمد ياغي از اعضاي بين‌المللي موسسه واشنگتن و ستون‌نويس روزنامه فلسطيني ‌الايام است.
منبع: موسسه واشنگتن، 8 آگوست 2008.
دوشنبه 21 مرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: جام جم آنلاین]

[مشاهده در: www.jamejamonline.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 71]