نگاهي به ورود آلاينده‌ها به دومين ذخيره‌گاه جهان پارك ملي توران، گوهر پنهان كوير در معرض خطر

واضح آرشیو وب فارسی:فارس: نگاهي به ورود آلاينده‌ها به دومين ذخيره‌گاه جهان پارك ملي توران، گوهر پنهان كوير در معرض خطر
خبرگزاري فارس: مجموعه حفاظت شده پارك ملي توران، منطقه منحصر به‌فردي از ذخيره‌گاه زيست كره‌اي جهان بوده كه در استان سمنان واقع شده و از نظر وسعت بزرگ‌ترين منطقه حفاظت شده دنيا پس از منطقه حفاظت شده سرنگيتي در آفريقا محسوب مي‌شود اما اين منطقه داراي مشكلات زيادي است كه بايد مورد رسيدگي مسئولان قرار گيرد.

به گزارش خبرگزاري فارس از سمنان، سرسبزي و طراوت بي‌مانند امسال در پارك ملي توران هيجان بي‌وصفي را در حيات وحش و طبيعت منطقه به‌همراه داشته و به اين منطقه حفاظت شده طراوت و تازگي دوباره‌اي بخشيده و اين در حالي است كه وجود برخي مشكلات تا حدودي اين زيبايي‌ها را تحت تاثير قررار داه است.

*پارك توران طبيعت و جانوران
وسعت و طبيعت بي‌نظير منطقه، تنوع زيستي و گياهي در اين بخش از خاك ايران تحسين هر بيننده‌اي را برمي‌انگيزد و مجموعه ارزشمندي را به لحاظ آموزشي، علمي، پژوهشي، گردشگري و گنجينه‌اي ژنتيكي پيش چشمان بازديدكنندگان و محققان قرار مي‌دهد.
نخستين مصوبه شوراي عالي حفاظت محيط زيست درخصوص پارك ملي توران مربوط به سال 1351 است كه در آن، اين منطقه به عنوان منطقه حفاظت شده اعلام شد.
پس از آن در سال 55 مصوبه شماره 75 شوراي عالي حفاظت محيط زيست اين منطقه را به دو بخش پناهگاه حيات وحش و منطقه حفاظت شده تقسيم كرد.
پارك ملي و اثر طبيعي ملي داراي درجه حفاظتي يكساني هستند و ورود به اين محدوده ممنوع و مستلزم كسب اجازه از سازمان حفاظت محيط زيست بوده و هر‌گونه فعاليت انساني در اين دو سطح حفاظتي ممنوع است.
در پناهگاه حيات وحش و منطقه حفاظت شده توران تنها با مجوز سازمان حفاظت محيط زيست بخشي از فعاليت‌هاي انساني قابل انجام است.
اين دو منطقه كه از نظر سطح حفاظتي در يك درجه‌بندي هستند، داراي منابع غني حيات وحش در بخش پناهگاه حيات وحش و قابليت‌هاي ژئوپارك، خصوصيات زمين‌شناسي، چشمه‌ها، منابع آبي و رودخانه‌ها در بخش منطقه حفاظت شده است كه بايد تحت حفاظت قرار گيرند.
از آنجا كه در اين منطقه نياز به انجام بخشي از امور بهره‌برداري انسان‌ساخت نظير معادن بود، مصوبه سال 55 شوراي عالي محيط زيست، هر‌گونه فعاليت انساني را در پناهگاه حيات وحش ممنوع اعلام كرد و بخشي از فعاليت‌هايي كه را داراي اثرات مخرب زيست‌محيطي كمتري بود، در منطقه حفاظت شده مشخص كرد.
پس از آن در سال 81 بخشي از پناهگاه حيات وحش كه هسته مركزي و امن‌ترين زيستگاه‌هاي منطقه را در خود جاي داده است، به پارك ملي تبديل شد تا به بهترين نحو حيات وحش و منابع طبيعي تحت حفاظت قرار گيرد.
مديركل حفاظت محيط زيست استان سمنان در خصوص مي‌گويد: منطقه حفاظت شده توران در سال 1975 ميلادي به دبيرخانه برنامه انسان و كره مسكون سازمان ملل به عنوان يكي از 9 ذخيره‌گاه جمهوري ‌اسلامي معرفي شد.
حسينعلي ابراهيمي افزود: ايران در آن سال، 9 ذخيره‌گاه به اين برنامه معرفي كرد كه مجموعه مورد حفاظت توران، بزرگ‌ترين مجموعه حفاظتي بود چرا كه اين منطقه با وسعت يك ميليون و 450 هزار هكتار، بزرگ‌ترين منطقه مورد حفاظت محيط زيست دنيا پس از منطقه سرنگيتي در آفريقا محسوب مي‌شود.
وي با اشاره به اينكه مجموعه حفاظت شده توران، ميزبان بسياري از گونه‌هاي نادر جانوري و گياهي است، گفت: اين منطقه داراي منابع غني تنوع زيستي بوده و مهم‌ترين و شاخص‌ترين گونه منطقه يوزپلنگ آسيايي است كه به عنوان نماد حيات وحش كشور انتخاب شده است.
ابراهيمي ادامه داد: يوزپلنگ آسيايي در راس هرم اكولوژيك كشور قرار دارد و نقش كليدي آن در تامين غذاي گوشتخوران كوچك‌تر انكار ناپذير است.
وي افزود: اين‌گونه در تمام دنيا تنها در ايران باقي مانده و ايران هم فقط در مناطق محدودي از استان‌هاي مركزي كشور مانند منطقه توران پذيراي اين حيوان بوده كه متاسفانه اين‌گونه ارزشمند هم‌اكنون در معرض انقراض است.
مديركل حفاظت محيط زيست استان سمنان گفت: هم‌اكنون طرح‌هاي بين‌المللي با همكاري صندوق تسهيلات جهاني و سازمان حفاظت محيط زيست در استان سمنان و يزد در حال اجرا براي حفاظت از نسل اين‌گونه است.
ابراهيمي افزود: در ميان گربه‌سانان پس از يوزپلنگ، اين منطقه داراي گونه‌هاي باارزش ديگري نظير گورخر، پلنگ، كاراكال، گربه وحشي و گربه‌ شني است كه متاسفانه اين گونه‌ها نيز در معرض تهديد هستند.
وي با اشاره به آخرين وضع گورخر آسيايي كه در اين منطقه زيست مي‌كند، گفت: گورخر آسيايي نيز هم‌اكنون در معرض خطر انقراض است.
مديركل حفاظت محيط زيست استان سمنان افزود: اين‌گونه در ايران و آسياي ميانه وجود دارد كه گورخر ايراني يك زيرگونه از گورخر آسيايي است.
ابراهيمي تصريح كرد: تفاوت‌هاي اين‌گونه با نوع آسياي ميانه آن است كه گورخر ايراني هر دو سال يك بار و عموما تك قلو زايمان مي‌كند و از اين رو در معرض خطر قرار دارد اما گورخر آسيايي سالي يك بار زايمان مي‌كند.
اين‌گونه در ايران منحصر به توران در استان سمنان و بهرام گور است.
بررسي‌ها نشان داده است كه پرنده زاغ‌بور نوعي گونه با ارزش و منحصر به‌فرد از پرندگان و تنها پرنده آندميك ايران است.
اين پرنده را اروپايي‌ها به نام پرنده ميليون دلاري مي‌شناسند چرا كه براي ديدنش تنها بايد به ايران سفر كرد.
اين پرنده داراي پراكنش خوبي در ايران بوده و موفقيت ديدن اين پرنده در مجموعه حفاظت شده توران 90 درصد است.
اين پرنده بيشتر روي قيچ زارها و كاروان كش‌ها لانه مي‌سازد و از خانواده كلاغ‌هاست.
سالانه حدود 100 گردشگر داخلي و خارجي به اين منطقه سفر مي‌كنند و اين منطقه ميزبان گردشگران طبيعي از كشورهاي سوئد، سوئيس و آلمان است.
مجموعه‌اي از نادرترين و كمياب‌ترين گونه‌هاي گياهي در مجموعه تحت حفاظت توران وجود دارد كه باريجه، وشق، سالسولا، ابرقوسين، درمنه، انواع گون و گز از جمله گونه‌هاي گياهي را در منطقه شامل مي‌شود.

*محيط زيست خارتوران و آلاينده‌ها
متاسفانه بيشتر مناطق طبيعي ايران در سال‌هاي اخير دستخوش تغييرات و دست‌كاري‌هاي انسان شده و منطقه حفاظت شده توران نيز از اين قاعده مستثني نبوده است.
مديركل حفاظت محيط زيست استان سمنان تاكيد كرد: نمي‌توان هر نوع آلاينده‌اي را به نام توسعه صنعت وارد محيط زيست كرد.
ابراهيمي افزود: جبران تخريب‌هايي كه هم‌اكنون در محيط زيست اتفاق مي‌افتد، بسيار سخت و دشوار است و سال‌ها زمان مي‌برد.
وي اظهارداشت: 336 واحد صنعتي و خانگي در استان سمنان آلاينده منابع آب، خاك و هوا هستند.
ابراهيمي افزود: در استان سمنان، 120 واحد آلاينده آب و خاك و 216 واحد آلاينده هوا فعاليت مي‌كنند كه البته همه آنها به سامانه كنترل مقابله با آلودگي مجهز شده‌اند.
وي ادامه داد: در استان سمنان وسايل موتوري، 51 درصد آلودگي‌هاي هوا را ايجاد مي‌كنند و پس از آن، احتراق سوخت‌ها 16 درصد، انجام فرايندهاي صنعتي 15 درصد، تخريب و تخمير مواد ضايعاتي چهار درصد و امور ديگر 14 درصد آلودگي‌ها را موجب مي‌شوند.
مدير كل حفاظت محيط زيست استان سمنان تصريح كرد: براساس اصل پنجاهم قانون اساسي، حفاظت و صيانت از محيط زيست وظيفه همه افراد جامعه است و نبايد گذاشت ميزان آلاينده‌ها بيش از وضع موجود افزايش يابد.
ابراهيمي فرهنگ‌سازي را يكي از راه‌بردهاي اساسي كاهش ميزان تخريب محيط زيست دانست و بر لزوم نهادينه شدن فرهنگ حفاظت از منابع طبيعي و خداداي تاكيد كرد.
وي گفت: صنعت و معدن از محورهاي اصلي توسعه استان سمنان عنوان شده است اما نبايد توسعه صنعت به تخريب محيط زيست موجودات كم‌ياب و حتي محل زندگي انسان‌ها منجر شود.
ابراهيمي گفت: اجراي طرح احياي زيست‌بوم‌ها، ايجاد موزه تاريخ طبيعي در سمنان و راه‌اندازي مركز رصد ستارگان و تحقيقات زيست‌محيطي از مهم‌ترين برنامه‌هاي امسال حفاظت محيط زيست استان سمنان است.
مديركل حفاظت محيط زيست استان سمنان همچنين درباره برخورد با صنايع آلاينده گفت: همه واحدهاي آلاينده اين استان به سامانه كنترل و مقابله با آلودگي مجهز شده‌اند.
مديركل حفاظت محيط زيست استان سمنان همچنين از وجود 70 درصد گونه‌هاي پستاندار در معرض انقراض در زيست‌بوم‌هاي اين استان خبر داد و افزود: 20 درصد مناطق حفاظت شده كشور در اين استان قرار دارد و اين مناطق داراي بسياري از گونه‌هاي طبيعي و جانوري نادر و در معرض انقراض هستند.
وي تصريح كرد: استان سمنان تاكنون پنج محيط‌بان را براي حفاظت از مناطق مديريت شده تقديم نظام و انقلاب كرده است و با توجه به حساسيت‌هاي موجود در اين استان، ايجاد شعبه ويژه رسيدگي به جرائم زيست‌محيطي ضروري است.
مديركل حفاظت محيط زيست استان سمنان توسعه و رشد اقتصادي كشور را در گرو توجه به تنوع زيستي و ژنتيكي دانست و گفت: جبران تخريب‌هايي كه هم‌اكنون در محيط زيست اتفاق مي‌افتد بسيار سخت و دشوار است و سال‌ها زمان مي‌برد.
وي اظهارداشت: طبيعت و تنوع زيستي موجود در استان سمنان در سطح بين‌المللي شناخته شده است اما امكانات لازم براي معرفي اين استعدادهاي خدادادي در استان وجود ندارد.
منطقه حفاظت شده توران، معرف يكي از چهار ناحيه كلان رويشي است، ناحيه كلان رويشي هيركاني، ناحيه كلان رويشي ايران توراني، ناحيه كلان رويشي زاگرس و ناحيه كلان رويشي خليج عماني، چهار ناحيه كلان رويشي را شامل مي‌شود.
ناحيه رويشي ايراني توراني بزرگ‌ترين ناحيه كلان رويشي ايران است كه بيشترين سطح كشور را تشكيل مي‌دهد.
منطقه تحت حفاظت توران تمام گونه‌هاي گياهي نواحي رويشي ايراني توراني را دارد و مجموعه عظيمي از گونه‌هاي گياهي با ارزش را در خود جاي داده است و رسيدگي به اين منطقه و جلوگيري از ورود آلاينده‌ها به آن عزم عموم مردم را مي‌طلبد.
...........................................
گزارش از: سپيده سير
خبرنگار فارس در استان سمنان
...........................................
انتهاي پيام/ر
يکشنبه 20 مرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فارس]

[مشاهده در: www.farsnews.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 163]