دوست ، بعد از والدین و معلم

واضح آرشیو وب فارسی:سایت رسیک: در مقاله ی قبل به بررسی ” دوست‌یابی در دوره ی نوجوانی ” پرداختیم . حال در ادامه ی این سلسله مقالات به بحث ” کارکردهای گروه همسال ” می پردازیم :

یکی از کارکردهای مهم گروه ، ایجاد احساس ایمنی برای نوجوان در خارج از خانواده است. این احساس ایمنی به نوجوان امکان می‌دهد تا از نظر عاطفی از والدین مستقل شود. فرایند استقلال عاطفی طی یک دوره ی چند ساله صورت می‌گیرد. البته این امر به آن معنا نیست که نوجوان به طور ناگهانی والدین و ارزش‌های آنها را طرد می‌کند، بلکه نوجوان به تدریج می‌آموزد که چگونه از نظر عاطفی، بزرگسالی مستقل و خود تایید‌گر باشد.

دل‌بستگی اغلب نوجوانان به همسالان از روی مدت زمانی که با هم می‌گذرانند، علایق مشترک برای انواع خاصی از هنر ، مدل لباس و زبان آشکار می‌شود. در این زمینه، «لکمن» (۱۹۸۱) معتقد است که گروه همسال برای نوجوان، تا هنگام دست‌یابی به یک فرهنگ بزرگ سالانه، نقش یک «فرهنگ واسطه‌ای و موقتی» را ایفا می‌کند.
نوجوانی زمان تجربه و آزمون نقش‌ها، رفتارها و ارزش‌های مختلف ، به منظور رسیدن به بزرگسالی است. همسالان در این فرایند نقش مهمی دارند.

از نظر «هامچک» (۱۹۸۱) به نقل از بیابانگرد (۱۳۷۶)، همسالان در طی نوجوانی دارای کارکردها و اثراتی به شرح زیرند:
۱- جانشینی برای حمایت خانواده:
نوجوانان برای دست‌یابی به استقلال روان‌شناختی نیاز دارند تا از والدین خود کناره‌گیری نمایند. برای تحقق این فرایند حمایت همسالان ضروری است.

2- تثبیت نفود:
برای تغییرات بسیار زیادی که در طی نوجوانی روی می‌‌دهد، وجود گروه همسالان (همانند والدین) ضروری است. علاوه بر این، نوجوانان اگر بدانند که دیگران نیز احساسات مشابهی دارند، احساس راحتی بیشتری می‌کنند.

3- پایگاه و منزلت اجتماعی:
عضویت در گروه به نوجوانان منزلت اجتماعی می‌بخشد. چنانچه نوجوانی در هیچ گروهی عضو نباشد ممکن است احساس حقارت و شرم اجتماعی کند.

4- عزت نفس:
عضویت در گروه ، نشانه پذیرش نوجوان در گروه همسالان است. نوجوانانی که توسط همسالان مثبت ارزیابی می‌شوند، نسبت به سایر نوجوانان، دارای عزت‌نفس بالاتری‌اند.

5- معیارهای رفتاری:
همسالان بر تصمیم‌گیری نوجوان تاثیر می‌گذارند. در خانواده‌هایی که روابط والد- نوجوان خوب است نوجوانان به راهنمایی والدین خود به دیده مثبت می‌نگرند. در خانواده‌هایی که والدین حضور نداشته یا رابطه چندان خوبی با نوجوان ندارند، گروه همسال اهمیت بیش‌تری پیدا می‌کند. در این حال اتکای بیش از حد به راهنمایی‌های گروه همسال ممکن است آثار سوئی در برداشته باشد.

6- ایمنی:
گروه‌های همسال تا حدی از نوجوانان در برابر خواست‌هایی که والدین یا دیگر بزرگ‌سالان سعی می‌کنند بر آنها تحمیل کنند، حمایت می‌کنند.

7- فراهم ساختن فرصت‌هایی برای نقش‌پذیری:
شرکت در فعالیت‌های گروهی فرصت‌هایی را برای آزمودن نقش‌های مختلف، تمرین مهارت‌های مهم در بزرگ‌سالی و گرفتن بازخورد از عقاید، احساسات و رفتارهایی که نسبت به دیگران نشان داده می‌شود، فراهم می‌سازد.

8- فراهم ساختن فرصت‌هایی برای همانند‌سازی:
در مواردی که والدین نمی‌توانند الگوهای مفیدی برای نوجوانان خود باشند، همسالان، الگوهای رفتاری مهمی به شمار می‌آیند.
در ادامه ی بحث دوستی در دوره ی نوجوانی ، به بررسی موضوعاتی چون ” همسالان به عنوان معلمان” ،” دوستان ناباب” و مسائل مربوط به ” اهمیت دادن به جذابیت فیزیکی ” خواهیم پرداخت .

ادامه دارد …
منابع:
- احمدی، احمد: روان‌شناسی نوجوانان و جوانان، نشر رودکی، تهران ۱۳۷۲٫
- بیابانگرد، اسماعیل: روانشناسی نوجوانان، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، تهران ۱۳۷۶٫

مقالات مرتبط :
دوست آن است که…
دوست مناسب برای فرزند شما

دوست ، بعد از والدین و معلم
برخورد صحیح والدین با بازی های رایانه ای کودکان

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: سایت رسیک]

[مشاهده در: www.ri3k.eu]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 189]