اوستياي جنوبي؛ مروري بر يك بحران

واضح آرشیو وب فارسی:فارس: اوستياي جنوبي؛ مروري بر يك بحران
خبرگزاري فارس: نيروهاي روسيه درگير نبرد شديدي با نيروهاي دولتي گرجستان در داخل منطقه جدايي‌طلب اوستياي جنوبي هستند كه به نگراني در مورد جنگي تمام عيار دامن زده است. پس از اقدام نيروهاي گرجي عليه جدايي طلبان مورد حمايت روسيه، مسكو واحدهاي زرهي خود را راهي آن سوي مرز كرده است.

به گزارش فارس، اوستياي جنوبي؛ يكي از مناطق خودمختار گرجستان است كه دولت تحت حمايت غرب در اين كشور خود مختاري اين منطقه را به رسميت نمي‌‌شناسد. مساحت اوستيا 3900 كيلومتر مربع و مركز آن شهر تسخين والي است.

* سرزمين مردم آريايي

سرزميني كه مردم " ايرون" آن را "اوستي" مي‌خوانند شامل دو بخش شمالي و جنوبي است كه اوستياي جنوبي در خاك گرجستان و اوستياي شمالي يا "آلانيا" در خاك روسيه به صورت جمهوري خودمختار اداره مي‌شود.
اين كشور از سه هزار سال پيش از ميلاد مسكن اقوام آريايي - گرجي بوده است كه به دوره پالئولوتيك متعلق‌اند. زبان آنها از جمله زبان‌هايي است كه به علت مجاورت با مردم فارسي زبان، لغات فارسي بسياري در آن وارد شده است.
مردم اوستيا خود را از نژاد آريايي‌ها يا ايرون مي‌دانند. به اعتقاد پژوهشگران اوستي‌ها از بازماندگان اقوام آريايي "سكا" هستند. سكاها همان قومي هستند كه در اساطير ايراني و شرقي از آنها به تورانيان نام مي‌برند. از ديدگاه زبان شناسي زبان مردم اوستي از شاخه زبان‌هاي ايراني شناخته شده ‌است. بيشتر مردم اوستيا مسيحي و گروه قابل ملاحظه‌اي از آنان مسلمان هستند.

* اوستيا، «استالينيري» شد!

در سال 1774ميلادي روس‌ها بر سرزمين اوستيا مسلط شدند. سال 1801ميلادي جنوب اوستي به همراه گرجستان به تحت الحمايگي روسيه درآمد. در نيمه نخست سده 19ميلادي طي سال‌هاي 1804، 1810، 1830، 1840و1850 مردم اين سرزمين عليه روسيه قيام كردند و سر به شورش برداشتند.
پس از انقلاب اكتبر 1917نام اوستيا را به «استالينيري» تغيير دادند. به دليل سياست‌هاي تبعيض‌آميز روس‌ها مردم اوستيا از اطاعت روسيه سر باز زدند ولي سرانجام سركوب شدند.
در نهايت اوستيا يا "استالينيري" به دو قسمت تجزيه شد بخش شمالي آن ضميمه خاك روسيه شد و بخش جنوبي آن به جمهوري گرجستان واگذار شد اما از آن تاريخ تاكنون هيچ‌گاه مردم اوستيا دست از مبارزه عليه روسيه و گرجستان برنداشته‌اند.
مهمترين برخورد نظامي ميان ستيزه جويان اوستيا و ارتش گرجستان در سال 1989 رخ داد كه طي آن بيش از 500 نفر از دو طرف كشته شدند. پس از آن جنگ داخلي ديگري ميان اوستياي تحت كنترل گرجستان رخ داد كه از سال 1991تا 1992 ادامه داشت.

* اوستياي شمالي؛ آتش زير خاكستر

اگر چه مسائل اوستاي جنوبي هميشه مورد توجه رسانه‌هاي گروهي قراردارد و مسائل اوستياي شمالي كمتر به رسانه‌هاي عمومي كشيده شده است اما در سال 2004 بحراني در اين منطقه به وجود آمد كه توجه جهانيان را متوجه خود كرد. گروهي از ستيزه جويان اوستياي شمالي اقدام به گروگانگيري تعداد زيادي از شهروندان روسيه در داخل يك مدرسه كردند كه ماجرا با كشته شدن شمار زيادي از گروگان‌ها به پايان رسيد و اين مساله توجه جهان را متوجه اين مسئله كرد كه اگر چه روسيه هميشه كوشيده اوضاع اين منطقه را عادي نشان دهد اما آنچنان هم كه روس‌ها ادعا مي‌كنند اوضاع در اوستيا عادي نيست و اختلافات مردم اوستياي شمالي با فدراسيون روسيه آتش زير خاكستري است كه هر از چندي شعله مي‌گيرد.

* انقلاب گل‌رز و اميدهاي تازه

در زمان تصدي ادوارد شوارد نادزه تا سال 2003، وضعيت منطقه اوستيا نسبتاً آرام بود و اختلاف ميان گرجستان و اين جمهوري خودمختار در سطح سياسي دنبال مي‌شد اما با رخداد انقلاب "گل‌رز" در گرجستان به رهبري ميخائيل ساكاشويلي در 23 نوامبر 2003 اوضاع در اين منطقه بحراني شد. دولت جديد گرجستان با چراغ سبزي كه از غرب و آمريكا دريافت كرد درصدد اشغال نظامي اين منطقه برآمد.
اين اقدام تحريك‌آميز پيش از اين با مخالفت روس‌ها ‌از سوي شواردنادزه هرگز صورت نگرفته بود. با سفر پرحاشيه جورج بوش رئيس جمهور آمريكا به گرجستان و با چراغ سبز آمريكا گرجي‌ها بر انجام اقدامات نظامي در منطقه جدي‌ شدند.
به اعتقاد ناظران مسائل قفقاز منطقه اوستيا را مي‌توان صحنه برخورد سياست‌ها و اراده آمريكا و روسيه دانست. آمريكا از سويي مي‌كوشد گرجستان را به عنوان يكي از پايگاه‌هاي ناتو در همسايگي روسيه تبديل كند و از سوي ديگر فشارهاي گرجستان براي بستن پايگاه‌هاي نظامي روسيه در خاك گرجستان كه از زمان شوروي سابق باقي‌ مانده است فزوني گرفته است.

* ريشه درگيري‌هاي اوستياي جنوبي

به دنبال به قدرت رسيدن ادوارد كوكويتي به عنوان رئيس جمهوري اوستياي جنوبي و اتخاد مواضع سخت جدايي‌ طلبانه از سوي وي در سال 2001 تنش در روابط اين جمهوري خودمختار و گرجستان شدت گرفت اما چون در آن تاريخ دولت گرجستان به روسيه نزديك بود تحركات نظامي جدايي طلبان اوستيايي با برخوردهاي جدي گرجستان مواجه نمي‌شد.
كميسيون كنترل مشترك بر اساس توافق 24 ژوئن سال 1992 در مورد اصول حل درگيري گرجستان - اوستياي جنوبي و پروتكل‌هاي الحاقي آن به منظور تضمين نظارت بر آتش بس، خروج دسته‌جات مسلح، انحلال نيروهاي دفاع از خود و عمليات امنيتي در منطقه درگيري تشكيل شد.
با انتخاب مجدد ساكاشويلي به رياست دولت گرجستان ساكاشويلي اعلام كرد كه مسئله اوستيا را به هر وسيله‌اي حل و فصل خواهد كرد. اما نقطه اوج درگيري‌ها زماني بود كه نيروهاي وفادار به گرجستان اقدام به ورود به انبار تسليحات و مهمات وارداتي از اسرائيل در نقاط مرزي و خطوط تماس ميان ارتش گرجستان كه از مي 2008 در مناطقي از اوستيا مستقر شده بودند، كردند.
در اين زمان برخوردهاي پراكنده‌اي ميان ارتش گرجستان و جدايي طلبان مورد حمايت روسيه در اوستاي جنوبي رخ داد و دولت گرجستان نيز بر شمار نيروهاي خود در اين مناطق مي‌افزود. روسيه از گرجستان و اوستياي جنوبي خواسته است تحركات نظامي خود را محدود كنند. اين كشور همچنين از سرگيري سريع مذاكرات حل درگيري گرجستان - اوستياي جنوبي را بسيار مهم دانست.
ادوارد كاكويتي، رئيس جمهور اوستياي جنوبي در ديدار با هيئتي از اوستياي شمالي اعلام كرد كشورش بدون شركت روسيه با گرجستان مذاكره نخواهد كرد. كاكويتي همچنين اعلام كرد طرف گرجي با اعلام اينكه آماده‌ مذاكرات مستقيم با اوستياي جنوبي است، تلاش مي‌كند موضع ما را در برابر تمام جامعه جهاني بي‌اعتبار كند اما اين چيزي به جز اقدام در راستاي بهبودي روابط عمومي گرجستان نيست. از يك سو، آنها اعلام كرده‌اند آماده‌اند مذاكره كنند بعد ما شاهد استقرار تسليحات در اطراف مرزهايمان هستيم.
اين يعني گرجستان فشار نظامي بر روي ما اعمال مي‌كند تا ما بدون اوستياي شمالي و روسيه مذاكره كنيم. اما ما ملتي نيستيم كه بتواند اين كار را انجام دهد. بدون شركت اوستياي شمالي و روسيه با هيچ كسي و در هيچ موردي توافق نخواهيم كرد.
در پي اين اظهار نظر وزارت امور خارجه‌ روسيه با انتشار بيانيه‌اي تصريح كرد كه از سرگيري سريع مذاكرات روند حل درگيري‌هاي گرجستان - اوستياي جنوبي به شكل كميسيون مشترك كنترل و همچنين انجام ملاقات‌هاي كاري ويژه سران طرفين درگير بسيار مهم است.
رهبر جدايي طلبان اوستيا تهديد كرد اگر گرجستان در آينده‌ نزديك نيروهاي خود را از منطقه درگيري خارج نكند، آنها نابود خواهند شد.
وي تاكيد كرد: من بار ديگر مي‌گويم ما براي اين كار (شكست نيروهاي گرجي) هم نيرو داريم و هم وسايل آن را. اقدام پست شليك به مردم بي‌دفاع از طريق تك تيرانداز‌ها، پنهان شدن پشت كليساها و ساختن سنگر و خندق در گورستان تنها از دست گرجي‌ها برمي‌آيد.

سيد مسعود لواساني

انتهاي پيام/+
شنبه 19 مرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فارس]

[مشاهده در: www.farsnews.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 95]