زندگي زناني كه پله هاي زندگي را مي شويند

واضح آرشیو وب فارسی:همشهری: زندگي زناني كه پله هاي زندگي را مي شويند
مرضيه وليان

با پله ها ديگر دوست است؛ 18 هزار تومان در ماه براي نظافت پله ها عايدش مي شود. با صورتي پف كرده و خسته نگاه مي كند؛ «روزي 12 ساعت كار مي كنم. راضي ام.» راضي است. همه دغدغه اش اين است كه پسرش مثل پدرش معتاد نشود؛ «از زندگي ام چيزي نفهميدم. هميشه بار زندگي ام روي دوش خودم بود. در يك توليدي لباس كار مي كنم روزي هشت ساعت و بعد از آن پله پاك مي كنم يا براي نظافت به منازل مي روم.»تحمل فشار جسمي و رواني از قيافه اش پيداست. «روزي پنج قرص مي خورم. اعصابم ناراحت است. شوهرم تعهد ندارد، هيچ وقت نداشت.»

مي گويد؛ «هر جايي نمي توانم كار كنم، رفتارها مختلف است، گاهي خوب گاهي هم نه، در محل كار قبلي ام در فشار رواني و آزار و اذيت جنسي بودم، محل كارم را عوض كردم، يك ماه بيكار بودم تا دوباره كار پيدا كنم.» بيمه ندارد؛ «بيمه نيستم. هزينه ماهانه درمانم 20 الي 25 هزار تومان است.» لبخند از لبش نمي افتد در حالي كه از مشكلات و سختي هاي زندگي اش مي گويد.

---

اشتغال زنان در بخش خدمات از مشاغلي است كه شايد روزي مردانه تلقي مي شد اما امروز زنان آن را به خوبي تجربه مي كنند. هر چند يكي از دلايل مهم اين دسته از زنان مسائل اقتصادي است اما استقلال مالي و در نهايت استقلال فردي كه در اين راستا كسب مي كنند، ستودني است. معمولاً زنان شاغل در بخش خدمات جزء خانواده هاي بدسرپرست يا بي سرپرست هستند كه به دليل مسائل اقتصادي و نداشتن مهارت لازم كار خدماتي مي كنند. دستمزد پيشنهادي موسسات خدماتي با توجه به سخت بودن كار غاين زمانف بسيار پايين است. موسسات براي جلب رضايت مشتري تلاش دارند بيشترين كار انساني را در مقابل كمترين دستمزد ارائه دهند. حداكثر حقوق آنها حقوق مصوب كارگري است. علاوه بر اينكه زنان به دليل ويژگي هايي مثل دقت بيشتر، تميزتر بودن و مهارت لازم استقبال بيشتري از كارشان مي شود، چنانچه كارگر خانم در اين موسسات گران تر است و در نهايت همه اينها منوط به نظر مشتري است. مدير يكي از موسسات مي گويد؛ «اگر كارگر دو ساعت در منزل كار كرد و صاحبخانه راضي نبود، بدون دريافت دستمزد، كارگر بايد از منزل خارج شود.» چه كسي حق و حقوق اين كارگران را مي پردازد؟ آيا در اين صورت شركت خود حقوق كارگران را مي پردازد؟مدير يكي از اين موسسات مي گويد؛ «شركت در قبال اين دو ساعت هيچ تعهدي به پرداخت دستمزد ندارد.» اما چه معيارهايي براي رضايتمندي از كار اين كارگران وجود دارد؟ اين مدير پاسخ مي دهد؛ «كاملاً بستگي به رضايت مشتري دارد.» بين موسسات رقابت شديدي براي استفاده از نيروي كار ارزان وجود دارد، با نگاه به صفحه نيازمندي هاي جرايد و مقايسه قيمت ها اين موضوع به خوبي مشخص مي شود.

راه پله تا پنج طبقه 7000 تومان، راه پله تا چهار طبقه 7000 تومان، هشت ساعت كار مفيد 8000 تومان، راه پله، پاركينگ 6000 تومان، نيروي آقا 12000 تومان، راه پله تا پنج طبقه 5000 تومان، راه پله هر طبقه 1000 تومان، هشت ساعت كار مفيد 5000 تومان، انجام كليه امور نظافتي 2000 تومان، نيروي خانم 15000 تومان.

علاوه بر رقابت در پرداخت كمترين دستمزد به كارگران براي جلب مشتري بيشتر، موسسات 30 درصد از همين دستمزد دريافتي كارگران را نيز به عنوان كميسيون كسر مي كنند. مسلم است كه در نهايت چيزي براي كارگران باقي نمي ماند. به عنوان مثال يك زن بعد از هشت ساعت نظافت، 16 هزار تومان دريافت مي كند، مبلغي حدود چهار هزار و 800 تومان را بايد بابت حق كميسيون به موسسه پرداخت كند و مابقي كه مبلغي معادل 11 هزار و 200 تومان است براي خودش باقي مي ماند.

اغلب موسسات كارگران خود را اعم از زن يا مرد بيمه نمي كنند. مدير يكي از اين موسسات مي گويد؛ «بعد از سه ماه بيمه مي كنيم. آن هم كارگراني كه با شرايط ما سازگار باشند. بايد خوب كار كنند و مشتري از آنها رضايت داشته باشد. بايد بتوانند دوام بياورند.» مدير موسسه ديگري مي گويد؛ «بيمه نمي كنيم، فقط بيمه حوادث مي كنيم.» و مدير ديگري مي گويد؛ «اصلاً بيمه نمي كنيم.» معمولاً موسسات خدماتي شماره ثبت و تاييد صلاحيت از وزارت كار را وسيله يي براي دادن تضمين به مشتريان در نظر مي گيرند در حالي كه مشخص نيست آيا وزارت كار نظارت دقيقي بر عملكرد اين موسسات دارد يا خير؟ چنانچه مديران موسسات در جواب اين پرسش پاسخ هاي كاملاً متناقضي مي دهند؟ يكي مي گويد؛ «از طرف وزارت كار نظارتي وجود ندارد.» ديگري بدون هيچ توضيحي در مورد نحوه اين نظارت مي گويد؛ «بله نظارت كامل بر عملكردها وجود دارد.» با توجه به كار سخت، اغلب اين كارگران دچار بيماري هاي جسمي، رواني و روان تني مي شوند كه به دليل حمايت بيمه يي ضعيف آسيب جدي مي بينند. موسسات خدماتي براي بقاي خودشان هم كه شده، سعي مي كنند امنيت مكان هايي را كه زنان در آن كار مي كنند، تضمين كنند. آنها ادعا دارند كه جاي مشكل دار زنان را به تنهايي نمي فرستند. مدير يكي ديگر از اين موسسات در جواب اينكه مكان مشكل دار را چگونه تشخيص مي دهيد، مي گويد؛ «به هر حال از طريق خانمي كه قبلاً براي نظافت به آن منزل رفته و مشكل برايش پيش آمده است ما به كارگران زن مي گوييم فوراً از منزل خارج شوند و ديگر كارگر زن به آن منزل نمي فرستيم.» اما آزار و اذيت هاي جنسي و رواني كه به صورت آزارهاي كلامي و... اعصاب و روان اين زنان را مي جود اغلب به دليل ترس از دست دادن كار، حفظ آبرو و باورهاي غلط جا افتاده در ميان خانواده هاي ايراني، مسكوت باقي مي ماند. علاوه بر سختي ها و مشكلاتي كه اين حرفه بر زنان وارد مي كند، باورها و نگاه ما به وجهه اجتماعي اين شغل سبب مي شود معمولاً اين دسته از زنان، رضايت شخصي از حرفه خود نداشته باشند. يكي از اين زنان مي گويد؛ «نگاه مردم گاهي اذيتم مي كند. جايي كه بشناسنم، كار نمي كنم. براي دخترم خوب نيست، دانشجو است. نمي خواهم مردم بگويند مادرش زمين شوي است، ما آبرو داريم.» كار طاقت فرسا و مداوم، نداشتن تفريحات لازم به خاطر تامين نيازهاي اوليه زندگي، فشارهاي اجتماعي، عدم پذيرش اطرافيان و... اين زنان خسته را به حاشيه رانده است كه اغلب انواع افسردگي ها و بيماري ها را برايشان در پي دارد.

---

اصولاً چقدر براي اشتغال زايي در ارگان ها، موسسات دولتي و خصوصي، نهادها و... مديريت نيروي انساني صورت مي گيرد؟ عمل دقيق و حساب شده يي براي جذب، طبقه بندي و اشتغال نيروي انساني مفيد با توجه به كليه شرايط فردي و اجتماعي و مهم تر از همه مهارت هاي فردي و شغل آنان با توجه به گستردگي فعاليت سازمان هايي مثل شهرداري، بهزيستي، كميته امداد و... كه بخشي از فعاليت خود را در حمايت از زنان سرپرست خانوار و قشر آسيب ديده جامعه متمركز كرده اند، بهتر است كه اين سازمان ها از زنان براي كادر خدماتي خود استفاده كنند تا هم نگراني اين دسته از زنان براي كار در محيط امن برطرف شود و هم از مزاياي بيمه، حقوق ثابت و... برخوردار شوند.
شنبه 19 مرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: همشهری]

[مشاهده در: www.hamshahrionline.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 145]