جامعه - ماشين و جامعه ايراني

واضح آرشیو وب فارسی:کيهان: جامعه - ماشين و جامعه ايراني
جامعه - ماشين و جامعه ايراني

ورود اتومبيل، خودرو يا اصطلاحا ماشين به ايران سابقه‌اي بيش از يك قرن ندارد. در واقع ورود ماشين به زندگي روزمره مردم و جامعه ايراني را بايد حاصل نهايتا چهار دهه اخير دانست كه با ورود يا توليد خودرو در سطح وسيع اين وسيله نقليه جاي خود را در بين عامه مردم پيدا كرد. تا پيش از آن وسيله نقليه‌اي كه با بنزين حركت كند بيشتر در انحصار اقشار ثروتمند جامعه بود. اولين ماشين وارد شده به ايران تقريبا زماني به كشور وارد شد كه تا سال‌ها پس از آن تاريخ هنوز جاده مناسبي براي ترددش در كشور وجود نداشت. اين ماشين يك فورد بود كه به وسيله مظفرالدين شاه قاجار از كشور بلژيك خريداري شده بود. اين ماشين كه در موقع حركت دود زيادي مي‌كرد، توسط مردم به ماشين دودي يا ارابه دودي تغيير نام داده شد. با شروع شهرسازي به صورت مدرن در سال 1300، واردات ماشين به ايران افزايش يافت. بيشترين اتومبيل‌ها در آن سال‌ها از كشورهاي آمريكا و انگلستان به ايران وارد مي‌شد. اولين كارخانه اتومبيل‌سازي در ايران شركت سهامي ايران ناسيونال بود كه به توليد ماشين‌هاي پيكان، با مجوز از شركت تالبوت انگلستان، اولين توليدات خود را در سال 1346 روانه بازار كرد. بعدا شركت ايران ناسيونال به توليد وانت، ميني‌بوس و اتوبوس دست زد. در همين سال دو مدل از ماشين‌هاي آمريكايي به نام «آريا» و «شاهين» توسط كارخانه پارس‌خودرو روانه بازار شد؛ و يك سال بعد در سال 1347 يك مدل از ماشين فرانسوي سيتروئن بنام «ژيان» توسط شركت سايپا به بازار عرضه شد. در سال 1351، شركت پارس‌خودرو نام خود را به شركت «جنرال موتورز ايران» تغيير داد و شروع به ساخت دو مدل از ماشين‌هاي شورولت (اپل) 2500cc، 2800cc و همينطور سه مدل ديگر با مجوز از كارخانه آمريكايي جنرال موتورز به نام‌هاي بيوك، كاديلاك، شورولت نوا. توليدات اين ماشين‌ها تا سال 1360 ادامه داشت. توليد ماشين‌هاي ژيان كه متعلق به كارخانه سايپا بود در سال 1359 متوقف شد. ولي توليد ماشين‌هاي رنو 5 كه در سال 1354 آغاز شده بود ادامه يافت. پس از دهه 50 ديگر خودرو فقط به عنوان يك وسيله نقليه مطرح نبود. ورود آن را مي‌توان حتي در ادبيات و ترانه‌ها ديد. حتي ضرب المثل‌هايي هم در بين عامه مردم باب شد كه در آن از نام خودروها استفاده مي‌شد. در واقع ايران هم همگام با دنياي روز پيش مي‌رفت و اتومبيل هر شخص به عنوان نمايي از دارايي وي نشانه جايگاه اجتماعي او بود. اين رويه ادامه پيدا كرده تا امروز نيز خودروي هر شخص در واقع نشان‌دهنده بخشي از وجاهت و جايگاه اجتماعي اوست.

ماشين‌هاي دستمالي شده
هر چند بر اساس قوانين راهنمايي و رانندگي جاري كشور هرگونه تغيير در شكل ظاهري خودرو غير مجاز است، اما با اين حال كمتر خودرويي را مي‌توان پيدا كرد كه لااقل يك عروسك پليشي روي داشبورد نگذاشته باشد! در شرايطي باندها و تجهيزات صوتي خاصي در مغازه‌هاي راسته ستارخان به فروش مي‌رسند كه اصولا استفاده از اين وسايل طبق قوانين و مقررات جاري كشور جرم محسوب مي‌شود و پليس با آن برخورد مي‌كند.
اما در حالت حرفه‌اي‌تر صنف فعالان در زمينه اسپرت و آپشن، با ورود خودروهاي 206، 405، پرشيا، مزدا، ماكسيما و رونيز، در سال‌هاي اخير رشد فوق‌العاده‌اي كردند. به خيابان ستارخان تهران برويد تا انبوه مغازه‌هايي كه فقط براي اين كار تاسيس شده‌اند ببينيد. از سوي ديگر شرايط عرضه خودرو‌هايي كه عموما مورد قبول ذائقه جوانان و مردم نيست به همراه محدوديت‌هاي وارداتي همگي باعث شد تا الگو‌هاي زيادي براي اين خودرو‌ها شامل: رينگ و لاستيك، كيت بدنه و آپشن‌هاي داخلي و... ارائه شود و سطح تقاضاي بالايي را فراهم كند. نمايشگاه اتومبيل‌هاي اسپرت از سال 1384، براي اولين بار برگزار شد. هيات موتور سواري و اتومبيلراني استان تهران برگزاري نمايشگاه كارتينگ آزادي آبان 1384 و مجموعه ورزشي انقلاب را در بهار 1385 در كارنامه خود دارد. از ويژگي‌هاي بزرگ نمايشگاه سوم، ساخت اتاق آگوستيك براي شش شركت مطرح صوتي و حضور بيش از 15 دستگاه خودرو با كيت كامل بدنه است. اين نمايشگاه با نگاه خاص به مخترعان و مبتكران و به‌خصوص فعالان در تيونينگ خودرو‌هاي سرعت و رالي قصد دارد نگاه جامعه را از ديدگاه ناخوشايند امروز به سوي نگاه مثبت سوق دهد و با تعريف نقش اسپرت و تيونينگ در زيبايي، ايمني، افزايش كارايي و افزايش سطح رفاهي خودرو‌ها، قشر بزرگي از جامعه را به استفاده از اين نوع خدمات سوق دهد.
شنبه 19 مرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: کيهان]

[مشاهده در: www.kayhannews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 151]