ورزش درماني در بيماران مزمن ريوي

واضح آرشیو وب فارسی:سایت رسیک:
تهران يكي از آلوده‌ترين شهرهاي دنيا است ولي نكته قابل توجه آن است كه بدانيم، حتي يك مركز توانبخشي تنفسي كاربردي و علمي در اين شهر وجود ندارد.
كليه بيماران ريوي بعد از آن كه روند دارو درماني را طي نمودند و بيماريشان درمان شد، لازم است تا در برنامه‌هاي جامع توانبخشي قلب و عروق و تنفس شركت نمايند و به زندگي عادي برگردند؛ و يا با ناتواني حاصل از بيماري زندگي نموده و تقريباً‌ از چرخه فعال زندگي و جامعه خارج شوند.

در حالي كه بيش از 30 سال است كه در كليه مراجع علمي، وجود مراكز توانبخشي بيماران ريوي به اثبات رسيده است و در تمام نقاط دنيا اين مراكز به كمك بيماران تنفسي مي‌آيند تا از حداقل اكسيژن حداكثر استفاده را بنمايند، كشور ما از وجود چنين مركز محوري بي‌بهره است.

براساس شواهد محكم علمي، لزوم انجام منظم ورزش در بيماران ريوي توسط شماري از سازمان‌هاي موثق و رسمي دنيا تأييد شده است. انجام منظم ورزش و فعاليت فيزيكي باعث بهبود وضعيت سلامتي، تندرستي و افزايش اميد به زندگي مي‌شود.

در افراد مسن نيز به دلايل مختلف انجام ورزش توصيه مي‌شود: ورزش باعث توقف يا كاهش انحطاط و زوال وضعيت فيزيكي سلول‌ها به دنبال پيري مي‌شود، به حفظ جرم عضلاني و استخوان (جلوگيري از پوكي استخوان) كمك مي‌كند و وضعيت روحي و رواني فرد را بهبود مي‌بخشد.

مؤثر بودن ورزش در بيماران بيماري‌هاي مزمن تنفسي، اكنون توسط مطالعات آزمايشي دقيق و كنترل شده و تصادفي ثابت شده است. همچنين تأثيرات بسيار گسترده فيزيولوژيكي و روحي رواني انجام ورزش و تمرينات حركتي در اين بيماران به خوبي درك شده است.

ورزش‌هاي هوازي

ورزش و تمرينات هوازي در بيماري‌هاي مزمن تنفسي منجر به بهبود استقامت، ظرفيت كاري و تا حدي قدرت و نيروي بدني مي‌شود. در بيماران مزمن تنفسي، هدف از ورزش سوق دادن و هدف‌دار كردن درمان‌هاي بيماران به سمت كاهش ناتواني است.

به اين ترتيب ورزش بايد توانايي انجام فعاليت‌ها را بهبود بخشيده، معلوليت را كاهش داده و سرانجام كيفيت زندگي فرد را بالا ببرد. هدف رژيم‌هاي ورزشي بايد بهبود عملكرد فرد براي انجام فعاليت‌هاي تفريحي، توليدي و مراقبت از خود باشد.

صرفنظر از شدت بيماري، نشان داده شده كه انجام برنامه‌هاي ورزشي هوازي در عضلات اندام فوقاني و تحتاني براي بيماران مزمن تنفسي مفيد است. شايد ورزش مهمترين درمان بيماران بيماري‌هاي مزمن تنفسي در رفع ناتواني‌هاي حاصل از بيماريشان باشد.

افزايش ظرفيت كاري و كاهش نفس‌نفس زدن هنگام انجام يك فعاليت روزمره نسبتاً‌ شديد به دنبال ورزش كردن، به خوبي ثابت شده است.

ورزش همچنين از طريق بهبود قدرت عضلاني و تأثيرات حركتي، انرژي مصروفه براي انجام بسياري فعاليت‌ها را كاهش داده و منجر به بهبود تحمل و استقامت ورزشي حتي زماني كه هيچ تغيير فيزيولوژيكي ديگري رخ نداده است، مي‌شود.

ويژگي‌هاي تمرينات و ورزش‌هاي هوازي

ويژگي‌هاي كلي انجام ورزش‌ها و تمرينات هوازي در افرادي كه دچار بيماري‌هاي تنفسي هستند تفاوت چنداني با افراد عادي نمي‌كند. مثل افراد سالم، تعداد حركات، مدت زمان و شدت تمرينات همگي مهم هستند.

ميزان شدت تمرينات در بيماران مزمن تنفسي، ‌موضوع بسياري از مطالعات بوده است.

اگر چه نظر بر اين است كه نفس نفس زدن مي‌تواند مقدار كاري كه افراد دچار مشكل تنفسي مي‌توانند انجام دهند را محدود كند، اما واضح است كه تمريناتي كه با فشار متوسط تا زياد انجام مي‌شوند مي‌توانند مفيد واقع شوند.

به طور كلي، در افرادي كه ورزش و تمرينات را با شدت بالا (80درصد حداكثر سرعت كاري) نسبت به افرادي كه با شدت پايين (كمتر از 50درصد حداكثر سرعت كاري) انجام مي‌دهند، بهبودي بيشتر در علائم فيزيولوژيك واكنش‌هاي فيزيولوژيك به ورزش و نيز بيشترين تحمل و استقامت ورزشي گزارش شده است، ولي بايد مراقب خطرات اين نوع ورزش‌ هم بود.

به همين لحاظ توصيه مي‌شود پس از روند تجويز ورزش براي مدتي بيماران در مراكز مجهز و تحت نظر ورزش نمايند و سپس به ادامه آن به صورت مستقل ادامه دهند.

در مركز توانبخشي تنفسي بيماران ميزان اكسيژن خون و ساير مشخصات مورد نياز در طول ورزش به دقت ارزيابي مي‌شود و ميزان پيشرفت آنها نيز مشخص خواهد شد.

نكات كليدي

به طور خلاصه مي‌توان درباره توانبخشي بيماران تنفسي نكات زير را ارائه كرد: تمرين درماني اساس توانبخشي ريه را تشكيل مي‌دهد و يكي از مؤثرترين روش‌ها براي بهبود تنگي نفس، تحمل و پايداري و ورزش و فعاليت و كيفيت زندگي بيماران بيماري‌هاي مزمن تنفسي است.

- تمرين درماني ايمن و بي‌خطر بوده و در بيماران بيماري‌هاي مزمن تنفسي كه تحت ارزيابي دقيق قرار گرفته‌اند و برنامه ورزش و فعاليت آنها براساس شرايط باليني آنها تدوين شده، به خوبي تحمل مي‌شود.

- تركيبي از تمرينات استقامتي براي بهبود تحمل و استقامت ورزش و فعاليت، تنگي نفس و ورزش‌هاي عضلاني براي بهبود قدرت و نيروي عضلاني، به نظر مي‌رسد كه براي بيماران بيماري‌هاي مزمن تنفسي بسيار مناسب باشد.

- علي‌رغم تأثيرات مطلوب توانبخشي ريوي، اين روش هنوز به طور گسترده استفاده نمي‌شود و دسترسي به اين روش بايد بهبود يابد. متخصصين و پرسنل توانبخشي قلب و عروق و تنفس در اين مورد نقش مهمي دارند.

- حفظ برنامه تمرين درماني براي تقويت تأثيرات اوليه تمرينات ضروري است. بنابراين انجام طولاني مدت تمرينات يك هدف درماني مهم است.

- تمرين درماني را مي‌توان در بيمارستان، تحت شرايط بيماران سرپايي، در انجمن يا در منزل براساس شرايط باليني بيماران و دسترسي به برنامه و تجهيزات انجام داد.

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: سایت رسیک]

[مشاهده در: www.ri3k.eu]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 217]