گوساله كوچولو

واضح آرشیو وب فارسی:سایت رسیک: ارسکين کالدول

برگردان: احمد شاملو

يک روز صبح، بابام خيلي زودتر از هميشه قبل از طلوع آفتاب بلند شد و بدون اين که کلمه ئي با کسي حرف بزند رفت ماهي گيري.
بابام دوست داشت که بعض روزها، صبح پيش از اين که مامان تو خانه رفت وآمد روزانه اش را شروع کند اين شکلي جيم شود و به ماهيگيري برود.
باري... گاهي بابام به اين ترتيب از خانه جيم مي شد و مي رفت و غيبتش سه چهار روز طول مي کشيد.
محلي که بابا جانم در اين مدت اطراق مي کرد لب رودخانه «براي ئر» بود. و طول غيبتش هم بستگي داشت به مقدار صيد ماهيش. بابا جانم عاشق بي قرار و ديوانه ماهيگيري بود.
از عادات باباجانم يکي هم اين بود که همان جا دم رودخانه دود و دمي به راه مي انداخت و ماهي ها را کباب مي کرد... عقيده اش اين بود که ماهي را از لب رودخانه نبايد به خانه برد، چون زن ها تا دنيا دنياست نخواهند فهميد که چقدر آرد ذرت بايد به قطعات ماهي بزنند تا لذيذ بشود.
آن روز صبح وقتي که مامان متوجه غيبت بابام شد به رو خودش نياورد...
بعد از صبحانه من و کاکا هن سم رفتيم پشت انبار که ذرت پوست کنيم و ضمناً براي ماديان علوفه پايين بياريم.
تمام مدت پيش ازظهر را من و کاکا همان طور که مشغول تراشه درست کردن از چوب کاج بوديم، حساب مي کرديم که با فروش آهن قراضه ها چقدر پول مي شود به جيب زد.
موقعي که کارخانه نجاري سوت ظهر را زد سروکله مامان پشت انبار پيدا شد و از کاکا سراغ بابا را گرفت. من ساکت ماندم چون نمي خواستم دهن لقي کرده باشم اما از همه ماجرا خبر داشتم:
هن سم بم گفته بود که صبح باباجانم سعي داشته او را هم با خودش ببرد.
مامان گفت: کاکا هن سم! وقتي بات حرف مي زنم اين جور هاج و واج نشين... گفتم آقا موريس کجاست؟
کاکا هن سم نگاهي به من کرد و بعد چشمش را به توده تراشه ها که محصول کار روزانه اش بود دوخت و پس از لحظه اي پرسيد: اين دورورها نيست؟
دست آخر نگاهش را متوجه مامان کرد و در اين موقع سفيدي چشم هاش قد يک نعلبکي شده بود!
مامان از خشم پا به زمين کوبيد و گفت: خودت هم مي دوني که اين جاها نيست ، هن سم! از اين که اين جور تو روي من خودتو به کوچه علي چپ مي زني خجالت بکش!
هن سم که راست تو چشم هاي مامان نگاه مي کرد گفت: مارتا خانم! من خودمو به کوچه علي چپ نمي زنم.
پس بگو بينم آقا موريس امروز صبح کجا رفته؟
احتمال داره رفته باشه سلموني. همين يکي دو روز پيش شنيدم که حرفشو مي زد؛ يعني مي گفت که موهاش محتاج اصلاحن و ازين حرف ها...
مامان چشم غره اي رفت و گفت:
کاکا هن سم! راستشو مي گي يا نه؟
و در عين حال دولا شد و به شيوه هميشگيش که وقتي مي خواست حرفي از هن سم در بياورد او را مي ترساند ترکه کلفتي از رو زمين برداشت:
راستشو مي گي يا نه؟
من همه سعيمو مي کنم مارتا خانم جونم! ممکنه آقا موريس رفت باشه پيش نجار... گاهگاهي شنيده بودم که مي گفت براي تعمير مرغداني چند تا تيکه تخته لازم داره.
مامان برگشت و به طرف ايوان نگاه کرد: باباجانم معمولاً چوب قلاب ماهي گيريش را وقتي که با آن کاري نداشت مي گذاشت گوشه ايوان...
کاکا گفت: مارتا خانم! حالا يادم اومد: آقا موريس گفت مي ره چرخي بزنه و يک جائي تو چراگاه گوساله ها رو تموشا کنه.
مامان سرش را برگرداند. ديگر بيش از پيش عصباني شده بود:
پس قلاب ماهي گيري رو براي چي با خودش برده؟
شايد بعد تصميمشو عوض کرده و ديگه يادش رفته به من بگه. احتمال هم داره فکر کرده باشه که امروز برا رفتن تماشاي گوساله ها روز خوبي نيست.
-کاکا به ات نشون مي دم که امروز برا دروغ چاپ زدن هم روز خوبي نيست!
مارتا خانم جونم! من جز اون چه آقا موريس يادم داده بود که به تون بگم چيز ديگه ئي عرض نکردم که. شما خودتون هم مي دونين که من هيچ وقت از خودم در نميارم مارتا خانم جونم! اين هائي رو که به تون عرض کردم آقا موريس يادم داده بود...من هميشه سعي مي کنم فقط همون کاري رو که بم گفته ن بکنم. به خدا من هروقت بخوام يه حرفو دو جور تعريف کنم، بندبند تنم مي لرزه.
مامان رفت تو آشپزخانه و در را پشت سر بست. صداي ظرف ها را که زير و رو مي کرد مي شد شنيد. بعد در را باز کرد و مرا صدا زد:
ناهارت حاضره ويليام! ناهار پدرتم حاضره، اما پدرت بهتره زهرمار بخوره!
در همين لحظه چشم من به طور اتفاق به پرچين دورحياط افتاد و از جام جستم: بابام را ديدم که چشم هاش را راست بالا گرفته، آن پشت گوش وايستاده. من با آرنج به پهلوي هن سم زدم تا قبل از آن که چيزي بگويد و جنجالي راه بيفتد، بابا را ببيند.
مامان حدس زد که يکي پشت پرچين کمين کرده و در حالي که به قصد ديدن آن طرف پرچين رونوک پنجه هايش قد بلند کرده بود تا دم پلکان جلو آمد. باباجانم مثل برق سرش را دزديد اما ديگر دير شده بود و مامان ديده بودش: به سرعت از پله ها پايين دويد طول حياط را طي کرد و قبل از آن که بابام به پشت انبار بخزد مامان در نرده ئي را باز کرد بند لباس کار او را چسبيد کشان کشان آوردش زير پلکان دهليز و سر من داد کشيد: ويليام! فوري برو تو اتاق درها رو ببند، پشت پنجره هائي رو بکش و تا وقتي هم که صدات نزده م اگه پاتو بگذاري بيرون قلمتو خورد مي کنم!
من بلند شدم و طول دهليز را سلانه سلانه طي کردم.
هن سم خواست از گوشه خانه جيم شود اما مامان که دستش را خوانده بود داد زد: همون جا که هستي وايسا هن سم.
بابا جانم از اين که مامان بند لباسش را چسبيده بود و ول نمي کرد خيلي دمق بود و زير چشمي به طرف من نگاه مي کرد. من خواستم به علامت هم دستي اشاره ئي بش برسانم اما از مامان حساب بردم!
خب! موريس استروپ، با اين دروغ دون هائي که وا مي داري اين کاکاي بيچاره بگه چه بازئي مي خواي درآري؟
بابا به هن سم نگاه کرد و کاکا چشم هاش را پائين انداخت. براي يک لحظه هيچ کس هيچي نگفت و من همه اش ترس اين را داشتم که مامان قبل از اين که من بتونم جواب باباجانم را بشنوم مجبورم کند که بروم توي خانه...
يک دقيقه طول کشيد تا بابام به حرف آمد:
مارتا! حتماً يک اشتباهي پيش اومده من تو عمرم هيچ وقت نشده کاکارو وادار کنم دروغ بگه، اصلاً هيچ وقت خيال يک همچين چيزي رم نکرده م!
پس تو که با قلاب ماهي گيريت رفتي بيرون واسه چي به هن سم ياد مي دي به من بگه که رفتي گوساله ها را تموشا کني؟
بابا از نو به هن سم که وانمود مي کرد دارد به باغچه نگاه مي کند نگاه کرد.
راستي هن سم اينو بت گفته مارتا جون؟ خب راست گفته... اگه تو تموم دنيا يه حرف راست پيدا بشه، همينه!... من رفته بودم گوساله هارو تموشا کنم اون هم چه گوساله هاي خوشگل و...
مامان با قيافه ئي خيلي جدي به او نگاه کرد. مسلم بود که از حرف هاش يک کلمه را هم باور نمي کند. به همان وضعي که هميشه وقتي خيلي چيزها داشت که بگويد ولي از کثرت خشم حتي کلمه ئي نمي توانست بگويد باباجانم را نگاه کرد. بعد مرا براي ناهار صدا زد و داخل آشپزخانه شديم. من و بابام دست هامان را در تشتک روميز دستشوئي شستيم. و بالاخره هر کدام پشت ميز سرجاي خودمان نشستيم و در سکوت آن چه را که مامان تو بشقاب مان ريخت خورديم. باباجانم به حياط برگشت رو زمين نشست، و براي چرت بعد از ناهارش به پرچين تکيه داد.
چندي بعد همه چيز آرام شد.
يک وقت من اتفاقي سرم را بلند کردم و ديدم هن سم دارد به من اشاره مي کند که خودم را بش برسانم. رو نوک پا از حياط گذشتم و در نرده ئي را در حالي که دقت مي کردم قرچ و قورچ نکند باز کردم. همين که پشت انبار رسيدم هن سم با انگشتش در جهت درخت توت چتري پشت مرغداني چيزي را نشانم داد و زير گوشم پچ و پچي کرد.
آن جا گوساله کوچولوي خوشگلي بود که هرگز نظيرش را تو عمرم نديده بودم. خيلي خيلي کوچولو بود. موهاي زرد نارنجي داشت و پوزه گردي که برق برق مي زد. تو سايه درخت وايساده بود. با دمش مگس ها را مي پراند و يک دسته يونجه تازه چيده را مي جويد. حالت شاد و راضي داشت.
بابام آن طرف پرچين خواب بود و ما مي ترسيديم اگر بلند حرف بزنيم بيدار شود. هن سم با دستش بم اشاره کرد. معلوم بود که او هم مثل من از گوساله کوچولو خوشش آمده. چندبار دور او چرخک زد و پهلوها و پوزه اش را نوازش کرد.
همان طور که ما مشغول ناز و نوازش گوساله بوديم،يکي درجلو خانه را زد. مامان در حالي که دستش هاش را با پيشبندش خشک مي کرد از آشپزخانه درآمد. من رو نوک پنجه انبار را دور زدم و براي اين که ببينم کي آمده به طرف ايوان رفتم. مردي بودکه لباس کار تنش بود و يک کلاه حصيري بزرگ از آن کلاه هائي که موقع کار در مزرعه به سر مي گذارند سرش بود. و درست همين موقع مامان در توري دار را باز کرد.
مرد کلاهش را برداشت آن را پشت سر خودش نگه داشت و گفت:
روز به خير خانم استروپ! بنده «جيم وود» هستم که اون پائين کنار رودخونه «براي ئر» مي شينم.
مامان با او دست داد و چيزي بش گفت که من درست نشنيدم:
مرد گفت:
بي زحمت شما يا شوهرتون امروز يه گوساله کوچولوي زردرنگ دور و ور منزلتون نديدين؟ من امروز يکي از گوساله هامو گم کرده م. اون پائين بعضي ها بم گفتند که ديده ن مي اومده اين ورها. خيلي وقت نمي شه...
مامان گفت: من خبري ندارم. تا اون جائي که من مي دونم گوساله ئي اين ورها نيومده. شوهرم امروز رفته بود ماهي گيري؛ و من مطمئنم اگه همچي چيزي اين ورها ديده بود به ما هم مي گفت.
آقاي وود، يک دقيقه برگشت و به کوچه نگاه کرد بعد گفت:
خيلي عجيبه! من مطمئن بودم که اين ورها پيداش مي کنم. تو يکي از مغازه هاي شهر يکي بم گفت درست قبل از اين که سوت ظهر کارخونه نجاري بلند بشه گوساله رو ديده بوده که اين ور مي اومده.
مامان دوباره در حالي که سرش را از طرفي به طرف ديگر حرکت مي داد تکرار کرد که در طول روز گوساله ئي نديده.
آقاي وود گفت: مي دونين خانم استروپ؟ تموم اين اتفاق خيلي عجيب به نظر مياد! يکي از کارگراي من قسم مي خورد امروز صبح يه نفرو ديده که از تو زمين هاي من يک دسته علف کنده تو پيرهنش چپونده. اما من به حرفش چندون توجهي نکردم... وسط روز يکي ديگه از آدم هاي من بم گفت که يک نفر را ديده که چوب قلاب ماهي گيري رو دوشش بود و به طرف شهر مي رفت و يک گوساله هم دنبالش بوده. حتي اين را هم بم گفت که آن مرد چند قدم به چند قدم مي ايستاده و از تو پيرهنش علف در مي آورده مي بسته به نخ قلاب، و گوساله هم به هواي علف دنبالش مي رفته... اين درست کمي بعد از آن بود که من تو چراگاه متوجه شدم که يکي از گوساله هام نيست... براي همينه که عرض کردم همه چيز اين قضيه به نظرم عجيب مياد و نمي دونم درباره اش چي فکر کنم... جداً چيز عجيبيه!
آثار تشويش تو قيافه مامانم پيدا شد اما همان طور ساکت ماند.
اگر بم نمي گفتن گوساله اومده اين طرف ها اسباب زحمت شما رو فراهم نمي کردم مارتا خانم. فقط برا اين اومدم مزاحمتون شدم که يه خبري بگيرم.
مامان دست آقاي وود را فشار داد و در را باز کرد وارد خانه شد و در را بست، آقاي وود از پلکان پائين آمد و دو سمت کوچه را وارسيد و قبل از رفتن زانو زد و زير عمارت را که سه چهار پا از سطح زمين بالاتر بود و سگ هاي خيلي بزرگ و حتي بزها هم مي تونستند زيرش جا بگيرن نگاه کرد. وقتي بازرسيش تمام شد برخاست سرزانوهايش را تکاند کوچه را گرفت و رفت.
من برگشتم پشت انبار. باباجانم ديگر آن جا نبود. کاکا هن سم پشت به خانه تو محوطه نشسته بود و حالت اين را داشت که مراقب چيزي ست. من صداي پاي مامان را كه از ايوان به طرف حياط مي آمد و درها را يکي بعد از ديگري به صدا درمي آورد شنيدم و قبل از اين که به راهرو عقبي برسد و مرا ببيند، به زحمت خودم را به در نرده دار رساندم و پشت انبار قايم شدم و از آن جا باباجانم را ديدم که زير درخت توت چتري ايستاده يک دسته علف تازه تو دستش است و دارد به گوساله مي خوراند، دست به گل و گردنش مي کشد، پهلوهاش را نوازش مي کند و مي گويد: گوساله کوچولوي خوشگل... کوچولوي خوشگل! گوساله کوچولوي خوشگل...
هن سم همان طور ساکت سرجاش نشسته بود و تماشا مي کرد. مامان دوان دوان رسيد و موقعي که چشمش به باباجان و گوساله افتاد، چيزي نمانده بود که قالب تهي کند.
باباجانم همان طور مشغول بود: گوساله کوچولوي خوشگل!... گوساله کوچولوي خوشگل!...
مامانم آن چنان آهي کشيد که توجه همه را به خودش جلب کرد. بابام در حالي که مات و مبهوت مامانم را مي پائيد، فاصله ميان خودش و انبار را کم کرد وگفت: مارتا جونم! مي شه به من بگي چت شده؟ انگار يک کم مريضي؟
مامان کمي به خودش مسلط شد، تلوتلو خوران نزديک رفت و با صداي ضعيفي گفت: موريس! راستشو مي گي يا نه موريس؟...
بابام به طرف گوساله برگشت و علف را به طرفش دراز کرد:
چيز عجيبيه مارتا جون! رفتم لب رودخونه ماهي بگيرم، همين امروز صبحو مي گم ها، حتي يک ماهي هم به تورم نخورد... تصميم گرفتم برگردم خونه و يه روز ديگه برم. تو راه وقتي که داشتم برمي گشتم از يک چمني رد شدم که، خدا! چه چمني! اون وقت همين طور تفريحي يه مشت علف از اون جا کندم اما همين طوري ها... به خدا... فقط واسه اين که خوشم آمده بود... باري، همين طور داشتم براي خودم مي اومدم که، يه هو پشت سرمو نگاه کردم... اگه گفتي چي ديدم؟... محاله بتوني حدس بزني! يه گوساله! ... بله ديدم يه گوساله چشماشو دوخته به من و هاي هاي داره دنبالم مياد، انگار گم شده بود... خلاصه، من هيچ محلي به اش نداشتم و همون طور اومدم. اما وقتي که رسيدم در خونه و برگشتم پشت سرمو نگاه کردم، ديدم: نه! گوساله هه همين طور دنبالم اومده.. اون وقت من هم دلم براش سوخت و يک مشت از اون علفي ک صبح چيده بودم گرفتم دم دهنش... واقعه عجيبيه مارتا، نه؟
مامان براي تماشا جلو رفت. حيوان بدون اين که از کسي ککش بگزد، همان طور مشغول نشخوار کردن بود.
مامانم برگشت و تا چشمش به من افتاد گفت:
ويليام! برو تو خونه، درو ببند و پشت دري ها رم بنداز پائين... نبادا پيش از اين که صدات بزنم بيرون بياي ها!
هر وقت مامان اين وري پرم را مي کشيد، مي فهميدم که آش چربي براي باباجانم پخته است.
وقتي حرفش با من تمام شد، نگاهي هم به طرف هن سم انداخت که کاکا مثل برق حساب کارش را کرد و از روي پرچين که نشسته بود آهسته پائين خزيد...
هن سم! هر گوري که دلت مي خواد بري برو. اما تا صدات نزده م اين طرفا پيدات نشه که واي به حالت!
کاکا به طرف باغ راه افتاد.
اگه کسي راجع به يه گوساله ازت چيزي پرسيد، حواست باشه که لام تا کام حرفي نزني کاکا! مي توني يکي از همون دروغ هائي رو که خودت بهتر بلدي قالب بزني! فهميدي؟ حالا از دستو بالم بزن به چاک و تا وقتي که صدات نزده م برنگرد. فهميدي يا نه هن سم؟
بله بله مارتا خانم... هرکاري که بم بفرمائين مي کنم. من هميشه سعي مي کنم فرمون شما و آق موريسو اطاعت کنم.
هن سم ته باغ غيبش زد، اما من پشت پرچين خف کردم.
مامان گشتي دور باباجانم زد و گفت: حالا نوبت توئه موريس استروپ! ديگه چي داري تو روي من چاخان کني؟ جلو اين گوساله جيم وود که بلندش کرده اي ديگه چه پرت و پلائي مي توني گل هم کني تحويل من بدي؟ حالا خودت به جهنم، به گور سياه! از جون اين سياه فلک زده چي مي خواي که با پرت و پلاهائي که وادارش مي کني تحويل من بده تو دزدي خودت شريکش مي کني؟
مارتا جون! آخه يه ديقه صبر کن. تو همين جور خودت مي بري و خودت مي دوزي و هيچ صبر نمي کني که اقلاً منم يک کلوم حرف بزنم. گوساله هه خودش با پاي خودش دنبال من اومد خونه. آخه مگه من مي تونستم گوساله به اين سنگيني را...
البته که با پاي خودش اومده آقا استروپ! وقتي آدم يه دسته علف از تو مرتع آقاي وود بچينه و هرچند قدم کمي از اونو نوک قلاب ماهيگيري ببنده و زير دماغ حيوون نگه داره، البته که ديگه هيچ مسئوليتي نمي تونه داشته باشه.
باباجانم پي چيزي بود که سرهم کند به مامانم تحويل بدهد. يک پارچه خجالت زدگي شده بود و در عين حال تعجب کرده بود که مامان همه اين مسائل را از کجا توانسته است بفهمد!
مامان که نگاه سنگينش را به او دوخته بود، مدت مديدي ساکت ماند. بعد نگاهش را متوجه گوساله کرد که براي خودش سرگرم نشخوار کردن بود.
باباجانم گفت: تنها چيزي که مي تونم بت بگم اينه که اين حيوون لابد خيلي از من خوشش مياد.
همين که آفتاب پريد، همين امروز غروب، يه تيکه تناب به گردن گوساله هه مي بندي مي بريش تو چراگاه جيم وود -همون جائي که حيوونو دزديدي ولش مي کني. تو راه از سفيد و سياه هرکي را ديدي داره مياد، تا وقتي کاملاً دور نشده خودتو پشت بته مته ها قايم مي کني. من نمي تونم طاقت بيارم که همه عالم بگن روز روشن شوهر مارتا گوساله مردمو دزديده آورده خونه!
باباجانم برگشت گوساله را نگاه کرد. و گوساله همان طور که نشخوار مي کرد سرش را به طرف او برگرداند.
بابام پوزه و گردن حيوان را نوازش کرد و گفت: « گوگوس کوچولو ماماني! گوگوس کوچولوي ماماني!» و بعد رو به مامان کرد و گفت: راس راسي حيوون خوشگليه. مارتا! نه؟
حيوان براي تماشاي مامان به طرف او برگشت. پس از لحظه ئي مامان هم جلو رفت و شروع به نوازش کرد. گوساله همان طور به مامان نگاه مي کرد و مامان نمي توانست ازش دل بکند. مدتي همان طور به يک ديگر نگاه کردند و آن وقت، بابام قدري ديگر علف از زير پيراهنش درآورد.
مامان هم به نوبه خود گفت: گوگوس کوچولو ماماني! گوگوس کوچولو ماماني!...
علف را از دست بابام گرفت جلو پوزه حيوان نگه داشت و گفت:
گناه داره که حيوونو به چراگاه برگردونيم: اون جا، حتماً شب ها و روزائي که بارون مياد حيوونکي خيلي سردش مي شه!
باباجانم نفس راحتي کشيد و خيالش که تخت شد رفت زير درخت توت چتري لم داد. اما همان طور تو نخ مامان و گوساله بود.
مامان همچنان داشت پوزه و گردن گوساله را نوازش مي کرد گفت:
گوگوس خوشگل کوچولو!... گوگوس کوچولوي ماماني

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: سایت رسیک]

[مشاهده در: www.ri3k.eu]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 185]