مادر را حمايت كنيد!‌

واضح آرشیو وب فارسی:اطلاعات: مادر را حمايت كنيد!‌

امسال هفته جهاني تغذيه با شير مادر (1 تا 7 اگوست، برابر با 10 تا 16 مرداد) با شعار ، در حالي برگزار مي‌شود كه اتحاديه جهاني تغذيه شيرخواران ‌‌WABA از عموم كشورها و مردم جهان براي ارتقاء حمايت از مادران دعوت كرده تا استانداردهاي طلايي تغذيه شيرخواران يعني: تحقق يابد.‌

اتحاديه جهاني تغذيه شيرخواران، اهداف هفته جهاني تغذيه با شير مادر در سال 2008 را به شرح زير اعلام كرده است: ‌

- گسترش آگاهي‌ها درباره ضرورت و ارزش حمايت از مادران شيرده‌

- انتشار اطلاعات جديد درباره حمايت از مادران شيرده‌

- ايجاد شرايط مطلوب براي تدارك حمايت از مادران در تمام ‌

امسال به عنوان سمبل هفته جهاني شير مادر 2008 و در آستانه المپيك پكن، از پنج حلقه رنگي المپيك و شبكه بين‌المللي قهرمانان و كشورها الهام گرفته شده و پنج حلقه براي نشان دادن انواع حمايت‌هاي موردنياز براي كمك و تشويق زنان شيرده در نظر گرفته شده است.‌

كارشناسان بهداشتي معتقدند تغذيه با شير مادر بهترين شروع زندگي را براي نوزادان در تمام مناطق مختلف از نظر توسعه يافتگي فراهم مي‌كند، حتي در كشورهاي توسعه‌يافته، فقدان تغذيه با شير مادر با افزايش خطر بقاء و سلامت كودكان مرتبط است. تغذيه مصنوعي با ميزان بيشتري از مرگ نوزادان همراه است. شروع اوليه و به موقع تغذيه با شير مادر و تغذيه انحصاري با شير مادر، مي‌تواند جان بيش از يك ميليون نوزاد را حفظ كند. بررسي‌هاي انجام شده نشان داده است كودكاني كه تغذيه مصنوعي شده‌اند، در مقايسه با كودكاني كه بطور انحصاري با شير مادر تغذيه شده‌اند، از تكامل طبيعي برخوردار نمي‌شوند، سلامت كمتري دارند، ميزان مرگ و مير در آنان بالاتر و ضريب هوشي آنان پايين‌تر است. مادران و جوامع از تغذيه شيرخواران با شير مادر سود مي‌برند. سرطان سينه در زنان غيرشيرده و زناني كه به مدت كوتاه شير داده‌اند، بيشتر است. ‌

سازمان بهداشت جهاني در گزارش مشتركي درباره كاهش تغذيه با شير مادر در كشورهاي منطقه شرق آسيا و حوزه اقيانوس آرام، خطرات ناشي از اين روند را گوشزد كرده و خواستار مقابله با آن شده است.‌

كارشناسان سازمان بهداشت جهاني معتقدند كه بايد اقدامات موثري براي آگاه‌سازي والدين از زيان‌هاي استفاده از جايگزين‌هاي شير مادر صورت گيرد.‌

براساس آخرين آمار، شاخص تغذيه كودك با شير مادر در ايران از 47 درصد در سال 1379 به 23 درصد در سال 1384 رسيده است. اين در حالي است كه تغذيه انحصاري كودك با شير مادر تا 6 ماهگي و استفاده نكردن از گول‌زنك، شيشه، بطري و شيرخشك براي رشد و سلامت كودكان ضرورت دارد.‌

براساس آمار، براي 5/29 درصد از كودكان زير يك سال از شيشه و پستانك و براي 15 درصد نيز از ابزارهاي گول‌زنك استفاده شده است.‌

پزشكان معتقدند بيمارستان‌هاي دوستدار كودك لازم است رعايت اصول شيردهي صحيح را به مادران توصيه كرده و آموزش دهند، در حالي كه اين بيمارستانها چند سال است در اجراي تمام شاخص‌هاي صحيح شيردهي، راه افول را پيش گرفته‌اند.‌

فوايد شير مادر

دكتر ناصر كلانتري، متخصص كودكان و رئيس انجمن علمي ترويج تغذيه با شير مادر به خبرنگار اطلاعات مي‌گويد:‌

- نوزاداني كه از شير مادر تغذيه مي‌كنند، تكامل سريع‌تري دارند و بينايي و شنوايي‌شان زودتر كامل مي‌شود. اين نوزادان زودتر حركت مي‌كنند و از بعد اجتماعي هم رفتار اجتماعي موفق‌تري نسبت به همسالاني دارند كه شيرخشك مصرف كرده‌اند.‌

به گفته او، در تكامل شناختي كه مخلوطي از تمامي مهارت‌هايي است كه يك انسان در زندگي بدست مي‌آورد، برخي از اين خواص را هم به شير مادر نسبت مي‌دهند.‌

بررسي‌ها نشان مي‌دهد ارتباط نگاه در نگاه مادر، نوازش مادرانه و در آغوش مادر بودن، گرماي مادر را حس كردن و شنيدن صداي قلب مادر محيطي آرام‌بخش را براي نوزاد بوجود مي‌آورد و همين مساله باعث تكامل كودكان مي‌شود. به عنوان مثال، كودكاني كه در مراكز نگهداري كودكان بي‌سرپرست هستند، ميزان تكامل رفتارشناختي، شخصيتي و اجتماعي‌شان با كودكاني كه در آغوش مادر بزرگ شده‌اند، بسيار كمتر است.‌

اين متخصص كودكان يادآوري مي‌كند: ‌

- امروزه يكي از مشكلاتي كه در كودكان 6 ماه به بالا رخ مي‌دهد، اين است كه به غذا بي‌ميل هستند و علاقه به امتحان كردن غذاهاي تازه ندارند و همواره مي‌خواهند شير بخورند، زيرا از روز اول فقط شير خورده‌اند. اين مشكلي جهاني است. اغلب مادران نگران هستند كه كودكان‌شان تغذيه درستي ندارند. اين درحالي است كه تحقيقات انجام شده نشان داده نوزاداني كه شير مادر خورده‌اند، به نسبت نوزاداني كه از شيرخشك تغذيه كرده‌اند، تمايل‌شان به غذاها بيشتر است، زيرا مادر در زمان شير دادن داراي تعادل غذايي بوده و كفايت تغذيه را رعايت كرده، يعني از همه گروه‌هاي غذايي مصرف كرده است و كودك از طريق شير مادر مزه اين غذاها را چشيده و از اين رو براي خوردن غذا تمايل نشان مي‌دهد.‌

دكتر سوسن پارسايي، متخصص تغذيه و استاد دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي مي‌گويد:

- بچه‌هايي كه از شير مادر استفاده مي‌كنند بچه‌هاي مستقل‌تري هستند، برخلاف اينكه مادران تصور مي‌كنند بچه‌ها بعد از دو سال شير خوردن به آنان مي‌شوند،‌ در حالي كه بايد اين كلمه را به عبارت تغيير داد. بچه‌هايي كه دلبستگي بيشتري دارند، مسئوليت‌پذيرترند و در نهايت در بزرگسالي كمتر به بيماري‌هاي رواني مبتلا مي‌شوند. ‌

او اضافه مي‌كند: ‌

بچه‌هايي كه به مدت دو سال از شير مادر تغذيه مي‌كنند، اجتماعي‌ترند و اعتماد به نفس فراواني دارند، زيرا از بدو تولد مورد توجه والدين خود، به خصوص مادر قرار گرفته‌اند. آنان زودتر راه مي‌افتند و به محيط اطراف خود واكنش نشان مي‌دهند. حتي مطالعات نشان داده اين بچه‌ها قدرت هوشي بيشتري دارند.‌

در سابق تصور مي‌كردند كه كم‌وزني بچه‌ها به دليل كم‌غذا خوردن است در حالي كه امروزه مطالعات نشان داده در 48 درصد از موارد، اين علت ارگانيكي نيست، بلكه به عوامل رواني بستگي دارد و مهم‌ترين آن توجه والدين و از جمله شير دادن است.‌

دكتر پروين امامي، متخصص كودكان نيز مي‌گويد: ‌

- شيردهي در جوامعي كه در شرايط نامساعدي به سر مي‌برند، باعث نجات‌ زندگي شيرخواران به وسيله محافظت از آنان در مقابل بيماري‌هاي عفوني مي‌شود.‌

عمل شيردهي، برخورد شيرخوار با عوامل بيماري‌زاي محيطي را كه ممكن است از راه غذا، آب يا وسايل تغذيه آلوده وارد بدن شوند، محدود مي‌كند. به علاوه، شير انسان داراي اجزاي زيستي فعالي است كه سيستم ايمني شيرخوار را تقويت و ياري مي‌كنند. اين اجزا پاسخ ايمني شيرخوار را تنظيم و از التهاب پيشگيري مي‌كنند و خطر واكنش‌هاي حساسيتي را كاهش مي‌دهند. ‌

او يادآوري مي‌كند: ‌

- شيردهي، سيستم ايمني شيرخوار را براي مبارزه‌هاي ‌ بعدي با عفونت‌ها، حتي پس از قطع شيردهي آماده كند.‌

او اضافه مي‌كند:

- پاسخ ايمني به واكسن‌ها در شيرخواراني كه شير مادر خورده‌اند، بيشتر از آنهايي است كه شير خشك خورده‌اند. حتي تاثير شيردهي در پيشگيري و كاهش شدت بيماري‌هاي اسهالي كاملا ثابت شده است. در چهار ماه اول زندگي، شيردهي مادر به هر ميزان، باعث كاهش بروز بيماري‌هاي تنفسي همراه با خس‌خس مي‌شود.

به گفته دكتر امامي، سوخت و ساز كلسترول موجود در شير مادر، بهتر از كلسترول ساير شيرها است. خطر افزايش كلسترول در بزرگسالي و بيماري‌هاي قلبي و عروقي، در شير مادرخواران كمتر است و مشكلات دهان و دندان در شيرخواراني كه با شير مادر تغذيه مي‌شوند، كمتر از شيرخواراني است كه از شيشه و پستانك استفاده مي‌كنند.

حمايت از مادران‌

البته در اين ميان، ضرورت حمايت از مادران نيز احساس مي‌شود.

دكتر پارسايي در مورد حمايت از مادران شيرده مي‌گويد:

- در بسياري از موارد، يا فرزند ناخواسته است يا مادر اين باور را ندارد كه مي‌تواند به فرزندش تا دو سال شير بدهد و يا اينكه از سوي اطرافيان به خصوص شوهرش مورد حمايت قرار نمي‌گيرد. جالب است كه مطالعات نشان داده است تغذيه با شير مادر در زنان ايراني و در مادراني كه روش سزارين را انتخاب كرده‌اند، بيشتر است، زيرا مادران سزاريني مدت طولاني‌تري را در بيمارستان به سر مي‌برند و مانند مادراني كه زايمان طبيعي داشته‌اند، به سرعت بيمارستان را ترك نمي‌كنند، بنابراين بيشتر مجبورند تغذيه با شير را در همان ساعات اوليه انتخاب كنند و تا آخر نيز ادامه دهند.

او ادامه مي‌دهد:

- البته بايد اضافه كنيم كه اين موضوع به نوع بيمارستان نيز بستگي دارد و اينكه تا چه اندازه پرسنل آن بيمارستان به ترويج تغذيه با اين مايه حيات تاكيد دارند و به آن اهميت مي‌دهند. نكته‌اي كه بايد به خاطر سپرد اين است كه بايد براي مادر، مادري كرد؛ يعني آنكه مادر بايد از همان ساعات اوليه از سوي جامعه، خانواده و محيط كار مورد حمايت قرار بگيرد. اين حمايت‌ها بايد روز به روز باشد و پس از مدتي قطع نشود.‌

دكتر پارسايي نقش شوهر را داراي اهميت بسيار مي‌داند و مي‌گويد:

- مهمترين فرد براي زن هم شوهر است، زيرا شوهر مي‌تواند همسرش را تشويق و از دخالت‌هاي ديگران جلوگيري كند، انگيزه خانم را بالا ببرد به اهميت استراحت او آگاه باشد و كمكش كند.

او ادامه مي‌دهد:

- حمايتي كه خانم دريافت مي‌كند، مي‌تواند يك حمايت رسمي مانند مراقبت در يك مركز بهداشتي درماني و يا حمايت غيررسمي مانند يك لبخند اطمينان بخش از سوي مادر ديگري باشد. حمايت‌هاي لازم از منابع مختلف حرفه‌اي و مردمي از جمله: كاركنان بهداشتي درماني، كاركنان بيمارستان و سياست‌هاي جاري بيمارستان‌ها و زايشگاهها، همراهان مادر و ماماها، مشاوران شيردهي، حاميان آموزش ديده، گروه‌هاي حامي مادران، دوستان و خانواده تامين مي‌شود.

افزايش مرخصي مادران شيرده‌

مادر بودن به معني مسئول بودن براي مراقبت و تامين رفاه كودكان است. اين مسئوليت نياز به صرف وقت، انرژي و توجه دارد. تغذيه انحصاري شيرخواران زير 6 ماه با شير مادر بطور متوسط به معني 11 بار تغذيه در هر 24 ساعت شبانه روز است. در اين صورت، تغذيه با شير مادر به تنهايي كافي است چون شيرمادر در 24 ساعت و در شرايطي كه مادر سركار است يا استراحت مي كند و يا حتي وقتي كه خوابيده است، توليد مي‌شود.‌

براي مادر، شيردهي در شرايطي كه كمتر در معرض استرس باشد، راحت‌تر است. براي او كاهش موقت فشار كار در خانه و محل كار سودمند است، چون وقت و انرژي لازم را براي شيردهي بدست مي‌آورد. سياست‌هاي حفاظت از مادران كه فراهم‌كننده مرخصي پس از زايمان، مرخصي ساعتي شيردهي با پرداخت حقوق، نگهداري شيرخواران در داخل يا نزديك محل كار و جدول‌ كاري قابل تغيير مواردي است كه چارچوب حمايتي لازم را فراهم مي‌كند. حمايت يك تيم از مادر و نگرش مثبت آنها، مادر را براي رسيدن به استاندارد طلايي تغذيه شيرخواران، يعني تغذيه با شير مادر تشويق مي‌كند.‌

دكتر ناصر كلانتري مي‌گويد:

- در سال 1374 مجلس شوراي اسلامي قانون ترويج تغذيه با شيرمادر را تصويب كرد كه اجرا نمي‌شود، به نحوي كه ما مراجعان زيادي از ميان مادران شاغل داريم كه عنوان مي‌كنند كارفرماها چه خصوصي و چه دولتي، اجازه خروج يك ساعته از محيط كار را براي شير دادن نمي‌دهند و به راحتي اين قانون توسط كارفرمايان زير پا گذاشته شده است.

او اضافه مي‌كند:

- متاسفانه نقص اين قانون در اين است كه هيچ مجازاتي براي كارفرمايان متمرد در نظر نگرفته و بيشتر حالت مصلحت انديشي و توصيه‌اي دارد تا قانوني كه لازم اجراست. پيش‌بيني نشدن مجازات در اين قانون باعث شده است كه كارفرمايان نسبت به اجراي آن تعلل كنند يا بي‌توجه باشند.

دكتر كلانتري با اشاره به اينكه مادر بايد هر دو ساعت يكبار به نوزاد خود شير دهد، اضافه مي‌كند:

- كارفرماها بايد اقدام به تاسيس مهد كودك در محيط كار كنند تا مادران بتوانند به راحتي به نوزادان خود شير دهند.‌

دكتر پارساي نيز با اشاره به اينكه مصوبات سازمان بهداشت جهاني موجب شد در سال 1374 مصوبه‌اي به نام قانون تغذيه با شير مادر و حمايت مادران در دوران شيردهي از سوي مجلس شوراي اسلامي ايران به تمامي ارگان‌هاي دولتي و غيردولتي ابلاغ شود، ادامه مي‌دهد:‌

- در اين مصوبه آمده بود مرخصي زايمان تا سه فرزند براي مادراني كه فرزند خود را شير مي‌دهند، در بخش‌هاي غيردولتي و دولتي 4 ماه است كه اين موضوع براي دوقلوها به 5 ماه مي‌رسد. مادران شيرده پس از شروع به كار مجدد در صورت ادامه شيردهي مي توانند تا 20 ماهگي كودك، روزانه يك ساعت از مرخصي استفاده كنند، البته در مورد مادراني كه دوقلو دارند اين يك ساعت به دو ساعت تبديل شد. دستگاه‌هاي دولتي وابسته به دولت و دستگاه‌هايي كه مشمول قانون كار نيستند، موظف به ايجاد تسهيلات مناسب براي تغذيه شيرخواران در جوار محل كار زنان شاغل در مجموعه هستند.

توصيه‌هاي سازمان بهداشت جهاني‌

در اين ميان، سازمان بهداشت جهاني نيز توصيه‌هايي ارائه كرده است:

- سيستم مراقبت‌هاي بهداشتي و تمام كاركنان شاغل در آن، نقش اساسي در هدايت روش‌هاي مناسب تغذيه شيرخوار، تشويق و تسهيل تغذيه با شير مادر و راهنمايي مداوم و عيني مادران و خانواده‌ها دارند.

- عوامل اجتماعي، اقتصادي متعددي بر تغذيه با شير مادر تاثير مي‌گذارند. دولتها بايد حمايت‌هاي اجتماعي را براي حفظ، تسهيل و ترويج تغذيه با شيرمادر تقويت كرده و توسعه دهند و با ايجاد جو مناسب، به ترويج شيرمادر، حمايت خانوادگي و اجتماعي مادران و رفع موانع شيردهي بپردازند.

- سيستم آموزشي و ساير خدمات اجتماعي بايد در فعاليت‌هاي حفظ و ارتقاء تغذيه با شير مادر و مصرف به موقع غذاهاي كمكي مشاركت كنند.

- همكاري دولت‌ها با نمايندگي‌هاي وابسته به سازمان ملل، سازمانهاي غيردولتي، كارشناسان در ابعاد و بخش‌هاي مختلف مربوطه، گروههاي مصرف‌كننده براي ارتقاء سلامت و تغذيه مادر شير خوار و كودك خردسال ضروري است.‌

- دولت‌ها بايد خدمات تغذيه‌اي و ساير اقدامات اجتماعي لازم را براي رشد و تكامل مطلوب شيرخواران و كودكان خردسال به اجرا درآورند و اجراي اين كد فقط يك جنبه از اقدامات ضروري است.‌

يکشنبه 13 مرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: اطلاعات]

[مشاهده در: www.ettelaat.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 371]