نگاهي به شكل گيري موزه هنرهاي معاصر تهران

واضح آرشیو وب فارسی:ايسنا: نگاهي به شكل گيري موزه هنرهاي معاصر تهران
سرمايه: مديركل دفتر امور هنرهاي تجسمي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي و سرپرست موزه هنرهاي معاصر تهران چند روز پيش در گفت وگو با يكي از خبرگزاري ها از راه اندازي و فعال شدن پنج موزه هنرهاي معاصر در مراكز استان هاي كشور تا پايان سال جاري خبر داد. محمود شالويي كه از ارديبهشت سال 87 و به دنبال استعفاي حبيب الله صادقي به سمت مدير كلي دفتر امور هنرهاي تجسمي وزارت ارشاد و سرپرستي موزه هنرهاي معاصر تهران منصوب شده است اين موضوع را بدون اعلام مكان راه اندازي موزه

در حالي اعلام كرد كه در حال حاضر به جز موزه هنرهاي معاصر تهران و موزه هنرهاي معاصر فلسطين كه در تهران هستند، موزه هاي هنرهاي معاصر اصفهان و كرمان چند سالي است كه فعاليت مي كنند و موزه هنرهاي معاصر اهواز و آبادان نيز در سال هاي قبل راه اندازي شده اند و در حال حاضر مدتي است كه بلاتكليف رها شده اند. همچنين طرح هايي براي راه اندازي موزه هنرهاي معاصر در شهرهاي بزرگي چون شيراز، مشهد، يزد و تبريز در جريان بود كه جدي ترين آنها مربوط به موزه هنرهاي معاصر يزد بود كه چند سالي است كه قرار است راه اندازي شود. اين خبر از سوي سرپرست موزه هنرهاي معاصر تهران به عنوان مهم ترين موزه هنرهاي معاصر كشور در حالي اعلام مي شود كه به نظر بسياري از كارشناسان هنري راه اندازي اين تعداد موزه هنرهاي معاصر با توجه به تعريف موزه و شرايط راه اندازي آن در اين زمان امري محال است. علي رضا سميع آذر سرپرست اسبق موزه هنرهاي معاصر تهران كه سه سال پيش طرح راه اندازي موزه هنرهاي معاصر يزد را مطرح كرده است، با اشاره به برخي از موانع راه اندازي موزه هنرهاي معاصر معتقد است: «راه اندازي موزه هاي هنرهاي معاصر داراي شرايط ويژه اي است كه بايد آنها را رعايت كنيم. موزه هنرهاي معاصر يزد با اينكه طرح معماري و چيدمان آن از مدت ها پيش آماده بود هنوز نتوانسته است تكميل شود.» او راه اندازي چند موزه هنرهاي معاصر را در زمان كوتاه محال مي داند اما مي گويد: «راه اندازي موزه هاي هنرهاي معاصر در كشور مي تواند به بالا بردن توان هنري كشور و شناسايي اين هنر در خارج و داخل كشور كمك زيادي كند.» - موزه هاي هنرهاي معاصر،كدام موزه ها هستند براساس تعريف رسمي موزه،موزه هنرهاي معاصر نمايشگر چگونگي سير تحولات هنر معاصر ايران در يك دوره محدود مشخص هستند. با نگاهي اجمالي به تاريخ هنر در يكصد سال اخير به اين نظر مي رسيد كه شرايط عمومي جامعه، اوضاع سياسي، اجتماعي و اقتصادي در بروز و حضور جريان ها و سبك هاي هنري به نحو بارزي موثر بوده اند. انقلاب هاي اجتماعي در فرانسه و روسيه زمينه حضور نگرش هاي رئاليستي و كانستراكتيويستي را فراهم آورد. جنبش هاي دادائيستي و اكسپرسيونيستي نيز حاصل تنش هايي است كه در پي جنگ هاي جهاني اول و دوم در هنر غرب و فرهنگ ديگر كشورهاي وابسته به وجود آمد در ايران نيز تحولات اجتماعي و سياسي حدود سال هاي 1320 و پس از آن سبب شد تا در ايران تغييرات اساسي در روند هنرهاي تجسمي به وجود آيد و به دنبال آن تاثيرات خارجي وگسترش روز افزون روابط با كشورهاي غربي، نقاشي ايراني را از پيوستگي دروني خود عملاً خارج و مسير آن را تغيير داد. تاسيس هنركده ها و دانشكده هاي هنري حضور مدرسان خارجي و اعزام هنرمندان به قصد آشنايي با تحولات هنري غرب، نقاشي ايران را دستخوش تحولات اساسي كرد. اصول و مباني هنرهاي تجسمي در آموزش هاي آكادميك غرب، در دستور كار آموزش هاي هنري قرار گرفت و در ادامه اقتباس از شيوه هاي مطرح و رايج در اروپا همچون امپرسيونيسم، كوبيسم و اكسپرسيونيسم عملاً هنرمندان ايراني را در مسير تجربيات هنر اروپايي قرار داد. جامعه ايراني در اين شرايط شاهد بروز برخي جريانات فكري و هنري نيز بود كه با تكيه بر هويت مذهبي و سنتي سعي در ايجاد نوعي تقابل با روند موجود داشته اند و آثاري را با اين ذهنيت به وجود آوردند كه شاخص ترين آنها نقاشي سقاخانه و آثار متاثر از هنر قديم ايران است اما با توجه به شرايط موجود اين ذهنيت در بروز خود اسير قالب هاي وارداتي شد، قالب هايي كه عده اي از كارشناسان معتقد هستند، هنوز هم در هنر معاصر ايران دنبال مي شود. اما رواج همين جريان هاي مدرن در جامعه ايراني باعث شد تا گروهي از هنرمندان به فكر راه اندازي موزه اي براي گردآوري اين آثار هنرمندان جنبش هنر مدرن ايراني افتادند. از سوي ديگر جامعه ايران در دهه هاي 40 و 50 رو به صنعتي شدن مي رفت و در آمد حاصل از نفت باعث شد تا برخي از مقامات رسمي به فكر گردآوري گنجينه اي از هنرمندان صاحب نام بيفتند. يكي از كساني كه به گردآوري آثار افتاد فرح پهلوي همسر سوم و آخر پهلوي دوم بود كه دست به گردآوري آثار هنرمنداني چون پيكاسو، گويان، كاندينسكي و برخي از هنرمندان داخلي زد و در دهه پنجاه طرح ساخت موزه هنرهاي معاصر تهران را داد. موزه هنرهاي معاصر تهران از آغاز تاسيس به جمع آوري نمونه هايي از آثار هنرمندان شاخص هنرهاي تجسمي معاصر غربي و ايراني به عنوان گنجينه خود اقدام كرد تا نسل هاي بعدي در روند تكاملي نقاشي معاصر و مدرن قرار بگيرند. پيش از اين مجموعه اي از نقاشان غربي موزه به عنوان جنبش هنر مدرن در اين مجموعه قرار دارد. اين موزه در سال 1356 در ضلع غربي پارك لاله و در زميني به مساحت 2000 متر مربع (به جز باغ تنديس ها) بنا و به يكي از مهم ترين و جامع ترين مجموعه از هنر غربي در قاره آسيا تبديل شد. موزه هنرهاي معاصر به جز آثاري كه در خود جاي داده يكي از نمونه هاي خاص معماري نوين ايراني است و به نوعي خود موزه را مي توان به عنوان اثري هنري شناخت. معماري موزه مجموعه اي است از سنت، مدرنيسم و مفاهيم فلسفي كه توسط كامران ديبا يكي از معماران پست مدرن ايران در دهه 50 طراحي شده است. هشتي، چهارسو و گذرگاه ها از جمله عناصر چشم نواز اين مجموعه بديع به شمار مي رود. همچنين تاثير بادگيرهاي يزد بر معماري مجموعه واضح است. هشت نگارخانه موزه كه با اختلاف سطحي بي نظير نسبت به هم بنا شده اند، بيننده را در مسيري چرخشي گرداگرد فضاي اصلي موزه مي گردانند؛ اين مسير به گونه اي طراحي شده است كه انتهاي هشتمين و آخرين نگارخانه به هشتي يا همان نگارخانه اول برمي گردد. در دل هشتي موزه اثر زيباي هنرمند ژاپني، نوريوكي هاراگوچي قرار دارد كه از روغن و پولاد ساخته شده است. در ميانه يكي از گذرگاه ها اثر به ياد ماندني هنري مور قرار دارد و فضاي سبز اطراف موزه به نام باغ تنديس آثار حجمي هنرمنداني نظير پرويز تناولي، هنري مور و آلبرتو جاكومتي قرار دارد اما مهم ترين قسمت موزه هنرهاي معاصر تهران گنجينه آن است كه در طبقه زيرين ساختمان واقع شده است. در گنجينه دائمي موزه بيش از 3000 اثر ارزشمند از مشهورترين هنرمندان معاصر ايران و جهان نگهداري مي شود. هنرمنداني چون مارك شاگال، جكسون پولاك، خوان ميرو، پابلو پيكاسو، لوئيس والتات، واسيلي كاندينسكي، مارسل دوشان، سالوادور دالي و.... ارزش برخي از آثاري كه در اين گنجينه قرار دارد آن قدر زياد است كه نمي توان بر آنها قيمتي گذاشت. چند سال پيش در جريان پيدا شدن برگ هايي از شاهنامه شاه تهماسبي كه يكي از زيباترين و نفيس ترين شاهنامه هاي ايراني است مسوولان فرهنگي دو تابلوي نقاشي از اين گنجينه را با برگ هاي اين شاهنامه تعويض كردند.
شنبه 12 مرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ايسنا]

[مشاهده در: www.isna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 265]