دیرین شناسى نوروز قبطى

واضح آرشیو وب فارسی:سایت رسیک: در مصر عیدى رواج دارد به نام (نوروز قبطى). این نوروز با نوروز ایرانى از نظر زمان برگزارى تفاوت هایى دارد ولى در اصل و ریشه با آن یكى است. مصریان جشن نوروز را از ایرانیان گرفته و با همان نام و آداب و سنن برگزار مى كنند. نوروز مصرى (قبطى) هر سال با آغاز فصل زراعى و زمانى كه رود نیل طغیان كرده و زمین هاى اطراف خود را سیراب مى كند آغاز مى شود. به عبارت دقیق تر روز دهم یا یازدهم از ماه سپتامبر یعنى روز اول ماه توت كه یكى از ماه هاى مصر باستان است.هرودوت معتقد است مصریان باستان اولین كسانى بوده اند كه سال را به 12 ماه تقسیم كرده و به پایان آن 5 روز اضافه كردند.مولف كتاب (صبح الاعشى) مى گوید: نوروز كه یكى از مشهور ترین اعیاد مصر است از ایران باستان گرفته شده و به آن نام (نیروز قبطى) داده اند. این عید با همان نام و آداب و سنن ایرانى در مصر برگزار مى شود. مصریان در این روز شادى كرده، آتش مى افروزند و آب بر روى یكدیگر مى پاشند كه از مراسم ایرانیان به مراتب مفصل تر است. مردم شام نیز همین آئین را در اول ماه نیایش كه یكى از ماه هاى رومى است برگزار مى كنند.در رابطه با پیدایش نوروز در مصر روایت هاى مختلفى وجود دارد. عده اى معتقدند كه نوروز از زمان كمبوجیه وارد این سرزمین شده است، یعنى از سال 595 قبل از میلاد كه كمبوجیه سرزمین مصر را تسخیر كرد. گروهى نیز معتقدند كه نوروز در زمان خسرو پرویز در سال 619 وارد مصر شده و برخى بر این عقیده اند كه نوروز پس از ورود اعراب در مصر متداول شده است.(لیوى) (Levy) در كتاب (میراث باستانى ایران) درباره آئین هاى نوروزى در مصر آورده است: (در خیابان هاى شهر هاى مصر و عراق بازى هاى خشنى توسط اسب ها صورت مى گرفت كه برگرفته از آداب و سنن ساسانیان بوده است. در این بازى هاى تابستانى و پرهیاهو كسى جرأت نمى كرد كه با لباس هاى تمیز و ظاهرى آراسته به خیابان برود. مصریان در آغاز سال نو جشن نوروز را با شكوهى هرچه تمام تر برگزار مى كردند، هرچند كه زمان برگزارى آن بر اثر تحولاتى كه در تقویم مصر صورت گرفت تغییر یافته است.او ادامه مى دهد: مردم مصر عید نوروز را در آغاز ماه توت جشن مى گیرند، آتش مى افروزند و بر یكدیگر آب مى پاشند. به كارمندان دولت و خانواده هایشان لباس و پوشاك داده مى شود و طبق عادت دیرینه مردم نیز به همدیگر هدیه مى دهند. حتى پس از فتح مصر از طرف اعراب نیز این جشن باستانى ادامه داشت.در زمان حكومت فاطمیان عید نوروز به یك جشن ملى تبدیل شده بود. در این عید رسمى خلیفه و خانواده اش و تمام مسئولان كشورى شركت مى كردند. خصوصاً در زمان ظهور حكومت شیعیان در ایران، چرا كه رابطه فاطمیان با ایران در تمام طول حكومتشان قطع نشده بود. (مقریزى) درباره عید نوروز در میان فاطمیان مى گوید: نوروز یكى از اعیاد رسمى مصر در آن زمان بود. در آن روز بازار ها تعطیل مى شد، رفت و آمد در راه ها كم مى شد، لباس و پوشاك بین كارمندان و خانواده شان تقسیم مى شد، عیدى و نیازهاى نوروز به آنها داده مى شد و مردم در آن روز آتش مى افروختند و آب بر سر و روى یكدیگر مى پاشیدند.مقریزى مى گوید: در زمان خلافت (الآمر با لله) در عید نوروز لباس هاى مردانه، زنانه و مایحتاج نوروز از قبیل مواد غذایى مانند خربزه، انار، خوشه هاى موز، سبد هاى خرما، به، حلیم با گوشت مرغ، گوسفند، گاو و نان میان مردم تقسیم مى شد. مردم در این مراسم از میان خود مردى را به نام میر نوروز انتخاب مى كردند و او معمولا صورت خود را با آرد یا زغال مى پوشاند، سوار بر الاغ مى شد و جامه قرمز به تن مى كرد و در كوچه و بازار شروع به گشت و گذار مى كرد.این میر نوروز از مردم طلب عیدى مى كرد و مانند مامور مالیات دفتر مخصوصى در دست مى گرفت و در صورت عدم دریافت پول و عیدى، به صورت آنها آب مى پاشید. مردم در آن روز به شوخى مى پرداختند و به طرف یكدیگر پوست و آشغال پرتاب مى كردند. در آن روز معمولاً فقرا در خیابان ها به گشت و گذار مشغول مى شدند و اغنیا و ثروتمندان از خانه هاى خود بیرون نمى آمدند.اگر كسى از این موضوع اطلاع نداشت و به خیابان مى رفت دیگران به عنوان مزاح به او آب مى پاشیدند و لباس هاى او را آلوده مى كردند مگر اینكه به آنها پولى مى پرداخت و خود را از این مخمصه نجات مى داد. چه بسا محصلان در مدارس به عنوان شوخى به معلمان خود هجوم آورده و آنها را تهدید به انداختن در چاه مى كردند مگر آنكه پولى به آنها مى دادند و خود را رها مى ساختند.

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: سایت رسیک]

[مشاهده در: www.ri3k.eu]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 206]