آشنايي با مسايل حقوقي (126) حقوق و تكاليف مراجعه كنندگان به دادسرا

واضح آرشیو وب فارسی:ایسکانیوز: آشنايي با مسايل حقوقي (126) حقوق و تكاليف مراجعه كنندگان به دادسرا

تهران- خبرگزاري ايسكانيوز: باشگاه خبرنگاران دانشجويي ايران " ايسكانيوز" با هدف رفاه حال مردم عزيز ايران و ايرانيان مقيم خارج از كشور در قالب طرحي نو، اقدام به انتشار و انعكاس مسايل حقوقي و قضايي كرده است .

به گزارش روز سه شنبه خبرگزاري ايسكانيوز، اين طرح خدمتي در خور براي جامعه به شمار مي رود و شهروندان مي توانند بيش از پيش با حقوق خود آشنا شوند و بنا به اظهار رييس قوه قضاييه با آشنايي مردم با قوانين موضوعه از مراجعات شهروندان به مراجع قضايي كاسته مي شود.
در اين شماره درباره حقوق و تكاليف مراجعه كنندگان به دادسرا
مطالبي را به اطلاع خوانندگان عزيز مي رسانيم.
اشاره:
با روي كار آمدن نهاد دادسرا در نظام قضايي كشور اصولا بيشتر پرونده ها پس از رسيدگي در دادسراي عمومي و انقلاب و انجام تحقيقات اوليه از طريق اين مرجع به دادگاه فرستاده و يا بعضي از پرونده ها در همين مرحله مختومه مي شوند.
مراجعه كنندگان به اين مرجع در يك تقسيم بندي كلي به اشخاص زير دسته بندي مي شوند:
1-شاكيان يا وكلاي آنان
2-متهمان يا وكلاي آنان
3-گواهان
4-ضابطان
5-كارشناسان
در بروشورهاي قبلي به حقوق متهم و گواه پرداخته ايم ليكن در اين بروشور تلاش خواهيم كرد تا به حقوق شاكي از نگاهي ديگر و در شماره هاي بعدي به حقوق و وظايف كارشناسان و ضابطان دادگستري به زبان ساده بپردازيم تا هنگام مراجعه به دادسرا ضمن بهره مندي از حقوق قانوني شهروندان، زمينه هاي سوء استفاده و پايمال شدن حقوق و مزاياي مشروع را برطرف كنيم و به يك رسيدگي عادلانه و منصفانه تر به دور از شائبه دست يابيم.
*به چه شخصي شاكي گفته مي شود؟
شخصي كه از وقوع جرم به او ضرر و زيان وارد مي شود و در مقام مطالبه آن برمي آيد شاكي خصوصي نام دارد.
در جرايم قابل گذشت ماندد فحاشي، ترك انفاق، صدمات بدني ساده، چك بلامحل و ... نقش اصلي را در تشكيل پرونده شاكي ايفا مي كند.
يعني اگر متضرر از اين جرايم در مقام دادخواهي و شكايت برنيايد نه پليس و نه دادسرا حق تعقيب مرتكب جرم را ندارد و هنگامي مرتكب جرم تعقيب مي شود كه متضرر از جرم از او شكايت كند.
اما در جرايم غير قابل گذشت مانند سرقت، قتل، كلاهبرداري و ... شاكي نقش ثانويه دارد يعني حتي اگر در مقام مطالبه ضرر و زيان برنيايد و شكايتي طرح نكند پليس و دستگاه قضايي مكلف به كشف جرم و تعقيب متهم هستند.
البته رضايت شاكي در اين گونه جرايم نقش مهمي در تخفيف مجازات متهم خواهد داشت.
*شاكي براي طرح و بيان شكايت خود به چه مقامي بايد رجوع كند؟
دادسراها و كلانتريها وظيفه دارند همه وقت (در وقت اداري يا غير اداري و ايام تعطيل) شكايت كتبي و يا حتي شفاهي مردم را بپذيرند.
*شاكي براي بيان شكايت خود به چه نكاتي بايد توجه داشته باشد؟
شاكي خودش يا توسط وكيل دادگستري حق شكايت دارد. در شكوائيه بايد مشخصات و نشاني كامل و دقيق خود و كسي را كه از او شاكي است بياورد.
در شكوائيه موضوع شكايت و تاريخ و محل وقوع جرم و دلايل ادعا و نيز در صورت استناد به شهادت گواهان نام و نشاني گواهان آورده شود.
ضرر و زيان مالي به صورت تقريبي يا دقيق آورده شود. امضا و يا اثر انگشت ذيل شكوائيه درج شود.
*اگر شاكي قادر به معرفي متهم نباشد براي مثال متهم به قتل غير عمدي ناشي از حادثه رانندگي پس از تصادف فراري شده در اين حالت شاكي چه تكليفي دارد؟
اگر شاكي نتواند متهم را شناسايي يا معرفي كند دادسرا تحقيقات و اقدامات لازم را براي شناسايي او انجام خواهد داد.
*آيا شاكي قبل از طرح پرونده در دادگاه مي تواند موجبات جبران خسارت وارده به خود را از طريق دادسرا فراهم كند؟ در صورت مثبت بودن پاسخ چه اقدامي بايد انجام شود؟
شاكي مي تواند براي تامين ضرر و زيان خود از بازپرس يا داديار درخواست تامين خواسته كند. چنانچه درخواست متكي به دلايل قابل قبول باشد دادسرا قرار تامين خواسته از اموال بلامعارض متهم صادر مي كند و در اين حالت شاكي فقط درخواست خود را به دادسرا بدون هيچ گونه تشريفاتي تقديم مي كند ولي بايد دانست كه براي تامين خواسته نمي توان هر مالي را كه از متهم بدست مي آيد توقيف كرد.
*شاكي درخواست جبران چه خساراتي را مي تواند به عمل بياورد و براي مطالبه آن چه وظايفي بر عهده دارد؟
بهتر است اين موضوع را در قالب يك پرونده فرضي بياوريم. چنانچه در حادثه رانندگي علاوه بر صدمه بدني به اتومبيل شاكي خساراتي وارد شود و شاكي نيز راننده آژانس تاكسي باشد، اكنون چگونه و چه خساراتي را مي تواند مطالبه كند؟
علاوه بر ديه كه به صرف درخواست شاكي و بدون هيچ گونه تشريفاتي دادگاه متهم را به پرداخت آن به شاكي ملزم مي كند،
1-ضرر و زيان وارده به بدن شاكي مازاد بر ديه در صورتي كه براي درمان صدمات وارده در بيمارستان هزينه كرده باشد.
2-خسارت وارده به اتومبيل بر مبناي نظر كارشناس.
3-اجرت ايامي كه در آژانس به واسطه تصادف شاكي از آن محروم شده است.
براي تحقق سه مورد بالا شاكي بايد با تقديم دادخواست به دادگاه و با پيوست كردن دلايل كافي به دادخواست و ابطال تمبر (به ماخذ خواسته هر هزار تومان، پانزده تومان) از دادگاه درخواست كند تا متهم علاوه بر محكوميت كيفري به جبران خسارت نيز ملزم شود.
*آيا شاكي مي تواند از محتويات پرونده كپي برداري كند؟
شاكي حق دارد هنگام تحقيقات از صورت جلسه تحقيقات مقدماتي كه بر خلاف محرمانه بودن تحقيقات نباشد پس از پرداخت هزينه رونوشت بگيرد.
*آيا شاكي حق اعتراض نسبت به تصميمات دادسرا را دارد؟
اگر تحقيقات در دادسرا به پايان برسد قاضي پرونده مكلف است نسبت به آن اتخاذ تصميم كند و راي خود را به اطلاع شاكي رسانده و به او ابلاغ كند.
چنانچه دادسرا عقيده به منع تعقيب متهم يا موقوف شدن تعقيب او داشته باشد شاكي حق دارد ظرف 10 روز از تاريخ ابلاغ راي دادسرا نسبت به آن اعتراض كرده و شكايت خود را به دادگاه تقديم كند.
همچنين اگر دادسرا مبادرت به صدور قرار اناطه كند شاكي خصوصي حق شكايت از اين قرار را دارد.
ساير حقوق و وظايف شاكي در دادسرا:
حضور هنگام تفتيش و بازرسي منزل و يا معاينه محل
اعتراض نسبت به نظر كارشناس پرونده
عدم اعلام شكايت واهي نسبت به ديگران
تحقيق از گواهان و ارايه دليل
درخواست رد قاضي و ايراد به او براي مثال هنگامي كه بازپرس با متهم پرونده نسبت خويشاوندي نزديك دارد. (فرضا عمو، پدر، دايي و ... ) صرف شكايت شاكي و بدون وجود دلايل ديگر موجبي براي تعقيب ديگران نخواهد بود. /05/120
سه شنبه 8 مرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ایسکانیوز]

[مشاهده در: www.iscanews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 477]