فرهنگ‌سازي در ورزش‌ انكار يك حقيقت تلخ‌

واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین: فرهنگ‌سازي در ورزش‌ انكار يك حقيقت تلخ‌
جام جم آنلاين: از روزي كه دلمان را به داشتن ليگ حرفه‌اي خوش كرديم و از همان زمان كه بازيكنان تيم‌هاي مطرح به دليل دريافت مبالغ هنگفت و در پي توجه بيش از حد رسانه‌اي، يكشبه به اسطوره‌هايي توخالي تبديل شدند و از همان موقع كه اين بازيكنان به‌ظاهر حرفه‌اي با در پيش گرفتن رفتارهاي نادرست و غيرحرفه‌اي فضاي ورزش كشورمان را مسموم و متشنج كردند، زنگ خطري اساسي برايمان به صدا در آمده بود و ما نمي‌شنيديم.

اما حالا كه با گذشت چندين سال پرخاشگري و راه رفتن روي بدن بازيكن حريف، جاي خود را به حضور نداشتن روي نيمكت ذخيره‌ها پس از تعويض بين دو نيمه داده و ايجاد اخلال در نظم پرواز يك شوخي بامزه محسوب مي‌شود و توهين و حمله به داور و بازيكنان هم تيمي در فوتبال ما پديده‌اي عادي شده و در شرايطي كه مسوولان ورزش ما به‌جاي اين‌كه به فكر حل مساله باشند؛ فقط صورت مساله را پاك مي‌كنند، انگار صداي آن زنگ خطر بهتر به گوشمان مي‌رسد.

اكنون ودر فصل نقل و انتقال، بازيكنان خاطي و بي‌اخلاق فصل قبل بازار گرمي ‌دارند و رقابت شديدي برسر جذب برخي از آنها از سوي باشگاه‌هاي بظاهر فرهنگي ما وجود دارد كه تاسف بسياري از صاحبنظران وكارشناسان ورزشي را به همراه داشته است.

شايد در توجيه اين رفتار، تنها بتوانيم به اين نكته بسنده كنيم كه بي‌شك براي مسوولان باشگاه‌هاي ما اين فوتباليست‌ها تنها ابزاري براي كسب اعتبار در حيطه ورزشند و ديگر هيچ ...

اگر روزي كه قرار شد صاحب ليگ حرفه‌اي شويم خود را موظف به رعايت تمام اصول حرفه‌اي‌گري مي‌كرديم و بدون تعصبات بيجا با الگو گرفتن از كشورهاي بزرگ دنيا راه آزمون و خطا را نمي‌پيموديم، اكنون وضعيت بهتري داشتيم، اما به هزار و يك دليل غيرموجه اين‌كار را نكرديم و همين باعث شد اكنون كاريكاتوري از فوتبال حرفه‌اي، بازيكن حرفه‌اي و نيز مربي حرفه‌اي در اختيار داشته باشيم.

دكتر محمدرضا نقابيان، روانشناس و روانپزشك ورزشي با طرح اين موضوع مي‌افزايد: بايد صادقانه بپذيريم در اين ميان فوتبال ما بيشترين ضربه را از مديريت‌هاي غيرعلمي‌ و ناآگاهانه خورده است. در شرايطي كه يك مدير براي تثبيت خودش و براي اين‌كه بماند،‌ پول‌هاي بي‌حساب و كتاب خرج مي‌كند و با خريد بازيكناني كه قابليت‌هايشان هيچ تناسبي با مبلغ قراردادشان ندارد، به آنها شهرت كاذبي مي‌بخشد كه به هيچ وجه در حد و اندازه آن نيستند، نتيجه اين‌كار چه چيزي جز بروز رفتارهاي غيرورزشي و خودخواهانه در ميادين مسابقه خواهد بود؟ طبيعي است كه وقتي بازيكني سر جاي اصلي خود ننشسته و بيشتر از حقي كه دارد به او داده‌ايم ديگر به هيچ صراطي مستقيم نمي‌شود و عشق شهرت و جلب توجه در جامعه او را به هر سمت و سويي مي‌كشاند و باعث در افتادن با مربي، يار هم‌تيمي ‌و حتي داور مي‌شود و به نوعي از اين‌كه به عنوان فردي ياغي شناخته شود احساس لذت مي‌كند كه اينها همه ريشه در مشكلات عميق رواني فرد دارد. متاسفانه در جايي كه در فوتبال روز دنيا ادب و انسانيت حرف اول را مي‌زند،‌ معيارها و خواسته‌هاي ما تغيير كرده و به سمت بيراهه رفته است.

به عقيده دكتر نقابيان، براي تغيير وضعيت اسفبار موجود بايد كار را به ‌شكل ريشه‌اي از باشگاه‌ها و به‌طور اخص از مديران آنها شروع كنيم؛ چرا كه اين افراد بخاطر دوام و بقاي خودشان لطمات جبران‌ناپذيري را بر پيكر ورزش كشورمان وارد كرده‌اند و اين موضوعي نيست كه بتوانيم بسادگي از آن بگذريم.

نقش انكارناپذير رسانه

«يكي از مهم‌ترين دلايل بروز رفتارهاي پرخاشگرانه ورزشكاران در ميدان مسابقه، ناآشنايي با مهارت خاصي به‌ نام قاطعيت است كه به فرد كمك مي‌كند تا در شرايط سخت و پر استرس رقابت‌هاي ورزشي از حالت طبيعي دور نشود و كنترل لازم و كافي را روي رفتار و اعمال خود داشته باشد.»

دكتر وكيل نظري،‌ روانشناس و عضو هيات علمي‌ دانشگاه ضمن اشاره به اين مطلب مي‌گويد: متاسفانه بيشتر ورزشكاران ما به دليل بهره‌مند نبودن از تحصيلات لازم و مطالعه كافي، مهارت‌هاي كنترل خشم و كنترل احساسات را نياموخته‌اند كه همين مساله سبب بروز رفتارهاي نابهنجار در زمين مسابقه و نهايتا تحريك و تهييج تماشاگران مي‌شود بنابراين خيلي مهم است كه در كنار آموزش‌هاي ورزشي، چنين آموزش‌هايي نيز مد نظر قرار گيرد. از سوي ديگر، در روانشناسي اصلي وجود دارد با اين مضمون كه اگر فرد در قبال رفتارهاي مثبت يا منفي كه انجام مي‌دهد، پاداشي دريافت كند، تمايل به ادامه و تكرار آن رفتار در او بيشتر مي‌شود ومتاسفانه اين اصل در بعد منفي آن و به‌دليل عدم بسترسازي مناسب در كشور ما در حال تحقق است! بدين معني كه ورزشكاراني كه رفتاري منفي دارند، خيلي زود چهره مي‌شوند و تا مدت‌ها سوژه صفحات رويي نشريات زرد ورزشي هستند.

وي در ارائه راهكار مناسب تخصصي براي حل معضلات موجود در اين زمينه مي‌گويد: به عقيده من شروع فرهنگسازي از باشگاه‌ها و قرار گرفتن متخصصان روانشناس در كنار تيم‌ها، مي‌تواند به عنوان اصلي‌ترين گزينه مد نظر قرار گيرد، ضمن اين‌كه واكنش مناسب رسانه‌ها در مواجهه با رفتارهاي ضدارزشي بعضي بازيكنان از اهميت فوق‌العاده‌اي برخوردار است.

دكتر نظري در پايان با اشاره به اين‌كه محروميت‌هاي در نظر گرفته شده از سوي كميته انضباطي و نيز باشگاه‌ها معمولا تناسبي با رفتارهاي پرخاشگرانه بازيكنان ندارد، مي‌افزايد: بسياري از فدراسيون‌هاي فوتبال در كشورهاي اروپايي با تنبيهات شديدي كه براي بازيكنان خاطي در نظر مي‌گيرند، امكان تكرار رفتارهاي زشت و ناشايست بازيكنان را به حداقل مي‌رسانند، در حالي كه در كشور ما به دليل عدم برخورد قاطع با بازيكنان خاطي و بخشش بي‌دليل اين افراد،‌ بروز و ظهور چنين رفتارهايي تشديد مي‌شود.

دكتر ناصر مهدوي،‌ استاد جامعه‌شناسي با بيان اين نكته كه امروز مسائل فرهنگي در ورزش ما در شرايطي در حاشيه جاي دارد كه در تمام دنيا به عنوان ركن اصلي ورزش محسوب مي‌شود، مي‌گويد: ورزشكاري كه در مدتي كوتاه به قدرت و شهرتي باور نكردني دست يافته، ولي ظرفيت روحي، اخلاقي و ذهني‌اش در همان سطح نازل باقي مانده است، با بروز رفتارهاي پرخاشگرانه، خودخواهانه و تحريك‌آميز در ميدان مسابقه سعي در به رخ كشيدن قدرت و شهرت كاذب خود و جلب نظر تماشاگران دارد كه نتيجه اين‌گونه حركات و تاثيرات منفي آن بر ورزش‌دوستان را بارها و بارها شاهد بوده‌ايم.

وي با اشاره به لگدپراني بازيكن عصبي يكي از تيم‌هاي مطرح به فوتباليست تيم رقيب كه به اخراج او در همان دقايق نخست بازي منجر شد، مي‌گويد: او با خودخواهي خود موجب شد تماشاگران 90 دقيقه با حالت عصبي و استرس فراوان بازي را دنبال كنند و در پايان هم با باخت تيمشان دست خالي به خانه باز گردند و اين مساله‌اي نيست كه بتوان براحتي از آن گذشت.

وي با ذكر اين مطلب كه برخي مسوولان ورزشي به اين افراد به چشم ابزاري براي كسب اعتبار در حيطه ورزش مي‌نگرند، مي‌افزايد: وقتي در ورزش‌ ما هيچ تعريفي از واژه فرهنگ وجود ندارد،‌ چطور مي‌شود از باشگاه‌ها انتظار داشت كه فرهنگسازي براي بازيكنان را به عنوان اولويت نخست خود منظور دارند؟ با اين حال دكتر مهدوي به‌كارگيري روانشناسان حرفه‌اي در باشگاه‌ها به منظور سيستم‌پذير كردن بازيكنان را امري بسيار ضروري برشمرده و بي‌توجهي به اين مهم را زمينه‌ساز فسادي مي‌داند كه ورزشكار را بسرعت در خود غرق مي‌كند.

فضاي رسانه‌ها را در اختيار چهره‌هاي منفي قرار ندهيم‌

« ما به لحاظ شرايط فرهنگي در باشگاه‌ها بشدت دچار مشكل هستيم و متاسفانه آن مديريتي كه بايد اعمال شود تا بازيكن خود را تابع محض قوانين بداند، وجود خارجي ندارد.»

دكتر احمدي، رئيس انجمن نويسندگان و عكاسان ورزشي ضمن اظهار تعجب از وجود ناهماهنگي‌هاي فراوان ميان مديريت كلان فوتبال ما (كه نمي‌تواند نظام مناسب حرفه‌اي و اخلاقي را در ورزش و خصوصا فوتبال كشورمان حاكم كند) و نيز مديران باشگاه‌هايي كه عمدتا به ‌شكل دولتي اداره مي‌شوند،‌ مي‌گويد: ما در فوتبال بسيار هزينه مي‌كنيم ولي نه بازي‌هاي زيبا و تماشاگرپسندي را شاهد هستيم و نه رفتار مناسبي را از بازيكنان مي‌بينيم و بازخورد منفي اين قضايا هم عايد تماشاگرانمان مي‌شود و بس.

وي با اشاره به مثلثي كه 3 راس آن را سازمان تربيت‌بدني، فدراسيون فوتبال و باشگاه‌ها تشكيل مي‌دهند، مي‌گويد: بايد با يك مديريت متمركز و سياستگذاري در سطح كلان شرايط مطلوب فرهنگي ايجاد شود ضمن اين‌كه برخوردهاي كارشناسانه با ناهنجاري‌هاي موجود مي‌تواند از چهره شدن بازيكنان خاطي جلوگيري كرده و به نوعي وضعيت نابسامان فعلي را تعديل كند.

يك ريال هم براي فرهنگسازي هزينه نكرده‌ايم!

«متاسفانه در فوتبال ما حاشيه بر متن غالب است و همين موضوع موجبات پرخاشگري بازيكنان را فراهم آورده است.»

مسعود عنايت، رئيس كميته داوران فدراسيون فوتبال با تاكيد براين‌كه در فوتبال ما هيچيك از اصول حرفه‌اي جز گرفتن دستمزدهاي نجومي‌ از سوي بازيكنان مصداق جدي ندارد، مي‌گويد: نمي‌توان از مسوولان و بازيكنان باشگاه‌هايي كه تا امروز حتي يك ريال هم صرف فرهنگسازي نكرده‌اند، انتظار داشت اصول حرفه‌اي حاكم بر فوتبال دنيا را بشناسند چه رسد به اين‌كه توقع داشته باشيم به اين اصول عمل كنند.

وي ضمن رد ادعاي فوتباليست‌هايي كه قضاوت‌هاي ناعادلانه بعضي داوران را در زمين مسابقه علت بروز پرخاشگري بازيكنان مي‌دانند، مي‌افزايد: اين صحبت آنها تنها جنبه فرافكني دارد، چرا كه مي‌خواهند مسووليت را از دوش خود بردارند وديگران را مقصر جلوه دهند.

وي با اشاره به اين‌كه كمتر پيش مي‌آيد در فوتبال حرفه‌اي دنيا اشتباهات داوري اين‌گونه با توهين و حمله به داور پاسخ داده شود،‌ مي‌گويد: اگر رهبري و مديريت تيم به عهده فردي آگاه، جدي و سالم باشد بازيكنان به تاسي از وي رفتارشان را اصلاح مي‌كنند و براي هم تيمي‌هاي خود، بازيكنان تيم حريف و نيز تصميمات داور احترام لازم را قائل مي‌شوند.

نكته! در فوتبال حرفه‌اي دنيا همه باشگاه‌هاي بزرگ داراي بخش‌هاي حقوقي تخصصي هستند كه با به‌كارگيري وكلاي درجه يك، ترتيبي اتخاذ مي‌كنند تا قراردادهاي بازيكنان به‌شكل قانوني ومشروط منعقد شود، ضمن اين‌كه براي جلوگيري از بازيكن سالاري و به منظور ممانعت از هرج ومرج ، قرارداد بازيكنان به شكلي كاملا حرفه‌اي تنظيم مي‌شود و همين دقت نظر موجب شده است بازيكنان بزرگ دنيا در هر شرايطي وحتي در صورت نيمكت نشيني، به محض حضور در ميدان تمام توان خود را به‌كار گيرند و چيزي كم نگذارند.

زهره زيدي فرد
سه شنبه 8 مرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: جام جم آنلاین]

[مشاهده در: www.jamejamonline.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 195]