واضح آرشیو وب فارسی:مردم سالاری: دبير كل خانه كشاورز: امسال 8 ميليون تن كاهش توليد گندم خواهيم داشت
اگر در قالب برنامه هاي توسعه به رويكرد دولت ها نگاه كنيم، قطعا متوجه تفاوت آنها خواهيم بود و حال اگر در اين ميان به بخش كشاورزي با رويكرد توسعه اي اهميت لازم داده شود، اينجاست كه بحث خودكفايي در توليد محصولات استراتژيكي مانند گندم، جو، ذرت و... مطرح مي شود.
ولي از نظر متدولوژيك، كشاورزي نه محور توسعه است و نه محور استقلال چون اين دو بايد به موازات و همگام هم پيش بروند و از همديگر جدا نيستند، يعني به نوعي تكميل كننده همديگر هستند. نگاه موردي به هر كدام لازم است اما كافي نيست، چون مفهومي كه از توسعه تلقي مي شود و حامل يك سري مفاهيم در بخش هاي فرهنگي، اجتماعي يا تغيير باورها و نگرش ها نيز است، همه اينها در همان مفهوم توسعه مي گنجد. بنابراين نبايد كشاورزي را محور توسعه يا استقلال قرار بدهيم. عيسي كلانتري، دبير خانه كشاورز در گفت وگو با ايلنا از كشاورزي به عنوان صنعتي بزرگ نام برده است كه اين گفت وگو را در ادامه مي خوانيد.
بخش كشاورزي در تقابل با خشكسالي، امسال وضعيت بسيار وخيمي دارد. به نظر شما آيا كشاورزان مي توانند با اين مساله كنار بيايند؟ با اين روند آينده بخش چگونه خواهد بود؟
در حال حاضر وضعيت كشاورزان بسيار بد است و سال سختي در انتظار آنان است. البته درآمدهاي نفتي دولت آنقدر بالا است كه حتي به چندين برابر قيمت نيازهاي غذايي مردم را تامين مي كند; اما در اين ميان قربانيان اصلي خشكسالي، كشاورزاني هستند كه فراموش شده اند و كسي به فكرشان نيست. به عبارتي قرباني اول كشاورز و قرباني دوم درآمدهاي نفتي است كه به هدر مي رود.
وزارت جهاد كشاورزي ميزان توليد گندم در سال گذشته را 15 ميليون تن اعلام كرد. در اين سال كه ايده آل ترين سال به لحاظ بارندگي در 50 سال گذشته بود، از توليد 15 ميليون تن گندم، 5/2 ميليون تن سهم گندم ديم بود كه متاسفانه اين ميزان امسال به 200 هزار تن هم نمي رسد. در مزارع آبي نيز مطابق گزارش هاي واصله از استان هاي كشور بين 30 تا 40 درصد كاهش توليد داريم. اين بدان معناست كه در مزارع آبي نيز امسال حداقل 3 ميليون تن كاهش توليد خواهيم داشت. در كل در سال جاري برخلاف آمار وزارتخانه مبني بر كاهش تنها 2 ميليون تن، 8 ميليون تن كاهش توليد گندم خواهيم داشت كه اين خسارت به كشاورزان تحميل مي شود.
همچنين بسياري از مراتع نيز از بين رفته و عشاير و دامداران با مشكلات متعددي مواجه هستند. دام ها از گرسنگي تلف مي شوند. متوسط وزن لاشه كشتارگاه ها در حال حاضر به 13 كيلوگرم هم نمي رسد. جنگ آب و علوفه بين عشاير ايجاد شده است در حالي كه در ستاد خشكسالي تاكنون با وجود درآمدهاي ده ها ميليارد دلاري دولت، هيچ اقدام عملي براي خريد دام و رفع اين مشكل صورت نگرفته است. جالب اينكه علي رغم عرضه بسيار زياد دام به بازار، باز هم گوشت ارزان نشده و اين به دليل وجود واسطه ها است. اما در پاييز با كاهش عرضه، به طور قطع گوشت گران مي شود. از طرفي تا طرح اين مشكلات در مجلس و اتخاذ تصميمات لازم در مجلس صورت بگيرد، كشاورز مرده است.
اگر ارزش توليدات كشاورزي را 30 ميليارد دلار در نظر بگيريم، 25 درصد كاهش بر اثر خشكسالي معادل 7/5 ميليارد دلار مي شود. در حالي كه دولت 5 درصد اعتبارات عمراني را كه معادل 560 ميليارد تومان است به اين امر اختصاص داده و اين عملا پوشش دهنده 10 درصد خسارت هم نيست.
از طرف ديگر وضعيت جهاني بازار گندم نيز مناسب نيست. ميزان تجارت جهاني گندم 110 تا 120 ميليون تن است كه از اين ميزان دو كشور پر جمعيت هندوستان و چين به واسطه اينكه هم منابع آبي خود را از دست داده اند و هم رشد مناسبي در زمينه تغذيه در سال هاي اخير داشتند، واردكننده و خواهان 70 ميليون تن از اين ميزان هستند و مابقي گندم در بازار جهاني براي ساير كشورها مي ماند. لذا در اين بازار تامين گندم مورد نياز جامعه هم سخت است.
آيا عكس العمل وزارت جهاد كشاورزي در مديريت بحران به موقع بود؟
متاسفانه وزير جهاد كشاورزي تا آخر اسفند ماه منكر خشكسالي شدند. در فروردين ماه نيز طي مصاحبه اي اين امر را شايعه دانست و همچنان بر صدور گندم در سال جاري تاكيد كرد. نتيجه آن كه اين آمار غلط، وزارت بازرگاني را هم گمراه كرد و چيزي نمانده بود كه وزير بازرگاني نخستين قرباني اين آمار غلط شود. به عبارتي مي توان گفت بخش كشاورزي دولت را هم گمراه كرد به طوري كه امسال دولت بايد گندم را به قيمت بسيار گران خريده و روانه بازار كند.
اين موضوع در كليه محصولات استراتژيك هم صدق مي كند اما متاسفانه همين عدم اطلاع 1/5 ميليارد دلار خسارت گران خريدن را در پي دارد.
در حال حاضر بين 600 تا 700 هزار خانوار كشاورز در كشور زندگي مي كنند كه فقط ديم كار هستند. يعني با خشكسالي اخير حداقل 3 تا 3/5 ميليون نفر محتاج نان شب خود هستند.
بايد گفت خودكفايي گندم چه در دولت هشتم و چه در دولت نهم، تنها يك تبليغ سياسي بود. در زمان رياست جمهوري آقاي خاتمي نيز با ترغيب كشاورزان براي كشت گندم از طريق افزايش قيمت گندم و بارندگي هاي مناسب به خودكفايي رسيديم.
از جمله ضررهاي ديگر خشكسالي كه ناديده گرفته مي شود، از بين رفتن ذخاير ژنتيكي و برخي ارقام با اهميت ژنتيكي است. به عنوان مثال گندم دوروم كه در صنايع ماكاروني از آن استفاده مي شود، به صورت ديم به عمل مي آيد و امسال تقريبا تمام اين گندم ها از بين رفته است. لذا ضرر و زيان بزرگ صنايع ماكاروني را نيز تهديد مي كند. در حالي كه همان طور كه مي دانيم ماكاروني در شرايط گراني برنج و گندم مي تواند جايگزين بسيار مناسب، مقوي تر و ارزان تر باشد.
دوشنبه 7 مرداد 1387
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: مردم سالاری]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 144]