چالش برسر قدرت در كشور آفريقايي زيمبابوه (‪(۲‬

واضح آرشیو وب فارسی:ايرنا: چالش برسر قدرت در كشور آفريقايي زيمبابوه (‪(۲‬
سياسي. گزارش- خارجي. آفريقا. زيمبابوه
درحالي كه موگابه ‪ ۸۴‬ساله در ‪ ۷‬خرداد در شرايطي استثنايي و بدون رقيب رييس جمهور كشورش شد، مخالفان داخلي همراه با دول غربي او را به خودكامگي متهم كرده و مي‌كنند و نيز استعمار كهنه و نو (هژموني غرب) با ابزارهاي قدرت برتر همچون شوراي امنيت و سازمان ملل مترصد به حذف وي از قدرت هستند براي تنوير افكار به اصل موضوع چالش انتخاباتي در زيمبابوه به شيطنت قدرت هاي سلطه جو و استعماري قديم و جديد عليه اين كشوراشاره مي‌كنيم.

*** پيشينيه موضوع
اختلافات داخلي اخير زيمبابوه كه امروزه با كمك تبليغات رسانه‌هاي غربي بعد منطقه‌اي و بين‌المللي نيز پيدا كرده است از زماني آغاز شد كه حزب حاكم زانو پي اف براي نخستين بار پس از استقلال اين كشور از استعمار، اكثريت را در پارلمان اين كشور در مقابل مخالفان خود از دست داد و به تدريج زمزمه تشكيل دولت وحدت ملي در اين كشور به گوش رسيد.

موگابه در اين مرحله نتوانست از راي لازم براي پيروزي برخوردار شود و دو جناح حزب مخالف كه توامان ‪ ۱۰۹‬كرسي را در مقابل ‪ ۹۷‬كرسي حزب زانوپي اف به دست آورده بودند همبستگي خود را در تركيب آتي مجلس اعلام كردند.

از طرفي مخالفان قادر نيستند قدرت حاكمه را در جامعه بدست آورند چون فاقد دو سوم اكثريت پارلمان براي تغيير قانون اساسي هستند و قدرت بالاي موگابه او را قادر مي‌سازد تا با صدور فرمان رهبري، حاكميت خود را تداوم بخشد و با برخورداري از حق انتخاب يك سوم سناتورهاي مجلس تركيب دو مجلس سنا و شورا را به نفع خود تغيير دهد و در نتيجه حزب حاكم (زانو- پي اف) نيز خواهد توانست با توجه به تركيب دو مجلس از لحاظ تعداد نمايندگان غالب شده و بتواند در صورت تصميم موگابه به بازنشستگي، جانشيني براي او تعيين كند خبر پيروزي مخالفين مجلس كه براي اولين بار در تاريخ انتخابات كشور پس از استقلال رخ داد از طريق رسانه‌ها ضربه‌اي بزرگ به حزب حاكم تلقي شد و نغمه تشكيل دولت وحدت ملي به گوش رسيد.

اين روند به برگزاري انتخابات رياست جمهوري كشور در ‪ ۱۰‬فروردين رسيد كه رابرت موگابه ، پير سياست در قاره آفريقا با كسب ‪ ۴۳/۲‬درصد از كل آرا، قافيه قدرت را در مقابل رقيب خود مورگان تسونگيراي از حزب جنبش تغيرات دمكراتيك (‪ )DMC‬كه ‪ ۴۷/ ۹‬درصد آرا را به دست آورد، از كف داد.

همانگونه كه اشاره شد، ‪ ۸/۳‬درصد آرا براي سيما ماكوني و ‪ ۲‬درصد باقيمانده براي تووونگانا رقم خورد در حالي كه در دور نخست انتخابات، موتامبارا ‪ Mutambara‬رهبر شاخه‌اي از حزب مخالف موگابه از ماكوني حمايت كرد و بعدها در دوم انتخابات با تسوانگيراي ائتلاف كرد.

در اين ميان آنچه كه موجب برانگيخته شدن آتش خشم و خشونت در اين كشور آفريقايي بود تاخير در اعلام نتايج انتخابات دور نخست انتخابات رياست جمهوري اين كشور بود .

اين وضعيت شباهت‌هايي نيز با برگزاري انتخابات رياست جمهوري سال ‪ ۲۰۰۲‬اين كشور نيز داشت كه گروه‌هاي مخالف موگابه پيش از موعد اعلام رسمي نتايج اعلام پيروزي كرده بودند، ولي موگابه با اعلام اينكه ‪ ۵۲‬درصد آرا را از آن خود كرده بود پيروز ميدان جنگ تبليغاتي شد؟ اين درحالي بود كه تسوانگيراي در آن دوره اعلام كرده بود كه با كسب ‪ ۵۰/۳‬درصد آرا در مقابل موگابه ‪ ۴۳/۸‬درصد پيروز شده است.

ادامه موضوع انتخابات اين دوره رياست جمهوري و نگاه بين‌المللي به آن اوضاع را به شكل ديگري رقم زد به گونه‌اي كه تسوانگيراي، رهبر حزب تغييرات دمكراتيك با كسب راي كمي بيش از موگابه در انتخابات، وي را با اتهام تقلب در اعلام نتيجه انتخابات به يك چالش جديد دعوت كرد و از اين زمان بود كه مبارزات سياسي خود عليه دولت حاكم زانو- پي اف را با حمايت رسانه‌هاي غربي آغاز كرد كه در نهايت نيز ازسوي دولت بازداشت شد.

در چهارم ژوئن (‪ ۱۵‬خرداد) بود كه اولين مورد از ‪ ۵‬بار دستگيري چانگيراي آغاز شد و لذا فعاليت گروه‌هاي مخالف به دستور موگابه ممنوع شد و نيز در ‪ ۲۳) ۱۲‬خرداد) همان ماه تنداي بيتي دبيركل حزب جنبش براي تحولات دموكراتيك دستگير و به دليل فاش كردن اطلاعات محاكمه شد و در همين روز بود كه حزب مخالف دولت از كشته شدن ‪ ۸۶‬تن از اعضاي خود از آغاز ناآرامي‌ها به دست نيروهاي دولتي خبر داد .

بازداشت تسوانگيراي از سوي آمريكآ، انگليس، هلند، آلمان و سازمان عفو بين‌الملل محكوم شد، اما پاسخ موگابه به اين اعتراضات، بازداشت تعدادي از ديپلمات‌هاي غربي در پنجم ژوئن در زيمبابوه و به حالت تعليق درآوردن فعاليت سازمان‌هاي خيريه به بهانه حمايت از مخالفان بود؟ چرا كه دولت معتقد است ديپلمات‌هاي انگليسي و آمريكايي و ايرلندي دستگير شده از منزل يكي از فعالان سياسي مخالف دولت ديدن مي‌كردند و در جريان اين ملاقات موجب بروز ناآرامي در اين محل شده بودند.

معاون وزير اطلاع رساني زيمبابوه در ‪ ۱۶‬خرداد در يك گفت وگوي تلفني با شبكه اسكاي نيوز اعلام كرده بود كه ديپلمات‌هاي انگليسي و آمريكايي در اقدامي غيرقانوني و خلاف عرف ديپلماتيك قصد داشتند در تظاهرات مخالفان دولت موگابه شركت و سخنراني كنند.

آنچه در ايام برگزاري اين دوره از انتخابات رياست جمهوري زيمبابوه قابل توجه است سيگنال‌هاي مختلفي است كه از طرف حزب مخالف داده مي‌شود.

اين كشمكش ميان گروه‌هاي داخل كشور در حالي اوج گرفته است كه بحران زيمبابوه به يك مسئله جهاني تبديل شده است و در پي آن در ‪ ۲۴‬ژوئن نشست اضطراري سران سه كشور همسايه زيمبابوه در امبابان سوازيلند برگزار شد و البته امبكي، رييس جمهور آفريقاي جنوبي و ميانجي از طرف سادك براي حل بحران زيمبابوه از شركت در اين نشست خودداري كرد.

در ادامه، از آنجايي كه نتيجه نهايي اين انتخابات به كسب حد نصاب راي براي هيچ يك از نامزدهاي انتخاباتي نرسيد حزب موگابه در اين ميان با درخواست رقيب مبني بر شمارش مجدد آرا و تشكيل دولت وحدت ملي زيمبابوه مخالفت كرد.

دولت موگابه بعداز ‪ ۴۵‬روز از گذشت دور اول انتخابات اعلام كرد كه دور دوم در فاصله زماني ‪ ۹۰‬روز برگزارخواهد شد ولي بلافاصله كميسيون انتخابات روز ‪ ۲۷‬ژوئن (‪ ۷‬تير) را براي برگزاري دور دوم رسما اعلام كرد كه همه و همه گوياي اوضاع مبهم كشور است.

زمان برگزاري مرحله دوم انتخابات قطعي و اعلام عمومي شد و اين درحالي بود كه رهبر حزب مخالف موگابه همچنان خود را پيروز انتخابات قلمداد مي كرد و با حمايتي كه غربي‌ها از وي كردند در واپسين روزهاي مانده به برگزاري انتخابات مرحله دوم يعني شش روز به انتخابات، با وجود اينكه موفق به كسب حد نصاب آرا در دور اول انتخابات نشده بود، به خاطر آنچه كه اعتراض به خشونت و ناعادلانه بودن جريان انتخابات خوانده بود در ‪ ۲۲‬ژوئن ( ‪ ۲‬تير) از رقابت در دومين دور آن انصراف داد و از شركت در انتخابات كناره گيري كرد و در نهايت دو روز بعد در ‪ ۲۴‬ژوئن (چهارم تير) نيز به سفارت هلند در هراره پناهنده شد.

پس از اين بود كه شوراي امنيت و سازمان ملل بار ديگر و اكثر كشورهاي اروپايي وارد اين بحران شده‌اند و حتي - اگرچه تكذيب شده است- سخن از دخالت نظامي در زيمبابوه به ميان آمده است.

تسوانگيراي از جامعه جهاني خواسته بود تا براي براي رفع مشكلات سياسي كشورش، دست به اقدام نظامي بزند كه البته اين موضوع لااقل در شرايط آن زمان بيشتر نوعي جنگ رواني عليه موگابه بود تا آنكه رنگي از واقعيت را با خود همراه داشته باشد و تسوانگيراي با اين كار توانسته بود موجي از انتقادات بين‌المللي را عليه موگابه برانگيزد.

دولت‌هاي غربي و در راس آنها آمريكا در ساعات باقي مانده تا انتخابات زيمبابوه كوشيده بودند تا موگابه را به تعويق انتخابات واداركنند تا سپس بتوانند با نامشروع جلوه دادن دولت موگابه، زمينه‌هاي لازم براي بركناري وي را فراهم آورند.

در ماجراي كناره‌گيري تسوانگيراي از مرحله دوم انتخابات، رهبران آفريقا به دو دسته موافق و مخالف موگابه تقسيم شدند و هر يك به تصميم حزب مخالف دولت زيمبابوه براي تحريم انتخابات رياست جمهوري اين كشور واكنش هاي متفاوتي نشان داده اند.

برخي رهبران آفريقا همچون رئيس جمهوري زامبيا هم خواستار تعويق مرحله دوم انتخابات زيمبابوه شده‌اند تا به گفته آنان از بروز يك فاجعه سياسي در جنوب آفريقا جلوگيري شود و طيفي از آنان هم حتي سخن گفتن درباب انتخابات زيمبابوه را نوعي مساله داخلي خود اعلام كرده اند.

ناگفته نماند تسوانگيراي تا پيش ازاين، بيش از ‪ ۱۱‬بار تهديد به استعفا و كناره‌گيري از دور دوم انتخابات زيمبابوه كرده بود و همين عامل هم سبب شده تا حزب حاكم اين كشور تهديدات وي براي كناره‌گيري را نوعي باج خواهي انتخاباتي قلمداد كند.

با ادامه تحولات داخلي در زيمبابوه و اعلام خبر مشاركت نكردن رهبر اپوزيسيون در انتخابات، اعضاي حزب تغييرات دمكراتيك بر سر حضور و يا عدم حضور رهبرشان در انتخابات دچار شكاف شدند؟ چرا كه برخي از آنها بر اين نظر بودند كه بايد در انتخابات شركت جست و در برابر موگابه ايستاد، چون بايكوت كردن انتخابات به معناي تسليم در برابر حزب حاكم است كه آماده كنار زدن رقيب است و در اين راستا حتي روزنامه گاردين نيز اقدام تسوانگيراي براي كناره گيره از حضور را بي‌فايده توصيف كرده بود.

تحليل گران معتقدند كه اين استراتژي تسوانگيراي به مثابه آن بود كه وي مي‌تواند سر بزنگاه و براي اعمال فشار بيشتر به موگابه اعلام انصراف از حضور در انتخابات را بدهد تا در بلند مدت بتواند قدرت چانه زني موگابه را كاهش دهد و و در نهايت زمينه كناره‌گيري او حتي با مداخله بين‌المللي را فراهم آورد.

در اين ميان نقش تابو امبكي رييس جمهور آفريقاي جنوبي به عنوان ميانجي حل بحران زيمبابوه منصوب شده از سوي جامعه توسعه جنوب آفريقا سادك قابل توجه است كه به آن خواهيم پرداخت.

در اين مدت چندين ميانجي براي گشودن گره اختلاف سياسي اين كشور وارد ميدان شدند.

درهمان ايام هياتي از سوي سادك به رياست وزير امورخارجه آنگولا وارد حراره شد وتابو امبكي، رئيس جمهور آفريقاي جنوبي كه تنها ميانجيگر منتصب از طرح سادك در بحران زيمبابوه است نيز تيمي را به زيمبابوه اعزام داشت.

دبيركل سازمان ملل اعلام كرد كه در پي افزايش بحران انتخاباتي پس از برگزاري دور اول با رهبران آفريقايي وارد بررسي اين مساله شده كه چگونه دور دوم انتخابات درفضايي آرام و آزاد برگزار شود كه اين تصميم درواقع به معني اعزام ناظران انتخاباتي نيز مي‌تواند باشد. اما به يقين موگابه ورود ناظران غربي را به راحتي قبول نمي‌كند.

موگابه يك هفته پيش از برگزاري دور دوم انتخابات در روزنامه دولتي هرالد چاپ هراره گفته بود كه هرگز قدرت را ترك نخواهد كرد و هرگز اجازه نخواهد داد، جنبش تغييرات دموكراتيك كه به گفته وي توسط انگلستان حمايت مي شود، قدرت را در اين كشور به دست گيرد.

وي همچنين گفت كه فقط خداوند قادر است او را از مقامش خلع كند و اگر
دوشنبه 7 مرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ايرنا]

[مشاهده در: www.irna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 170]