ضرورت بازنگري و ايمن سازي بافت هاي فرسوده استان اصفهان‌

واضح آرشیو وب فارسی:اطلاعات: ضرورت بازنگري و ايمن سازي بافت هاي فرسوده استان اصفهان‌

شايد تا چند سال پيش ضرورت بهسازي و نوسازي بافت‌هاي فرسوده شهري چندان احساس نمي‌شد، زلزله بم و چند نقطه ديگر اين حقيقت را روشن كرد كه درصد بالايي از جمعيت شهري كشور در معرض تلفات شديد جاني و مالي قرار دارند.

ايمن سازي ساختمان‌هادر محله‌هاي فرسوده و مخروبه از سال 1310 مورد برنامه‌ريزي قرار گرفته است.

از آن زمان تاكنون در برنامه‌هاي مختلف اعم از برنامه‌هاي عمراني قبل و بعد از انقلاب شكوهمند اسلامي و اقدامات اجرايي پراكنده‌اي به وسيله وزارت مسكن و شهرسازي و وزارت كشور به عمل آمده است. ليكن حجم كار باقي مانده بسيار زياد است.

در اين راستا سياست‌گذاران، برنامه‌ريزان و مديران شهري كم‌كم به اين باور رسيده‌اند كه جز با مشاركت مردم، ساكنان، مالكان، صاحبان حقوق و منافع و سازندگان و سرمايه‌گذاران، نمي‌توان شاهد موفقيتي در اين زمينه شد. براي تحقق اين مشاركت در گام نخست بايد ضرورت‌ها را درك كرد.

بررسي‌هاي اوليه نشان مي‌دهد از بين سياست‌هاي توسعه شهري براي اسكان سر ريز جمعيت، سياست توسعه دروني شهرها هزينه‌هاي كمتري بر مردم و دولت تحميل مي‌كند بدين ترتيب ضمن اينكه ميزان استفاده از كالاي گران قيمت و كمياب زمين شهري بيشتر خواهد شد در واقع سطح بالاتري از بهره‌وري زمن شهري نيز صورت خواهد پذيرفت.

ضرورت ديگري كه در حوزه بافت‌هاي فرسوده شهري توجه برنامه‌ريزان و مديران و جامعه‌شناسان شهري را به خود جلب كرده است وجود تضاد اجتماعي و تفاوت در بهره‌مندي از امكانات و خدمات شهري است كه آنها را متعهد به ايجاد كانون براي بحران‌هاي اجتماعي ساخته است. در اين محدوده‌ها فقر شهري اعم از فقر كالبدي و فقر خدماتي متراكم شده و به دليل فقر اقتصادي ساكنان امكان تغيير خود به خودي و ارتقاي محيط زندگي مناسب، تقريباً از بين رفته است و اين اصلي‌ترين دليل بيزاري مردم از بافت‌هاي فرسوده و تمايل به ترك آن است. لذا رويكرد بهسازي و نوسازي بافت‌هاي فرسوده به عنوان نوعي ضرورت اجتماعي مي‌تواند به سالمسازي محيط اجتماعي شهري و ارتقاي امنيت و كاهش بحران‌هاي اجتماعي كمك كند.

از سوي ديگر نامناسب‌بودن تقسيم كار بين محدوده‌هاي مختلف شهر باعث شده است كه بافت‌هاي فرسوده شهري كه مراكز شهري را نيز در بر مي گيرد، از چرخه و حيات اقتصادي شهر خارج شوند.

بديهي است كه بهسازي و نوسازي بافت‌هاي فرسوده شهري از افت شديد قيمت زمين در عمق اين بافت‌ها جلوگيري مي‌كند و باعث اقبال سرمايه‌گذاران مي‌شود و بدين ترتيب اين محدوده‌ها مجدداً در چرخه حيات اقتصادي شهر قرار مي‌گيرند و علاوه بر آن صنعت گردشگري به عنوان درآمدزاترين حرفه دنياي امروز از آثار تاريخي به قلب بافت‌هاي فرسوده و قديمي راه مي‌يابد.

استان اصفهان داراي 6 هزار هكتار بافت فرسوده است كه احيا و بازسازي آنها نيازمند مشاركت دولت، مردم و شهرداريها است، بويژه در شهر تاريخي اصفهان كه كالبد بافت‌ها در بخش قديم و هسته مركزي شهرها تحرك گذشته خود را از دست داده‌اند.

بافت‌هاي فرسوده خالي از سكنه شده و نياز به حضور سيال زندگي دارند و با زنده‌سازي اين بافت‌هاي تاريخي و فراموش‌شده با ايجاد تغييرات مطلوب فضايي و توجه به عناصر باارزش ملي درون بافت‌ حاصل خواهد شد.

خوانساري معاون شركت عمران و مسكن‌سازان منطقه مركزي در بازديد چند ساعته خبرنگاران از برخي بافت‌هاي فرسوده و تاريخي شهر اصفهان از جمله مجموعه حمام قاضي، مجموعه اقامتي سياحتي شهشهان، حمام وزير، خانه تاريخي آزادي و طغرليان، قصر جميلان، هتل سماييان، محور جويباره، خانه مشعرفاطمي و چند نقطه ديگر درخصوص اقدامات انجام شده توسط اين شركت به عنوان متوليان احياي بافتهاي فرسوده استان و چالش‌ها و مشكلات آن گزارش كامل ارائه داد.

وي گفت: بهترين نقطه شهر تاريخي اصفهان مركز آن است كه ساكنان بومي آن كوچ كرده و ساختمانها بتدريج مخروبه مي‌شود.

خوانساري افزود: در اصفهان و چند شهر ديگر ايران بافت فرسوده و تاريخي روي هم منطبق شده و تأثير گذاشته بطوري كه بافت تاريخي مناطق دستخوش تغييرات شده است.

وي با اشاره به مشكلات پيش روي احياكنندگان بافت‌هاي فرسوده و تاريخي اضافه كرد: در اين مناطق اصولاً ساخت و سازها منسجم، اصولي و با قواره نيست و سا كنان باقيمانده در آن با مشكلات عديده دست و پنجه نرم مي‌كنند.

خوانساري با تأكيد بر اعتمادسازي مردم در مناطق يادشده تصريح كرد: ما قصد نداريم كه بافت فرسوده را خالي از ساكنان اصلي و بومي بكنيم بلكه با تعامل و مشاركت آنها، درصدد هستيم تا از بهره‌ افزوده حاصل از احيا، بازسازي و مرمت بافت‌هاي تاريخي و فرسوده خود ساكنان اين مناطق استفاده كنند.

احياي محورهاي تاريخي شهر و رونق محله‌هاي قديمي به صورت الگو، نوسازي زمينهاي مخروبه و احياي خانه‌هاي باارزش تاريخي سه محور عمده فعاليت در بافت‌هاي فرسوده استان اصفهان است.

باتوجه به اينكه مجموعه‌اي از امكانات و خدمات موردنياز شهري از جمله شبكه‌هاي آب، برق، گاز و تلفن و غيره نيز در اين بافت‌ها وجود دارد، با برنامه‌ريزي،‌ تعامل، اعتمادسازي و مشاركت مردم مي‌توان راهكارهاي مداخله در بافت‌هاي فرسوده را مشخص و دنبال كرد.

به عقيدهِ غلامرضا عمراني مديرعامل شركت عمران و مسكن‌سازان منطقه مركزي، با وجود صرف هزينه‌هاي بسيار زياد، باتوجه به حجم گسترده 6 هزار هكتاري بافت‌هاي فرسوده در استان اصفهان، آنچه تاكنون انجام شده بسيار اندك است.

وي تراكم متوسط نفر در هكتار در بافت‌هاي فرسوده استان اصفهان را 70 نفر عنوان كرد و گفت:

پيش‌بيني كرده‌ايم در مدت ده سال تراكم متوسط نفر در بافت‌هاي فرسوده را به 180 نفر در هكتار برسانيم.

عمراني گفت: ما در كل 6 هزار هكتار بافت فرسوده توان ساخت 308 هزار واحد مسكوني را در استان داريم و مي‌توانيم از اين تعداد 70 هزار واحد را نيز نوسازي و بازسازي كنيم.

وي با اشاره به ساخت بزرگترين مجموعه اقامتي و سياحتي سنتي منطقه خاورميانه در مجاورت مسجد جامع و ميدان عتيق اصفهان، گفت: تركيب فضاهاي نوساز و مرمت‌شده خانه‌هاي تاريخي بر روي شالوده‌هاي قاجاريه به جا مانده از ادوار گذشته مجموعه‌اي را تعريف خواهد كرد كه به عنوان يكي از مهمترين مراكز اقامتي گردشگران شناخته خواهد شد.وي افزود: مجموعه اقامتي سياحتي شهشهان و حمام قاضي به وسعت يك هكتار هر كدام با 180 و 110 سوئيت در حال اجرا است كه در جذب گردشگران و رونق صنعت گردشگري نقش مؤثري خواهد داشت.

او همچنين تصريح كرد: در نظر داريم در مدت سه سال يكهزار اتاق به مجمع واحدهاي پذيرايي هتل‌هاي اصفهان اضافه كنيم كه تا پايان امسال 300 اتاق آن آماده بهره‌برداري مي‌شود.

وي گفت: ايجاد قوانين حمايتي دولت در توليد و عرضه مسكن، امتيازات و پرداخت يارانه‌هاي دولتي در بافت‌هاي فرسوده و ارزش پايين زمين در اين بافت‌ها بهترين فرصت براي ساخت مجتمع هاي تجاري و اقامتي و سياحتي در اين مناطق است.

وي سهيم‌كردن مردم در مناطق و بافت‌هايي را كه طرح‌هاي بهسازي، نوسازي و مرمت در آن اجرا مي‌شود، كليد اصلي بازسازي در بافت فرسوده عنوان كرد و گفت: اين شركت در هر نقطه‌اي از بافت تاريخي با استفاده از معماران برجسته، تلفيقي از معماري سنتي و مدرن را در بافت‌هاي تاريخي اجرا مي‌كند بطوريكه اصل بناي تاريخي دچار تغيير نشود.

پروژه ميدان عتيق با وسعت 32 هكتار در قديمي‌ترين منطقه مركزي شهر اصفهان، بازگشايي محور حكيم شامل پروژه‌هاي مسكوني خدماتي، حجاري، جهانگردي و اقامتي و بازگشايي معبر و ايجاد فضاهاي عمومي با حدود 23000 متر مربع زير بنا، مجموعه اقامتي حمام قاضي متعلق به دوران قاجار، مجموعه اقامتي گردشگري كاروانسراي در زنجير متعلق به دوره صفوي با مساحت 1200 متر مربع، مرمت و احياي قلعه تاريخي مورچه خورت با مساحت سه هكتار، مجموعه اقامتي گردشگري نايين با مساحت 9 هزار متر مربع از جمله پروژه‌هاي قابل سرمايه‌گذاري است كه تجديد حيات و ترميم كالبدي فضايي آن ضمن احياي بافت‌هاي تاريخي نقطه عطفي در فضاهاي شهري استان اصفهان در حال و آينده به شمار مي‌رود.

با احياي مراكز محله‌ها و بازگرداندن هويت‌هاي كم‌رنگ شده به محله‌ها و محورهاي اصلي شهر، به تعريف ضوابط ساخت و ساز براي نوسازيها و اجراي الگوهاي مسكوني مطابق با اقليم،‌ فرهنگ و كالبد بافت قديم پرداخته خواهد شد و زمينهاي باير، مخروبه، متروكه و زمينهايي كه قابليت تعريف پروژه‌هاي جديد را دارند، شناسايي شده و براي اجراي الگوهاي مسكن و خدمات عمومي درنظر گرفته خواهند شد.

گزارش و عكس :ليلا‌ مير شيري‌

دوشنبه 7 مرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: اطلاعات]

[مشاهده در: www.ettelaat.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 230]