بهشت زهرا؛ در انتظار طرح توسعه

واضح آرشیو وب فارسی:اطلاعات: بهشت زهرا؛ در انتظار طرح توسعه

بيست و ششم تيرماه امسال، سي و هشتمين سالروز تاسيس بهشت‌زهرا در حالي پشت سر گذاشته شد كه فقط حدود 20 هزار فوت شده ديگر تهراني فرصت دفن شدن در محدوده فعلي اين گورستان را دارند؛ گورستاني كه كلنگ آن در ابتدا با نام سازمان گورستان‌هاي كشور در سال 1345 به زمين زده شد و پس از دفن اولين نفر در تيرماه 1349 ، ‌با توصيه حضرت آيت‌الله خوانساري به سازمان بهشت‌زهرا تغيير نام داد.‌

اين سازمان در سال‌هاي اوليه در وسعتي معادل 314 هكتار كار خود را آغاز كرد اما در سال 1376 به ميزان 110 هكتار ديگر از اراضي شمال و شمال شرقي بهشت‌زهرا با قيمت كارشناسي خريداري و به آن الحاق شد، به طوريكه مساحت كنوني آن به 424 هكتار رسيده اما از همين 424 هكتار هم مقدار قابل توجهي باقي نمانده است. ‌

به گفته مسئولان املاك و مستغلات سازمان بهشت‌زهرا، مجموعه 424 هكتاري اراضي اين گورستان به 163 قطعه تقسيم شده است كه در حال حاضر 14 قطعه آن به دفن پيكر مطهر شهداي گرانقدر انقلاب اسلامي و جنگ تحميلي، 3 قطعه آن به والدين شهدا، يك قطعه به هنرمندان و نام‌آوران، 25 قطعه به ساختمان‌هاي اداري و تاسيسات فني، پاركينگ عمومي، پارك و فضاي سبز، كارگاههاي فني و فضاي فرهنگي و نيز 120 قطعه باقي مانده به دفن اموات شهروندان تهراني اختصاص يافته است.‌

در بخشي از بهشت‌زهرا، جايگاه تاريخي جلوس حضرت امام خميني(ره) يادآور حضور پرشور مردمي و سخنراني جاودانه رهبر انقلاب در بهمن سال 1375 است كه به همان شكل نگهداري مي‌شود. در ديگر بخش‌هاي بهشت‌زهرا نيز يادبود شهداي حج خونين، قطعه شهداي گمنام، شهداي مظلوم حلبچه، مركز فرهنگي خانه شهيد شماره 2، موزه آثار شهدا، مجتمع ورزشي بهشت، تالار فرهنگي بهشت، بوستان شهيد گمنام، پارك فضاي سبز شهيد نصيرزاده، پارك شهيد حيدرنيا و مسجدالزهرا قرار دارد.‌

73‌ هكتار از اراضي بهشت‌زهرا در قالب 4 كيلومتر بلوار فضاي سبز، 3 بوستان بزرگ و پارك بازي كودكان و فضاي سبز در هر قطعه‌، بخش بزرگي از سبزي طبيعت را به همراه دارند.‌

مشكلات بهداشتي و زيست‌محيطي‌

اما نكته‌اي كه سالهاست بسياري از كارشناسان محيط‌زيست و فضاي سبز را به خود مشغول كرده، جاري شدن يا نشدن آب غسالخانه بهشت‌زهرا به پاي اين درختان و يا نهرهاي مزارع اطراف اين سازمان است.‌

در مقابل، مسئولان فضاي سبز و امور بهداشت سازمان بهشت‌زهرا مي‌گويند كه سامانه تصفيه فاضلاب غسالخانه بهشت‌زهرا بارها مورد بازديد رسمي و غيررسمي مسئولان محلي و مسئولان شركت آب و فاضلاب و محيط‌زيست شهري قرار گرفته است، ولي با وجود تكذيب‌هاي مكرر آنها، هنوز اين شايعه در رسانه گهگاه مطرح مي‌شود.‌

مسئولان فضاي سبز بهشت‌زهرا مي‌گويند: سيستم لجن موجود در تصفيه‌خانه فاضلاب سازمان بهشت‌زهرا فعال است و برابر آخرين استانداردهاي سازمان محيط‌زيست تصفيه شده و طي يك چرخه صنعتي، به آب قابل استفاده تبديل مي‌شود و فقط به دليل كمبود بارش‌هاي اخير، در فضاي سبز سازمان و در جهت آبياري درختان مورد استفاده قرار مي‌گيرد.‌

آنها همچنين اعلام مي‌كنند كه حاضرند هر زمان كه لازم باشد، مسئولان و كارشناسان محيط‌زيست و اصحاب رسانه را براي بازديد سامانه تصفيه‌خانه فاضلاب غسالخانه بهشت‌زهرا دعوت كنند.‌

كشاورزان و بهشت‌زهرا

صفدر ري چالي مجد، از كشاورزان حومه بهشت‌زهراست كه شش سال پياپي در حال كشت گندم ، جو، حبوبات و سبزيجات در 7 هكتار زمين اجاره‌اي خود در اطراف بهشت‌زهرا است.‌

او مي‌گويد: ‌

- وقتي گندمم را به سيلو تحويل مي‌دهم، چپ‌چپ به ما نگاه مي‌كنند و بعضي وقت‌ها هم كاركنان سيلو با طعنه به ما مي‌گويند گندمات بوي ميت ميده!‌

اين كشاورز ري‌شهري كه تاكنون زيان‌هايي را بابت همين موضوع متحمل شده است، مي‌گويد:‌

- در ميدان ميوه و تره‌بار هم، سبزي‌هاي ما را بدجور مي‌خرند، بعضي از آنها مي‌گويند سبزي‌هاي شاب (سبزي‌هايي كه با آب فاضلاب تهران آبياري مي‌شوند) از سبزي‌هاي آب ميت ديده بهترند!‌

سيدجمال طاهرنسب اولي هم از كشاورزان فعال حومه باقرآباد و بهشت‌زهرا از شايعات استفاده از آب ميت براي محصولات خود خيلي دلخور است، از طرح اين موضوع عصباني مي‌شود و مي‌گويد: ‌

- يك باغچه كوچك توي صالح‌آباد بهشت‌زهرا داشتم كه عده‌اي مي‌آمدند جلوي دماغ‌هاي‌شان را مي‌گرفتند و مي‌گفتند پيف‌پيف! آقا سيد، باغت بوي ميت ميده! بعدها فهميدم اين حرفها همه نقشه بوده كه من را مجبور كنند باغچه‌ام را مفت مفت بفروشم... حالا آنجا خيلي گران شده! آنهايي هم كه با اين حرفها سر من كلاه گذاشتند، دارند توي دلشون به من ريشخند مي‌زنند!‌

مشهدي عبدالله خان‌آبادي هم از كشاورزاني است كه اصرار دارد خبرنگاران و فيلمبرداران صداو سيما بيايند و از مسير آبياري زراعت او كه از موتورآب ده پايين اسماعيل‌آباد ، در جنوب پالايشگاه ري آبياري ‌مي‌شود، فيلمبرداري كنند تا اين قدر مسئولان سيلوي شهر ري و ميداني‌هاي ميوه تره‌بار به او اتهام نزنند كه !‌

او معتقد است:‌

- وجود غسالخانه بهشت زهرا در اينجا، باعث بدنامي محصولات ما شده است، در حالي كه كيفيت محصولات اراضي پايين‌دست شهرري به مراتب از ديگر محصولات مشابه بهتر است.‌

مشهدي عبدالله به عنوان نمونه، يك خوشه زرد گندم را از ساقه‌اش جدا كرده و مي‌گويد:‌

- آقاي خبرنگار نگاه كن! هر خوشه‌اش صد و نه گندم داره... مي‌خواهي برايت بشمرم؟

و بعد خوشه گندم را در ميان مشت بسته‌اش مچاله كرده و دانه‌هاي درشت گندم آن را در دست ديگرش مي‌ريزد و مي‌گويد:‌

- خداوكيلي اين گندم را جايي ديده‌اي؟ آن وقت بعضي‌ها مي‌گويند اين گندم از آب اموات درست مي‌شود!‌

قاسم نصرآبادي، از اهالي كهريزك بهشت زهرا است كه مي‌گويد:‌

- آن سال‌هايي كه بهشت زهرا تازه كارش را شروع كرده بود، فكر مي‌كرديم كه چقدر براي ما خوب مي‌شود... ولي كم‌كم همه چيز جور ديگري شد. وقتي فك و فاميل ما از راه دور تماس مي‌گيرند و به آنها آدرس جاده بهشت زهرا را مي‌دهيم، به ما لغز مي‌گويند، گاهي هم مسخره‌مان مي‌كنند!‌

فتحعلي نوده، از اهالي محله كارخانه قند (تعطيل شده) كهريزك است كه از آب مثل اشك چشم قنات كهريزك كه از چاه‌هاي فيروزآباد سرچشمه مي‌گيرد، ياد مي‌كند و مي‌گويد:‌

- اين شايعات را يك عده كه خودشان را مثلا طرفدار محيط‌زيست باقرشهر مي‌دانند، از خودشان درآورده‌اند، نشريه و سي‌دي بين مردم پخش كردند كه خودي نشان بدهند، و گرنه همه مي‌دانند كه آب زراعت اطراف باقرشهر و كهريزك از چاه‌هاي اطراف آن تامين مي‌شود.‌

در همين حال مديريت‌هاي جهاد كشاورزي و آب و فاضلاب روستايي شهر ري حاضر به ارائه هيچ‌گونه توضيحي در اين رابطه نيستند و با سكوت خود، نه حاضرند موضوع را تاييد كنند و نه حاضر به تكذيب آن هستند.‌

10‌ سال ديگر هستيم!‌

با وجود تمام نارضايتي‌ها و مخالفت‌هايي كه از سوي مردم باقرشهر (باقرآباد سابق بهشت زهرا) با طرح توسعه در 160 هكتار از اراضي قديمي بهشت زهرا مي‌شود، محمود رضاييان، مديرعامل سازمان بهشت زهرا مي‌گويد:‌

- با شروع عمليات اجرايي طرح توسعه بهشت زهرا در 160 هكتار از اراضي تحت تملك اين سازمان در حومه شرقي و شمال شرقي باقرشهر، بيشتر از 10 سال ديگر فرصت براي دفن اموات در طرح توسعه بهشت‌زهرا وجود خواهد داشت.‌

او در اين مورد اطلاعات تازه‌اي در اختيار سرويس گزارش روزنامه اطلاعات مي‌گذارد و مي‌گويد:‌

- مشغله اصلي برخي از مردم مسائل زيست‌محيطي نيست؛ آنها بيشتر دغدغه معيشت و مسكن دارند. اين در حالي است كه سازمان بهشت زهرا اكثر نيروهاي شاغل خود را از ميان مردم باقرشهر استخدام كرده است.‌

او تاكيد مي‌كند:‌

- شهروندان براي تدفين اموات، بايد نزديك‌ترين راه‌هاي موجود را براي رسيدن به مراكز دفن طي كنند، نه آنكه براي مرگ هر عزيز از دست رفته، عده زيادي از شمال، شرق و غرب تهران، دورترين مسافت‌ها را با اتوبوس و ميني‌بوس و خودروهاي شخصي زير پا بگذارند تا در مراسم سوگواري يا تدفين عزيزشان حضور داشته باشند. ادامه اين روند در شرايط فعلي باعث اتلاف وقت، هدر دادن سوخت و انرژي، آلودگي بيشتر محيط‌زيست و هواي تهران خواهد شد. به عقيده ما منطقي‌ترين راه اين است كه اين گورستان در چند نقطه شهر تهران منتشر شود و با رعايت تمامي مسائل بهداشتي و اصول زيست‌محيطي، در آينده نه چندان دور، هر قسمت از تهران داراي يك گورستان ويژه خودش باشد.‌

مهندس رضاييان با اشاره به انجام طرح مطالعات مكان‌يابي براي دو نقطه اصلي بهشت زهرا در شرق و غرب تهران مي‌گويد:‌

- اين طرح توسط گروهي از مشاوران مجرب مكان‌يابي شده و نتايج اين مطالعات در چند جلد كتاب به شوراي شهر عرضه شده و مورد تصويب نيز قرار گرفته است اما نظر شوراي شهر بيشتر براين است كه سازمان محيط‌زيست نيز آخرين نظريه را بر روي مطالعات انجام شده توسط مشاوران ما بدهد و بعد كار به مراحل اجرايي برسد.‌

مهندس رضاييان مي‌افزايد:‌

- مطالعات ايجاد گورستان غرب تهران كاملا كارشناسي و منطبق با ضوابط معماري و شهرسازي بود، اما چون مطالعات در حريم يا محدوده وردآورد (ميان جاده قديم و اتوبان كرج) قرار دارد، بايد مكان آن تغيير كند و به نقطه‌اي ديگر در همان حوالي منتقل شود.‌

او اضافه مي‌كند:‌

- ايجاد اين گورستان در منطقه غربي تهران، در طرح جامع شهر تهران نيز لحاظ شده و فقط منتظر نظريه جابجايي مكان است.‌

مهندس رضاييان با اشاره به اين كه در اراضي 11 هزار هكتاري تلو نيز مانع جدي بر سر راه ايجاد اين گورستان نيست، اضافه مي‌كند:‌

- در حال حاضر و از سال‌هاي گذشته نيز اين اراضي و ميدان تير معروف شرق تهران در اختيار ارتش قرار دارد و هماهنگي‌هاي لازم نسبت به واگذاري اين اراضي به عمل آمده است. از سوي ديگر، بخش‌هايي از آن، اراضي اداره كل منابع طبيعي استان تهران است كه براي ما اعلام و ابلاغ شده است.‌

تغيير ديد درباره گورستان‌

مديرعامل سازمان بهشت زهرا بار ديگر تاكيد مي‌كند:‌

- رسانه‌ها بايد اثرات لازم را در تغيير ديدگاه عمومي نسبت به اين مسئله بگذارند و مردم بايد متقاعد شوند كه هيچ‌گونه زيان روحي، جسمي و ‌زيست محيطي از وجود گورستان‌ها در نزديك ترين نقطه زندگي‌شان متوجه آنها نخواهد بود، بويژه كه مسئولان بهداشتي و زيست محيطي، مسائل مربوط به بهداشت سفره‌هاي آب زيرزميني، جهت باد و شيب اراضي محل ايجاد گورستانها را به طور دقيق زيرنظر دارند.

اما داريوش گلعلي‌زاده، معاون محيط زيست انساني اداره حفاظت محيط زيست استان تهران گفته است كه تلو از اراضي ملي ايران است و نمي‌توان در آن گورستان ايجاد كرد.

او درباره مخالفتش با ايجاد گورستاني در اين نقطه شرقي تهران مي‌گويد:

- محيط زيست به عنوان مانع در طرح‌ها محسوب نمي‌شود، بلكه بايد با انجام ارزيابي‌هاي زيست محيطي در مناطق ايجاد پروژه‌هاي جديد، روش‌هايي انتخاب كند تا كمترين آسيب به محيط زيست وارد شود.

با اين حال مهندس مهدي چمران، رئيس شوراي شهر تهران كه از حاميان ايجاد گورستان بعدي تهران در اراضي كوهستاني تلو - در حاشيه ابتداي جاده دماوند - است، از دسترسي آسان به اين گورستان، از طريق بزرگراه‌هاي اسبدواني، تهرانپارس، دماوند و بزرگراه شهيد بابايي به اين نقطه صحبت مي‌كند و آن‌را مكان مناسب و خوبي براي گورستان بعدي تهران مي‌داند و مي‌گويد: - اين مكان از ظرفيت و چشم‌اندازهايي برخوردار است كه در صورت برخورداري از يك طراحي ماهرانه، بعد از مدتي تبديل به يكي از بزرگترين پارك‌هاي تفريحي شهر تهران خواهد شد.

او اضافه مي‌كند:

- البته بيشتر اين فضا به پارك اختصاص دارد و گورستان در دل پارك ايجاد خواهد شد. هزينه‌هاي اوليه براي ساخت آن 4 ميليارد و 200 ميليون تومان درنظر گرفته شده است.

از سوي ديگر، دكتر حسن اصيليان، معاون انساني سازمان حفاظت محيط زيست كشور نيز با اشاره به مصوب‌شدن كليات طرح توسعه بهشت زهرا در شوراي عالي شهرسازي و معماري كشور در طرح جامع تهران گفته است: -‌ مكان مطالعه شده مشاوران سازمان بهشت زهرا در غرب تهران، به دلايل مختلف از جمله راههاي دسترسي و جهت باد، در شوراي عالي شهرسازي امتياز چنداني نياورد و بخاطر مخالفت‌ها، حذف شد اما مهم‌ترين تصميم شوراي عالي شهرسازي اين بود كه قرار شد گورستان‌هايي با قدمت بيشتر از 30 سال در سطح تهران براي دفن اموات شهروندان، با رعايت تمامي ملاحظات زيست محيطي از جمله غسالخانه، تصفيه‌خانه پساب و ديگر تاسيسات لازم آماده شوند.

او ادامه داده است: - در حال حاضر نمي‌توانيم نظر كلي خودمان را در مورد اجراي طرح و توسعه بهشت زهرا در اراضي باقرشهر بدهيم. پس از بررسي كامل نتايج مطالعات مشاوران بهشت‌زهرا، نقطه‌نظر خودمان را به رسانه‌ها اعلام خواهيم كرد.

دوشنبه 7 مرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: اطلاعات]

[مشاهده در: www.ettelaat.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 398]