كولر خودرو و يخچال گازهاي مخرب لايه ازن توليد مي كنند

واضح آرشیو وب فارسی:واحد مرکزي خبر: كولر خودرو و يخچال گازهاي مخرب لايه ازن توليد مي كنند

سرمايه، بهار سلاح ورزي: «تعميرگاه هاي كولر خودرو، كشاورزي (مواد ضدعفوني كننده و انبارداري) تعميرگاه هاي يخچال اسفنج سازي گازهاي مخرب لايه ازن توليد مي كنند.»حسن اصيليان معاون انساني سازمان حفاظت محيط زيست ضمن اعلام اين خبر از حذف بيش از شش هزار تن مواد مخرب لايه ازن خبر مي دهد كه شامل بخش پروژه هاي سرمايه گذاري انفرادي در زيربخش هاي يخچال سازي، فوم سازي، تعميرگاه هاي كولر خودرو، كشاورزي (مواد ضدعفوني كننده و انبارداري) و حلال ها تا 24/5179 تن مي شود.

فريون ها در زيربخش هاي يخچال سازي، مونتاژ يخچال، تعميرگاه هاي يخچال، تعميرگاه هاي كولر خودرو، اسفنج سازي و حلال فريوني تا وزن 4/1196 تن نيز حذف شده است. به گفته او پروژه هايي نظير حذف افشانه هاي تنفسي مبتني بر فريون ها، برنامه حذف بخشي از حلال هاي مخرب لايه ازن و بانك تبادل اطلاعات و بانك فيزيكي هالون مراحل تصويب يا اجراي خود را مي گذرانند. اصيليان تقويت و اجراي قوانين و مقررات مربوطه از جمله سيستم صدور مجوز واردات و صادرات مواد مخرب لايه ازن را به عنوان يكي از كليدي ترين پشتوانه هاي قانوني مي داند: «اين امر تضمين كننده پايداري اجراي همه فعاليت هاي مرتبط و همچنين كنترل تجارت غيرقانوني مواد مخرب لايه ازن است كه از طريق استقرار مركز پيشبرد قوانين و مقررات در دفتر حفاظت لايه ازن در حال پيگيري و اجراست.» به اعتقاد او نظارت بر اجراي فعاليت هاي مرتبط با حذف مواد مخرب لايه ازن و استفاده بهينه از تجهيزات سازگار با لايه ازن از سوي واحدهاي صنعتي دريافت كننده اين تجهيزات، از طريق ايجاد شبكه ازن ايران امكان پذير است كه متشكل از گروه هاي ازن استاني به منظور نظارت دقيق تر بر اجراي فعاليت هاي حذف مواد مخرب لايه ازن و كنترل واردات مواد و تجارت غيرقانوني از طريق كسب نظرات و مشاوره هاي نمايندگان سازمان ها و وزارتخانه هاي ذي ربط در سطح استاني در حال اجراست. اصيليان مي گويد: «مقرر شده تصويب برنامه هاي آموزشي و مشورتي و اطلاع رساني به تمام واحدها، ارگان ها و دستگاه هاي ذي ربط در دستور كار قرار گيرد. در اين راستا برگزاري دوره هاي آموزشي براي كارشناسان گمرك و تجهيز گمركات كشور به 110 دستگاه شناسايي كننده مواد مخرب لايه ازن از جمله اقدامات براي كنترل تجارت غيرقانوني است كه تحت پروتكل مونترال اعمال شده است.» ابراهيم حاجي زاده مدير دفتر حفاظت لايه ازن سازمان حفاظت محيط زيست نيز در اين باره مي گويد: «پروتكل مونترال يكي از موفق ترين پروتكل هاي سازمان ملل و موفق ترين پروتكل در جمهوري اسلامي ايران است و ايران آمادگي دارد تجربيات موفق خود را در اجراي پروتكل مونترال در اختيار ديگر كشورها قرار دهد.» او با اشاره به اينكه پديده تجارت غيرقانوني مواد مخرب لايه ازن در دو سطح ملي و بين المللي مورد توجه كشورها قرار گرفته است، مي افزايد: «در سطح ملي با توجه به بند 4 پروتكل و اصلاحيه مونترال ايجاد سيستم صدور مجوز واردات/صادرات مواد مخرب لايه ازن، تبادل فهرست واردكنندگان مواد مخرب لايه ازن بين كشورهاي عضو، آموزش كاركنان گمرك و تجهيز گمركات به دستگاه هاي شناسايي كننده مواد مخرب لايه ازن از جمله اقدامات انجام شده است.» مريم حسني كارشناس مسوول بخش قوانين و مقررات دفتر حفاظت از لايه ازن سازمان حفاظت محيط زيست مي گويد: «تاكنون بيش از 270واحد تعميرگاه كولر خودرو براي حفاظت از لايه ازن تجهيز شده است. برخي از گازها كه در بخش تعميرگاه هاي كولر و يخچال استفاده مي شود مخرب لايه ازن شناخته شده و براساس پروتكل جهاني مونترال حذف اين گازهاي مخرب در دستور كار كشورها قرار گرفته است. در اين راستا بيش از 120واحد تعميرگاه يخچال نيز به منظور خودداري از استفاده از گازهاي مخرب لايه ازن به فناوري هاي لازم تجهيز شده اند.» تبديل خط توليد كارخانه هاي يخچال صنعتي، تجاري و خانگي، تجهيز كارخانه هاي توليد خودرو، واگن سازي و تعميرگاه ها به دستگاه شارژ جديد نيز از اقدامات پيشگيرانه براي حفاظت از لايه ازن عنوان شده است. حسني شناسايي واحدهاي كوچك و متوسط و سردخانه ها و اجراي برنامه مديريت سيستم هاي سرمايشي، آموزش واحدهاي صنفي، تعميرگاهي، آموزش كاركنان گمرك، نظارت بر مصرف واحدهاي سرماساز و تجهيز كارگاه ها به دستگاه هاي بازيافت و شارژ گاز جديد را از ديگر اقدامات صورت گرفته معرفي مي كند. در راستاي انجام تعهدات پروتكل مونترال طرح حذف مصرف متيل برومايد نيز در كشور اجرا شده است. تهيه برنامه جامع مقررات و سياست هاي حذف مصرف مواد مخرب لايه ازن، استقرار كامل سيستم صدور مجوز واردات و صادرات و سهميه بندي واردات، محدوديت و ممنوعيت واردات مواد و كالاهاي حاوي مواد مخرب لايه ازن از ديگر اقدامات صورت گرفته است. به گفته او ممنوعيت احداث و توسعه كارخانه هاي جديد استفاده كننده از مواد مخرب لايه ازن و اجراي سيستم كدگذاري مواد مخرب لايه ازن نيز در اين بخش انجام شده است. اعمال تشويق ها و تنبيه هاي اقتصادي شامل كاهش سود بازرگاني كمپرسورهاي سازگار با لايه ازن و دريافت نكردن عوارض گمركي از تجهيزات كارخانه هاي مشمول طرح ها نيز به منظور كمك به كاهش تخريب لايه ازن صورت گرفته است. ازن گازي است كه از سه اتم اكسيژن تشكيل شده است. اين گاز در فاصله 15 تا 40 كيلومتري سطح زمين لايه اي فيلتر مانند تشكيل مي دهد كه از ورود اشعه خطرناك ماوراي بنفش به درون جو زمين جلوگيري مي كند. ضخامت اين لايه در صورت فشرده شدن فقط دو تا سه ميلي متر است كه بر فراز استوا ضخيم تر از قطبين زمين است. گازهاي مخرب لايه ازن عمدتاً از صنايع برودتي و سردكننده ها، صنايع ابر و اسفنج سازي، بخش دفع آفات كشاورزي، سيستم هاي تهويه مطبوع، كپسول هاي اطفاي حريق و حلال اسپري هاي پاك كننده قطعات الكترونيكي متصاعد مي شوند و تا ارتفاع 40 كيلومتري صعود مي كنند. طول عمر ماندگاري گازهاي مخرب لايه ازن از 50 تا 150 سال است و تا حذف كامل اين گازها كه قبلاً وارد جو شده اند حداقل نيم قرن لازم است. ايجاد حفره در لايه ازن باعث خطرات زيست محيطي و انساني بسياري مي شود و حيات بدون اين لايه روي كره زمين از بين خواهد رفت. براي آشنايي بيشتر با نقش حياتي لايه ازن و مشكلاتي كه تحت تاثير فعاليت هاي بشر براي آن به وجود آمده است توضيحاتي در ذيل مي آيد. در اوايل دهه 1970 براي اولين بار محققان دريافتند لايه ازن در حال تخريب است. در ابتدا تصور مي شد كه عامل اصلي تخريب، اكسيدهاي نيتروژن حاصل از پرواز هواپيماهاي مافوق صوت در استراتوسفر است تا اينكه در سال 1974 اعلام شد بعضي مواد شيميايي ساخت بشر با نام كلروفلوئوروكربن ها به لايه ازن صدمه وارد مي كنند. فرآيند تخريب بدين شكل رخ مي دهد كه پرتو خورشيد باعث شكسته شدن بسياري از گازهاي حاوي كلروبرم و توليد راديكال هاي آنها در استراتوسفر مي شود. راديكال ها يك رشته واكنش هاي زنجيره اي تخريب كننده را تشديد مي كنند و باعث شكسته شدن گازهاي موجود در اتمسفر از جمله ازن مي شوند. مهم ترين اين مواد (كلروفلوئوروكربن ها) هستند. تركيبات مشابهي كه به طور كامل هالوژنه نيستند و در تركيب آنها هيدروژن هم وجود دارد مانند هيدروكلروفلوئوروكربن ها اثر تخريبي كمتري نسبت به CFCها و هالون ها بر لايه ازن دارند زيرا هيدروژن باعث كاهش زمان حضور آنها در اتمسفر مي شود. هالون ها كه در كپسول هاي آتش نشاني براي اطفاي حريق به كار مي روند هيدروكربن هاي هالوژنه هستند كه به جاي يك يا چند اتم هيدروژن، اتم هاي برم، كلروفلوئور دارند و قدرت تخريب لايه ازن آنها بسيار بالاست. كلروفلوئوروكربن ها (CFCها) بسيار پايدار، غيرقابل اشتعال و غيرسمي هستند و كار كردن با آنها آسيبي به انسان وارد نمي سازد. بنابراين از ديدگاه صنعتي، موادي ايده آل محسوب مي شوند در حالي كه پايداري آنها باعث دوام در اتمسفر و انتقال به استراتوسفر و در نهايت تخريب لايه ازن مي شود. دانشمندان دلايلي را براي آسيب پذيري بيشتر لايه ازن در قطب جنوب برشمرده اند. يكي از دلايل، حلقه قطبي است كه فريون هاي رها شده در اثر فعاليت هاي صنعتي را جذب مي كند، ديگر اينكه به دليل هواي فوق العاده سرد و يخبندان شب در قطب جنوب، ابرهايي با كريستال هاي كوچك يخ در بالاترين لايه استراتوسفر ايجاد مي شود. اين كريستال ها نقش كاتاليست يا تسريع كننده واكنش را بازي مي كند و سبب مي شوند تركيبات حاوي مواد مخرب لايه ازن در داخل ابرها شكسته و تبديل به كلرين فعال شود و زماني كه خورشيد پس از يك شب طولاني مي تابد، تابش پرتو و وجود منواكسيد كلر باعث تخريب ازن مي شود. عامل ديگري كه باعث شدت تخريب لايه ازن در قطب جنوب مي شود حركت و چرخش بادهاي قطبي بدون وجود هيچ مانعي در سراسر اين زمين پهناور و يخ زده است در حالي كه اين عامل در قطب شمال به دليل بالاتر بودن دما و تشكيل كمتر ابرهاي يخي، بسيار ضعيف است. كاهش و تخريب ازن در عرض هاي جغرافيايي متوسط يعني بالاي اروپا، آسيا و آمريكا بسيار سريع تر از حد پيش بيني شده است. اگر كشورهاي عضو كنوانسيون وين و پروتكل مونترال به تعهدات خود عمل كنند و مصرف مواد مخرب لايه ازن را طبق برنامه زمان بندي شده حذف كنند چرخه طبيعي تشكيل ازن به حالت طبيعي خود برمي گردد و حفرات لايه ازن ترميم مي شود البته در شرايط مناسب و مساعد دست كم 50 سال طول مي كشد تا اين حفره ها ترميم شوند. اين لايه به عنوان سپر محافظ گياهان، حيوانات و انسان ها در برابر تابش پرتو ماوراي بنفش خورشيد عمل مي كند و از برخورد طول موج هاي كشنده آن به زمين جلوگيري مي كند.اگر اين تشعشعات توسط ازن جذب نشود يا از حفرات ايجاد شده عبور كند، باعث آفتاب سوختگي و آب مرواريد مي شود و مي تواند با تضعيف سيستم ايمني بدن انسان، مقاومت آن را در برابر بيماري ها كاهش دهد يا با تغيير DNA، باعث بروز سرطان پوست شود. علاوه بر اين، پرتو ماوراي بنفش مي تواند باعث كندي رشد گياهان و صدمه به ساختار ژنتيكي موجودات زنده شود و در مزارع برنج با از بين بردن باكتري هاي تثبيت كننده نيتروژن باعث كاهش محصول شود. پرتو فرابنفش A توسط لايه ازن جذب نمي شود و در نتيجه به طور عمقي وارد پوست بدن و ايجاد پيري زودرس مي شود. پرتو ماوراي بنفش B خطرناك ترين نوع اين پرتوهاست كه تا حد زيادي در اعماق آب نفوذ مي كند و بنابراين مي تواند فيتوپلانكتون ها و سخت پوستان شناور در سطح درياها را نابود كند. اين موجودات اجزاي اوليه زنجيره غذايي درياها را تشكيل مي دهند و به طور عمده در آب هاي قطب جنوب زندگي مي كنند. با نابودي اين موجودات كه غذاي اصلي ماهي هاي بزرگ تر هستند نه تنها زنجيزه غذايي درياها گسسته مي شود بلكه انسان نيز به عنوان مصرف كننده نهايي با كمبود غذاهاي دريايي مواجه مي شود. مطالعات نشان داده است 25 درصد كاهش و تخريب لايه ازن، باعث نابودي 10 درصد آبزيان طبقه فوقاني دريا و 25 درصد آبزيان سطحي خواهد شد. بالا رفتن ميزان جذب اشعه UV از طريق ازدياد سلول هاي رنگي در گياهان و جانوران هم نمي تواند از اين نابودي جلوگيري كند. در حال حاضر اكثر كشورهاي صنعتي و نيمه صنعتي، از متعهدان كنوانسيون وين و پروتكل مونترال هستند. طبق پروتكل مونترال، كشورهاي توسعه يافته تعهد كرده بودند به توليد مواد مخرب لايه ازن (CFCها، هالون ها و تتراكلريد كربن) در سال 2000 خاتمه دهند و كشورهاي در حال توسعه را از نظر مالي و تكنيكي حمايت كنند. همچنين طبق اين پروتكل مقرر شده كشورهاي در حال توسعه نيز با 10 سال تاخير يعني در سال 2010 به مصرف مواد مذكور خاتمه دهند. ايران در سال 1369 به كنوانسيون وين و پروتكل مونترال مركزي ملحق شد. دفتر حفاظت لايه ازن در سال 1372 با همكاري سازمان حفاظت محيط زيست برنامه عمران سازمان ملل متحد تشكيل شد و به طور رسمي كار خود را از سال 1373 آغاز كرد. كنوانسيون وين در سال 1985 براي حفاظت از لايه ازن توسط سازمان ملل متحد و ديگر كشورها تدوين شد و در سال 1987 پروتكل مونترال توسط 46 كشور پذيرفته شد.
يکشنبه 6 مرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: واحد مرکزي خبر]

[مشاهده در: www.iribnews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 276]