واضح آرشیو وب فارسی:ابتکار: مشاغل خدماتي بيشترين بخش اشتغال زنان زنان سركار، مردان در خانه
مريم يارقلي -زنان نيمي از جمعيت جهان را تشكيل مي دهند و از قرن هاي بسيار دور نقشي كليدي را در جوامع شان بازي مي كردند. به عنوان مثال در عصر حجر نيروي زنانه متناسب با كاري بود كه زن مي توانست انجام دهد و بنابراين در آن دوره بهره برداري از باغ ها و زراعت در سطح كوچك يكي از مشاغل مورد توجه زنان بود كه نقش مهمي را در اقتصاد خانواده بازي مي كرد. در دوره هاي بعد زنان به اشتغال در زمينه هاي مختلف ادامه دادند و در كنار نگهداري از فرزندانشان در محوطه خانه شان به توليد و بافت انواع صنايع دستي مي پرداختند و سپس آنها را در بازار به فروش مي رساندند. "انگلس" در جايي با بررسي اشتغال زنان در دوره هاي قبل به اين تحليل مي رسد كه ضعف عضلاني زن فقط در زمينه ابزار آهني و يا مفرغي موجب حقارت و تسلط مرد به او شده است كه در نتيجه حضور زنان را در تاريخ اشتغال كمرنگ كرده است. در صورتي كه اين موضوع از نظر انگلس پوشيده ماند كه محدوديت توانايي زن در قلمرو كار، كاستي چنداني براي اشتغال او فراهم نكرد و او را به سوي مشاغل ديگري سوق داد. بنابراين گزارش به دنبال انقلاب صنعتي كه در غرب اتفاق افتاد، مسائل تازه و جديدي مطرح شد كه يكي از آنها تبليغ جهت اشتغال در خارج از خانه بود. كارخانه داران و سرمايه داران به دليل دستمزد كمتر زنان، از آنها دعوت كردند تا مشغول به كار شوند و براي جلب نظر آنها سر و صداي زيادي پيرامون حقوق زنان به راه انداختند و خواستار حق مالكيت زن نسبت به درآمد و اموال خود شدند. آن ها براي اينكه مادران به خاطر تنها ماندن فرزندان كوچك خود از كار بيرون از خانه صرف نظر نكنند مهدكودك، شيرخوارگاه و... تاسيس كردند تا مادران با خيالي آسوده، در محيط كار حاضر شوند. بر اثر اين تبليغات زنان زيادي وارد بازار كار شدند و تا به امروز نيز اين روند ادامه يافته است; به طوري كه در حال حاضر در كل دنيا دو سوم تا سه چهارم كار توسط زنان انجام مي شود. آنها 45درصد از غذاي دنيا را فراهم مي كنند. به اعتقاد كارشناسان، متغيرهاي تحصيلات در دوره متوسطه، تحصيلات عالي به عنوان شاخص سرمايه انساني، ميزان مواليد به عنوان شاخص جمعيتي و توليد ناخالص داخلي به همراه سرمايه گذاري به عنوان شاخص سرمايه فيزيكي و... از جمله عواملي است كه تعيين كننده ميزان اشتغال زنان است.
زنان ايراني; تنها سهمي 15 درصدي از اشتغال
فرهنگ دنياي صنعت و تكنولوژي به همه جهان برده شد. از غرب وحشي تا خاور دور. پاي اين فرهنگ به ايران هم كشيده شد. ايراني كه زنان در آن شايد كمتر به اشتغال فكر مي كردند و بنا بر شرايط حاكم بيشتر در خانه بودند. اما تلاش جامعه براي پيشرفت، تخصصي شدن مشاغل و به وجود آمدن نقش هاي جديدتر اقتضا مي كرد كه زنان ايراني هم وارد دنياي اشتغال شود. بررسي اشتغال زنان ايراني در طول تاريخ نشان مي دهد در دوره اي زنان ايران بسيار خوش درخشيدند، در دوره اي پسرفت داشتند و در دوره اي هم در به دست آوردن سهم اشتغال اين كشور متوقف شدند كه البته همه اين مواقع قابل بحث و بررسي است. به عنوان مثال تحليل هاي انجام شده نشان مي دهد اگر چه حضور زنان در بخش اشتغال در سالهايي موانعي جدي را در برابر افزايش مشاركت اقتصادي زنان نشان مي دهد اما در دوران جنگ، ميزان اشتغال زنان نه تنها افزايش نيافت، بلكه با افتي به حدود 9 درصد (در سال 65) رسيد. در واقع، در نتيجه مردانه شدن فضاي عمومي به دليل محدوديت هايي كه در دهه 60 براي زنان ايجاد شد، زنان بسياري از عرصه اشتغال حذف شدند. براساس آخرين گزارش مركز آمار ايران سهم اشتغال زنان در جامعه ايراني در مقايسه با قبل از انقلاب رشدي سه درصدي داشته است به طوري كه سهم زنان در اشتغال در سال 1355 چيزي حدود 12 درصد برآورد شده است كه طبق اين آمار اين سهم به 15 درصد افزايش يافته است. بنابر اين گزارش تحليل و بررسي بيشتر آمار منتشر شده در زمينه اشتغال زنان در بخش هاي مختلف اعم از صنعتي، مديريتي، خدماتي و... زواياي جالبي حضور زنان در زمينه اشتغال نشان مي دهد و حاكي از اين است كه سهم زنان در اشتغال با فراز و نشيب هاي بسياري مواجه بوده است. به عنوان مثال حضور زنان در بخش هاي مديريتي بعد از انقلاب اسلامي تنها 2/4 درصد رشد داشته است در حالي كه فعاليت هاي تجاري و اقتصادي زنان با رشد 6 درصدي از 12/93 در سال 1355 به 18/7 درصد در سال 1384 رسيد. اما قابل تامل ترين آمار، از سهم بالاي اشتغال زنان در بخش هاي خدماتي و كارمندي خبر مي دهد به طوري كه سهم زنان در اشتغال به عنوان نيروي كارمند با رشدي 14 درصدي از 15/5 درصد در سال 1355 به 29/9 درصد در سال 84 رسيده است.همچنين سهم زنان در زمينه خدمات با رشدي 15 درصدي در حال حاضر چيزي حدود 45 درصد را به خود اختصاص داده است. به اعتقاد بسياري از كارشناسان شرايط كاري و مزايا، توان مالي، احتياج به كار، سطح تحصيلات، مشكلات و مسائل خانوادگي و... از جمله دلايلي است كه زنان را به استخدام در اين بخش ها ترغيب كرده و در نتيجه باعث مي شود بيشترين سهم اشتغال زنان در اين بخش ها متمركز شود. آمار اشتغال زنان به عنوان كارمند در حالي سير صعودي چشمگيري را داشته است كه بررسي ديگري نشان مي دهد تنها حدود 23 درصد از اين جمعيت زنان شاغل در ادارات دولتي مشغول به كار هستند و بيش از 75 درصد آنها در بخش خصوصي فعاليت مي كنند و به طبع فعاليت در شركت هاي خصوصي هم در بيشتر بعنوان منشي، حسابدار، مسئول بايگاني و...تعريف مي شود مشاغلي كه كمتر اجازه ارتقا به جايگاه يك زن كارمند را مي دهد. به اعتقاد بسياري تعداد زيادي از افراد كه مخالف كاركردن همسرشان و يا دخترشان در بيرون از خانه هستند بر همين اصل كار در شركت هاي خصوصي تكيه مي كنند و اين محيط ها را محيطي امن براي كاركردن آنها نمي دانند و تنها با گفتن اين جمله كه "دوست ندارم كار كني" مانع از كاركردن آنها مي شوند. البته به طور قطع كار كردن زنان در جامعه تبعات مثبت منفي را در پي دارد.
شنبه 5 مرداد 1387
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ابتکار]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 210]