اهداي خون، حجامت نوين براي درمان بيماري ها

واضح آرشیو وب فارسی:سایت رسیک: تصوير پزشكي دستار بر سر كه تيغ بر گرده مردي مي‌كشد تا خون‌هاي كثيف را از بدنش خارج كند، بخشي از تاريخ مصور پزشكي است كه بسياري از مردم نگاهي گذرا بر آن داشته‌اند.

اين روش خون‌گيري كه‌تاريخ نامعلوم استفاده بشر از آن را به دوران باستان نسبت مي‌دهند و قدمت هفت هزار ساله‌اي براي آن برمي‌شمرند ، " حجامت" ناميده مي‌شود و در گذشته‌اي نه چندان دور ركن اساسي درمان از سوي پزشكان محسوب مي‌شد.

ازپژوهش‌هاي باستاني چنين برمي‌آيد كه مصريان دوره "پاپيروس مصر"، نخستين كساني بودند كه حجامت را براي درمان برخي بيماري‌هاي خود و خارج كردن خون كثيف از بدن به كار مي‌بردند.

تاريخ علم‌پزشكي نشان مي‌دهد، سودمندي استفاده ازحجامت در درمان بيماران، اين دستاورد پزشكي را به طب اسلامي كه دوره رشد و شكوفايي خود را تجربه مي‌كرد، منتقل كرد.

از آنجا كه پزشكان مسلمان بر پايه طبايع چهارگانه(خون،بلغم،سودا،صفرا) به مداواي بيماران مي‌پرداختند ، بر اين باور بودند كه برهم خوردن تعادل طبايع چهارگانه باعث بيماري مي‌شود و درمان آن با خون‌گيري و حجامت امكان پذير است.

آنان حجامت را در درمان بيماري‌هايي مانند تب ، ديوانگي، كم‌خوني و ضعف موثرمي‌دانستند و اين كار را در مغازه‌هايي مانند سلماني و گرمابه‌هاي عمومي براي درمان بيماران انجام مي‌دادند.

ازديدگاه پزشكان سنتي، بيشترين كاربرد انواع حجامت بعد از بيماري‌ها است و با مكانيسم مختلفي از جمله تنظيم سيستم ايمني موجب پيشگيري از بيماري‌ها مي‌شود و بدين ترتيب مي‌توان نتيجه گرفت كه كاربرد حجامت فقط براي درمان بيماري‌ها نيست.

در قرون اخير كه رشد دانش و فناوري با شتابي روزافزون ، روش‌هاي نوين و مفيدتر علم‌آموزي و كاربردي را جايگزين دانش سنتي كرد ، دانش پزشكي نيز از غافله فناوري عقب نماند و رشد جهشي خود را آغاز كرد.

در اين چرخه به سرعت داروهاي شيميايي، استفاده از آمپول و هزاران روش نوين پزشكي، گوي سبقت از روش‌هاي سنتي علم پزشكي ربود و بسياري از آنان را منسوخ كرد.

در اين راستا خون‌گيري به دليل مفيدبودن در درمان بيماري‌ها از معدود روش‌هاي پزشكي سنتي بود كه جايگاه خود را در قالب شيوه نويني در علم پزشكي حفظ كرد.

صدها سال است كه اهداي خون در پايگاه‌هاي انتقال خون به دليل بهداشتي بودن و ايمني آن در برابر بيماري‌هاي دوران كنوني مانند ايدز و هپاتيت، در كشورهاي مختلف جايگزين حجامت به روش‌هاي سنتي شده است.

در حالي كه در ايران نيز چون ديگر كشورها، سازمان انتقال خون به عنوان سازمان مادر وپايگاه‌هاي انتقال خون به عنوان وابسته‌هاي آن جايگزين گرمابه -هايي كه در آن خون‌گيري و حجامت انجام مي‌گرفت شده‌اند، هنوز برخي افراد، حجامت را به خون‌گيري به روش نوين ترجيح مي‌دهند و اين كار را براي درمان بيماري خود برمي‌گزينند.

برخي مسوولان پزشكي ، حجامت را بي‌خطر و بدون عوارض مي‌دانند، اما برخي پزشكان بر اين باورند اهداي خون همان حجامت به روش نوين با ايمني بالا در برابر انتقال بيماري‌هاست و مزاياي درماني آن با حجامت تفاوني ندارد.

آنان اهداي خون را بر حجامت ترجيح مي‌دهند و مي‌گويند: در پايگاه‌هاي انتقال خون، خون سالم جدا مي‌شود و از آن‌ها فرآورده خوني تهيه شده و دور ريخته‌نمي‌شود و مي‌توان براي نيازمندان به‌خون مانند افراد تالاسمي، هموفيلي، مجروحان حوادث و ... از آن استفاده كرد.

دكتر "حسن ابوالقاسمي" مدير عامل سازمان انتقال خون در مورد استفاده از حجامت يا اهداي خون به روش نوين، به خبرنگار ايرنا ، گفت: بر اساس آخرين مقررات جهاني، افراد حجامت‌شده مجاز به اهداي خون نيستند، مگر آن كه يكسال از آخرين حجامت آنان گذشته باشد.

وي بر اين باور است كه در حجامت، خون دور ريخته مي‌شود اما در اهداي خون اين خون به مصرف مي‌رسد.

ابوالقاسمي با تاكيد بر غيراستاندارد بودن شرايط فيزيكي حجامت، گفت كه باايجاد خراش برروي پوست، مهمترين مرز بين فضاي بيروني و خون شكسته مي‌شود و شرايط را براي ايجاد آلودگي و رشد ميكروب مساعد مي‌كند.

وي با اشاره به اينكه مطالعات تاييد شده علمي مبني بر مزاياي حجامت و ارجحيت آن بر اهداي خون وجود ندارد، گفت : براساس آمارهاي سازمان انتقال خون هم‌اكنون ‪ ۲۰‬درصد داوطلبان اهداي خون (حدود ‪ ۳۵۰‬هزار نفر) از رده اهدا -كنندگان خارج مي‌شوند كه به‌علت وجود رفتارهاي پرخطر ، بيماري و يا سابقه وجود بيماري مزمن، پرفشاري خون، كم خوني و حجامت است.

وي با بيان اينكه اهداكنندگان خون شامل ‪ ۴۰‬درصد بصورت مستمر و‪ ۷۰‬درصد با سابقه يك بار هستند ، گفت: ساليانه ‪ ۳۵۰‬هزار نفر از اهداي خون معاف مي‌شوند.

مديرعامل سازمان انتقال خون به ديدگاه‌هاي فقهي در مورد مزيت اهداي خون برحجامت اشاره كرد وگفت: بيش از ‪ ۱۲‬فتوا ازسوي مراجع عظام مبني بر ارجحيت اهداي خون بر حجامت وجود دارد.

ابوالقاسمي از گسترش فرهنگ حجامت در جامعه سالم اهداكننده خون ، ابراز نگراني كرد و گفت:جمعيت ايران جوان‌است و متناسب باافزايش سن، ميزان اعمال جراحي و نياز به مصرف خون و فرآورده‌هاي خوني بالا مي‌رود.

وي افزود: باوجود افزايش دوبرابري جمعيت ايران ازابتداي انقلاب تاكنون، اهداي خون رشد ‪ ۱۷‬برابري و توليد فرآورده‌ها رشد ‪ ۳۰‬برابري داشته است.

دكتر "محمد جهانگيري " مشاور معاون سلامت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي نيز با اشاره به اين كه آيين‌نامه وزارت بهداشت در مورد حجامت كه در سال ‪ ۸۲‬تدوين شده ناقص است، گفت: هم‌اكنون صدور مجوز وآموزش پزشكان متقاضي حجامت به دليل نقص آيين نامه آن متوقف شده و تا ابلاغ آيين نامه بعدي هيچ مجوزي صادر نخواهد شد.

وي افزود: دراين آيين‌نامه، نظارت بر عملكرد واحدها بر عهده دانشگاههاي علوم پزشكي است و در آن تاكيد شده كه فقط پزشك آموزش ديده مجاز به انجام حجامت است و واگذاري مجوز به غير، ممنوع است.

جهانگيري با تاكيد بر اينكه حجامت بايد در مواردي خاص و با تجويز پزشك صورت گيرد، گفت: حجامت دواي هر دردي نيست و بايد زيرنظر پزشك آموزش ديده و با توجه به وضعيت جسماني بيمار انجام شود.

دكتر " كامران باقري لنكراني " وزير بهداشت ، درمان و آموزش پزشكي نيز حجامت را يكي از روش‌هاي مفيد درمان بيماري‌ها درپزشكي سنتي مي‌داند و براين باور است كه با وجود روش‌هاي كم خطرتر و موثرتري مانند اهداي خون ، نيازي به حجامت بيماران نيست.

وي افزود: شخصي كه خون اهدا مي‌كند ، هم از مزاياي حجامت بهره مند مي‌شود هم به سلامت و حيات انسان‌هاي دردمند ديگر كمك مي‌كند.

لنكراني با بيان اينكه وزارت بهداشت مروج حجامت نيست، تصريح كرد: اگر درحجامت اصول بهداشتي رعايت نشود، احتمال‌انتقال بيماري‌هاي ويروسي از جمله هپاتيت و ايدز از اين راه بسيار جدي است به همين علت وزارت بهداشت روش حجامت را ترويج نمي‌كند.

وي تاكيد كرد: آئين نامه حجامت در وزارت بهداشت تدوين شده است و فقط كساني كه بر اساس اين آئين نامه ازوزارت بهداشت مجوزبگيرند مجاز به حجامت هستند، اما چون اين اقدام بالقوه خطرناك است،وزارت بهداشت از ايجاد مراكز حجامت در كشور حمايت نمي‌كند.

دكتر "سيد شهاب‌الدين صدر" رييس سازمان نظام پزشكي كشور نيز با مقايسه اهداي خون و حجامت ، گفت : براساس دستورالعمل وزارت بهداشت براي حجامت، انجام اين كار در شرايط استريل مشكلي ندارد.

صدر توصيه كرد: با توجه به ايمني و مزيت‌هاي مكانيسم اهداي خون، مردم بهتر است اين روش را به‌جاي حجامت در درمان بيماري خود به كار گيرند.

"عوض حيدرپور" عضو كميسيون بهداشت و درمان مجلس شوراي اسلامي نيز دراين زمينه با اشاره به اثرات مثبت در انجام حجامت، گفت : انجام حجامت مي‌تواند همراه با بروز عفونت باشد .

وي افزود : استنباط مردم از عمل حجامت اين است كه انجام آن باعث رفع برخي مشكلات جسمي آنان مي‌شود .

وي تاكيد كرد : تعداد هموگلوبين و غلظت خون كساني كه حجامت مي‌كنند ، بالا است و اين عمل مي‌تواند به كاهش آن منجر شود.

حيدرپور تصريح كرد: اما بهتر است مردم به سمت اهدا خون بروند . البته گرايش مردم از حجامت و اهداي خون نيازمند بسترسازي فرهنگي و اطلاع رساني است .

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: سایت رسیک]

[مشاهده در: www.ri3k.eu]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 54]