واضح آرشیو وب فارسی:خبر آنلاین: اقتصاد > اقتصاد کلان - گزارش بانک مرکزی نشان می دهد نرخ چکهای برگشتی بعد از پنج ماه رشد مداوم بلاخره کاهش پیدا کرد. علی پاکزاد: روند رو به رشد چکهای برگشتی از دی ماه سال 87 آغاز شد و با نوسانات مقطعی طی سال 88 نیز ادامه پیدا کرده است به طوری که طی سال 88 متوسط نرخ چکهای برگشتی به 7/10 درصد رسید و این روند از اسفند ماهسال گذشته تا پایان تیر ماه با شیبی به نسبت تند سیر صعودی را طی کرده و به مرز 13 درصد نزدیک شد، نرخی که به گفته کارشناسان اقتصادی طی سی سال گذشته بی سابقه بوده است. اما بلاخره این روند متوقف شد و در مرداد ماه به یک باره حدود 9/0 درصد کاهش پیدا کرده و از 8/12 درصد به 9/11 درصد رسید، هرچند این روند با کاهش نرخ کلی مبادلات چک در کشور طی مرداد ماه همراه بوده است و از سوی دیگر رقم چک های برگشتی در این ماه در مقایسه با ماه قبل به روند صعودی خود ادامه داده سات ولی در نهایت می توان گفت کاهش این شاخص می تواند به مفهوم کاهش ریسک مبادلات باشد و تا حدی نیز این روند به آغاز پرداخت تسهیلات بانکی بعد از یک وقفه طولانی باز می گردد که تا حدودی مبادلات را روانتر کرده است. بر اساس آمارهای بانک مرکزی میزان چک های مبادله شده در مرداد ماه معادل 4 میلیون و 118 هزار برگ چک بوده است به ارزش 50 هزار میلیارد تومان که در مقایسه با تیر ماه هم از نظر تعداد و هم از نظر ارزش کاهش پیدا کرده است. در تیر ماه 4 میلیون 257 هزار برگ چک به ارزش 52 هزار میلارد تومان مورد مبادله قرار گرفته بود. البته قابل ذکر است بررسی امارهای نشان می دهد میزان مبادلات چک در کشور از سال 85 به بعد بین تیر ماه و مرداد ماه به صوتر فطلی کاهش پیدا می کند و البته طی سالهای 87 و 88 در عمل مانند امسال در این دوماه شاهد کاهش رشد تعداد چک های مبادله شده بوده ایم و این وضعیت را تا حدی به روندی فصلی قابل تفسیر است که بین دو فصل خرید بهار و پاییز در میانه تابستان رخ می دهد و امری غیر طبیعی نیست. تشدید افت فصلی هرچند باید به این نکته توجه کرد که نوسانات شاخص چکهای مبادله شده می تواند تا حد زیادی نشان دهنده سطح مبادلات اقتصادی کشور باشد و مقایسه افت بین تیر و مرداد ماه که در سال جاری از نظر ارزش حدود8/3 درصد و از نظر تعداد 3/3 درصد در مقایسه با نوسانات صورت گرفته طی سالهای قبل شدید تر بوده است زیرا در دو سال گذشته در عمل سرعت رشد حجم وارزش چکهای مبادله شده کم شده است در حالی که در سال جاری شاهد افت تعداد چک های مبادله شده هستیم. در چنین شرایطی می توان گفت به رغم کاهش ریسک مبادلات در عمل تمایل به مبادلات غیر نقدی هم کاهش پیدا کرده است و بازار تلاش دارد تا زمانی که امنیت نقدینگی در مبادلات افزایش پیدا نکند از سطح مبادلات خود بکاهد. از سوی دگیر بررسی روند مبادلات نشان می دهد میزان چکهای مبادله شده در کشور طی سالهای 86 تا 88 از 79 میلیون برگه در سال به 47میلیون برگ کاهش پیدا کرده است یعنی در عین حال که ارقام چک ها در این سالها از 415 هزار میلیارد تومان به 462 هزار میلیارد تومان رسیده است در عمل تعداد مبادلات کاهش داشته است که در تفسیر این وضعیت به نرخ رشد نقدینگی و تورم اتفاق افتاده در کشور می توان گفت به دلیل کاهش ارزش پول ارقام چکهای مبالده شده رش داشته است ولی در مقابل به خاطر رکود حاکم بر برخش تولید در عمل میزان مبادلات کاهش پیدا کرده است. بررسی میزان مبادلات صورت گرفته با چک در پنج ماهه اول سال جاری نشان می دهد به رغم افزایش ریسک مبادلات ناشی از افزایش چک های برگشتی در عمل تعداد چکهای صادر شده به طور متوسط ماهی 8/3 میلیون برگ بوده است در حالی که در سال 88 این متوسط معادل 6/3 میلون بوده است. این ارقام در مقایسه با سال 85 و 86 که به طور متوسط ماهیانه 5/6 میلون برگ چک در فضای اقتصادی کگشور مودر مبادله قرار گ=می گرفته است غیر قابل مقایسه است ولی به هر شکل نشان از آن دارد که روند نزولی مبادلات که از سال 87 به بعد در اقتصاد کشور ظهور پیدا کرده بود نقطه اوج خود را پشت سر گذاشته است و دوباره به سمت رشد مبادلات اقتصادی پیش می رویم البته روند بطئی این رشد می تواند ناشی از انتظار بازار نسبت به سرنوشت اجرای قانون هدفمندسازی یارنه ها باشد که باعث شده است فعالین اقتصادی حداقل تحرک را داشته باشند. وضعیت چک های برگشتی اما به رغم آنکه در بازار شاهد حرکت به سمت رونق نسبی هستیم همچنان فضای حاکم بر چکهای برگشتی نشان از میزان ریسک بالای فعالیت های اقتصادی دارد. گرچه در مرداد ماه تعداد چکهای برگشتی حدود 9/0 درصد نسبت به تیرماه کاهش پیدا کرده است ولی در عمل مقایسه ارزش چک های برگشتی نشان می دهد بحران نقدینگی در بازار همچنان جدی است، گزارش بانک مرکزی نشان می دهد رقم چکهای برگشتی در مرداد ماه سال جاری رقمی معادل 2 هزار و 260 میلیارد تومان بوده است در حالی که این رقم در سال 88 معادل یک هزار و685 میلیارد تومان را نشان می دهد. یعنی رشدی معادل 5/35درصدی در ارزش چکهای برگشتی در حالی که مقایسه میزان رشد ارزش کل چکهای مبادله شده در سال جاری با سال 88 نشان می دهد که ارزش مبادلات با 6/27 درصد رشد از حدود39 هزار میلیادر تومان به 50 هزار میلیارد تومان افزایش پیدا کرده است بنابراین می توان گفت هنوز مشکل نقدینگی برای فعالین اقتصادی جدی است. نکته قابل توجه آنکه بر اساس مطالعات انجام شده در مورد فضای کسب و کار توسط مرکز پژوهشهای مجلس طی اردیبهشت ماه و خردادماه سال جاری در مورد عمده ترین مشکلات فعالین اقتصادی به این نتیجه رسیده است که در اردیبهشت ماه، ناکارآمدی بانکها در اعطای تسهیلات به تولید کنندگان عمده ترین معضل در فضای اقتصادی کشور است و در خرداد ماه نیز مشکلات ناشی از عدم تعهد بازپرداخت بدهی پیمانکاران توسط کارفرمایان دولتی(موسسات وشرکتهای دولتی) بزرگترین مشکل فضای اقتصادی کشور معرفی شده است. این گزارشات و وضعیت مبادلات که در امارهای بانک مرکزی منعکس شده است به خوبی نشان می دهد در حالی که دولت تلاش دارد با اجرای هدفمندسازی یارانه ها سطوح قیمتی جدیدی را دربازار حاکم کند در عمل فضای اقتصادی کشور از کمبود نقدینگی در رنج است، کمبودی که به اتخاذ سیاستهای انقباضی دولت طی چند سال گذشته باز می گردد و درعمل سیاستی است که دولت برای جبران ولخرجی های خود در سالهای 84 و 85 اتخاذ کرده استا و در عمل فعلین بخش خصوصی باید به جبران اشتباه دولت تنبیه شوند.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: خبر آنلاین]
[مشاهده در: www.khabaronline.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 380]