بررسي ضرورت وجود مطبوعات عامه‌پسند؛ كارشناسان تاكيد كردند: نشريات عامه‌پسند با جذب مخاطب ضريب نفوذ مطبوعات جامعه را بالا مي‌برند

واضح آرشیو وب فارسی:ايسنا: بررسي ضرورت وجود مطبوعات عامه‌پسند؛ كارشناسان تاكيد كردند: نشريات عامه‌پسند با جذب مخاطب ضريب نفوذ مطبوعات جامعه را بالا مي‌برند

خبرگزاري دانشجويان ايران - تهران
سرويس: رسانه

نشريات عامه‌پسند كه به‌عنوان گونه‌اي از مطبوعات هستند و با بزرگ‌نمايي و درعين حال زباني ساده و سطحي به دنبال تيراژ بالا و در نتيجه جلب توجه هرچه بيش‌تر توده‌ي مردم بوده و اغلب در مقابل نشريات حرفه‌يي (جدي) از آن‌ها ياد مي‌شود، دغدغه‌ي تيراژ و خواننده دارند و سعي مي‌كنند موضوعاتي همچون حوادث، ورزش، هنر، سينما و مسايل اجتماعي را با زباني در حد متوسط گفتار و درخور فهم طبقات مختلف مردم، به خصوص تازه روزنامه‌خوان‌ها و يا به بيان ديگر همه فهم و سطحي ( نه تحليلي) عرضه كنند.

به گزارش خبرنگار رسانه‌ي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، اين دسته از نشريات پيش از آن كه بخواهند به "چراها" بپردازند به "چگونگي" توجه مي‌كنند و به عبارتي مهم‌ترين عنصر خبري كه اين نشريات پاسخگوي آن هستند، عنصر خبري "چگونگي" و استفاده از ارزش خبري "شگفتي" است و تمايلشان در استفاده از منابع خبري متضاد بسيار بالاست.

گرچه برخي از كارشناسان علوم ارتباطات كوشيده‌اند مرزي ميان كاركرد نشريات زرد و عامه‌پسند قائل شوند و جنجال و شايعه را به نشريات زرد معطوف كنند، اما واقعيت اين است كه روزنامه‌نگاري عامه‌پسند در سال‌هاي اخير در كشورمان گسترش يافته و مخاطبان آن نيز هر روز در حال گسترش است.

تيراژ نشريات عامه‌پسند گاهي بيش از تيراژ مطبوعات حرفه‌يي كشور است

عليرضا دهقان - مدير گروه ارتباطات دانشگاه تهران - در اين‌باره معتقد است: نشريات عامه‌پسند مخاطبان خاص خود را دارا هستند و گاهي تيراژشان از برخي مطبوعات جدي نيز بيش‌تر مي‌شود.

وي با تاكيد بر اين كه نشريات عامه‌پسند در ايران برخلاف آمريكا و اروپا كه بيش‌تر به حاشيه‌هاي سياسي مي‌پردازند، به حوادث و چهره‌هاي سينمايي و ورزشي گرايش داشته و جز در موارد استثناء، به سياست و حتي حاشيه‌هاي آن توجهي نمي‌كنند، اظهار كرد: نشريات عامه‌پسند در صفحاتي كم، با استفاده از تنوع رنگي فراوان، تصاوير بزرگ و تيترهايي هيجاني چاپ و منتشر مي‌شوند كه اغلب اخبار آن‌ها نيز به مسايل پشت پرده و شايعه و خبرهاي به دست آمده از منابع غير رسمي اختصاص دارد و كمتر براساس واقعيت‌هاي قابل استناد و مبتني بر مدارك و شواهد كافي اطلاع‌رساني مي‌كنند.

او با اشاره به اين كه نشريات عامه‌پسند تا حدودي به نشريات زرد نزديك هستند، افزود: رونق مطبوعات زرد در اوايل قرن بيستم در آمريكا تنها به دليل شايعه و حاشيه‌سازي نبود بلكه اين دسته از نشريات به مسايل اجتماعي، افشاگري‌هاي سياسي، اقتصادي و حكومتي نيز مي‌پرداختند، بدين معنا كه هدف نشريات زرد تنها جنجال‌آفريني نبوده و مسايل سياسي و اجتماعي نيز جايگاه خاصي در آن‌ها داشته‌اند؛ بنابراين نمي‌توان نشريات عامه‌پسند و زرد را كاملا يكسان دانست.

مطبوعات عامه‌پسند با پرداختن به نيازهاي روزمره‌ي مردم مخاطب جذب مي‌كنند

علي‌اصغر محكي - مدير مسوول روزنامه‌ي همشهري - هم در اين‌باره مي‌گويد: تصويرگري در ارايه‌ي اخبار، استفاده از پس زمينه در متن خبر و اولويت دادن به مسايل و نيازهاي روزمره‌ي مردم از عوامل جذب مخاطب در مطبوعات عامه‌پسند است.

وي با تاكيد بر اين كه در ميان عموم، نوعا مطبوعات عامه‌پسند و مطبوعات زردنويس را از يك جنس دانسته و در گفت‌وگوها نيز معمولا به جاي هم از آن‌ها نام مي‌برند، اظهار كرد: نگاه دقيق‌تر به اين دو دسته از نشريات نشان ‌مي‌دهد عامه‌پسند بودن الزاما نمي تواند به معناي زردنويسي نيز باشد، چرا كه مطبوعاتي در جهان وجود دارند كه گرچه گرايش عموم مردم به آن‌ها زياد است اما با تعريفي كه از زردنويسي وجود دارد، چندان منطبق نيستند.

او با بيان اينكه مطبوعات عامه‌پسند با پرداختن به نيازهاي روزمره‌ي مردم مخاطب جذب مي‌كنند افزود: البته وجوه مشتركي نيز ميان مطبوعات عامه‌پسند و زرد وجود دارد كه از آن جمله مي‌توان به پيروي نكردن اين دو دسته از نشريات به لحاظ بيان و نگارش، از سبك نگارش سنگين و منطبق با معيارهاي روزنامه‌نگاري روشنفكرانه و علمي اشاره كرد.

حذف نشريات عامه‌پسند غيرضروري و ناممكن است

فريدون صديقي - مدرس ارتباطات - نيز در اين‌باره معتقد است: ارايه نكردن اخبار و مباحث جديد و يا وجود خطوط قرمزي كه نشريات جدي را از پرداختن به اخبار موردنظر مخاطبان بازمي‌دارد از جمله عوامل توجه بيش‌تر مخاطبان به نشريات عامه‌پسند هستند.

او با تاكيد بر اين كه آسان‌خواهي، تفنن و سرگرمي محتواي اصلي مطبوعات عامه‌پسند است، اظهار كرد: اطلاع‌رساني، سرگرمي و دانش‌افزايي، وظايف اصلي هر رسانه‌اي است كه مطبوعات زرد يا عامه پسند نيز از اين قاعده مستثني نيستند، اما نكته‌ي قابل توجه درباره‌ي اين دسته از مطبوعات در نحوه‌ي انجام اين وظايف اين است بدين صورت كه اطلاع‌رساني و دانش‌افزايي آن‌ها براي مخاطب شايد كارآفرين و موثر نباشد.

صديقي هم‌چنين وجه تفنني رسانه‌هاي عامه‌پسند را عمومي دانست و اضافه كرد:‌ در نهاد تمامي افراد در هر سطحي از تحصيلات و فرهنگ، تفنن وجود داشته و در نتيجه مخاطبان اين دسته از رسانه ها را طيف‌هاي مختلف اعم از دانش‌آموز، دانشجو، كم سواد، دكتر، مهندس و غيره تشكيل مي‌دهند؛ توجه كنيد به بعضي از گفت‌وگوهاي زنده‌ در دو سال اخير راديو و تلويزيون با چهره‌هاي مطرح كه اغلبشان با وجود عناوين من‌درآوردي كه برنامه‌ها دارند، رويكرد تفنني، عامه‌پسند و يا به اصطلاح زرد دارند.

او همچنين حركت به سمت حذف نشريات عامه‌پسند را غيرضروري و نيز غيرممكن دانست و افزود: همانطور كه براي مطالعه‌ي كتاب، افراد از كتاب‌هاي ساده و روان شروع مي‌كنند، در مطالعه‌ي مطبوعات هم نشريات عامه‌پسند نقش كتاب‌هاي ساده و روان را بازي مي‌كند. ضمن اين كه گرايش اشخاص به سينما، كتاب، نشريه و غيره صرفا براي فرهيخته شدن نيست؛ بلكه آن‌ها به اين زمينه‌ها توجه مي‌كنند تا علاوه بر سرگرم شدن از اطلاعات و پيام‌هاي احتمالي آن‌ها نيز استفاده كنند.

نشريات عامه‌پسند نقطه‌ي شروع مطالعه‌ي مطبوعات جدي است

مهدخت بروجردي - مدرس ارتباطات - هم در اين‌باره مي‌گويد: نشريات عامه‌پسند از محتوايي همه‌فهم و ساده‌ برخوردار بوده و در مواقعي كه مخاطب شرايط مطالعه‌ي جدي را ندارد، مانند مترو، اتوبوس، مطب دكتر و غيره در كنار سرگرم كردنش، اطلاعات مفيد‌ي نيز در اختيارش قرار مي‌دهند.

وي با تاكيد بر اين كه نشريات عامه‌پسند يك نقطه‌ي شروع براي مطالعه‌ي مطبوعات جدي در ميان مخاطبان است، اظهار كرد: گرايش به مطالعه‌ي مطبوعات معمولا از نشريات عامه‌پسندي چون ورزشي، هنري و غيره شروع شده و به سمت مطبوعات جدي سوق پيدا مي‌كند.

او افزود: نشريات عامه‌پسند كه در درجه‌اي بالاتر از نشريات زرد قرار دارند، از محتوايي همه‌فهم و ساده‌ برخوردار بوده و در مواقعي كه مخاطب شرايط مطالعه‌ي جدي را ندارد، اطلاعات مفيد‌ي نيز در اختيارش قرار مي‌دهند.

بروجردي زنان و جوانان را مخاطبان عمده و اصلي نشريات عامه‌پسند دانست و اضافه كرد: از آنجا كه زنان خانه دار معمولا وقتي براي مباحث جدي اختصاص نداده و نيازي نيز به اين امر احساس نمي‌كنند به مطبوعات عامه‌پسند گرايش بيش‌تري دارند.

او ادامه داد: اين طيف از مخاطبان با مطالعه‌ي اين دسته از نشريات، علاوه بر ارتقاي آگاهي‌هاي خود، فرهنگ مطالعه را نيز به خانواده‌ منتقل كرده و بدين صورت گونه‌اي فرهنگ‌سازي را نيز انجام مي‌دهند.

نشريات عامه‌پسند بيش‌تر به حاشيه‌ها و جوانب رويدادي وقايع مي‌پردازند

حسينعلي افخمي - مدير گروه ارتباطات دانشگاه علامه طباطبايي - نيز در اين‌باره معتقد است: نشريات عامه‌پسند در ارايه‌ي اخبار مربوط به يك حادثه بيش‌تر به حاشيه‌ها و جوانب رويدادي واقعه مي‌پردازند، اما مطبوعات كيفي رويداد را در چارچوب مفهومي قرار داده و به چرايي آن توجه بيش‌تري مي‌كنند.

وي با تاكيد بر اين كه گرچه تعريف نشريات عامه‌پسند در كشورهاي مختلف متفاوت است اما اين نشريات داراي ويژگي‌هاي مشتركي نيز هستند، اظهار كرد: زبان ساده، استفاده از عكس، تيترهايي با حروف 80 تا 94 در صفحه‌ي اول، تيراژ نسبتا بالا (البته در ايران چنين تيراژي وجود ندارد) و پرداختن به مسايل سطحي و جنجالي ازجمله ويژگي‌هاي اين دسته از نشريات است.

او با بيان اين كه روزنامه‌نگاري زرد يا عامه‌پسند، به شكلي كه در اروپا وجود دارد در كشور ما موجود نيست، خاطر نشان كرد: همانطور كه روزنامه‌نگاري جنجالي و عامه‌پسند در كشور به شكل واقعي آن وجود ندارد، روزنامه‌نگاري كيفي و حرفه‌يي نيز به گونه‌ي تعريف شده كه در ساير كشورها وجود دارد، در ايران موجود نيست. در حقيقت نشريات و روزنامه‌ها، تركيبي از اين دو نوع از روزنامه‌نگاري مي‌باشند، چرا كه هم جنجالي و هم ستاره‌گرا هستند.

نشريات عامه‌پسند با جذب مخاطب، ضريب نفوذ نشريات جامعه را بالا مي‌برند

به عقيده‌ي محمدحسن اسدي طاري - مدرس ارتباطات - نشريات عامه‌پسند با جذب مخاطب از هر طيف و گروه سني، ضريب نفوذ نشريات در جوامع را بالا مي‌برند، ضمن اين كه اين دسته از نشريات از مطالب جنجالي و غيرواقعي نيز دور‌ي كرده و از آن‌ها به عنوان ابزاري براي جذب مخاطب استفاده نمي‌كنند.

وي با تاكيد بر اين كه نشريات عامه‌پسند نگاهي سطحي و معمولي به وقايع دارند، اظهار كرد: اين دسته از مطبوعات با ارايه‌ي اطلاعات عمومي و پرداخت سطحي به مسايل و رويدادها، نگارش عمومي و ساده و نيز استفاده از زباني روان و قابل فهم براي همه‌ مخاطبان فراواني را جذب كرده‌اند.

اين مدرس ارتباطات وجود نشريات عامه‌پسند را در هر جامعه‌اي به دليل تنوع مطالب و فراواني مخاطبانشان ضروري عنوان و خاطر نشان كرد: وجود نشريات عامه‌پسند علاوه بر افزايش تنوع و تعدد كه از شاخص‌هاي دموكراسي در جوامع محسوب مي‌شود، با پرداختن به حوزه‌هاي خانوادگي، اجتماعي، حوادث (از جنبه‌ي رويدادي)، زندگي خصوصي هنرپيشه‌ها و غيره سعي مي‌كنند اطلاع‌رساني مناسب و به دور از چالش و انحرافي داشته باشند.

بررسي صحبت‌هاي اين تعداد از كارشناسان رسانه‌يي و ارتباطي كشور نشان مي‌دهد كه به عقيده‌ي اغلب آن‌ها نشريات عامه‌پسند نقطه‌ي شروعي براي مطالعه‌ي مطبوعات جدي در ميان مخاطبان هستند كه با پرداختن به مسايل و نيازهاي روزمره‌ي مردم آن‌ها را جذب مي‌كنند؛ بنابراين حذف آن‌ها غيرضروري و ناممكن است.

به عقيده‌ي آن‌ها مطبوعات عامه‌پسند و جدي هر يك كاركرد و مخاطب خاص خود را دارا هستند و در نتيجه حضور هر دو آن‌ها در جامعه‌ي مطبوعاتي كشور ضروري است. در اين ميان آنچه كه بيش از پيش بايد مورد توجه قرار گيرد اجتناب از ورورد به حريم خصوصي افراد، مسووليت پذيري خبرنگاران و روزنامه‌نگاران در مقابل آنچه مي‌گويند و منتشر مي‌كنند است تا سطح كيفي اين بخش از مطبوعات ارتقا يافته و از جنجال و حاشيه نيز دور شود.

انتهاي پيام
شنبه 5 مرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ايسنا]

[مشاهده در: www.isna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 260]