زندگي روي حباب عشق و محبت زندگي را به مهريه هاي سنگين نفروشيم ـ 1

واضح آرشیو وب فارسی:کيهان: زندگي روي حباب عشق و محبت زندگي را به مهريه هاي سنگين نفروشيم ـ 1
ايرج نظافتي
روز اول كه دل من به تمناي تو پر زد
چون كبوتر، لب بام تو نشستم
تو به من سنگ زدي، من نه رميدم نه گسستم...
بازگفتم كه توصيادي و من آهوي دشتم
تا به دام تو در افتم همه جا گشتم و گشتم
تو همه راز جهان ريخته در چشم سياهت
من همه محو تماشاي نگاهت
با تو گفتم: حذر از عشق!؟ ندانم
سفر از پيش تو هرگز نتوانم، نتوانم...
و چه بسا عاشقان دلداده اي كه اين شعر را عاشقانه نثار يار خود كردند و با تحمل هزاران رنج و سختي هاي طاق فرسا و به جان خريدن كرشمه ها و اداهاي رنگارنگ معشوق ناز پرورده و خانواده گرامي اش بالاخره به وصال يار خود رسيدند واينك پس از گذشت چند ماه از زندگي مشترك تازه فهميده اند كه طرز فكر و شيوه فرهنگ اجتماعي و فردي آنها با يكديگر فرسنگ ها فاصله دارد و صد البته اين عاشق دلداده نگون بخت همينك با اجراي عندالمطالبه مهريه معشوق عزيزتر از جانش رو برو شده و مدت هاست كه در سلول هاي زندان در انتظار گوشه چشمي و نيم نگاهي مهربانانه از سوي دلدار خود است.
امروز حكايت مهريه هاي سنگين و غير متعارف در جامعه اسلاميمان آنچنان ريشه دوانده كه در بسياري از خانواده ها كاملاً نهادينه شده است!
سه باغ انار 5 هزار متري، 1365 سكه تمام بهار آزادي، 10 قيرات برليان، دو هزار سكه و يك ويلاي هزار متري در كلاردشت، 5 ميليون سكه به نيت 5 تن! و... نمونه هايي از مهريه هاي غير متعارف امروزي است كه در ميان برخي از خانواده هاي ايراني رواج پيدا كرده است.
در اين سلسله گزارش ها به واكاوي و آسيب شناسي مهريه هاي سنگين و دلايل رواج تجمل گرايي و راهكارهاي برون رفت از چنين اوضاع و احوالي خواهيم پرداخت.
آيا مهريه سنگين باعث خوشبختي زوجين مي شود؟
يكي از موانع مهم پيش روي ازدواج جوانان كشورمان بالا بودن مهريه خانم ها و افزايش روحيه تجمل گرايي است. به گونه اي كه متأسفانه اين تفكر غلط در ميان بسياري از خانواده ها جا افتاده كه بالا بودن مهريه دختر خانم ها حافظ شخصيت خانوادگي آنها و متضمن بقاي زندگي مشترك زوجين خواهد بود.
«سعيد حسين پور قزويني» كه به شغل آزاد اشتغال دارد با اشاره به اينكه نگاه برخي از خانواده ها به مهريه به عنوان يك اهرم قدرتمند بر سر داماد است مي گويد: «تجمل پرستي و مهريه هاي بالا دو مانع اصلي بر سر ازدواج جوانان است، به شيوه اي كه اگر يك جوان به خواستگاري دختر مورد علاقه اش برود اولين سؤالي كه از او پرسيده مي شود شغل و ميزان درآمد اوست حتي اگر تحقيقاتي هم از جانب خانواده دختر صورت بگيرد بيشتر بر سر مسايل مالي و پولي است و بيشتر مي خواهند بدانند كه مثلاً آقا داماد چقدر اعتبار پولي دارد و ماشين يا خانه او چگونه است و آيا اين موارد به نام خود داماد است يا نه، اين در حالي است كه هيچگاه با پول نمي توان خوشبختي را براي زوجين به ارمغان آورد.»
«بهنام بهبودي» دانشجوي مديريت فرهنگي از دانشگاه علمي كاربردي تهران در باره مهريه هاي سنگين چنين مي گويد: «متأسفانه امروز براي برخي افراد همين مهريه بالا به يك منبع درآمد تبديل شده است.»
وي در ادامه مي گويد: «اگر به راهروهاي دادگاه خانواده مراجعه كنيد خواهيد ديد كه چه افرادي به دليل همين مهريه سنگين و غيرمتعارف هر روز روانه زندان مي شوند، از طرفي هم متأسفانه قوانين جاري كشورمان طوري است كه حد و حدود مهريه را مشخص نكرده، همين امر سبب شده تا افراد زيادي با تعيين مهريه بالا توان پرداخت آن را نداشته باشند.»
اين دانشجوي مديريت فرهنگي مي گويد: «مهريه بالا سبب شده تا خانم ها با كوچكترين ناراحتي سريعاً به دادگاه مراجعه كرده و مهريه خود را مطالبه نمايند و متأسفانه چون زيرساخت اين موضوع در كشورمان روند درست و منطقي ندارد دادگاه نيز در صورت عدم توان مرد در پرداخت مهريه رأي به توقيف اموال مي زند .گرچه مهريه حق شرعي و قانوني خانم هاست اما ترويج مهريه سنگين نيز تعادل جامعه و بنياد خانواده ها را متزلزل مي كند و هيچگاه نمي تواند ضامن بقاي آن باشد.»
محمدرضا سلطاني، كارمند يكي از ارگان هاي دولتي نيز در پاسخ به سؤالم درباره مهريه مي گويد: «مهريه از زمان حضرت رسول اكرم(ص) بوده و يك امر طبيعي، قانوني و شرعي است اما به اين شكل غيرقابل باوري كه امروز رواج پيدا كرده قطعاً نمي تواند باعث خوشبختي خانواده ها گردد، بلكه فقط بهانه اي است تا به وسيله آن دادگاه هاي خانواده شلوغ شوند و زندان ها نيز به همين دليل پر شود.»
خوشبختي در تفاهم
براساس پژوهش هاي كارشناسان خانواده، مهريه هاي سنگين نتوانسته است باعث كاهش آمار طلاق گردد، چه بسا افرادي كه مهريه اي نجومي را تعيين كرده اند اما به دليل مشكلات متعددي كه پس از ازدواج ميان زوجين پيش آمده از هم جدا شده اند و عروس خانم هم براي رهايي از مهلكه از مهر و تمامي حق و حقوق خود گذشته است و به قانون عاميانه «مهرم حلال و جانم آزاد» پناه برده است. دكتر اكبر نعمت الهي، استاد دانشگاه و كارشناس علوم ارتباطات اجتماعي در تحليل اين مسئله در گفت وگو با سرويس گزارش روز كيهان مي گويد: «امروز با اين واقعيت روبرو هستيم كه معيارهاي سنگين براي تعيين مهريه خانم ها هيچ اعتباري به زندگي زناشويي نخواهد داد، در مقابل اين موضوع، سبك گرفتن مهريه نيز نمي تواند ضامن بقا و تداوم يك زندگي مشترك زيبا و عاشقانه باشد.»
دكتر نعمت الهي در پاسخ به اين سؤال كه چه چيزي مي تواند يك زندگي مشترك را انسجام دهد مي گويد: «متأسفانه به غلط يك فرهنگ در ميان بسياري از خانواده هاي ما حاكم شده و مثلاً مي گويند دخترت را ارزان به شوهر نده، مهريه پايين سبب مي شود تا مرد به همسرش بي توجه يا كم توجه باشد، يا بالا بودن مهريه سبب مي گردد تا مرد قدر زنش را بيشتر بداند و... كه تمام اين موارد در حد رويا و غير واقعي است، بلكه تنها چيزي كه سبب دوام و بقاي زندگي زوجين جوان خواهد بود تفاهم زوجين و هم سطح بودن خانواده هاي آنهاست، چون اگر زوجين با هم تفاهم نداشته باشند به راحتي هيچگونه سكه و پول و مال و املاكي نمي تواند آنها را زير يك سقف و بر سر يك سفره نگه دارد و قطعاً شاخص هاي سنگين و سخت براي تعيين مهريه هيچگاه تاكنون دليل بر زندگي هيچ زن و مردي نبوده و در آينده هم نخواهد بود، يعني زندگي ها و انسجام و بقاي آن براساس مهر و محبت و عشق و علاقه زوجين نسبت به هم است نه براساس ميزان سكه و طلاها و املاكي كه به عنوان مهريه تعيين مي شود، زني كه از ترس مهريه اش او را به عنوان شريك زندگي نگه داريد، آن ديگر زندگي نيست بلكه جهنمي است كه آتش آن هر دو طرف را مي سوزاند.»
فرهنگسازي براساس معيارهاي ديني
دكتر نعمت الهي در پاسخ به اين سؤال كه چگونه مي توانيم درباره تعيين ميزان مهريه به يك معيار مشخص در جامعه برسيم، مي گويد: «گرچه تحقق اين موضوع سخت و دشوار است اما با فرهنگسازي و گسترش مبلغان تأثيرگذار فرهنگي و اطلاع رساني توسط رسانه هاي جمعي و گروهي مي توانيم اين مسئله را كه به صورت لجام گسيخته در حال گسترش است كنترل كنيم، به عنوان مثال افرادي مثل آقاي قرائتي كه مبلغ بسيار قوي و تأثيرگذاري در جامعه امروز ماست بسيار كم هستند، شايد دانشمند و واعظ زياد باشند اما مبلغي كه با زبان عامه سخن بگويد كم داريم، چون مثلاً حرف هاي فلان شخصيت مهم ديني يا اجتماعي به دليل بالا بودن سطح سخنراني ها شايد نتواند با اقشار مختلف مردم به راحتي ارتباط برقرار كند، اما سواي موارد مذكور براي هر نوع فرهنگسازي بايد اول از همه از نهاد خانواده و سپس از آموزش و پرورش شروع كرد و زماني مي توانيم فرهنگ مهريه متعارف و معقولانه را در جامعه جا بيندازيم كه زمينه هاي فرهنگي و فكري آن را از درون خانه ها و بعد از ميان مدارس و دانشگاه ها آغاز كنيم.»
رسانه ها موفق نبوده اند
بسياري از كارشناسان مسائل اجتماعي رسانه هاي گروهي كشورمان خصوصاً رسانه ملي راديو و تلويزيون را مقصر در عدم آگاهي مردم درباره پيامدهاي منفي مهريه هاي سنگين و تجمل گرايي مي دانند.
دكتر نعمت الهي دراين باره مي گويد: «به عقيده من اساسي ترين دليلي كه سبب گسترش فرهنگ تجمل گرايي در جامعه ما شده است برنامه ها و سريال هايي است كه از صدا و سيما پخش مي شود، خانه هاي شيك و مجلل، مبلمان آنچناني، منازل ويلايي با حياط بزرگ و باغ و استخر، لباس هاي گران قيمت و حتي درسال هاي اخير حجاب نامناسب برخي از بازيگران زن و مرد به اين معضلات افزوده شده، مثلا دختر يا پسر نوجواني كه در يك سريال تلويزيوني مي بيند نوجوان هنر پيشه در منزل يك اتاق شخصي با تخت خواب و دكوراسيون آنچناني زندگي مي كند قطعاً آرزوي داشتن چنين اتاقي را خواهد داشت و از اينجا فشار به والدين براي تهيه چنين تجملاتي آغاز مي شود، اين درحالي است كه حضرت امام خميني(ره) صدا و سيما را دانشگاهي ناميدند كه بايد مروج فرهنگ ايراني اسلامي باشد.»
اما حجت الاسلام والمسلمين موسي قرباني نماينده مردم قائنات و عضو كميسيون حقوقي و قضايي مجلس شوراي اسلامي در پاسخ به اين سؤال كه آيا تعيين ماليات براي مهريه هاي نامتعارف اقدام مناسب و بازدارنده اي است مي گويد: «بنده درباره تعيين ماليات براي مهريه هاي سنگين نظر مساعدي ندارم، چرا كه مهريه يك حريم اخلاقي و خانوادگي محسوب مي شود و بعيد به نظر مي رسد كه ضوابط قانوني بتواند دراين امر دخيل باشد.»
اين عضو كميسيون حقوقي و قضايي مجلس شوراي اسلامي مي گويد: «تعيين ماليات براي مهريه هاي سنگين به عنوان يك عامل بازدارنده اقدام خوبي محسوب مي شود اما ضمانت اجرايي لازم دراين زمينه وجود ندارد.»
مهريه را كي داده، كي گرفته!
حتماً شنيده ايد كه معمولا در هنگام تعيين مهريه در مراسم نامزدي و خواستگاري از طرف اطرافيان عروس و داماد اين جمله «مهريه را كي داده، كي گرفته» به راحتي رد و بدل مي شود.
اما براي صحت و سقم اين جمله بد نيست به آمارهاي ارايه شده از سوي مديركل زندان هاي استان تهران توجه كنيد كه فقط در تهران 260 نفر به دليل عدم توانايي درپرداخت مهريه در زندان به سرمي برند.
سهراب سليماني، دراين باره به فارس مي گويد:«166 نفر هم به دليل موضوع نفقه در زندان هستند كه در مجموع 426 نفر در زمينه نفقه و مهريه در زندان هستند به عبارتي يك سوم زندانيان در رابطه با مهريه و نفقه هستند.»
مديركل زندان هاي استان تهران مي گويد: «معمولا زندانياني كه به دليل مهريه هاي سنگين زنداني شده اند افرادي هستند كه مهريه همسر خود را براساس تاريخ تولد تعيين كرده اند و يا حتي افرادي هستند كه مهريه را 1700 شاخه گلي معين كرده اند كه در ژاپن وجود دارد و هزينه تامين آن نيز گزاف است.»
در تهران زندانياني كه به خاطر مهريه و نفقه در زندان به سر مي برند به زندان فرديس منتقل مي شوند. اين زندان مختص جرايم غيرعمدي است و در آن كارگاه هايي وجود دارد و زندانيان در طول روز كار مي كنند ضمن اينكه حقوقي نيز به آنها پرداخت مي شود.
سليماني در پاسخ به اين سؤال كه حقوق اين زندانيان چقدر است مي گويد: «حقوقي ناچيز و درحدي است كه بتوانند مايحتاج خود را تامين كنند، اين زندانيان كار توليدي ندارند و كارگر بخش حرفه آموزي هستند.» مديركل زندان هاي استان تهران مي گويد: «معمولا افرادي كه با مهريه پايين هستند بوسيله ارتباطي كه با خيرين داريم و همچنين وجود قضاتي كه ناظر هستند و پيگيري مي كنند سعي مي شود سريع آزاد شوند و در زندان مدت طولاني نمانند. زندان و مسئولين زندان و همچنين مددكاري زندان پيگيري مي كنند و معمولا دادگاه به صورت اقساط براي آنها شرايط پرداخت مهريه را فراهم مي كند.»
شنبه 5 مرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: کيهان]

[مشاهده در: www.kayhannews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 225]