چه عواملي باعث ريزش مو ميشوند؟

واضح آرشیو وب فارسی:سایت رسیک: هر شاخه از موي سر انسان داراي يک سيکل رشدي مي باشد که به طور ژنتيکي براي آن طراحي شده و اين سيکل شامل رشد، پيري و ريزش است به طور متوسط روزانه 50 تا 100 مو ميريزد البته در افراد مختلف متفاوت است همچنان که يک مو ميريزد موي جديد جاي آن را مي گيرد. مشکل زماني آغاز ميشود که موهاي ريزش يافته بيشتر و سريع تر از موهاي رويش يافته جديد باشد و يا رشد موهاي جديد ضعيف شود در اين حالت بعد از مدتي از تعداد کل موها کاسته شده و فرد متوجه کاهش حجم موهايش مي شود . اين علت اصلي ريزش مو مي باشد عوامل مختلفي مي توانند روي سيکل رشد مو اثر کنند و باعث ريزش موقت و يا دائمي شوند شامل:

تلوژن افلوويوم يا ريزش با تاخير ناشي از استرس
استرس ميتواند عامل مهمي ريزش مومحسوب شود. به طور طبيعي 10-5 % از موهاي سر در مرحله استراحت به سر ميبرند يک استرس شديد باعث ميشود درصد زيادي از موها در يک زمان وارد مرحله تلوژن شوند و رشدشان متوقف ميشود.چند ماه بعد از استرس وارد شده موهاي در حال استراحت دچار ريزش شده و اين ريزش به حدي شديد ميباشد که باعث نگراني فرد ميشوداين استرس ميتواند شامل: يک ضربه روحي ناگهاني (مرگ يکي از نزديکان ، از دست دادن شغل ، جدايي) يا بيماري (تب شديد، عفونت، آنفلوآنزاو...) يا خستگي شديد ناشي از کار زياد ، داشتن جراحي.
چون اين حادثه چند ماه قبل اتفاق افتاده فرد ريزش موي خود را به آن نسبت نمي دهد اين يک شرايط موقتي ميباشد و طي چند ماه موهاي جديد با سيکل طبيعي شروع به رشد ميکنند ودر سيکل آينده درصد زيادي از موها وارد مرحله استراحت نمي شوند .

آناژن افلوويوم يا ريزش ناگهاني
آناژن افلوويوم شرايطي است که درصد زيادي از موهاي در حال رشدبه طور ناگهاني ريزش پيدا ميکنند. شيمي درماني و راديو تراپي در درمان سرطان عامل پر قدرتي است که باعث توقف فاز رشد و ريزش مو ميشود .شيمي درماني و راديو تراپي روي سلولهايي از بدن که به سرعت تقسيم ميشوند مثل سلولهاي سرطاني اثر کرده و باعث از بين رفتن آنها ميشودمتاسفانه چون سلولهاي ناحيه فوليکول موسرعت تقسيم بالايي دارند اين داروها روي آنها هم اثر کرده و باعث از بين رفتن فوليکولها ميشود. البته اين حالت هم موقت بوده و چند ماه بعد از توقف شيمي درماني موها شروع به رشد ميکنند.

تغذيه نامناسب
بعد از مدتي تغذيه نامناسب بدن با کمبود ويتامين ، پروتئين و آهن مواجه شده و هر کدام از اين کمبودها ميتوانند باعث ريزش شديد مو شوندالبته اثر آنها ميتوانند موقت باشند و در صورتي که کمبودها اصلاح شوند ريزش مو طبيعي ميشود.

فاکتورهاي شيميايي
مواد شيميايي که در رنگ کردن موها ، فر کردن ، صاف کردن و دکلره استفاده ميشوند ميتوانند باعث خشک شدن و خورد شدن موها شده وريزش موقت ايجاد کنند در مواردي اين ريزش موها دائم شده و موهاي ريخته شده دوباره رشد نميکنند.

عدم تعادل هورمونها
به هم خوردن شرايط دروني و هورموني بدن باعث ريزش موي شديد ميشود اين موارد شامل: ديابت کنترل نشده، بيماري تيروئيد، کليه ، کبد، لوپوس، سندرم تخمدان پلي کيستيک
در اين شرايط تا درمان کامل بيماري اصلي ريزش مو ادامه خواهد داشت.بنابراين يافتن علت اصلي ريزش مو مهمترين قدم در درمان آن ميباشد.

طاسي آندروژنتيک
معمولترين علت ريزش مو در آقايان عامل پر قدرت آندروژنتيک مي باشد.همانگونه که از نام آن مشخص ميباشد دو فاکتورمهم هورمون آندروژن و ژنتيک نقش اصلي را در اين ريزش مو دارند .درخانمها هم اين نوع ريزش مو ايجاد ميشود ولي معمولا باعث نازک شدن مو وريزش منتشر در سر ميشود. در آقايان بعد از بلوغ به دنبال آفزايش سطح هورمونهاي آندروژني نازک شدن موها و عقب رفتن موهاي ناحيه پيشاني شروع ميشود.

تستوسترون چه نقشي درايجاد طاسي مردانه دارد؟
هيچ شکي وجود ندارد که هورمون تستوسترون نقش مهمي در رشد ، نحوه پراکندگي موهاي بدن دارد. در زمان بلوغ رشد موهاي ثانويه در نواحي زير بغل وشرمگاهي وهمچنين رشد مو در صورت آقايان و موهاي کوتاه و نازکتر در بدنشان به دليل افزايش هورمون مردانه تستوسترون مي باشد.در سلولهاي خاصي از بدن هورمون تستوسترون به هورمون قوي تر دي هيدرو تستسترون تبديل ميشود البته اين کار توسط آنزيم 5- آلفا ردوکتاز انجام مي شود . درمال پاپيلاي فوليکول مو گيرنده هاي زيادي براي اين هورمون دي هيدرو تستسترون داشته و اين هورمون اثر مخرب براي فوليکولهاي سر دارد و باعث ضعيف شدن آنها شده و موهاي درآمده نازک تر به نظر ميرسند تا اينکه ديگر مويي از آن فوليکول رشد نمي کند

کوچک سازي يا مينياتوري شدن
دي هيدرو تسترون از طريق کوتاه کردن سيکل رشد مو باعث ميشود موي ضخيم در فوليکولهاي حساس موي سر به موي کرکي و نازک تبديل شود اين کار باعث ميشود يک فوليکول قبل از رسيدن به مرحله آخر رشد به طور زودرس وارد فاز استرحت شده و رشد بيشتر آن متوقف ميشود.تصوير زير يک فوليکول مويي که از نظر ژنتيکي حساس به آندروژن مي باشد را نشان ميدهد ازفاز آناژن به تلوژن رسيده و سپس وارد مرحله آناژن جديد شده در حالي که کوچکترو نازک تر و کمرنگ تراز قبل به نظر مي رسد در صورتي که اين سيکل رشد معيوب چند بار تکرار شود يک موي ضخيم به موي کرکي تبديل شده و سرانجام ديگر موي قابل رويتي از اين فوليکول رشد نخواهد کرد فوليکول مو مرده و طاسي کامل مي شود اين پديده کوچک سازي يا مينياتوري شدن مو ناميده ميشود.

ژنها چه نقشي در ريزش مو دارند؟
بر اساس برخي از مطالعا ت ژن طاسي روي کروموزوم اتوزومال قرار گرفته و روي کروموزوم جنسي نيست. جايکاه دقيقي که روي کدام يک از کروموزومهاي اتوزومال شماره 1 تا 22مي باشد مشخص نشده .اين ژن در مردان به صورت اتوزومال غالب و درزنان اتوزومال مغلوب ظاهر ميشود.در مرحله تشکيل جنين ژن طاسي باعث مي شود يک سري از فوليکولهاي مو نسبت به دي هيدرو تستوسترون حساس شوندو بعد از بلوغ به دنبال افزايش سطح هورمونهاي آندروژني اين فوليکولهاي حساس وارد مرحله کوچک سازي شده و از بين ميروند.

[تصویر: gecdohi8o5yxyjcngjm_dn.jpg]