انتظار فرج و صبر بر آن

واضح آرشیو وب فارسی:سایت رسیک: يکي ديگر از حقوقي که امام زمان عليه السلام بر شيعيان دارند، انتظار فرج و صبر بر آن است، اين حق جزء يکي از حقوق خاصه حضرت مي باشد، يعني حقي که به دليل شرايط خاص و غيبت ايشان بر شيعيان است.

در اين فصل سعي بر اين است که با انتظار اهميت و فضيلت آن، انواع انتظار و انتظار مطلوب نيز انواع منتظران آشنا شويم.

الف- انتظار يعني چه؟

رهبر عزيزمان، حضرت آيت الله خامنه اي (مدظله العالي) در مورد انتظار مي فرمايند: « انتظار به معني اشتياق انسان براي دست رسي به وضعي برتر و بالاتر است و اين حالتي است که بشر هميشه بايد در خود حفظ کند و پيوسته در حال انتظار فرج الهي باشد.»

«انتظار ظهور امام زمان عليه السلام به معني انتظار براي پر شدن جهان از عدل و داد و عدالت براي همه ي انسانها، انتظار رفع ظلم از صحنه ي زندگي بشر و انتظار فرا رسيدن دنيايي برتر از لحاظ معنوي و مادي است و...»1

ب- اهميت و فضيلت انتظار

با بررسي در روايات ائمه عليهم السلام مي توانيم به اهميت و فضيلت انتظار و نيز به برتري منتظران نسبت به ديگر مردم پي برد.

رواياتي با اين مضمون که انتظار فرج، برترين عبادت است،2 کسي که بميرد، در حالي که منتظر باشد مانند کسي است که در خيمه ي خاص حضرت است3 و نيز همچون کسي است که در راه خدا، در خون خود غلتيده باشد،4 همچون کسي است که در پيش رسول خدا شهيد گردد5 و يا اينکه در پيش روي رسول خدا دفع دشمنان آن حضرت را مي کند6 و... نشان دهنده ي اهميت انتظار فرج مي باشند.

از ابوبصير روايت شده که حضرت صادق عليه السلام فرمود: آيا مي خواهيد شما را به چيزي خبر دهم که خداوند هيچ عملي را از بندگان قبول نمي کند مگر به عمل به اين موارد؟ (ابوبصير) گفت: بلي. پس حضرت فرمودند:

1- شهادت به اينکه خدايي جز خداي يگانه نيست و شهادت به اينکه محمدصلي الله عليه و آله وسلم بنده و رسول خداست،

2- اقرار به آنچه خداوند امر فرمودند،

3- دوستي با ما و بيزاري از دشمنان ما (اهل بيت)،

4- تسليم شدن به آنان (خدا و پيامبر و اهل بيت)، پرهيزگاري، اجتهاد، آرامي و انتظار کشيدن براي قائم ماعليه السلام.

در ادامه فرمودند: به درستي که براي ما دولتي است که خداوند آن را هر زمان که بخواهد مي آورد و نيز فرمودند که: هر کس که مي خواهد از اصحاب قائم عليه السلام باشد، پس از او خروج کند براي او اجري مثل اجر کسي است که ايشان را درک نموده، پس بکوشيد و منتظر باشيد، گوارا باد شما را اي جماعتي که مشمول رحمت خدا هستيد.7

با توجه به اين روايت مي توان به اين نتيجه رسيد که:

1- آنقدر اهميت انتظار فرج بالاست که امام صادقعليه السلام آن را در رديف اموري مثل شهادت به خدا و پيامبر آورده اند.

2- به جهت اهميت آن است که امام عليه السلام انتظار فرج را جزء کارهايي مي دانند که اگر کسي آن را در پرونده ي اعمال خود نداشته باشد، ديگر اعمال او نيز پذيرفته نخواهد بود.

3- منتظران بر فرج امام عصر (ارواحنا فداه) اگر پرهيزگاري و محاسن اخلاق داشته باشند (و نيز ديگر اموري که به آن اشاره شده است)، مي توانند از ياران حضرت عليه السلام باشند که در نهايت مي توان به اهميت انتظار پي برد.

4- منتظران بر فرج امام عصر (ارواحنا فداه) کساني اند که مشمول رحمت پروردگار هستند.

همان گونه که براي انتظار فرج و اهميت آن رواياتي بيان شده، در مورد منتظران و فضيلت و پاداش آنها نيز رواياتي آمده است.

امام باقرعليه السلام از رسول خداصلي الله عليه و آله وسلم روايت کند که فرمود: خوشا به حال کسي که قائم اهل بيت مرا درک کرده و در غيبت و پيش از قيامش پيرو او باشد، دوستانش را دوست بدارد و با دشمنان او، دشمن باشد، چنين کسي در روز قيامت از رفقا و دوستان من و گرامي ترين امت من خواهد بود.8

بر طبق اين روايت، منتظر واقعي کسي است که همراه با انتظار، پيرو امامش و دوستدار او و دوستدار دوستان او و نيز دشمن دشمنان ايشان باشد پس براي چنين کسي، پاداشي همچون هم درجه بودن با امامان عليهم السلام در روز قيامت است.

در روايتي از امام موسي کاظم عليه السلام با همين مضمون و شرايط پاداشي که براي چنين فردي بيان شده، پذيرفتن او به عنوان يکي از شيعيان ائمه عليهم السلام و هم درجه بودن با ايشان در قيامت است.9

در روايت ديگر از امام صادق عليه السلام (به نقل از پدرانشان)، مردمي که در آخر الزمان هستند، از نظر ايمان شگفت انگيزترين و از جهت يقين بزرگترين و برترين مردم هستند، چرا که پيامبر و امام خود را نديده ولي به آنها ايمان دارند.10

ج- انواع انتظار

مرحوم آيت الله شهيد مرتضي مطهري ذيل مبحث انتظار مي فرمايند: انتظار فرج بر دو گونه است:

اول: انتظاري که سازنده و نگهدارنده است، تعهد آور و نيرو آفرين و تحرک بخش است. به گونه اي که مي تواند نوعي عبادت و حق پرستي شمرده شود.

دوم: انتظاري که گناه است و ويرانگر، اسارت بخش و فلج کننده است.

در فرهنگ قرآن و اهل بيت عليهم السلام نوع دوم (انتظار ويرانگر) تفکري صد در صد خلاف عقل و برداشتهاي ديني است و...

متأسفانه برخي بر اين باورند که هرگاه حق و حقيقت هيچ طرفداري نداشته و باطل يکه تاز ميدان گردد و جز باطل، نيروي ديگري حکومت نداشته باشد، انفجار (قيام منجي عالم) رخ داده و دست غيب براي نجات حقيقت- و نه اهل حقيقت چون اصلاً طرفداري براي آن باقي نمانده است- از آستين بيرون مي آيد.

شهيد مطهري درباره تفکر اين قبيل افراد مي گويد: تفکر اين افراد اين است که هرگاه و هر فساد و ظلم و تبعيض و هر حق کشي و پليدي به حکم اينکه مقدمه اصلاح کلي است و انفجاري را قريب الوقوع مي کند، روا و جايز است، چون هدفها و وسيله هاي نامشروع را مشروع مي کند، پس بهترين کمک به تسريع در ظهور و بهترين شکل انتظار، ترويج و اشاعه ي فساد است. اين جاست که گناه هم فال است و هم تماشا، هم لذت و کام جويي است و هم به کمک انقلاب مقدس نهايي است.11

آنچه که مسلم است، اين است که انتظار مخرب و ويرانگر، آن انتظار مطلوب و مورد سفارش ائمه عليهم السلام نمي باشد.

همانگونه که به آن اشاره شد، تفکر افراد معتقد به اين نوع از انتظار، تفکري صد در صد خلاف عقل و شرع است. بهترين دلايل در مقابل تفکر چنين افرادي که عقيده دارند، بايد زمين پر از ظلم شود تا حضرت براي نجات حقيقت و نه اهل حق، قيام کند، اين است که:

1- خداوند در قرآن کريم مي فرمايد:

و لن يجعل الله للکافرين علي المؤمنين سبيلاً 12

خداوند هرگز نخواسته که کافران بر مومنان سلطه يابند

پس بر طبق اين آيه ي شريفه، خداوند اجازه نمي دهد که کافران بر مؤمنين مسلط شده و کاملاً حق و حقيقت از بين روند.

2- بر طبق روايات ائمه معصومين عليهم السلام، که خداوند به وسيله ي حضرت مهدي عليه السلام زمين را از قسط و عدل پر مي کند، همچنان که از ظلم و جور پر شده است، تأکيد بر انتظار سازنده و ردّ انتظار ويرانگر کاملاً مشخص است، چرا که تأکيد اين روايت بر پر شدن زمين از باطل است که لازمه آن وجود مظلومين است که به آن ها ظلم مي شود، پس تفکر پيروان انتظار مخرب کاملاً باطل است.

3- در ديگر روايات سخن از گروه زُبده اي است که به محض ظهور، به حضرت ملحق مي شوند، بديهي است که اين گروه، ابتدا به ساکن خلق نمي شوند، بلکه قبلاً در جامعه اسلامي زندگي مي کرده اند.13

د- انواع منتظران

امام خميني رحمه الله عليه منتظران را چند گروه مي دانند:

1- يک دسته بر اين عقيده اند که نبايد براي اصلاح جهان کاري انجام دهند، چرا که خود حضرت مي آيند و (ان شاء الله) امور اصلاح مي شود.

2- بعضي افراد، انتظار فرج را به اين مي دانند که بنشينند و دعا کنند و فرج امام زمان عليه السلام را از خداوند بخواهند.

3- دسته ديگر مي گويند، بايد عالم پر از معصيت شود تا حضرت بيايند.

4- يک دسته که از همه بالاتر اند مي گويند، بايد به گناهان دامن زد و مردم را به گناه دعوت نمود تا اينکه دنيا پر از ظلم و جور شود و حضرت عليه السلام تشريف بياورند.

5- يک دسته بر اين عقيده اند که مي گويند هر حکومتي اگر در زمان غيبت محقق شود، حکومت باطل است... در صورتي که رواياتي وجود دارد که بيان مي کنند: «هر کس علم مهدي را بلند کند، به عنوان مهدويت بلند کرده است.»

6- دسته ي آخر گروهي اند که از سخن امام خميني رحمه الله عليه در مورد انتظار مي توان به آن رسيد؛

امام خميني رحمه الله عليه مي فرمايند: « انتظار فرج، انتظار قدرت اسلام است، بايد کوشش کنيم تا قدرت اسلام در عالم تحقق پيدا کند و مقدمات ظهور، ان شاء الله فراهم شود.»

در نتيجه، دسته آخر کساني اند که عقيده دارند انتظار زماني مفهوم واقعي و اساسي پيدا مي کند که با اميد به قدرت رسيدن اسلام معنا شود و براي رسيدن به اين هدف تلاش مي کنند تا زمينه ظهور فراهم شود.14

با اندکي تفکر در دسته بندي منتظران، مي توان در آنها دو نوع انتظار (سازنده و ويرانگر) را مشاهده نمود.

--------------------------------------------------------------------------------

پي نوشتها:

1- سيد حسن اسحاقي، سپيده اميد، قم، دفتر تبليغات اسلامي، 1380، ص 98و 99.

2- ر.ک: محمد بن علي بن باقر صدوق، کمال الدين، ج1، ص 537.

3- ر.ک: ابن ابي زينب نعماني، غيبت نعماني، ص 291.

4- ر.ک: حسين طبرسي، نجم الثاقب، ص 586.

5- ر.ک: همان، ص 587.

6- ر.ک: همان، ص 587.

7- ر.ک: ابن ابي زينب نعماني، غيبت نعماني، ص 291.

8- محمد بن علي بن باقر صدوق، کمال الدين، ج1، ص 535.

9- محمد جواد مهري، در پيشگاه عترت، بي جا، هجرت، بهمن 1372، ص 49.

10- ر.ک: محمد بن علي بن باقر صدوق، کمال الدين، ج1، ص 538.

11- علي اصغر لشگري، پادشه خوبان، بي جا، ناشر تأمين، 1382، ص 42.

12- سوره نساء (4) آيه 141.

13- ر.ک: سيد حسين اسحاقي، سپيده اميد، صص 91 و 92.

14- ر.ک: همان، ص 95.

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: سایت رسیک]

[مشاهده در: www.ri3k.eu]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 530]