خاتمي حتماً مي‌آيد، اما نه ضرورتاً به عنوان نامزد

واضح آرشیو وب فارسی:همشهری: خاتمي حتماً مي‌آيد، اما نه ضرورتاً به عنوان نامزد

احزاب- با عبدالواحد موسوي لاري مي‌توان به روز مصاحبه كرد. مگر نه اينكه جابه‌جايي‌ها در دولت از منظر كسي كه سال‌ها وزير كشور بوده و چنين جايگاهي معمولا مركز اصلي تغيير دادن بدنه دولت است، يك موضوع روز است؛

يا اينكه حداكثر يكي دو هفته ديگر رئيس‌جمهور بايد كانديداي پيشنهادي خود براي تصدي وزارت كشور را به مجلس معرفي كند و كسي كه وزير كشور بوده خوب مي‌داند كه وزير پيشنهادي براي اين كرسي مهم كابينه چگونه ويژگي‌هايي بايد داشته باشد و بالاخره مگر بحث درباره گزينه جناح دوم خرداد در انتخابات دهم، موضوع روز نيست.

با موسوي لاري در باره موضوعاتي كه محورهايش در همين چند خط خلاصه مي‌شود دو ساعتي حرف زديم. بعضي از چيزهايي كه گفت خبرهايي تازه است. اما آنچه پيش روي داريد فقط بخشي از صحبت‌هاي ماست كه با ضبط صوت روشن بين ما رد و بدل شد.

* بگذاريد به‌دليل رعايت اصل تازگي، با موضوع نماندن آقاي رحمتي، تنها همكار شما كه از دولت آقاي خاتمي به دولت نهم آمد و حالا در راهي كه از اين دولت باقي مانده نخواهد ماند، شروع كنيم. موافقيد؟

آقاي مهندس رحمتي بعد از آقاي خرم از درون وزارت راه به‌عنوان گزينه وزارت راه و ترابري به مجلس هفتم معرفي و انتخاب شد. همان زمان برداشت اين بود كه انتخاب آقاي رحمتي برمبناي اينكه از درون اين وزارتخانه بوده و در آن شرايط زمان زيادي از دوره دوم دولت آقاي خاتمي هم نمانده و اگر فردي از بيرون وزارتخانه بيايد، نمي‌تواند كار را به موقع به سرانجام برساند، از اين لحاظ آقاي رحمتي گزينه مناسبي خواهد بود. شايد ملاك‌هاي ديگري كه دولت‌ها براي گزينش مديران خود در اين سطح در نظر مي‌گيرند در آن شرايط مد نظر نبود. خب همكاران ما در همه سطوح به‌طور بي‌سابقه‌اي در دولت نهم، مورد بي‌مهري قرار گرفتند.

حتي گاهي يك كارمند ساده و معلمي كه شغل آموزشي داشته – نه سمت مديريتي- به‌دليل انديشه و سليقه سياسي تغيير كردند، كه اين جابه‌جايي و تغييرات بي‌حساب و كتاب ضايعه‌اي براي كشور محسوب مي‌شود. اين مشي با شعار مهرورزي سازگار نبود. ماندن آقاي رحمتي در دولت نهم البته لابد به نسبت ايشان و دولت نهم برمي‌گردد. وزيري كه از مجلس هفتم راي گرفته علي‌الاصول در چارچوب دولت نهم مي‌گنجد. البته به‌نظر من پيمانه آقاي رحمتي براي همكاري با دولت نهم پر شده. موضوعي كه اينجا مطرح است، دور تازه تغييرات در دولت نهم است كه از تغيير وزير اقتصاد و وزير كشور شروع شد. در موج جديد تعدادي از استانداران و حتي سطوح پايين‌تر مديريت هم تغيير مي‌كنند.

در اين شرايط ما اميدواريم كه اين جدا شدن‌ها همراه با اصول اخلاقي باشد. متأسفانه در اين دو سه ساله جابه‌جايي‌‌ها به گونه‌اي صورت گرفته كه با كدورت همراه بوده است و نوع تعامل رئيس دولت با همكارانش را از تعابيري كه به كار برده شده است، مي‌توان دريافت. مثلا در يكي از استان‌ها گفته شد كه گوش استاندار را مي‌كشيم. نوع كنار رفتن‌ها در اظهارنظرهاي آقاي دانش جعفري و آقاي پورمحمدي تبيين شده است. مديران بايد سعي كنند در همكاري و بركناري، اخلاق را رعايت كنند.

* اين شئون اخلاقي را شما رعايت مي‌كرديد؟

كارنامه هر كسي قابل ارزيابي است. ما حتي در قبال كساني كه بنا داشتيم آنها را عوض كنيم در حد توانمان رعايت مي‌كرديم. در مواردي چالش‌هايي هم داشتيم اما باز تلاش مي‌كرديم به اخلاق پايبند باشيم.

* به‌نظرم مي‌توان يكي از آن چالش‌ها را بركنار كردن شهردار تهران در ماجراي انحلال شوراي اول نام برد.

بله، در آن ماجرا من از قبل اعلام كرده بودم كه اگر شوراي شهر توسط مرجع قانوني يعني هيات حل اختلاف منحل بشود، شهردار تهران را كه درگير به اين شورا بود و بقاي او نفي نهاد شورا تلقي مي‌شود، ابقا نخواهم كرد. نه اينكه اين كنار گذاشتن نفي شهردار باشد بلكه تثبيت نهاد شورا بود. اما براي كنار رفتن آقاي ملك مدني همه تمهيدات و مقدمات اخلاقي را به كار بستيم.

* از قضا يكي از چالش‌ها در دوره مديريت شما در وزارت كشور هم مربوط به حكم شهردار منتخب شوراي دوم يعني آقاي احمدي‌نژاد بود. يادتان هست؟

بله خب، يك تعلل يا تامل يا كندي كار در صدور آن حكم پيش آمد.

* اما معلوم نشد ماجرا چه بود يا لااقل بنده به ياد ندارم؛ شما براي اين كارتان توضيحي داريد؟

حالا برايتان خواهم گفت كه آن ماجرا هم ريشه اخلاقي براي ما داشت. ببينيد! من همچنان به‌نظرم مي‌آيد كه اين مسائل بايد در قالب خودش ديده شود. اگر يادتان باشد فاصله بين معرفي منتخب شوراي شهر تا صدور حكم شهردار وقت دو سه هفته طول كشيد. رسانه‌هاي منتقد دولت از اين بابت خيلي به ما تاختند. اما من دلايل و معذوراتي كه داشتم را به فرستادگان شوراي شهر دوم يعني آقاي دكتر شيباني و آقاي مهندس چمران، آن هم به‌صورت اجمال و نه تفصيلي، توضيح دادم. تا امروز هم شايد شهردار وقت تهران و بعضي از نزديكان ايشان از آن دلايل خبر داشته باشند و تاختن‌هاي رسانه‌ها را به جان خريديم و دم بر نياورديم فقط براي اينكه شئون اخلاقي را رعايت كرده باشيم.

* اشاره كرديد به وزارت كشور. هنوز با آقاي پور محمدي رفيقيد؟ راستي به‌نظر شما رفتن ايشان پيامي دارد؟

آقاي پورمحمدي در كابينه نهم جزو مديران با تجربه بود؛ يعني وقتي من به ميز كابينه نگاه مي‌كنم، آقاي پورمحمدي از كساني بود كه در سطوح بالاي مديريتي سابقه كار داشت. راجع به كارنامه ايشان البته ترجيح مي‌دهم ديگران قضاوت كنند. روابط ما هم همچنان خوب است و اين طور باقي خواهد ماند.

* وضعيت آتي وزارت كشور را چگونه مي‌بينيد؟

وزارت كشور نقطه تلاقي دولت و رئيس دولت با بدنه اجرايي كشور است؛ يعني مديران منطقه‌اي با مديران ملي از طريق وزارت كشور ارتباط دارند. شخصي كه مي‌خواهد در چنين وزارتخانه‌اي مسئوليت بگيرد بايد ظرفيت برقرار كردن چنين ارتباطي را داشته باشد. افزون بر اين، حوزه كاري وزارت كشور بسيار گسترده است. موضوع ديگري كه در نزديك‌ترين زمان براي وضعيت اكنون وزارت كشور متصور و فوق‌العاده اهميت دارد، برگزار كردن انتخابات دوره دهم رياست‌جمهوري است.

انتخابات در نظام اسلامي بستر انعكاس مطالبات مردم است. مردم ما در روزهاي خاص مثل 22 بهمن و روز قدس عواطف خود را در قبال نظام و مواضع نظام اسلامي منعكس مي‌‌كنند اما در انتخابات مطالبات خود را بروز مي‌دهند و وزارت كشور به‌عنوان مسئول برگزاري انتخابات، مسئوليت سنگين اطمينان‌بخشي به مردم را نيز بر دوش دارد. قريب يك سال ديگر كار دولت نهم به پايان مي‌رسد و كمتر از يك سال ديگر اين دولت بايد انتخابات برگزار كند.

همه مي‌دانند كه سايه جابه‌جايي‌هاي صورت گرفته در دولت بر انتخابات آينده مي‌افتد. رئيس دولت چگونه بايد عمل كند تا به مردم اطمينان بدهد كه براي دوباره انتخاب شدنش از ابزارهاي شبه قانوني در عوض كردن وزير كشور و استانداران استفاده نكرده است. كنار گذاشتن وزير كشور قبلي با روي آمدن وزير كشور بعدي بايد پيام اطمينان بخشي با خود همراه داشته باشد.

* نظر شما در ابهامي كه مطرح مي‌كنيد صرفا به جابه‌جايي در وزارت كشور مربوط مي‌شود؟

نه لزوما. جابه‌جايي‌ها ديگر هم مد نظر است. حتي مطرح كردن تحول اقتصادي را هم مي‌توان به انتخابات آينده مربوط دانست.

* خب؛ پس دولت هيچ كاري نكند تا اين ذهنيت‌ها مطرح نشود.

اشتباه نكنيد، منظور من اين نيست كه هيچ جابه‌جايي‌اي صورت نگيرد. منظورم اين است كه دولت بايد مراقب باشد در عملكردهايش همواره مراقب اطمينان مردم هم باشد و اگر ذهنيتي پيش مي‌آيد طوري عمل كند كه معلوم شود آن ذهنيت غلط است. مثلا بعضي نمايندگان مجلس گفته‌اند كه تاثير تحول اقتصادي روي زندگي مردم از اسفند تا خرداد است. اين تاثير روي حادثه‌اي كه در خرداد رخ خواهد داد است، يعني انتخابات. يا جابه‌جايي‌ها اعم از وزير كشور يا استانداران چنان ذهنيت‌هايي را پيش مي‌آورد، در حالي كه بايد طوري عمل شود كه معلوم باشد اين جابه‌جايي‌ها براي اطمينان بخشي بيشتر در قبال سلامت انتخابات صورت مي‌پذيرد. دولت بايد اكنون وزير كشوري را معرفي كند كه خود حضور آن وزير كشور اطمينان بخشي با خود همراه داشته باشد.

* خوب است همچنان مصاحبه را با موضوع انتخابات پي بگيريم؛ به هرحال ما الان روبه‌روي وزير كشور آقاي خاتمي و در عين حال همكار نزديك ايشان در مجمع روحانيت مبارز نشسته‌ايم. اين مناسبت خوبي براي عوض كردن فضاي اين گفت‌وگو است. حتي خوب است سؤال معمول روز را هم جور ديگري به بحث بگذاريم. فرض كنيم آقاي خاتمي به ميدان آمد و انتخاب شد. ايشان برنامه دارند؟ آيا وضعيت سنوات قبل پيش خواهد آمد؟

همان‌طور كه اشاره كرديد الان بحث حضور يا عدم‌حضور آقاي خاتمي در اين مصاحبه مطرح نيست. اما آقاي خاتمي به‌عنوان يكي از چهره‌هاي مطرح جمهوري اسلامي تاثير‌گذار در آينده كشور هستند. چه ايشان خود وارد ميدان شوند، چه تاثير‌گذار بر انتخابات رياست‌جمهوري باشند. معتقدم جريان اصلاح طلبي اگر بخواهد در امر انتخابات به نقطه مطلوبي برسد حتما بايد محوري‌ترين عنصر آن آقاي خاتمي باشند. آقاي خاتمي يا خودش كانديدا بشود يا ديگري كانديدا بشود در انتخابات تاثير دارد. به هرحال كسي كه تاثير دارد، تصويري از امروز و ديروزش دارد. من سؤال را اين جوري مطرح مي‌كنم؛ آقاي خاتمي حتي اگر نخواهد بيايد، آيا نبايد برنامه‌اي توسط خودش و دوستاني كه با آقاي خاتمي هستند وجود داشته باشد؟

* اين سؤال بايد در نيمه دوم سال 75 كه آقاي خاتمي به ميدان آمد هم مطرح مي‌شد؟

البته من در اين بخش با شما اختلاف دارم. ببينيد از زماني كه جبهه خط امام تصميم گرفت وارد ميدان رياست‌جمهوري شود تا سوم خرداد 76 لحظه به لحظه حضور داشتم. طرح موضوع با آقاي مهندس موسوي را خود من انجام دادم و در باقي قضايايي كه پيش آمد بنده شاهد و ناظر تحولات بودم. تا شبي كه آقاي مهندس موسوي بدون اطلاع مجمع روحانيون انصراف خودشان را از كانديداتوري به روزنامه‌ها داده بود. حالا بد نيست در اين مصاحبه گوشه‌اي از اتفاقات آن شب را هم بگويم.

آن شب وقتي وارد جلسه مجمع روحانيون شدم ديدم كه جلسه حال و هواي ديگري دارد. اكثر اعضا هم حضور داشتند، آقاي كروبي، آقاي موسوي خوئيني‌ها، آقاي توسلي، آقاي خاتمي و آقاي امامي جماراني. من نشستم كنار آقاي سيد محمد هاشمي از مسئولان دفتر امام و از اساتيد حوزه علميه. از ايشان پرسيدم داستان چيست؟ گفت كجا بودي، گفتم از روزنامه(سلام) مي‌آيم. گفت پس چطور خبر نداري و نامه آقاي مهندس موسوي را نشانم داد.

آقاي هاشمي گفت خب حالا داستان تمام شده است. افراد ديگري هم هستند مثلا همين آقاي خاتمي؛ آقاي خاتمي كمي آن‌طرف‌تر دم در نشسته بود. اين اولين تلنگر حضور آقاي خاتمي بود؛ آقاي كروبي هم يكهو خطاب به ما در آمد كه شما دو نفر آنجا نشسته‌ايد و چه مي‌گوييد؟ گفتم آقاي هاشمي دارد يك پيشنهاد مي‌دهد. آقاي هاشمي گفت كه اين پيشنهاد مشترك ماست و بعد ايشان آقاي خاتمي را مطرح كرد، درباره ويژگي‌هاي ايشان هم صحبت كرد.

آقاي كروبي گفت درست مي‌گوييد و جريان همين جوري شروع شد. آقاي خاتمي خيلي عصباني شد چون آمادگي چنين پيشنهادي را نداشت و بحث ادامه پيدا كرد، كه ديگر وارد جزئيات نمي‌شوم. خلاصه ستاد تشكيل شد. اينجا من با شما اختلاف دارم. آن وقت من اولين بار موضوع را با آقاي مهندس موسوي مطرح كردم، ايشان گفت وقتي مي‌گوييم ما بايد بدانيم منظور از ما چيست؟ آقاي خاتمي هم در يكي از جلسات ستاد همين موضوع را مطرح كرد كه حالا فرض كنيم ما راي آورديم. مي‌دانيد كه فضاي غالب آن زمان اين بود كه كس ديگري راي مي‌آورد.

* بله به‌خصوص بعد از آنكه آقاي مهندس موسوي كنار رفت.

خلاصه آقاي خاتمي در يكي از جلسات ستاد مطرح كرد كه حالا فرض كنيم ما راي آورديم. برنامه ما چيست؟ از همان زمان يك تيم، كار تنظيم برنامه را شروع كرد.

* اما مي‌توانم حدس بزنم كه از آن روز تا دوم خرداد حد اكثر 4 ماه تيم شما وقت داشت.

بله اما به هرحال اين مجموعه با حضور متناوب و البته نه مستمر آقاي خاتمي برنامه‌اي در 14 بند تهيه كرد. كه اين برنامه از طرف خاتمي ارائه و عنوان ميثاق با مردم به‌خود گرفت و آقاي خاتمي خود را موظف به پيگيري آن برنامه و حركت در آن چارچوب مي‌دانست. اين براي اولين بار بود كه رئيس دولتي بعد از انتخاب شدنش با مردم بر مبناي همان برنامه‌اي كه قبل از انتخابات تدوين شده بود، صحبت مي‌كرد.

به علاوه آقاي خاتمي با چهره‌اي فرهنگي و پيشينه‌اي فرهنگي، وزارت ارشادي، كتابخانه ملي با اين برنامه وارد دولت شد و بر خلاف انتظار به مسائل امنيتي و اقتصادي در حوزه مديريت كشور توجه جدي كرد. حالا امروز اگر ايشان بخواهد بيايد يا كسي كه آقاي خاتمي به او نگاه مثبت دارد، تجربه 8 سال مديريت اجرايي كشور را هم با خود همراه دارد و سه سال بعد از آن هم با رعايت همه ضوابط اخلاقي وضعيت كشور را هم رصد كرده است. اين مي‌شود 10 سال تجربه مداوم كشور داري. بنابراين، اين آقاي خاتمي خيلي متفاوت‌تر از آقاي خاتمي سال 76 است. يعني او كه سال 76 با برنامه‌اي 14 ماده‌اي آمد، قطعا با اين تجربه و اندوخته‌ها با توان بيشتري حضور خواهد يافت.

* البته هدف سؤالي كه مطرح شد وجه ديگري داشت. مجبورم آن را باز كنم. آقاي خاتمي در آن هشت سال با نيروهايي كار كرد كه آنها گاه مثل رقيب و بلكه سرسختانه‌تر از رقبا مقابل ايشان ايستادند. سؤال امروز اين است كه در شرايط كنوني آقاي خاتمي پيش از ورود به ميدان انتخابات، تكليفش را با آن نيروها روشن كرده است؟

من مطلب شما را به شكل ديگري باز مي‌كنم. هر كسي كه مسئوليتي بر عهده مي‌گيرد چه در سطح رئيس‌جمهور، چه در مسئوليت‌هاي ديگر، كساني كه با او ارتباط برقرار مي‌كنند، انگيزه‌هاي مختلف دارند. بعضي از آنها ارتباطشان براي اين است كه در انجام وظيفه كمك كنند. بعضي هم مي‌خواهند از طريق اين فرد ايده‌ها و نظرات خودشان را كه فكر مي‌كنند به نفع كشور است دنبال كنند. مهم آن است كه آن فرد از خود مايه‌اي دارد كه تحت‌تأثير اين و آن قرار نگيرد. من بيش از 25 سال است كه با آقاي خاتمي ارتباط مستمر دارم. از مجلس اول كه با هم بوديم. در وزارت ارشاد هم به ايشان ملحق شدم و در كتابخانه ملي هم با هم بوديم تا در دولت. قضاوتي از ايشان دارم كه شايد افراد محدودي قادرند چنين قضاوتي داشته باشند. آقاي خاتمي براي خود چارچوب‌هايي دارد كه همه افراد پيرامون خودش را براساس آن چارچوب محك مي‌زند.

* سؤال اين است كه آيا باز هم از اين اتفاقات خواهد افتاد؟ براي ورود دوباره ايشان اين مسئله ديده شده است؟

قطعا اگر همين فردا آقاي خاتمي اعلام كند كه مي‌آيد، گروه‌ها و افراد مختلف با خواست‌هاي مختلف پشت سر ايشان راه خواهند افتاد.

* خب؛ اين مربوط به دوره انتخابات است. بعد از انتخابات چه خواهد شد؟

من فكر مي‌كنم آقاي خاتمي تجربه شكل دادن دولت را اين بار دارد. خاتمي مي‌فهمد كه دولت بايد چه‌جوري شكل بگيرد كه دو نفر با دو ديدگاه متفاوت در عين حال با هم انسجام و چسبندگي هم داشته باشند كه نهايتا برآيند كار اين مجموعه به نفع كشور باشد. البته اين كار سختي است.

* آخرين سؤال. مي‌توان با توضيحاتي در برابر سؤال قبلي داديد، اين تيتر را براي اين مصاحبه انتخاب كرد كه: خاتمي مي‌آيد؟

قطعا به شما مي‌گويم كه آقاي خاتمي به‌عنوان يك عنصر فعال در عرصه اجتماعي در برابر انتخابات آينده بي‌تفاوت نخواهد بود. ايشان در انتخابات آينده حضور فعال خواهد داشت و به‌عنوان محور جريان اصلاح طلبي، خودشان مي‌آيند يا از فردي كه تشخيص مي‌دهد كشور را از وضع موجود برهاند حمايت خواهد كرد.

تاريخ درج: 2 مرداد 1387 ساعت 13:53 تاريخ تاييد: 2 مرداد 1387 ساعت 14:44 تاريخ به روز رساني: 2 مرداد 1387 ساعت 14:44
چهارشنبه 2 مرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: همشهری]

[مشاهده در: www.hamshahrionline.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 155]