به بهانه اكران ديوار/توجه طالبي به مسائل كودك و نوجوان از زاويه خاص

واضح آرشیو وب فارسی:مهر: به بهانه اكران "ديوار"/توجه طالبي به مسائل كودك و نوجوان از زاويه خاص
مولفه مشترك كارنامه محمدعلي طالبي كه فيلم سينمايي "ديوار" را بر اكران سينماها دارد، توجه خاص به مسائل كودكان و نوجوانان از زاويه‌اي خاص است كه كمتر دغدغه گيشه و فروش دارد.

به گزارش خبرنگار مهر، طالبي فارغ‌التحصيل رشته سينما از دانشكده هنرهاي دراماتيك دانشگاه تهران است و فعاليت هنري خود را از سال 1365 به عنوان دستيار كارگردان در توليدات تلويزيون و كارگردان فيلم‌هاي مستند آغاز كرد.

او علاوه بر نگارش فيلمنامه آثار خودش به طور مستقل يا همكاري مشترك، فيلمنامه‌هايي براي ديگر فيلمسازان هم نوشته كه از آن جمله مي‌توان به فيلم "نشاني" فريدون حسن‌پور اشاره كرد. مولفه مشترك در كارنامه 10 فيلمي محمدعلي طالبي علاقه خاص او به موضوعات كودكان و نوجوانان است كه البته از زاويه نگاهي خاص كه كمتر دغدغه گيشه و فروش دارد.

پشت صحنه فيلم "ديوار"

به همين دليل است كه برخي از آثار او يا به گونه‌اي مهجور اكران شده و يا اصلاً به نمايش درنيامده‌اند. هر چند او در فيلم آخر خود به گونه‌اي اين رويكرد را شكسته و با زاويه نگاهي كه براي نزديك شدن به موضوع جذاب محوري انتخاب كرده و همچنين حضور بازيگران حرفه‌اي، گيشه و مخاطب را مورد توجه خاص قرار داده است.

"شهر موش‌ها" در سال 1364 اولين فيلم او با كارگرداني مشترك مرضيه برومند است. فيلمي بر مبناي فيلمنامه احمد بهبهاني كه تحت تأثير موفقيت مجموعه كودكانه "مدرسه موش‌ها" شكل گرفت و به نوعي استقبال از آن قابل انتظار بود. البته اين وجه نمي‌تواند ارزش كارگرداني سينمايي اين فيلم را كمرنگ كند كه توانست حضور اين شخصيت‌هاي عروسكي آشنا را بر پرده عريض سينما باورپذير و جذاب كند.

در اين فيلم كاراكترهايي كه به واسطه تلويزيون براي مخاطبان آشنا بودند در موقعيتي ويژه و متناسب با يك اثر سينمايي قرار گرفتند. هر چند تعاريف شخصيت‌ها و رفتارهاي آنها قابل پيش‌بيني بود ولي اين قصه مستقل با تكيه بر مفاهيم اخلاقي و ... كه بايد يك اثر كودك داشته باشد توانست همچنان مخاطب را به سالن سينماها بكشاند. مخاطباني كه فقط كودكان نبودند و بسياري از بزرگسالان نيز مشتاق ديدن ماجراي تازه‌اي از اين اجتماع موش‌ها بودند.

اين بار داستان محوري مهاجرت موش‌ها به شهر بزرگ بود آن هم به دليل حضور يك گربه‌. به اين ترتيب موضوع مهاجرت كه در دهه شصت در كشورمان بسيار مطرح بود، در تعامل با اجتماع موش‌ها از شعار و پيام مستقيم فاصله گرفت. بعلاوه مفاهيمي چون دفاع، همكاري و همياري براي بيرون راندن دشمن و در نهايت غلبه بر گربه حتي بدون در نظر گرفتن تعابير فرامتني توانستند مخاطبان بسياري را به سينماها بكشانند. فيلمي كه هنوز هم در خاطره جمعي كودكان ديروز و امروز كه بواسطه تكنولوژي جديد آن را مي‌بينند نقش بسته است.

"خط پايان" در سال 1364 با فيلمنامه‌اي مشترك از طالبي و سيدغلام موسوي ساخته شد و از معدود فيلم‌هاي ورزشي سينماي ايران است كه به ورزش دوچرخه سواري مي‌پردازد و بر محور الگوي آشنا اين گونه آثار شكل گرفته است. فيلم با نگاهي انتقادي به شرايط دوران قبل از انقلاب اين بار از منظر رقابت‌هاي ورزشي به آن مي‌پردازد.

حضور زوج ايرج طهماسب و حميد جبلي و بازيگراني چون پرويز پورحسيني از نگاه حرفه‌اي طالبي به بازيگري در سينما مي‌آيد كه در آثار بعد خود كمتر مورد توجه قرار داد. طالبي در اين فيلم جذابيت‌هاي بالقوه يك فيلم ورزشي را مد نظر قرار داد و توانست فيلمي متعارف بسازد كه به دليل بي‌مهري سينماي ايران به آثار ورزشي هنوز هم قابل ارجاع است.

"برهوت" در سال 1367 با فيلمنامه‌اي مشترك از طالبي و علي صميمي‌زاد ساخته شد. فيلمي كه سرآغاز فيلم‌هاي به نوعي مهجور اين فيلمساز بود. داستان آموزگاري شمالي كه به كوير مي‌رود و تصميم مي‌گيرد به كمك شاگردانش روستا را با كاشتن گياه و سبزه از توفان شن نجات دهد تا شبيه زادگاهش شود. حسين محجوب، فاطمه معتمدآريا و مرحوم عطاالله زاهد از بازيگران اين فيلم بودند كه در آن سال‌ها هنوز وجهه كنوني بازيگري را نداشتند.

"چكمه" در سال 1371 با فيلمنامه‌اي از خودش ساخته شد. فيلمي با تعلق به گروه فيلم درباره كودك كه توانست موفقيت‌هاي جهاني براي طالبي به همراه داشته باشد. موضوع ساده و انساني فيلم كه با محوريت يك قهرمان كودك پيش مي‌رود به نوعي همراهي مخاطب را با فضاهاي رئال و بازي‌هاي واقعي مي‌طلبد.

تشخيص درست طالبي از قصه و حضور نابازيگران كمك كرده فيلم با فاصله گرفتن از وجه اغراق شده نمايشي به گونه‌اي خاص از سينما نزديك شود و مسئله كودك قهرمان را هر چند در حد پيدا كردن يك لنگه چكمه، بدل به مسئله محوري مخاطب كند كه تعريف درست آن همان مخاطب بزرگسال است. هر چند در اين ميان مفاهيم انساني نيز مد نظر قرار گرفتند تا مخاطب كودك هم با آن ارتباط برقرار كند.

نشست جشنواره‌اي فيلم "ديوار"

"چكمه" پروانه زرين بهترين فيلم، پروانه زرين و ديپلم افتخار بهترين بازيگران نوجوان را از هشتمين جشنواره فيلم كودك و نوجوان، فيل نقره‌اي بهترين كارگرداني از جشنواره بين‌المللي فيلم كودكان هند، جايزه فيلم منتخب تماشاگران از جشنواره بين‌المللي فيلم كودكان وين، جايزه بهترين فيلم جشنواره بين‌المللي فيلم سانفرانسيسكو و ... را از آن خود كرد.

"تيك تاك" در سال 1371 با فيلمنامه‌اي مشترك از طالبي و هوشنگ مرادي كرماني ساخته شد. فيلمي با قهرماني يك كودك كه بيشتر براي مخاطب بزرگسال مناسب است و در گروه آثار درباره كودك جاي مي‌گيرد. در اين فيلم جابجا شدن يك ساعت ماجراهايي را رقم مي‌زند كه در نهايت باعث نزديكتر شدن دو همكلاس بر بستري دراماتيك مي‌شود.

طالبي در اين فيلم هم از حضور بازيگران حرفه‌اي صرفنظر كرد و به نابازيگران اكتفا كرده كه باز هم تشخيصي متناسب با نياز قصه و جنس خاص فيلم است. "تيك تاك" توانست سيمرغ بلورين بهترين فيلمنامه و جايزه ويژه هيئت داوران از دوازدهمين جشنواره فجر، جايزه بهترين فيلم از جشنواره فيلم رشد و ... را به خود اختصاص دهد.

"كيسه برنج" در سال 1375 با فيلمنامه‌اي مشترك از طالبي و هوشنگ مرادي كرماني ساخته شد. فيلم داستان همراهي يك پيرزن و كودك پنج ساله براي رسيدن به خواسته‌هايشان است. همراهي كه منجر به گم شدن آنها در معابر شلوغ شهر مي‌شود و مردم در صدد كمك برمي‌آيند.

اين فيلم هم در راستاي چند فيلم اخير طالبي داستاني ساده با گرهي به نظر كوچك دارد كه به گونه‌اي منطقي و كمرنگ دراماتيك شده است. "كيسه برنج" جايزه ويژه هيئت داوران براي بهترين كارگرداني و پروانه زرين بهترين فيلم جشنواره فيلم‌هاي كودكان و نوجوانان، جايزه نقدي جشنواره بين‌المللي فيلم رن، ديپلم افتخار بهترين فيلم جشنواره رشد و ... را از آن خود كرد.

"بيد و باد" در سال 1377 با فيلمنامه‌اي از عباس كيارستمي ساخته شد. فيلم كه به پيروي از نام نويسنده‌اش فضايي مشابه آثار كيارستمي دارد. داستان فيلم درباره پسربچه‌اي است كه براي شكستن شيشه كلاس تنبيه مي‌شود تا شيشه را نينداخته سر كلاس نيايد. مشكل هم از جايي به وجود مي‌آيد كه در اين روستا شيشه‌بري وجود ندارد و او بايد راهي طولاني را براي اين منظور طي كند.

"تو آزادي" در سال 1379 با فيلمنامه‌اي از خودش ساخته شد. فيلمي كه به مسائل خاص نوجوانان در كانون اصلاح و تربيت مي‌پردازد و از حضور بازيگران حرفه‌اي چون عبدالرضا اكبري و پريوش نظريه بهره برده است. فيلم به زندگي دو نوجوان مي‌پردازد كه در آستانه آزادي هيچكس به استقبالشان نيامده و همراهي مدير كانون براي سر و سامان دادن به وضعيت آنها بهانه‌اي مي‌شود براي نقب زدن به زندگي و سرنوشت تلخ آنها. فيلمي كه در انتها آنها را به فضايي مستعد بازگشت به همان كانون رها مي‌كند.

"سرخي سيب كال" در سال 1384 با فيلمنامه‌اي مشترك از طالبي و محمدرضا كاتب ساخته شد. فيلم درباره نوجواني است كه زندگي آرام در كنار مادر و برادرش دارد و وقتي مادرش در موقعيت ازدواج مجدد قرار مي‌گيرد اين آرامش از بين مي‌رود. او در اين تجربه به دركي عميق‌تر از زندگي مي‌رسد. شيرين بينا از بازيگران حرفه‌اي حاضر در اين فيلم است كه در بيستمين جشنواره كودك و نوجوان به نمايش درآمد.

"ماه شب چهارده" در سال 1384 با فيلمنامه‌اي مشترك از طالبي و محمدرضا كاتب ساخته شد. اين فيلم ابتدا در قالب يك مجموعه تلويزيوني 13 قسمتي بر اساس كتابي از هوشنگ مرادي كرماني ساخته شد و يك نسخه سينمايي هم از آن تهيه شد. داود رشيدي و شيرين بينا از بازيگران آن هستند.

ديوار

"ديوار" داستان تلاش دختري به نام ستاره است كه مي‌خواهد حرفه پدرش را كه در ديوار مرگ يك شهربازي موتورسواري مي‌كرده، پس از مرگ او ادامه دهد. گلشيفته فراهاني، مهرداد صديقيان، آزيتا حاجيان، محمد كاسبي، معصومه ميرحسيني و منوچهر آذري بازيگران فيلم هستند.

طالبي و شيرين بينا فيلمنامه‌نويسان،‌ حسين جعفريان مدير فيلمبرداري، بهمن اردلان صدابردار، عبدالله اسكندري طراح چهره پردازي، محسن آهنگري طراح صحنه و لباس، محمد علينقي كني مدير توليد، ميترا محاسني عكاس و هارون يشايايي تهيه‌كننده "ديوار" هستند.

"ديوار" در بخش مسابقه بيست و ششمين جشنواره فيلم فجر به نمايش درآمد و از چهارشنبه دوم مردادماه در گروه سينمايي "آفريقا" جايگزين "زن‌ها فرشته‌اند" شد.
چهارشنبه 2 مرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: مهر]

[مشاهده در: www.mehrnews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 162]