واضح آرشیو وب فارسی:کيهان: راه طولاني بازگشت به خانه
مذاكرات اخير ميان اسرائيل، حماس وحزب الله براي آزادي اسيران جنگ، آخرين مرحله از چنين مبادله هايي است كه از سال 1948 وجود داشته است.
اسرائيل از ابتداي درگيري با مصر، اردن، سوريه، لبنان، سودان، يمن و عربستان سعودي توافقنامه تبادل اسير امضا كرده است.
«لاميس آندوني» تحليلگر سياسي الجزيره مي گويد:«طرف هاي درگير با اسرائيل نسبت به آنهايي كه توافقنامه صلح با تل آويو امضا كرده اند، هميشه شانس بيشتري براي تبادل اسيران داشته اند. اردن در سال 1994 با اسرائيل قرارداد صلح امضا كرد اما تاكنون نتوانسته است اسيران خود را آزاد كند.»
در سال 1956 اسرائيل 5500 زنداني مصري را در برابر چهار اسير جنگي خود آزاد كرد. به فاصله اندكي پس از پايان جنگ شش روزه در سال 1967، در برابر 15 سربازاسرائيل 400 سرباز عرب آزاد شدند.
مذاكرات تل آويو و دمشق نيز به آزادي 527 زنداني سوري در برابر يك خلبان اسرائيلي منجر شد. بي تناسبي تعداد زندانيان آزاد شده در مبادله ها به نظر مي رسد به يك دستور كاري در معامله ميان اسرائيل و دشمنان خود طي سال هاي جنگ تبديل شده است.
در ماه مه 1985 اسرائيل 1500 مبارز فلسطيني عضو سازمان آزاديبخش فلسطين را در برابر آزادي سه سرباز خود رها كرد. اين سه سرباز در لبنان توسط «احمد جبريل» فرمانده «جبهه مردمي آزاديبخش فلسطين» دستگير شده بودند.
مبادله مذكور جنجال برانگيز بود چرا كه برخي از اسيران آزاد شده بعدها رهبري انتفاضه اول و دوم را به دست گرفتند، از جمله «شيخ احمد ياسين» پايه گذار و پدر معنوي حماس.
در ژوئيه 1996 حزب الله باقيمانده اجساد دو نظامي اسرائيلي- جوزف فنيك و رهاميم آلشيچ- را تحويل اسرائيل داد و در مقابل جنازه 123 نظامي لبناني را تحويل گرفت.
در همين سال حزب الله با «ارتش جنوب لبنان» - يك گروه شبه نظامي وابسته به اسرائيل- مذاكره كرد و بر اثر آن 25 عضو از هر دو طرف آزاد شدند.
در ژوئن 1998 حزب باقيمانده جنازه يك نظامي اسرائيل را با جنازه 40 رزمنده خود مبادله كرد. در ميان اين اجساد، پيكر پسر سيد حسن نصرالله- رهبر حزب الله- بود كه در سال 1997 شهيد شده بود.
در ژانويه 2004 بزرگ ترين مبادله اسيران اتفاق افتاد. در اين سال اسرائيل 436 اسير شامل 400 فلسطيني، 23 لبناني، سه مراكشي، دو سوري، سه سوداني، يك ليبيايي و يك مسلمان آلماني را آزاد كرد و جنازه 59 نظامي لبنان را نيز تحويل داد.
حزب الله هم در مقابل، باقيمانده جنازه سه سرباز اسرائيلي را تحويل داده و يك جاسوس اسرائيلي به نام «الهنان تننباوم» را آزاد كرد.
«شيخ عبدالكريم عبيد» كه در سال 1989 در لبنان ربوده شده بود و « شيخ مصطفي ديراني» كه در سال 1994 دستگير و زنداني شده بود در اين تبادل آزاد شدند.
در سال 2004 بار ديگر حزب الله و اسرائيل دست به تبادل زدند.
حزب الله يك تاجر اسرائيلي و جنازه سه سرباز عمليات سال 2000 را تحويل داد. اسرائيل هم 400 فلسطيني و 23 زنداني لبناني و عرب را آزاد كرد.
اين تبادل با ميانجيگري آلمان انجام شد.
قرار بود به عنوان بخشي از مبادله، اسرائيل « سمير قنطار» را آزاد كند.
قنطار در سال 1980 به اتهام كشتن دو اسرائيلي دستگير و در نهايت به 542 سال زندان محكوم شد.
اسرائيل از آزادي قنطار سرباز زد و اعلام كرد آزادي او منوط به دريافت اطلاعات در مورد «رون آراد» خلبان اسرائيلي است. آراد در سال 1986 پس از سقوط هواپيمايش در لبنان مفقود شد.
در ژوئيه 2008 حزب الله و اسرائيل با وساطت سازمان ملل براي آزادي دو نظامي اسرائيلي توافق كردند.
«الداد رگيو» و «ايهود گلدواسر» در مرز لبنان اسير شدند و همين مسئله باعث آغاز جنگ سال 2006 ميان اسرائيل و حزب الله شد.
همچنين قرار شد حزب الله باقيمانده اجساد نظاميان اسرائيلي كه در جنوب لبنان در جنگ سال 2006 كشته شدند را تحويل دهد. اسرائيل هم تعهد داد پنج اسير لبناني را آزاد كند و جنازه 200 لبناني و فلسطيني را پس دهد.
در ژوئن 2006 نيروهاي حماس سرباز اسرائيلي «گيلعاد شاليط» را به اسارت گرفتند و اعلام كردند آزادي او منوط به آزادي تمام اسيران زن و كودك فلسطيني از سوي اسرائيل است.
اسارت شاليط يكي از موانع احياي دوباره مذاكرات صلح ميان اسرائيل و فلسطين بود. اين موضوع باعث حمله انتقام جويانه اسرائيل به غزه نيز شد. ارتش اسرائيل در حمله اي تمام عيار موسوم به «باران تابستاني» در تابستان 2006 به غزه حمله كرد و حداقل 80 فلسطيني را به شهادت رساند.
اسرائيل اعلام كرد در برابر آزادي شاليط از غزه عقب نشيني كرده و عمليات نظامي را متوقف خواهد كرد، حماس هم اعلام كرد براي آزادي شاليط، اسرائيل بايد 1000 فلسطيني از جمله 450 نفر كه به كشتن اسرائيلي ها متهم هستند را آزاد كند.
مذاكرات براي آزادي شاليط طولاني و پيچيده شد. «محمود الزهار» از بنيانگذاران حماس در مصاحبه اي با الجزيره در ماه مه 2008 گفت: «اسرائيل قول داده 1000 فلسطيني را آزاد كند. آنها اول بايد 450 نفر را آزاد كنند تا ما شاليط را آزاد كنيم اما در نهايت ما مي دانيم كه اسرائيل فقط در حال اتلاف وقت است.»
الزهار به الجزيره گفت اگر اسرائيل از محاصره و تحريم غزه دست برندارد، نه شاليط آزاد مي شود و نه جنگ در غزه تمام خواهد شد.
آخرين تلاش ها براي وساطت ميان دو طرف از سوي «جيمي كارتر» - رئيس جمهور اسبق آمريكا- انجام شد. كارتر در ديدار با رهبران حماس در مورد جزئيات طرح تبادل اسيران گفت و گو و بحث كرد.
كارتر ليست جديدي از اسيراني كه در برابر شاليط بايد آزاد شوند را ارائه كرد اما در مورد تعداد اسيران توافق حاصل نشد.
در 19 ژوئن حماس و اسرائيل با ميانجيگري مصر در مورد آتش بس و بازگشايي گذرگاه هاي غزه توافق كردند. اسرائيل اجازه داد سوخت و كالاهاي اساسي وارد غزه شود.
براساس اين آتش بس شش ماهه حماس پذيرفت حمله موشكي از غزه به اسرائيل را متوقف كند. در برابر اسرائيل هم متعهد شد از محاصره غزه تا حدودي عقب نشسته و عمليات نظامي را متوقف كند.
مقامات اسرائيلي اميدوارند بازگشايي گذرگاه هاي غزه باعث تشويق حماس براي مذاكره در مورد آزادي شاليط شود.
دوشنبه 31 تير 1387
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: کيهان]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 160]