آشنايي با مسايل حقوقي (120): ربا و پاسخ به چند سووال در اين خصوص

واضح آرشیو وب فارسی:ایسکانیوز: آشنايي با مسايل حقوقي (120): ربا و پاسخ به چند سووال در اين خصوص

تهران – خبرگزاري ايسكانيوز: باشگاه خبرنگاران دانشجويي ايران " ايسكانيوز" با هدف رفاه حال مردم عزيز ايران و ايرانيان مقيم خارج از كشور در قالب طرحي نو، اقدام به انتشار و انعكاس مسايل حقوقي و قضايي كرده است .

به گزارش روز يكشنبه خبرگزاري ايسكانيوز، اين طرح خدمتي در خور براي جامعه به شمار مي رود و شهروندان مي توانند بيش از پيش با حقوق خود آشنا شوند و بنا به اظهار رييس قوه قضاييه با آشنايي مردم با قوانين موضوعه از مراجعات شهروندان به مراجع قضايي كاسته مي شود.
در اين شماره درباره ربا و مسائلي چند مطالبي را به اطلاع خوانندگان عزيز مي رسانيم.

*ربا يكي از اموري است كه در اسلام حرام شناخته شده است و برابر آيات قرآني و روايات اين عمل حرمت دارد.
برابر قانون هر نوع توافق بين دو يا چند نفر تحت هر قراردادي اعم از خريد و فروش، صلح و غيره كه جنسي را با شرط اضافه با همان جنس معامله كنند يا زايد بر مبلغ پرداختي دريافت شود ربا به حساب مي آيد.
البته بايد توجه داشت كه هر افزايش مبادله را چه در پول و چه در جنس ربا نمي گويند بلكه ربا در دو حالت متصور است:
1-ربا در معاملات: ربا در معاملات بدين صورت است كه اگر خريد و فروش به صورت جنس به جنس باشد و هر دو جنس از يك نوع باشد به نوعي كه مردم عادي آن را يك جنس تلقي كنند مثل برنج با برنج يا خرما با خرما و ... و اين دو جنس از حيث وزن يكي باشند اضافه دريافتي ربا و حرام است.
2-رباي قرضي: اگر در قرض چه پول يا جنس- به اين نحو كه پول يا جنسي را قرض كنند و قرار شود بعد از مدتي با اضافاتي آن را بپردازد اضافه پرداختي يا دريافتي را ربا گويند.

پرسش: ربا چه زماني محقق مي شود؟
پاسخ: برابر فقه و قانون تا زماني كه وجه اضافي دريافت نشود ربا محقق نخواهد شد بنابراين صرف توافق به اينكه شخصي وجهي را در قبال وجه اضافي به كسي بدهد اين عمل جرم نبوده و ربا نيست ملاك اخذ وجه است.

پرسش: اگر كسي براي ربا گرفتن به رباخوار چكي بدهد چه وضعيتي پيش مي آيد؟
پاسخ: در صورتي كه ثابت شود دارنده چك آن را به عنوان ربا دريافت كرده حق مطالبه وجه آن چك را نداشته و بايد به صادر كننده مسترد كند البته بايد توجه داشت تا زماني كه وجه چك دريافت نشده است ربا محقق نمي شود.

پرسش: آيا ربا دهنده و ربا گيرنده هر دو مجرمند؟
پاسخ: چه ربا دهنده و چه گيرنده و نيز شخصي كه واسطه عمل رباست مجرم محسوب مي شوند و هر يك به شش ماه تا سه سال حبس و تا 74 ضربه شلاق و نيز جزاي نقدي معادل مال مورد ربا محكوم مي شوند و همچنين ربا گيرنده بايد مبلغ اضافه را به ربا دهنده بازگرداند.
البته هر گاه ثابت شود كه ربا دهنده در حالت اضطرار در مقام پرداخت وجه اضافي بر آمده است مجازات نخواهد شد.

پرسش: آيا در هر حالتي ربا دادن جرم است؟
پاسخ: همان طور كه در بند بالا اشاره كرديم اگر دادن ربا در حال اضطرار باشد اين عمل براي ربا دهنده جرم نيست و همچنين اگر ربا بين پدر و فرزند و زن و شوهر باشد يا مسلمان از كافر ربا دريافت كند عمل آن ها از حيث قوانين كيفري جرم به حساب نمي آيد.

پرسش: اگر در قرارداد اجاره بين موجر و مستاجر توافق شود كه در صورت تاخير در پرداخت اجاره بها مستاجر بايد مبلغي به عنوان خسارت بپردازد اين عمل ازمصاديق ربا به حساب مي آيد؟
پاسخ: خير اين عمل ربا نيست به ويژه آنكه اين خسارت بر طبق شاخص بانك مركزي باشد.

پرسش: در مورد جرم ربا آيا نياز به شاكي خصوصي است و اصولا براي طرح دعوا به كدام مرجع قضايي بايد رجوع كرد؟
پاسخ: جرم ربا از جمله جرايم غير قابل گذشت است بنابراين جنبه عمومي آن برتر از جنبه خصوصي آن است و مقامات قضايي حتي بدون شكايت شاكي خصوصي مكلف به تعقيب و رسيدگي هستند و اصولا براي رسيدگي به اين جرم در بادي امر دادسراي عمومي و انقلاب محل دريافت ربا صلاحيت رسيدگي دارد.

پرسش: اگر ثابت شود ربا دهنده در حالت اضطرار مرتكب جرم ربا شده براي مطالبه ضرر و زيان ناشي از جرم بايد دادخواست بدهد؟
پاسخ: به نظر مي رسد كه براي رد اضافه دريافتي به صاحب مال نياز به تقديم دادخواست نباشد و دادگاه حكم به رد وجه و مال اضافي به صاحب آن صادر خواهد كرد اما براي مطالبه ساير ضرر و زيان هاي ناشي از جرم مطابق اصول بايد دادخواست حقوقي تنظيم كرد./06/110
يکشنبه 30 تير 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ایسکانیوز]

[مشاهده در: www.iscanews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 368]