طرح صيانت از جنگل هاي شمال صيانت از بهره برداران چوب و كاغذ است

واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین: طرح صيانت از جنگل هاي شمال صيانت از بهره برداران چوب و كاغذ است
ديده بانان زمين همزمان با طرح موضوع صيانت از جنگل ها، بر آن شدند كه نتايج تحقيقات و ديدگاه هاي خود را در خصوص جنگل هاي شمال در سه محور بوم شناسي، تخريب و حفاظت در قالب كتابي تحت عنوان « جنگل هاي باستاني شمال در آستانه وداع» تدوين كنند تا به سهم خود در حفظ اين آخرين باقيمانده هاي جنگل هاي طبيعي شمال تلاشي درخور كرده باشند. متاسفانه به علت كوتاهي چاپخانه در ارائه به موقع آن، انتشار كتاب بسيار به تاخير افتاده بنابراين با توجه به گذشت يك سال از تصويب طرح صيانت از جنگل ها و با عنايت به ادامه بهره برداري هاي سنگين و واگذاري هاي گسترده براي تغيير كاربري، ديده بانان زمين تصميم گرفتند تا نظرات خود را درخصوص اين طرح منعكس كنند، باشد كه با تحقيق و تفحص آن سازمان محترم واقعيت هاي ناديده گرفته شده در طرح آشكار شود. شايد در اندك فرصت باقيمانده و تا زماني كه آخرين درختان كهنسال راهي سلاخ خانه هاي چوب و كاغذ نشده اند، بتوان چاره اي در جهت صيانت واقعي از اين باقي مانده گنجينه الهي يافت. در زير چند نمونه از ويژگي هاي جنگل هاي يگانه شمال آورده مي شود تا معلوم شود در آستانه از دست دادن گنجينه اي قرار داريم كه ديگر جايگزيني نخواهد داشت:

- تنها اكوسيستم هاي بازمانده از دوران سوم زمين شناسي و از نادر ترين آثار تاريخ طبيعي ايران و گنجينه علمي جهان. توضيح آنكه اگركسي قصد داشته باشد قديمي ترين اكوسيستم جنگل هاي پهن برگ باقيمانده از دوران سوم زمين شناسي را مشاهده كند بايد به ايران سفركند و اين ارزشي نيست كه به راحتي اجازه داده شود عده اي خودسرانه و بي مهابا زير پوشش توسعه صنعت و معدن، توسعه توريسم، توسعه كشاورزي، اشتغال زايي و... تمامي برنامه هاي توسعه را در همين يك درصد جنگل هاي مرطوب كشور پياده كنند و به عبارتي اين جنگل ها را تغيير كاربري داده يا به چوب و كاغذ تبديل كنند. - يگانه جنگل هاي مرطوب هيركاني در كشور آن هم در كشوري كه در كمربند بياباني قرارگرفته و تنها كمتر از يك درصد آن را چنين جنگل هايي مي پوشاند. برخورد تخريبي با اين جنگل ها مثل آن است كه تنها يك پارچ آب داشته باشيم و از آن براي آب پاشي استفاده كنيم، - بانك ژن تاكنون بيش از 130 گونه درختي و درختچه اي در جنگل هاي شمال شناسايي شده است. شايان ذكر است كه تنوع ژنتيك از اركان اصلي پايداري اكوسيستم در برابر تنش هاي مختلف محيطي از جمله آفات به شمار مي رود. تك گونه اي كردن و ساده كردن اكوسيستم جنگل هاي طبيعي تاكنون ضربات بزرگي به اين جنگل ها وارد كرده. - بزرگ ترين آبخوان شمال كشور. طبق محاسبات انجام شده حجم آبي كه توسط جنگل هاي شمال ذخيره مي شود معادل 15 برابر ظرفيت سد كرج و 32 برابر ظرفيت سد لتيان است. - زيستگاه جوامع گياهي بومي، اندميك و نيمه اندميك. - حافظ آب و خاك شمال در مقابل تهديد هاي طبيعي نظير سيل و رانش. - كمربند حفاظتي بيش از 100 شهر و نزديك به 7000 آبادي. در بند هاي 45 و 50 قانون اساسي بر صيانت از منابع طبيعي براي نسل حاضر و نسل هاي آينده تصريح شده است ولي متاسفانه به لحاظ سياست هاي بخشي نگر و عدم وجود برنامه آمايش سرزمين و وجود سودورزان و دلال هايي كه جز به حداكثر سود در كوتاه ترين زمان به چيز ديگري نمي انديشند، اين قانون بسيار مهم و حياتي زيرپا گذاشته شده است و امروز كه تنها اندكي از اين گنجينه باقي مانده است دست هايي آشكار و پنهان، دانسته يا نادانسته تلاش مي كنند تا اين آخرين باقيمانده ها را نيز به سرعت دروكرده و مزارع چوب را با مشتي گونه هاي سريع الرشد و پست مانند صنوبر، اكاليپتوس و كاج در قالب «احيا و توسعه جنگل» به اين نسل و نسل هاي آينده قالب كنند. طي دو دهه گذشته جنگل هاي شمال با بهره برداري هاي بسيارسنگين در قالب طرح هاي جنگل داري كه به زعم ما طرح هاي جنگل نداري بوده است و نيز از طريق واگذاري به بخش هاي مختلف از جمله بخش راه و به ويژه آزاد راه تهران- شمال، صنعت، معدن و همچنين به عنوان شهرك سازي، ويلاسازي، توريسم و... دستخوش تخريبي هول انگيز شد. وقوع سيل هاي متعدد و خانمان برانداز حداقل در دهه گذشته پرده از ا ين بهره برداري هاي سنگين برداشت و اعتراض همگان را بر انگيخت. انعكاس اين فاجعه توسط تشكل هاي غيردولتي زيست محيطي و رسانه ها موجب شد كه سرانجام تدوين طرح صيانت از جنگل ها در دستور كار دولت قرار گيرد و بارقه اي از اميد در دل هاي سوخته از بيداد غارتگران منابع طبيعي بيفروزد، اين طرح سرانجام پس از دو سال چانه زني هاي بسيار و عبور از كانال هاي بوركراسي سازمان هاي دولتي در شهريور ماه 1382 به تصويب نهايي رسيد و سرانجام پس از 40 سال نگرش غلط به جنگل هاي باستاني شمال واژه « صيانت» به جاي واژه « بهره برداري» وارد ادبيات مسوولان كشور ما شد اما متاسفانه با آشكار شدن ابعاد طرح، اميدها به يأس بدل شد چرا كه طرح بدون در نظر گرفتن شرايط كنوني جنگل هاي شمال علناً با صحه گذاشتن بر ادامه بهره برداري، خط بطلاني بر صيانت كشيد. برخي ديدگاه هاي بيان شده در طرح و نيز كارنامه يكساله صيانت از جنگل ها گواه اين مدعي است: - اعلام بهره برداري يك ميليون مترمكعب در سال،خود برجسته ترين شاخص تضاد طرح با صيانت واقعي است. - زمانبندي هاي كشدار جهت مشخص كردن مالكيت ها كه در واقع چيزي جز تجاوز بر منابع طبيعي در عرصه هاي ملي نيست و در مورد همه منابع طبيعي كشور صادق است و موجب شده كه از همان ابتدا سوالات بسياري را در مورد طرح به وجود آورد. - تبليغ وسيع در مورد نهال كاري يعني گسترش و رشد مزارع چوب به جاي عرصه هاي جنگلي طبيعي با هدف بهره برداري، بدون توجه به موقعيت جغرافيايي اين پهنه هاي جنگلي كوهستاني با ارتفاع و شيب هاي بسيار تند و بدون در نظر گرفتن شرايط اقليمي (به ويژه شدت باران هاي 24 ساعته و ماهانه) و سازند هاي زمين شناسي بسيار حساس به فرسايش، اين انديشه را قوت مي بخشد كه طرح صيانت از جنگل هاي شمال عمدتاً طرح گسترش و توسعه مزارع چوب و در نهايت طرح صيانت از بهره برداران چوب كاغذ است. - طرح بخشنامه اي خروج جنگل نشينان و دامداران يا حذف فوري يك نظام سنتي - معيشتي كه در حقيقت براي حفظ عرصه هاي نهالكاري است. - تشديد فنس كشي (ديوار هايي با سيم خاردار) گسترده به دلايل مختلف از جمله تعدد طرح هاي به اصطلاح جنگلداري كه نتيجه اي جز برهم زدن اكوسيستم جنگل (جانوري و گياهي) ندارد. - ادامه بهره برداري در قالب طرح هاي به اصطلاح جنگلداري توسط شركت هاي بزرگ و كوچك چوب و كاغذ. - فعال بودن قاچاقچيان چوب به عنوان اهرم هاي تامين وتكميل كننده (غيرمجاز) مواد اوليه صنايعي چوب و كاغذ. - واگذاري بيش از 500 هكتار از بكرترين جنگل هاي شمال به مجريان طرح مخرب آزاد راه تهران - شمال و قصد واگذاري معادل 600 هكتار ديگر از اين جنگل ها به عنوان بدهي دولت به مجريان طرح آزاد راه تهران- شمال. - واگذاري عرصه هاي جنگلي براي ساير طرح هاي دولتي و خصوصي يعني تغيير كاربري آخرين باقيمانده هاي جنگل هاي هيركاني به نام عمران و توسعه. - واگذاري جنگل براي اكتشاف و بهره برداري معدني. - ادامه و توسعه ساخت وساز در جنگل و حريم آن به بهانه توسعه گردشگري و نه اكوتوريسم ويژه و پايدار و متناسب با ظرفيت و شرايط جغرافيايي اين جنگل هاي يگانه. - دفن و رهاسازي بي وقفه زباله در جنگل. - وقوع آتش سوزي هاي متعدد در عرصه هاي جنگلي. بنابراين با عنايت به مطالب ارائه شده، كانون ديده بانان زمين معتقد است: - اولين و مهم ترين گام با توجه به واقعيات كمي و كيفي جنگل هاي شمال، اعلام ممنوعيت فوري هرگونه بهره برداري اعم از دولتي، خصوصي و اختصاصي است. - به علاوه صيانت از جنگل ها زيرنظر وزارت جهاد كشاورزي كه ماهيت آن بر ديدگاه مزرعه مداري استوار است.از نظر ساختاري با حفاظت از جنگل منافات اصولي دارد ضمن آنكه به ياد داشته باشيم در مزرعه فعاليت با كاشت آغاز مي شود در حالي كه در اين جنگل ها فعاليت با برداشت آغاز شده و خواهد شد و برداشت هاي بعدي به علت طولاني بودن مراحل داشت (مثلاً مرحله داشت براي درخت راش حداقل 50 سال به طول مي انجامد آن هم اگر شرايط جغرافيايي اجازه دهد)، در ابهام قرار مي گيرد. - در مراحل بعد تدوين يك طرح واقع بينانه با هدف صيانت حقيقي مي تواند در دستور كار قرار گيرد. منبع:كانون ديده بانان زمين
يکشنبه 30 تير 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: جام جم آنلاین]

[مشاهده در: www.jamejamonline.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 80]