بررسي فلسفه اخلاق ملاصدرا در آخرين شماره از فصل‌نامه «خردنامه صدرا»

واضح آرشیو وب فارسی:خبرگزاري قرآني ايران: بررسي فلسفه اخلاق ملاصدرا در آخرين شماره از فصل‌نامه «خردنامه صدرا»
گروه انديشه: مقاله «فلسفه اخلاق ملاصدرا»، توسط «سيد‌محمد منافيان»، كارشناس ارشد فلسفه و كلام دانشگاه امام صادق(ع) در آخرين شماره از فصل‌نامه «خردنامه صدرا» منتشر شده است.
به گزارش خبرگزاري قرآني ايران (ايكنا)، علم اخلاق يكي از شعب معرفتي حكمت عملي است. در اين علم، چگونگي خوب يا بد بودن رفتار انساني بررسي شده و در راستاي رسيدن به هدف متعالي اخلاق توصيه‌هايي شده است.

اخلاق نيز همانند ساير علوم، بر مبادي تصوري و تصديقي استوار است، اما از آن‌جا كه علم كلي نيست، بسياري از مقدمات آن نظري بوده و در علوم مختلفي بحث مي‌شود. فلسفه اخلاق به معناي تأملات نظري در باب اخلاق است. شكل‌گيري علم اخلاق و بناي شالوده آن، هنگامي ميسر است كه به چندين پرسش پاسخ گفته و مفاهيمي را تحليل كرده باشيم.

از آن‌جايي كه مبادي يك علم نيز نوعي تأمل نظري درباره علم است، پس مي‌توان گفت آن‌چه به عنوان مبادي اخلاق در سنت فلسفه اسلامي شناخته شده است، با آن‌چه تحت عنوان فلسفه اخلاق در سنت فلسفه غربي وجود دارد، قابل انطباق است.

بر اين اساس مي‌توان در فلسفه اسلامي نيز نوعي فلسفه اخلاق جستجو كرد كه بر ديدگاه‌هاي انديشمندان مسلمان درباره مبادي اخلاق استوار است. ملاصدرا نيز از اين جمع مستثني نيست. در آثار وي مي‌توان پاسخ بسياري از پرسش‌هاي بنيادين اخلاق را يافت كه از مجموع آن‌ها فلسفه اخلاق صدرايي شكل مي‌گيرد.

نويسنده معتقد است اگر تمامي آثار صدرالمتألهين به دقت مطالعه شود و آراي او با نگاه كاربردي بازخواني شود، آن‌گاه ماده خام بسيار ارزشمندي حاصل خواهد شد كه راه‌گشاي مطالعات امروزين است.

نگارنده بر اين باور است كه با اندكي تأمل در مباني فلسفه صدرايي، مي‌توان يك نظام فلسفه اخلاق ارائه كرد. بسياري از اصول و مسائل اين نظام فلسفي را مي‌توان در عبارات خود ملاصدرا به صراحت پيدا كرد، اما بسياري ديگر از آن‌ها در زمره نتايجي خواهند بود كه بر اساس مبناي صدرايي استنباط مي‌شوند و خود ملاصدرا به آن‌ها تصريح نكرده است. برخي اصول فلسفي صدرا همانند مسأله حركت جوهري مي‌تواند اثرگذاري خاصي در فلسفه اخلاق داشته باشد.

دقت و تأمل در مباني صدرايي و ارائه يك نظام فلسفه اخلاق، كاري بايسته است كه نبايد از آن غفلت كرد، البته يك نكته را نيز بايد فراموش كرد و آن اين‌كه اگر چنين نظامي پرداخته شود به ملاصدرا منتسب نيست، بلكه از آن يك فيلسوف صدرايي است، فيلسوفي است كه هر چند در بنياد مسايل فلسفي با ملاصدرا موافق است، اما مي‌خواهد در روزگار خود زيسته و مرد زمانه خويش باشد.

فصل‌نامه علمي ـ پژوهشي خردنامه صدرا كه فصل‌نامه‌اي تخصصي در رابطه با فلسفه اسلامي است، به صاحب امتيازي و مديرمسئولي آيت‌الله «سيدمحمد خامنه‌اي» منتشر مي‌شود.
دوشنبه 24 تير 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: خبرگزاري قرآني ايران]

[مشاهده در: www.iqna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 454]