كسي به مانتوي آبي روشن ايراد نمي‌گيرد

واضح آرشیو وب فارسی:همشهری: كسي به مانتوي آبي روشن ايراد نمي‌گيرد

رفتارها- بهاره اسلامي:
نگاه به مُد در كشورهاي مختلف، وضعيتي متفاوت داشته است و در تمامي دوره‌هاي تاريخ، وضعيت پوشش افراد هر جامعه حكايت از شرايط آن سرزمين و عقايد خاص مردمش داشته است

بسياري از كشورها با آمدن الگوهاي پوششي كشورهاي ديگر مخالفت و بسياري هم حق بهره‌گيري از الگوهاي مختلف را از مردم‌شان سلب ‌كرده‌اند. در برخي جوامع هم عقايد و جهت‌گيري‌هاي گوناگون با كمترين محدوديت، خود را در هيئت سبك‌هاي متفاوت پوششي نمايش داده‌اند. تا كمتر از صد سال پيش، در ايران پوشش‌هاي بومي و محلي حرفي براي گفتن داشته‌اند، اما با تغيير شرايط جهاني و آمدن دولت‌هايي كه سعي در رقابت با همتايان غربي‌ داشتند، اوضاع كمي تغيير كرد. پوشش‌هاي محلي جايشان را به لباس‌هاي غربي دادند و نه تنها در ايران كه در اغلب كشورهاي جهان، الگويي نسبتا يكسان براي پوشش در نظر گرفته شد. اوج‌گيري اين روند، دولت‌ها را نگران ساخت و در ايران، پس از سال‌ها كشمكش براي تغيير اين وضعيت، مجلس بر ساماندهي الگوهاي پوششي توسط نهادي دولتي راي داد و وزير فرهنگ و ارشاد و همكارانش تصميم به برگزاري نمايشگاه‌هايي براي ترويج سبك اسلامي پوشش گرفتند.

تيرماه امسال سومين دوره اين نمايشگاه‌ها كه به‌منظور ساماندهي مد و لباس و ترويج پوشش اسلامي براي بانوان تدارك ديده شده، برگزار مي‌شود. به همين بهانه با فرحناز قندفروش، مشاور استاندار تهران در امور بانوان گفت‌وگويي كرده‌ايم. او سومين دوره نمايشگاه را بسيار تخصصي‌تر از دوره‌هاي پيش معرفي مي‌كند و معتقد است طرح‌هاي ارائه شده، گامي است جهت تغيير ذائقه زنان و جامعه‌پذير كردن سبك‌هاي اسلامي پوشش. ادامه ماجرا را از زبان او بخوانيد:

* طرح ساماندهي مُد و لباس از كجا آغاز شد؟ آيا چنين ايده‌اي در كشورهاي ديگر هم آزمون شده بود؟

با توجه به ناهنجاري‌هايي كه ما در وضع پوشش و ظاهر جامعه مي‌بينيم كه باعث نگراني‌هايي براي شهروندان و مسئولان بود، كميسيون فرهنگي مجلس روي طرح ساماندهي مُد و لباس كار تخصصي انجام داد كه نهايتا منتهي شد به تصويب قانون ساماندهي مد و لباس كه نزديك به يك سال و نيم، دو سال قبل ابلاغ شد و كارگروه ساماندهي مُد و لباس به رياست وزير فرهنگ و ارشاد در وزارت ارشاد تشكيل شد. اما اينكه اين قانون در كشورهاي ديگر است؟ نه ما وضعيت كشورمان با كشورهاي ديگر متفاوت است. ما كشور اسلامي هستيم و قانونمان هم اسلامي است. يعني ادعاي ما اين است كه تلاش كرده‌ايم تمام قوانين‌مان برگرفته از روح اسلام باشد و در چارچوب شرع چيزهايي را كه براي مردم مورد نياز است، تهيه كنيم. دغدغه‌ها و انتظارات مردم ما هم با خيلي از كشور‌هاي ديگر متفاوت است. ما حتي مي‌بينيم كشورهايي كه مسلمان‌نشين هستند قانون منع حجاب را دارند، اما در ايران وضعيت به اين شكل نيست.

* حس نمي‌كنيد ميان طرح‌هايي كه در دو دوره نمايشگاه ارائه شد و آنچه شما پوشش نامناسب اما رايج در جامعه مي‌خوانيد شكاف وجود داشت؟ آيا اين مسئله براي جامعه آسيبي در پي نخواهد آورد؟

واقعيت امر اين است كه ما ساليان سال كار نشده و روي زمين مانده در حوزه مد و لباس و حجاب اسلامي داريم. از اين‌رو نمي‌توانيم ادعا كنيم كه حركت‌هايي كه الان صورت مي‌گيرد، در وهله اول پاسخ كاملا درستي به نيازهاي جامعه است و در وهله دوم كاملا مي‌تواند ارائه‌دهنده توان جامعه باشد و در وهله سوم، هم بلافاصله بعد از ارائه بتواند فرهنگ‌سازي كند. در جامعه ما به تبع اينكه بحث برخورد با مظاهر بدحجابي از گذشته دور معطل بوده، فرهنگ‌سازي هم معطل بوده است. اين حركت شروعي است كه براي سال سوم هم برگزار مي‌شود. ما در داخل كشور توان اين را داريم كه به نياز مخاطبان پاسخ دهيم و مي‌دانيم كه مخاطبان ما نياز به مد و لباس روز دارند و اگر آنها را به پوشش‌هاي اسلامي دعوت مي‌كنيم بايد با هم به گفتمان مناسبي در مورد اينكه چه پوشش‌هايي بايد استفاده شود، برسيم و از طرفي سليقه آنها را هم در نظر بگيريم.

* فكر مي‌كنيد تا چه حد در مطابقت با سليقه مخاطبان موفق بوده‌ايد؟ آيا در اين زمينه پژوهشي انجام گرفته است؟

از زماني كه شروع به كار كرديم تمامي دانشگاه‌هايي را كه در اين حوزه كار مي‌كردند، دعوت به همكاري كرديم. دانشجويان جواني كه خودشان از جنس اين كار بودند. جواناني بودند كه به نوعي مشتي از خروار جامعه ما بودند و از طرف ديگر ايده‌هايي هم در اين زمينه داشتند. ما از آنها خواستيم براي همسن‌وسالانشان مد تعريف بكنند و اين را در قالب قوانين شرع تعريف كنند. همچنين از كساني كه مباحث نظري در اين حوزه مسلط بودند، دعوت به همكاري كرديم.

* آيا مميزي‌هايي چه از لحاظ كيفيت و چه از جنبه عقيدتي براي پذيرش كارها وجود داشت؟

بله. بدون مميزي كه نمي‌شود. ما وقتي ادعا مي‌كنيم نمايشگاه اسلامي است، نمي‌توانيم طرح‌هايي را خارج از چارچوب شرع ارائه دهيم. البته مردودي‌ها به خاطر مميزي در اين زمينه نبود، بلكه به خاطر كيفيت بود. وقتي اثري كار جشنواره‌اي مي‌شود، بايد بهترين بهترين‌ها باشد. ما محدوديتي براي ارائه داشتيم. هر كدام از آثار را كه در چارچوب ما نمره مي‌آوردند، به نمايش مي‌گذاشتيم. اما امسال خيلي تخصصي‌تر به اين مسئله پرداختيم. به كيفيت كار و دوخت خيلي اهميت داديم و اعلام كرديم كه دو سال گذشته مجال خوبي را به طراحان حرفه‌اي و دانشجويان داديم كه خود را محك بزنند و امسال سالي است كه ما روي كيفيت دوخت و طراحي‌هاي ارائه شده و نوآوري در طراحي بسيار تكيه كرده‌ايم. امسال براي اولين بار در كشور روي لباس نوجوانان كار كرديم، براي اينكه به نياز آنها كه در سن ويژه‌اي قرار دارند و اقتضائات خاص آن سن را دارند، پاسخ دهيم.

* تنوع مدل‌ها در نمايشگاه امسال تا چه اندازه بالاست؟ در نمايشگاه‌هاي گذشته احساس مي‌شد مدل‌هاي ارائه شده آن‌قدر با هم تمايز ندارند كه بتوان آنها را يك مد تلقي كرد و بعضي هم آن‌قدر با معيارهاي عرفي مطابق نبودند كه بتوانند در جامعه حضور موفقي داشته باشند؟

تنوع در نمايشگاه‌هاي قبلي هم بالا بود. در نمايشگاه گذشته ما 120 دست لباس داشتيم.

* فكر مي‌كنيد 120 دست، 120 مد بود؟

بله، قطعا. ما از هيچ مدلي دو تا ارائه نكرديم. اگر شما برويد مانتو فروشي‌هاي 7 تير، اصلا مدل‌ها متنوع نيستند. رنگ‌ها يا سرد هستند يا مشكي؛ مدل‌ها انگار همه از يك قالب در آمده‌اند. ما ادعاي‌مان اين است كه اين سليقه‌ها و اين مدل‌ها به زن ايراني تحميل شده‌اند. فكر مي‌كنيد اگر بياييم روي بحث مدهاي متنوع كه با فرهنگ جامعه ما سازگاري دارد، كار كنيم و در جامعه جا بيفتد، زن ايراني نمي‌پوشد؟ خيلي چيزها بودند كه واقعا ما فكر مي‌كرديم به هيچ عنوان در جامعه رسوخ پيدا نمي‌كند، اما ديديم بر اثر تكرار، توليد زياد و دسترسي راحت، در نهايت سليقه جامعه به آن طرف سوق پيدا كرد. وقتي ما طرح چادر ايراني را مطرح كرديم، خيلي‌ها گفتند كسي اين را نمي‌پوشد، اما ما اين قدر اين را ارائه داديم تا چشم عادت كرد و عادي شد و الان بسياري از دانشجويان و محصلان ما چادر ايراني مي‌پوشند. همه اينها براي اين است كه ما بتوانيم سليقه و ذائقه زن ايراني را از مدهاي غربي و از مدهايي كه همخواني با فرهنگ ايراني و اسلامي ما ندارند، تغيير دهيم.

چيزي كه با فرهنگ ايراني سازگار است و در فرهنگ ما عقبه‌اي براي خودش دارد، اگر در جامعه ارائه دهيم و در دسترس زن ايراني قرار دهيم، قطعا ذائقه‌اش عوض مي‌شود.
بالاخره اين نمايشگاه‌ها براي تشخيص ذائقه زنان و از طرفي جهت دادن به ذائقه مخاطبان مي‌تواند خيلي مؤثر باشد و از سوي ديگر مي‌تواند توان طراحان را نشان دهد و همين‌طور طراحان را با ذائقه زنان آشنا كند، البته اگر بي‌انصافي نشود. بعد از دو سال كساني كه در اين عرصه فعال هستند و خود طراحان هم اذعان دارند كه نسبت به سال‌هاي قبل تلاش و جنب‌وجوش خوبي ايجاد شده است و ما اميدواريم كه در آينده هم تكثر را در كارها ببينيم و هم نوآوري را.

* اعلام شد كه در دوره جديد نمايشگاه از رنگ‌هاي متنوعي استفاده مي‌شود. با وجود محدوديت‌هايي كه در سال گذشته در استفاده از برخي رنگ‌ها براي خانم‌ها اعلام شد، فكر مي‌كنيد تا چه اندازه در اين خصوص موفق باشيد؟

الان كه من مي‌روم مانتوفروشي‌ها، رنگ‌هاي موجود طوسي، مشكي، قهوه‌اي و سرمه‌اي است. اما من مي‌خواهم اين قول را بدهم كه اگر خانمي با يك مانتوي آبي روشن يك لباس پوشيده را بپوشد، هيچ كسي ايرادي از او نمي‌گيرد.

* يعني محدوديت رنگ را در نمايشگاه اعمال نمي‌كنيد؟

آن چيزي كه در رنگ، خلاف عرف جامعه ما است، قطعا در جامعه پذيرفته نمي‌شود. ما مي‌دانيم كه بعضي رنگ‌ها خيلي جلب توجه مي‌كند و لباسي كه جلب توجه كند، لباس شهوت است و حرام است. مثل قرمز خيلي پررنگ و زننده، اما رنگ‌هاي ديگر را ما در نمايشگاه‌هايمان ارائه كرده‌ايم و خيلي هم استقبال شد.

* اعلام شد كه طراحان براي ممنوعيت كپي كارهاشان و ثبت حقوقي آنها اقدام مي‌كنند. با وجود اينكه ايران به قانون كپي‌رايت پايبند نيست، اين اقدام تا چه اندازه مي‌تواند مؤثر باشد؟

ما به دنبال ثبتي هستيم كه از نظر حقوقي امنيت آثار را تضمين كند. منظورمان عدم‌كپي‌برداري است كه اين موضوع را اداره حقوقي وزارت ارشاد پيگيري مي‌كند كه اگر آنجا به ثبت برسد، حقوق معنوي طرح محفوظ خواهد ماند.

* در نمايشگاه طرحي درخصوص لباس زنان ورزشكار ارائه مي‌شود؟

الان ما لباسي را كه براي زنان ورزشكار طراحي كرده‌ايم، لباس ورزش‌هاي عمومي است كه مثلا اگر دختر خانمي بخواهد در پارك لباس بپوشد و حركات ورزشي داشته باشد يا اسكيت بازي كند، مي‌تواند از آنها استفاده كند و بر همين اساس، ما 20 مدل لباس را براي ورزش‌هاي عمومي طراحي كرديم.

* و در آخر اين طرح را بعد از دو سال اجرا شدن، تا چه اندازه موفق مي‌دانيد؟

در نمايشگاه‌هاي گذشته، ما تقريبا روزي 10 تا 15 هزار بازديدكننده داشتيم و با تراكم مراجعه‌كننده روبه‌رو بوديم. استقبال خوبي بود. البته در اين طرح هم مثل ساير طرح‌ها با نقدهايي روبه‌رو بوديم. وقتي كاري كه قبلا در جايي انجام نشده انجام مي‌گيرد، كساني كه در خود نمي‌بينند آن كار را انجام دهند نقد مي‌كنند. نقد كردن كه مالياتي ندارد. ما هم هراسي از صحبت‌هاي آنها نداريم. احساس مي‌كنيم نياز جامعه در اين زمينه، نيازي جدي است و خودمان را براي اين نقدها هم آماده كرده و مي‌كنيم.

تاريخ درج: 23 تير 1387 ساعت 14:40 تاريخ تاييد: 23 تير 1387 ساعت 19:11 تاريخ به روز رساني: 23 تير 1387 ساعت 19:10
يکشنبه 23 تير 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: همشهری]

[مشاهده در: www.hamshahrionline.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 97]