عصر فراگيري زبان

واضح آرشیو وب فارسی:اطلاعات: عصر فراگيري زبان

بسته‌اي تراكت رنگي تبليغاتي روي دست چپش و چند ورق تراكت هم لاي انگشتان دست راستش قرار دارد و سعي مي‌كند به هر رهگذري كه از كنار او رد مي‌شود، يك برگه بدهد.

بعضي از عابران به برگه بي‌اعتنا هستند، گويا مي‌دانند روي آن چه نوشته شده، بعضي هم مي‌گيرند، نگاهي مي‌اندازند و آن را در همان حاشيه پياده‌رو رها مي‌كنند. ديري نمي‌گذرد كه روي موزاييك‌هاي اطراف پسرك تراكت بدست، برگه‌هاي تبليغاتي مثل برگ‌هاي پاييزي با نسيمي آرام در زير پاي عابران از اين طرف به آن طرف حركت مي‌كنند، برگه‌هايي كه خبر از شروع كلاس‌هاي تابستاني زبان در يكي از آموزشكده هاي حوالي ميدان و خيابان ولي عصر مي‌دهد. نيمه‌هاي شب رفتگران شهرداري، كاغذ پاره‌‌ها و تراكت‌هاي تبليغاتي ريخته در حاشيه پياده‌روها را جارو مي‌كنند اما فرداي آن روز باز هم پسرك تراكت بدست، كارش را شروع مي‌كند.

از او مي‌پرسم:

در حالي كه يك تراكت به من تعارف مي‌كند، مي‌گويد: !! و بعد با همان حس تبليغاتي‌اش اضافه مي‌كند:

كه امسال كلاس سوم راهنمايي را پشت‌سر گذاشته، چند روزي است كه تراكت پخش كن يك موسسه آموزشي زبان در خيابان انقلاب شده و در ازاي دريافت دستمزد ناچيزي، به مسئول حوزه ثبت‌نام آن آموزشگاه تعهد داده است كه هر يك از تراكت‌ها را به دست يك عابر بدهد. مسئول هم به او قول داده است هر كس كه هنگام ثبت نام در كلاس‌هاي زبان بگويد با دريافت يك تراكت تبليغاتي (در فلان نقطه) براي ثبت نام ترغيب شده است، پورسانتي (اندك) علاوه بر حقوق روزانه‌اش به او پرداخت كند.

اين شيوه تبليغات براي دعوت به كلاس‌‌هاي زبان، بيشتر از زماني متداول شد كه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي تبليغات كلاس‌هاي زبان را در رسانه‌هايي چون راديو و تلويزيون ممنوع اعلام كرد. گرچه فعاليت‌هاي تبليغات مطبوعاتي آنان در صفحات نيازمندي‌هاي برخي روزنامه‌ها هنوز ادامه دارد. آنها در تراكت‌هاي تبليغاتي كه در سطح شهر منتشر‌‌‌‌مي‌كنند، تقريبا همان عباراتي را مي‌نويسند كه در تبليغات مطبوعاتي‌شان به آنها اشاره شده است. گاهي از جمله‌هاي غلو‌ آميز‌‌‌‌‌هم استفاده مي كنند و در بالاي تراكت‌هاي خود مي‌نويسند:

، ، ، ، ، ، اما در اين ميان، موسساتي موفق‌تر هستند كه تلاش بيشتري براي افزايش سطح كيفي كلاس‌هاي خود مي‌كنند.

زماني براي زبان

بانو كه براي ثبت‌نام دختر 13 ساله‌اش به آموزشگاه سيمين در ابتداي خيابان فلسطين (تهران) آمده است، مي‌گويد: ‌

- سال گذشته هم دخترم اينجا دوره فشرده‌اي را گذراند، ولي تا امسال گويا هر چه خوانده است، فراموش كرده، فقط مقداري زبان او را در مدرسه‌‌اش تقويت كرده است.

هم كه به يكي از موسسات زبان اطراف ميدان امام حسين(ع) مي‌رود، از تاثير محسوس كلاس‌هاي زبان تابستاني در زبان انگليسي مدرسه‌اش صحبت به ميان مي‌آورد، اما او نيز گلايه دارد كه چرا فقط فرصت حضور در كلاس‌هاي زبان، در تابستان براي او فراهم است و نمي تواند در طول سال به آنجا بيايد؟

قاسم مولايي، مدير زبانكده ملي ايران معتقد است كه تاثيرات كلاس‌هاي تابستاني زبان اگر صددرصد مفيد هم نباشد، از كار باطل كردن بهتر است.

او با تاكيد بر اين كه آموزش زبان شديدا نيازمند استمرار و تمرين است، مي‌گويد:

- مردم فكر مي‌كنند كه همين زبان فارسي را به راحتي آموخته‌اند؟! نه ... چنين چيزي نيست! همه ما دوران بسيار سختي را پشت سر گذاشتيم و هر روز از 16 تا 18 ساعت در محيط فارسي قرار داشتيم تا توانستيم زبان فارسي را در اين حد ياد بگيريم. اگر براي هر زبان‌هاي خارجي هم اين فرصت در اختيار داشته باشيم، قطعا آنها را به خوبي فارسي فرا خواهيم گرفت.

زبان بيگانه

مولايي درباره آموزش زبان انگليسي معتقد است:

- دو نوع آموزش در جهان وجود دارد: يكي كشورهايي كه انگليسي، زبان دوم آنهاست و كشورهايي كه انگليسي براي آنها محسوب مي‌شود كه كشور ما جزو دسته دوم است، زيرا زبان انگليسي در كشور ما كاربرد عمومي روزانه ندارد و تمام مشكلات روزمره مردم با زبان فارسي حل مي‌شود.

مدير زبانكده ملي ايران تصريح مي‌كند:

- بهترين سن فراگيري زبان زير 10 سال و به تعبير برخي كارشناسان زير 14 سال است. ما طرح آموزش‌‌هاي حاشيه‌‌اي زبان انگليسي در مدارس از سوي آموزش و پرورش را طرح بسيار خوبي مي‌دانيم، گرچه اين طرح، وارد شدن دولت در بخش آموزش‌هاي خصوصي را نويد مي‌دهد و ممكن است با اجراي آن، آموزشگاه‌هاي بخش خصوصي دچار صدمات زيادي شوند، اما آموزش همگاني زبان انگليسي را يك ضرورت مي‌دانيم.

زبان بخش خصوصي

مولايي در همين حال، بخش خصوصي را مقتدرتر و كارآمدتر از بخش دولتي براي آموزش زبان مي‌داند و يادآوري مي‌كند:

- در مواردي ديده مي‌شود كه افرادي با داشتن فوق‌ليسانس و دكترا در يك رشته تخصصي يا صنعتي، از حداقل‌هاي زبان انگليسي بي‌بهره‌اند و براي عزيمت به خارج از كشور، گاهي مجبور به گذراندن يك دوره فشرده مبتدي در آموزشگاههاي زبان هستند.

او هم مثل بسياري از دست‌اندركاران علوم زباني معتقد است:

- زبان فقط يك علم نيست، بلكه ابزار فعاليت در عرصه‌هاي گوناگون جهان است. در حال حاضر بسياري از دانشمندان جهاني براي دفاع از فرضيات تحقيقاتي و تزهاي علمي و كشف و شهودهاي خود، به خاطر مسلط نبودن به زبان انگليسي دچار مشكلات عديده مي‌شوند. ما معتقديم كه هر فارغ‌التحصيل دانشگاهي در كنار مدارك دانشگاهي خود،‌بايد مدرك تخصصي زبان انگليسي را نيز دريافت كند و اگر اين حركت از سطح مدارس آغاز شود، بهتر خواهد بود. اما دولت به جاي وارد شدن در عرصه اجرايي اين موضوع، بهتر است مسئوليت سوق دادن و حركت بخشيدن جمعيت جوان كشور به سمت آموزشگاههاي خصوصي را عهده‌دار شود و يا حداقل از پتانسيل موجود در سطح آموزشگاههاي بخش خصوصي براي تدريس زبان انگليسي در مراكز آموزشي و مدارس كمك بگيرد.

اشتغال‌زايي زبان!!

آيا موسسات آموزش زبان، مي‌توانند جزء واحدهاي كارآفرين و اشتغال‌زا به حساب آيند؟!‌

مدير زبانكده ملي ايران مي‌گويد:

-‌ قطعا اين گونه موسسات بنگاههاي كارآفريني هستند، زيرا موسسه‌اي كه مثلا 60 ليسانس زبان و تا حدود 200 نفر پرسنل جذب مي‌كند، چرا در حوزه واحدهاي كارآفرين و اشتغال‌زا به حساب نمي‌آيد و از تسهيلات اين گونه بنگاهها بي‌بهره است؟!

قاسم مولايي ادامه مي‌دهد:

-‌ موسسه ما 230 مدرس ليسانس و فوق‌ليسانس را جذب كرده است و تعدادي ديگر نيز در بخش‌هاي اداري ما مشغول كار هستند.‌

در اينجا اين سوال هم مطرح مي‌شود: آيا لازم است طرح رتبه‌بندي آموزشگاههاي زبان در سراسر كشور اجرا شود؟

مولايي در اين باره نيز مي‌گويد:

- اگر رتبه‌بندي‌ها اعلام هم نشود، مردم خودشان موسسات زبان را رتبه‌بندي كرده و خوب مي‌شناسند. ميزان ثبت‌نام‌ها (گرچه ما را قانع نمي‌كند)، نشانگر توجه مردم به درجه و رتبه كيفي آموزشگاههاي زبان است. اين در حالي است كه برخي مدعي‌اند دست آموزشگاههاي زبان از تبليغات راديويي و تلويزيوني كوتاه شده است.‌

اما غلامرضا قزاقي، رئيس اداره نظارت بر كانون‌ها و آگهي‌هاي تبليغاتي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، درباره علت محروميت اين گونه موسسات از آگهي‌هاي راديو و تلويزيوني مي‌گويد:‌

‌-‌ هر موسسه‌اي كه از سوي وزارت آموزش و پرورش مجوز رسمي فعاليت داشته باشد و نوع تبليغاتش نيز منطبق با قانون باشد، هيچ منعي براي كار تبليغاتي‌اش وجود ندارد و فقط از تبليغات موسسات بي‌مجوز آموزش و پرورش جلوگيري مي‌شود. آنها بايد‌‌‌‌‌با استفاده از تجربيات كانون‌هاي‌‌‌‌‌تبليغاتي و استفاده از حوزه مشاوره‌اي آنها، دست به تهيه تيزرهاي تبليغاتي بزنند تا خداي ناكرده محصول تبليغاتي‌شان دچار مشكل نشود و هزينه بيهوده نكرده باشند.‌

زبان واحد

تدريس‌هاي سليقه‌اي و بومي و محلي و منطقه‌اي، آموزش متفرقه و بي‌بهره از روش‌هاي علمي، فراگيري پراكنده و بي‌اساس و پايه، نبودن يك نظام واحد آموزش زبان‌هاي خارجي از جمله مشكلاتي كه آموزش زبان را در كشورمان از پشتوانه‌هاي كاربردي ساقط كرده است.‌

برخي از كارشناسان و مدرسان زبان‌هاي خارجي معتقدند كه امروزه بيش از هر زمان ديگري، ضرورت ايجاد يك نظام آموزش واحد زبان‌هاي خارجي در كشور احساس مي‌شود.‌

جواد حداد، رئيس موسسه آموزشي علوم و فنون كيش نيز معتقد است كه برنامه‌ريزي‌ها و پايه‌گذاري‌ يك نظام واحد براي آموزش زبان‌هاي خارجي مي‌تواند به عنوان يكي از موثرترين گامها در جهت بهبود روش‌هاي آموزش قلمداد شود.‌

او با اشاره به اين نكته كه در كشور ما هيچ گاه نظام آموزشي واحد و هماهنگي براي زبان به صورت علمي و موفق برنامه‌ريزي نشده است، به برخي از شاخه‌هاي نظام واحد آموزش زبان‌هاي خارجي اشاره كرد و مي‌گويد:

-‌ اين مهم نيازمند بررسي و انتخاب سرفصل‌ها و كتاب‌هاي آموزشي به تفكيك نيازهاي جمعيت‌‌‌‌‌فراگير، تربيت نيروهاي متخصص، تشكيل كميته‌هاي تخصصي توسعه و كنترل كيفيت آموزشي است.‌

او اضافه مي‌كند:

-‌ شاخصه‌هاي ديگري چون فراهم آوردن بستر و توسعه فعاليت‌هاي آموزشي در سطح شهري، استاني، منطقه‌اي و كشوري، برقراري ارتباط علمي بين مدرسان، كارشناسان، محققان، مولفان و ناشران عالي در زمينه آموزش زبان‌هاي خارجي و نيز تلاش در جهت به روز نگاه داشتن نظام هماهنگ آموزش زبان‌هاي خارجي، از ملزمات اجراي اين نظام واحد است.‌

جواد حداد نيز چون بسياري ديگر از مديران موسسات آموزش زبان‌هاي خارجي مي‌گويد:

-‌ فراگيري زبان‌هاي خارجي مانند يادگيري زبان مادري در طول زمان امكان‌پذير و ميسر است و به هيچ وجه نمي‌توان آن را به صورت يك محصول نهايي، در طول مدت زمان كوتاه به دست آورد. شخص فراگير در قالب دوره‌هاي فشرده، تنها بخشي از كليشه‌هاي متداول و رايج زبان را مي‌آموزد.‌

رئيس موسسه آموزشي علوم و فنون كيش همچنين نبود امكانات كافي براي تشكيل دوره‌هاي كوتاه‌مدت فشرده زبان، اختصاص نيافتن مدرس واحد به تكميل دوره آموزش، نبودن زمان مناسب و كافي براي حضور در كلاس و مطالعات خارج از كلاس، استفاده نكردن از داده‌هاي زباني و فراگرفته‌ها در موقعيت‌هاي واقعي خارج از كلاس و هزينه‌هاي بالاي برگزاري دوره‌هاي فشرده را از مشكلات فراگيري زبان‌هاي خارجي مي‌داند.‌

مهندس اصلاحي مدير موسسه آموزشي پرتو دانش اما از‌‌‌‌تدريس‌هاي تابستاني و كوتاه‌مدت براي فراگيران در كلاس موسسه خود خرسند است و مي‌گويد:‌

‌-‌ حضور در كلاس‌هاي فشرده بيشتر در اثر نياز به يك دوره كوتاه‌مدت عينيت پيدا مي‌كند. بيشتر حاضران در موسسه ما بزرگسالان هستند كه يا قصد مهاجرت دارند، يا قرار است در يك پروژه تجاري خارجي شركت كنند و يا نياز مبرم ديگري دارند و اين گونه نيازها با حضور در دوره‌هاي فشرده برطرف مي‌شود، اما به طور كلي، زبان يك مقوله درازمدت است كه زمان طولاني براي درك كامل آن نياز است. شخص فراگير پس از فراگيري زبان انگليسي با هر زبان ديگري، تازه متوجه مي‌شود كه از اين پس چه راه طولاني را در پيش رو دارد، زيرا اصطلاحات و فرهنگ‌ محيطي هر شهر با ديگر شهرها متفاوت است و معني برخي كلمات حتي در 2 شهر از يك كشور باهم تفاوت‌هايي دارند.‌

‌***

موضوع يادگيري زبان خارجي هم يكي از آن مسائلي است كه همواره عده‌ زيادي از جمعيت جامعه را درگير مي‌كند. در ميانه همه اين مشكلات، آنچه مسلم است اينكه آموزش زبان خارجي، چه در مدارس و چه در بسياري از آموزشگاههاي خصوصي نيازمند بازنگري و تلاش براي هرچه كاربردي‌تر كردن آن است.‌

يکشنبه 23 تير 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: اطلاعات]

[مشاهده در: www.ettelaat.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 70]