اخلاق در فضاي سايبر/ 29 سردبير فصلنامه تخصصي ره‌آورد نور:درك صحيح دنياي مجازي مي‌تواند مفهوم اخلاق را در اين فضا روشن سازد

واضح آرشیو وب فارسی:خبرگزاري قرآني ايران: اخلاق در فضاي سايبر/ 29 سردبير فصلنامه تخصصي ره‌آورد نور:درك صحيح دنياي مجازي مي‌تواند مفهوم اخلاق را در اين فضا روشن سازد
گروه وبلاگ و IT: سردبير فصلنامه تخصصي ره‌آورد نور با بيان اينكه هر آنچه ممكن است در دنياي واقعي رخ دهد در دنياي مجازي نيز ممكن‌الوقوع خواهدبود، فهم دقيق فضاي سايبر را موجب درك آسان‌تر مفاهيم فلسفي اخلاق در اين فضا عنوان كرد.
حجت‌الاسلام «محمدمهدي نمازي»، سردبير فصلنامه تخصصي ره‌آورد نور، در گفت‌وگو با خبرگزاري قرآني ايران(ايكنا)، در توضيح مفهوم اخلاق در فضاي مجازي، گفت: اگر اخلاق را مجموعه صفات روحي و باطني انسان بناميم(اخلاق صفاتي) و يا آن را مجموعه اعمال و رفتار عملي انسان بدانيم(اخلاق رفتاري) و يا تركيبي از خصوصيات روحي و عملي هر انسان را اخلاق تلقي كنيم باز به دو بخش مثبت و منفي يا پسنديده و ناپسند و يا انساني و غير انساني تقسيم مي شود.

وي ادامه داد: در فرهنگ و معارف اسلامي به دو بخش مثبت و منفي اخلاق فضائل و رذائل گفته مي‌شود. البته برخي معتقدند هنوز هيچ تعريف جامعي از اخلاق به‌دست نيامده‌است و تشخيص اينكه چه رفتار يا اعمالي نيك و كدام بد است بستگي به معيارها و هنجارهاي هر جامعه دارد.

نمازي اضافه كرد: اما همين افراد، در عين حال مصالح عمومي جامعه را مبنايي براي تعريف كلي اخلاق مي‌دانند. در نگاه اسلام خداوند براي انسان دو رسول ظاهر و باطن قرارداده و نيك و بد را به قضاوت آن دو منوط داشته‌است.

سردبير فصلنامه تخصصي ره‌آورد نور اظهار كرد: رسول ظاهر پياميران الهي و رسول باطن عقل انسان به عنوان قوه تشخيص خوب از بد است. از اين رو در اسلام شناخت حسن و قبح رفتار و اعمال آدمي داراي ملاك و معياري است كه به وسيله سنت پيامبر و عقل محك زده شده و به فضاوت كشيده مي‌شود.

نمازي درباره شبيه‌‌سازي اخلاق در فضاي مجازي يادآور شد: آنچه از واژه اخلاق در فضاي حقيقي و دنياي واقعي فهميده مي‌شود قابل تسري به فضاي مجازي است. به نظر من فهم دقيق دنياي مجازي و فضاي سايبر درك بسيازي از مفاهيم فلسفي را آسان‌تر مي‌كند. اينكه دنياي مجازي تخيل و رويايي از دنياي حقيقي است و انعكاسي آئينه‌وار از حقايق ملموس جامعه بشري است و تجلي تخيلات دست نايافتني انساني است خود تأمل برانگيز است.

وي تأكيد كرد: به همين خاطر جامعه‌شناسان و فلاسفه غرب نيز در مواجهه با اين فضاي اسرارآميز براي تعريف آن به عبارت متضاد حقيقت مجازي روي آوردند. سپس به مرور ايام كه هيجانات اين دنياي نوپديد فروكش كرد و ابعاد و وسعت فضاي سايبر روشن شد، اصطلاح دنياي مجازي پيش كشيده شد، آنگاه معلوم شد كه هر آنچه ممكن است در دنياي واقعي رخ دهد در اين دنيا نيز ممكن‌الوقوع خواهدبود.

سردبير فصلنامه تخصصي ره‌آورد نور، با بيان اينكه بنابر اين درك صحيح مفهوم دنياي مجازي مي‌تواند مفهوم اخلاق در اين فضا را نيز تا حدودي روشن سازد، بيان كرد: به اين ترتيب همچنان كه در دنياي واقعي داشتن صفات مثبت يا منفي اخلاقي داراي بازتاب در حوزه عملكرد انساني است و به قول معروف از كوزه همان برون طراود كه در اوست، به همين ترتيب نيز تمامي خصوصيات اخلاقي در دنياي مجازي تأثيرگذار خواهدبود و عواقب مثبت يا منفي آن شبيه‌سازي شده و در فضاي مجازي رخ نموده و اثرات خود را در دنياي واقعي خواهدگذاشت.

نمازي با اشاره به اينكه يك اصل كلي كه مي‌توان بر آن تأكيد كرد اينكه برخورداري از سجاياي اخلاق صفاتي مي‌تواند تمامي حوزه‌هاي عملياتي انسان را در جامعه حقيقي يا مجازي تحت تأثير قرارداده و به اخلاق عملي تبديل شود، گفت: در اين فرض حضور در فضاي حقيقي يا مجازي موضوعيتي نخواهد داشت انسان متخلق به اخلاق چه شناخته شود يا نشود پايبند خلقيات و صفات مثبت يا منفي خود خواهدبود.

وي ادامه داد: تصور كنيد انساني كه خصوصيات اخلاقي او را از انتشار ميكروب و ويروس‌هاي خطرناك در جامعه واقعي باز مي‌دارد اگر به تكنيك و فناوري ساخت ويروس‌هاي رايانه‌اي نيز دست يابد و بداند كه اين كار فقط يك سرگرمي نيست كه انتشار آن در فضاي سايبر خسارت‌هاي جبران‌ناپذيري در پي خواهد‌داشت و يا انتشار اكاذيب و شايعات و يا مطالب انحرافي تأثير منفي پرسرعت و فراگير خود را بر حامعه مجازي و سپس در دنياي حقيقي خواهد‌گذاشت. قطعاً از اين عمل سر باز خواهد زد.

سردبير فصلنامه تخصصي ره‌آورد نور، تصريح كرد: زيرا اخلاق انساني وي را از انجام اين اعمال در هر شرايطي نهي مي‌كند. البته بايد تأكيد كرد كه تجربه پانزده ساله ورود انسان به دنياي مجازي ثابت كرده‌است كه هر عمليات و فعاليتي در فضاي مجازي تأثيري شگفت بر دنياي حقيقي خواهدگذاشت و كنش‌ها در دنياي مجازي واكنش‌ها در دنياي حقيقي را به دنبال دارد.

وي در ادامه عنوان كرد: مهم‌تر آنكه هر آنچه در عمق زمان پيش رويم و نرخ دسترسي به اين فضا را بيشتر كنيم اين تأثير عميق‌تر و مؤثرتر خواهدشد. به هر صورت آنچه از اخلاق در فضاي مجازي فهميده مي‌شود مطابق درك مفاهيم اخلاقي در دنياي حقيقي است يعني رعايت مصالح انساني و توجه به خط قرمزهاي موجود در دنياي حقيقي. تنها چيزي كه تصور ما را از مفهوم اخلاق در فضاي سايبر كمي دچار ابهام مي‌كند اضافه شدن دنياي مجازي به مفاهيم اخلاقي است.

ادامه دارد ...
جمعه 21 تير 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: خبرگزاري قرآني ايران]

[مشاهده در: www.iqna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 506]