بحران جهاني غذا

واضح آرشیو وب فارسی:شبکه خبر: بحران جهاني غذا
نااميدي و ياس 850 ميليون نفر در جهان كه هر شب در شمال آفريقا آسيا و آمريكاي لاتين گرسنه به بالين مي روند باعث آشوب ها و درگيرهايي در اين مناطق شده است . اين در حالي است كه بانك جهاني نيز هشدار مي دهد كه چنانچه بهاي مواد غذايي همچنان گران و غيرقابل پرداخت شود احتمال فروپاشي قدرت هاي منطقه اي چون مصر نيز وجود دارد. « فورت ديامانچه » يك زندان قديمي در تپه هاي شهر « پورتو پرينس » پايتخت هائيتي است كه « جهنم زمين » ناميده مي شود. در حالي كه تيم هاي مرگ و شكنجه « فرانسوا دو وليه » ديكتاتور سابق هائيتي در اين زندان در گذشته مخالفان را شكنجه مي كردند در حال حاضر هزاران نفر از مردم فقير و گرسنه در ميان زباله ها در اين محل زندگي مي كنند اما حتي سگ ها نيز در اين مكان مواد غذايي پيدا نمي كنند. زنان بر روي بام اين زندان سابق نوعي بيسكويت را پهن مي كنند كه مهمترين بخش آن ماده چسبنده زردرنگي است كه كاميون ها از تپه ها و كوه هاي نزديك جمع آوري مي كنند و زنان آن را با نمك و روغن گياهي مخلوط كرده و اين خمير را در نور خورشيد خشك مي كنند و بدين ترتيب نوعي بيسكويت از آن تهيه مي شود. اين بيسكويت ها مزه روغن و چربي مي دهد و رطوبت دهان را جذب مي كند و مزه گنديده اي را بر جاي مي گذارد اما براي بسياري از مردم هائيتي تنها وعده غذايي روزانه است . اين بيسكويت ها اغلب باعث اسهال مي شوند اما احساس گرسنگي را موقتا از بين مي برند . « ماري نوئل » يك زن 40 ساله كه به هفت فرزند خود از اين بيسكويت ها مي دهد مي گويد : اميدوارم روزي بتوانم از دادن اين بيسكويت ها به فرزندانم خودداري كنم . همچون ديگر مواد غذايي بهاي ماده چسبنده براي تهيه 100 بيسكويت نيز طي يك سال از 5 دلار به 6 5 دلار افزايش يافته است . اين در حالي است كه براي نان گندم و يا نان ذرت بهاي بيشتري بايد پرداخت كرد. به همين دليل هائيتي شاهد اعتراضات و درگيري هاي خياباني همراه با پرتاب سنگ در پايتخت خود بوده است و مردم در برابر قصر رئيس جمهوري اين كشور شعار « ما گرسنه هستيم » سر دادند و تعدادي نيز كشته شدند و لاستيك هاي خودروها نيز به آتش كشيده شدند. اين آشوب ها و درگيري ها در هائيتي نمونه اي از آشوب هايي بود كه در حال حاضر شاهد افزايش آن در سراسر جهان هستيم و مقدمه اي هستند از آنچه كه در آينده شاهد آن خواهيم بود. كمبود مواد غذايي رو به افزايش است و بهاي آن گران مي شود به طوري كه براي بسياري از مردم حتي غيرقابل پرداخت است . و در حالي كه دويست ثروتمند جهان 40 درصد از ثروت و پول كل مردم جهان را در اختيار دارند 850 ميليون نفر روزانه مجبورند كه گرسنه شب را سپري كنند. « كوفي عنان » دبير كل سابق سازمان ملل متحد با توجه به اين وضعيت مي گويد : اين فقر يكي از بدترين موارد نقض حقوق بشر است . آيا جاي تعجب است كه با توجه به اين وضعيت ياس و نااميدي مردم به خشونت تبديل شود بحران مواد غذايي و تغذيه همچون يك مجازات انجيلي گريبانگير مردم فقير جهان در آفريقا جنوب آسيا و خاورميانه شده است . و در حالي كه ساليان متمادي قيمت برنج ذرت و گندم نسبتا ثابت مانده بود تنها در سه سال گذشته بهاي اين مواد غذايي تا 181 درصد افزايش يافته است . پيامدهاي ادامه كمبود مواد غذايي شايد شديدتر از بحران در بازارهاي مالي و بورس خواهد شد زيرا كه گرسنگان كه بي نهايت خشمگين و عصباني هستند در صورت اعتراض چيزي را از دست نمي دهند. بانك جهاني و صندوق بين المللي پول نيز به تازگي در رابطه با اين بحران اساسي تبادل نظر كرده اند و « روبرت سوليك » رئيس بانك جهاني هشدار مي دهد كه در نتيجه افزايش انفجارآميز قيمت مواد غذايي دست كم 33 كشور از جمله قدرت هاي منطقه اي چون مصر اندونزي و پاكستان در معرض تهديد بي ثباتي هستند و ارتش بايد از حمل ونقل هاي آرد محافظت كند. از سوي ديگر فقر و نياز در شمال آفريقا باعث تقويت جنبش هاي اسلامي شده است . در هفته هاي گذشته در كامرون موريتاني موزامبيك سنگال و سواحل عاج نيز ناآرامي هايي به وجود آمده است . اين وضعيت دلايل زيادي از جمله موارد زير دارد : در حالي كه جمعيت جهان به طور مدام افزايش مي يابد وسعت زمين براي كشت و كاشت كاهش مي يابد. فاجعه تغيير آب و هوا باعث زيان و خسارت هاي غيرقابل برگشت به زمين هاي كشت مي شود از طريق خشكسالي بالا آمدن آب درياها زير آب رفتن زمين هاي كشت و نابودي آنها و طوفان ها به خاطر تغيير ذايقه و عادات غذايي ميزان رو به افزايشي از زمين هاي زراعي و جنگل ها به چراگاه چهارپايان تبديل مي شوند. بانك جهاني خواستار اصلاحات به سمت بازار آزاد اقتصادي در كشورهاي در حال توسعه و لغو اخذ گمرك از واردات كالاهاي خارجي به خاطر حمايت از كالاهاي داخلي است اما اين امر اغلب خسارت هاي شديدي به كشاورزان محلي وارد مي كند. دلال ها قيمت مواد خام را گران مي كنند و بهاي بالاي نفت نيز باعث مي شود كه براي توليد انرژي از گياهان از كشت غلات و ذرت خوراكي صرف نظر كرده و « گياهان مخصوص توليد انرژي » كشت شوند. ميليون ها نفر از قربانيان جنگ هاي داخلي كه نيازمند كمك هاي غذايي هستند قادر به توليد مواد غذايي نيستند. مسئله تنها كمبود مواد غذايي نيست بلكه هم اكنون يك بحران تغذيه اي اساسي در جهان وجود دارد و اين امر به ويژه گريبانگير فقرايي است كه بايد بيش از حد معمول و توان براي خوراك و نوشيدني خود هزينه كنند. بدين ترتيب پيشرفت هاي سال هاي گذشته در رابطه با مبارزه با گرسنگي و بيماري نابود مي شود. « پاول كروگمن » اقتصاددان آمريكايي معتقد است : در حالي كه اين روزها گزارش هاي زيادي در مورد وجود يك بحران اقتصادي در جهان به گوش مي رسد اما همزمان بحران جهاني تغذيه متوجه تعداد زيادتري از انسان ها مي شود. مردم مكزيك در آغاز سال گذشته به عنوان اولين مردم يك كشور به خاطر افزايش قيمت آرد ذرت كه ماده غذايي اصلي براي آنهاست در خيابان دست به اعتراض زدند. مكزيك قادر است صرفا بخشي از مايحتاج ذرت خود را تامين كند و بقيه نياز خود را بايد به ويژه از آمريكا وارد كند اين در حالي است كه كشاورزان اين كشور اكثرا ذرت خود را به توليدكنندگان ماده سوختي گياهي مي فروشند كه با قيمت بهتري مي خرند. « فليپ كلادرون » رئيس جمهوري مكزيك براي جلوگيري از ادامه اعتراضات تصميم به افزايش اعطاي يارانه براي ذرت گرفت اما تنها برخي از كشورها قادر به اتخاذ چنين تصميمي هستند. طبقات پايين اجتماع در هائيتي و يا بوليوي در الجزاير و يا در يمن گرفتار تورم اقتصادي هستند. مردم يمن روزانه به طور ميانگين يك يورو و 18 سنت ( حدود 1700 تومان ) در اختيار دارند و دولت اين كشور نيز گرفتار موج مهاجرت از سومالي جنگ داخلي در شمال و بعلاوه تداوم خطر تروريسم است . از سوي ديگر از بهمن گذشته نرخ گندم دو برابر نرخ برنج و روغن خوراكي پنج برابر شده است و درگيري ها در يمن براي دسترسي به نان ارزان در پايان ماه مارس چندين كشته برجاي گذاشته است . در حالي كه نرخ مواد غذايي در لبنان در سه ماهه گذشته 145 درصد افزايش يافته است نرخ اين مواد در سوريه نيز افزايش يافته است . به گفته يك فرد ساكن دمشق در حالي كه براي خريد سبزي جعفري در گذشته بهاي چنداني پرداخت نمي شد ناگهان بايد سه برابر گذشته براي آن پرداخت شود. از سوي ديگر عراق و سودان كه در گذشته « انبار نان » كشورهاي عربي محسوب مي شدند امروز وابسته به برنامه غذايي سازمان ملل هستند و بالغ بر يك ميليون عراقي و دو ميليون سوداني نياز به كمك دارند. اين در حاليست كه زندگي در دارفور در سودان هميشه سخت بوده است . همچنين در چهار دهه گذشته در اين استان « صحرا » به طرف جنوب پيشروي كرده است و ميزان بارندگي نيز بشدت كاهش يافته است . ميزان برداشت ارزن هندي در سودان كه مهمترين نوع ارزن است دو سوم كاهش يافته است . جنگ داخلي نيز بيش از دو ميليون نفر در اردوگاههاي پناهندگي را وابسته به كمك هاي مواد غذايي كرده است و ساليان متمادي است كه مزراع ديگر كشت نمي شوند. « يوهان وان در كامپ » از سازمان امداد گرسنگان جهان در آلمان معتقد است كه انسان ها در برابر چشمان ما كشته مي شوند و جهان صرفا تماشا مي كند. جهان سوم در يك نسل گذشته نيز در برابر چالش مشابهي قرار داشت و در آن زمان كشورهاي زير توسعه يك انقلاب سبز آغاز كردند و كشاورزان توانستند با استفاده از كود سموم شيميايي و بذر هيبريدي ميزان برداشت خود را به شدت افزايش دهند. برخي از جمله روساي بخش تحقيقات و پژوهش كنسرسيوم كشاورزي نيز هم اكنون به يك انقلاب سبز جديد فكر مي كنند تا بتوان با كمك فناوري ژنتيك مشكل تغذيه جهاني را حل كرد اما سوال اين است كه با چه سرعتي مي توان اين امر را محقق كرد در اين ميان مسئله گرسنگي حتي موضوع اصلي در مناطق ثروتمندي چون دبي نيز شده است و فروشگاه هاي اين كشور موظف شده اند تا قيمت 20 ماده غذايي اصلي را حداقل تا يك سال ثابت نگه دارند تا كارگران پاكستاني و هندي مقيم دبي كه در بخش ساخت هتل ها موزه ها و جزاير مصنوعي مشغول بكارند بتوانند مواد غذايي خود را تامين كنند. حقوق ناچيز اين بردگان كار (كارگران پاكستاني و هندي ) به پول ملي دبي پرداخت مي شود كه به دلار رو به ضعف وابسته است . دبي به عنوان سودكننده جهاني شدن در حاشيه خليج فارس نمي خواهد كه در سايه آسمانخرانش ها و بازارهاي خريد با يك آشوب و قيام اين افراد به خاطر گرسنگي روبه رو شود. « رابين لودگه » از برنامه غذايي جهاني سازمان ملل متحد نيز معتقد است كه علاوه بر پيامدهاي ژئوپليتيكي چنين شورش ها و آشوب هايي در اين منطقه به ويژه براي مصر به مراتب شديدتر از ديگر نقاط جهان است . « سعد ابراهيم » كه يك فروشگاه خوراك ماكاروني در منطقه اي پشت مسجد الازهر در قاهره دارد مجبور است ماكاروني مورد نياز خود را سه برابر قيمت پاييز سال گذشته خريداري كند. ابراهيم دولت مصر را در اين گراني مقصر مي داند و معتقد است كه اين كشور به عنوان يك كشور داراي كشاورزي بايست به جاي پرداخت پول زياد براي واردات مواد غذايي بايست نياز خود را در داخل تامين كند. 32 ميليون از 80 ميليون نفر جمعيت مصر مجبورند كه با درآمد و حقوق يك يورو در روز زندگي خود را تامين كنند و حتي 16 ميليون نفر از آنها درآمد و حقوق كمتري در اختيار دارند . نرخ تورم اقتصادي در اين كشور نيز در بهمن گذشته به بيش از 12 درصد افزايش يافت كه اين امر به ويژه تاثير شديدي بر گراني گندم داشته است . دولت مصر دهه هاي متمادي با اعطاي يارانه براي نان كه ماده غذايي اصلي مردم اين كشور است باعث آرامش شده اما اين امر تا چه زماني مي تواند ادامه داشته باشد صف ها در برابر نانوايي هايي كه نان ارزان عرضه مي كنند هر روز طولاني تر مي شود زيرا كه مردم اين كشور هر چه بيشتر به كمك دولتي وابسته مي شوند. اما زماني كه نانوايان محتكر در مصر قصد فروش آرد دولتي در بازار سياه داشتند باعث اعتراض و ناآرامي شده كه حداقل 11 كشته برجاي گذاشت . در اردن كه در حقيقت از يك كشاورزي امروزي برخوردار است مواد غذايي اصلي ظرف يك سال 60 درصد افزايش يافته است و حتي سبزي فروشان شكوه مي كنند كه مشتريان به علت گراني حاضر به خريد سبزي نيستند. بدين خاطر « عبدالله » شاه اردن نگران شورش هاي جديدي است به مانند آنچه در سال 1375 در شهر كوهستاني كاراك بين مردم اين منطقه و پليس اتفاق افتاد است . در الجزاير نيز قيمت روغن خوراكي روغن ذرت شكر و آرد نسبت به شش ماه گذشته دو برابر شده است و طبق اعلام راديو الجزاير دولت اين كشور نيز اقدامي ديگر به جز افزايش 15 درصدي حقوق بخش خدمات عمومي نكرده است . دولت الجزاير تاكنون از درآمدهاي گازي و نفتي خود براي افزايش يارانه هاي مواد غذايي استفاده نكرده است زيرا در غير اينصورت قادر به بازپرداخت بدهي هاي خارجي خود نخواهد بود. اما حدود 200 ميليون نفر از افرادي كه از تغذيه كافي برخوردار نيستند در هند زندگي مي كنند كه دو كنفرانس بين المللي نيز اخيرا در اين كشوردر مورد بحران غذايي برگزار شد. « ژاك ديوف » از سنگال و رئيس كل سازمان كشاورزي و خوار و بار سازمان ملل اعلام كرد كه نياز رو به افزايش هند و چين از دلايل اصلي اين وضعيت است كه مي تواند به يك فاجعه غيرقابل پيش بيني منجر شود. در حالي كه چين بايد مواد غذايي مردم خود را تامين كند كه يك چهارم جمعيت جهان هستند اما صرفا 7 درصد از زمين هاي كشاورزي جهان را در اخيتار دارد و اين وضعيت براي هند نيز صدق مي كند. بدين ترتيب هند و چين مجبور به واردات ميزان بالايي از مواد غذايي هستند اما كشورهاي صادركننده به چين و هند نيز مجبورند به منظور جلوگيري از كمبود ناگهاني در كشورهاي خود صرفا بطور محدود مجوز فروش مواد غذايي به هند و چين صادر كنند. زماني كه مردم گرسنه در هائيتي دست به آشوب و اعتراض زدند آمريكا نيز سفارت خود در اين كشور را موقتا تعطيل كرد. اين حوادث آژير خطري براي « گوردون بروان » نخست وزير انگليس نيز بود كه در نتيجه وي نامه اي به « ياسوئو فوكودا » همتاي ژاپني خود نوشت كه در حال حاضر رياست دوره اي هفت كشور صنعتي (آمريكا ژاپن انگليس آلمان فرانسه كانادا وايتاليا ) و روسيه موسوم به گروه هشت را در اختيار دارد. بروان در اين نامه توصيه كرده است كه جامعه بين المللي بايست براي دسترسي به « يك پاسخ كاملا هماهنگ شده » به مسئله گرسنگي مزمن تلاش كند. جهان هم اكنون به چنين پاسخي نياز دارد. منبع : پايگاه اينترنتي تابناك به نقل از هفته نامه « اشپيگل » پيامدهاي ادامه كمبود مواد غذايي شايد شديدتر از بحران در بازارهاي مالي و بورس خواهد شد زيرا گرسنگان كه بي نهايت خشمگين و عصباني هستند در صورت اعتراض چيزي را از دست نمي دهند « روبرت سوليك » رئيس بانك جهاني هشدار مي دهد كه در نتيجه افزايش انفجارآميز قيمت مواد غذايي دست كم 33 كشور از جمله قدرت هاي منطقه اي چون مصر اندونزي و پاكستان در معرض تهديد بي ثباتي هستند و ارتش بايد از حمل ونقل آرد محافظت كند « پاول كروگمن » اقتصاددان آمريكايي مي گويد : در حالي كه اين روزها گزارش هاي زيادي در مورد وجود يك بحران اقتصادي در جهان به گوش مي رسد اما همزمان بحران جهاني تغذيه متوجه تعداد زيادتري از انسان ها مي شود مسئله تنها كمبود مواد غذايي نيست بلكه هم اكنون يك بحران تغذيه اي اساسي در جهان وجود دارد و اين امر به ويژه گريبانگير فقرايي است كه بايد بيش از حد معمول و توان براي خوراك و نوشيدني خود هزينه كنند « يوهان وان در كامپ » از سازمان امداد گرسنگان جهان در آلمان معتقد است كه انسان ها در برابر چشمان ما كشته مي شوند و جهان صرفا تماشا مي كند در حالي كه چين بايد مواد غذايي مردم خود را تامين كند كه يك چهارم جمعيت جهان هستند اما صرفا 7 درصد از زمين هاي كشاورزي جهان را در اختيار دارد و اين وضعيت براي هند نيز صدق مي كند
چهارشنبه 19 تير 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: شبکه خبر]

[مشاهده در: www.irinn.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 462]