تجسمي - تكنيسين‌هاي هنرمند

واضح آرشیو وب فارسی:دنياي اقتصاد: تجسمي - تكنيسين‌هاي هنرمند
تجسمي - تكنيسين‌هاي هنرمند

حافظ روحاني: نمايشگاه پوسترهاي كسرا عابديني در گالري مميز كه از روز شنبه آغاز شده است، باز براي چندمين بار بهانه‌اي شد براي اختلاف‌ها، تضادها، تعارضات و درگيري‌هاي نظري در حوزه طراحي گرافيك. تقريبا سال گذشته، در همين روزها بود كه شماره ويژه گرافيك ديزاين فصلنامه «حرفه: هنرمند» منتشر شد تا بيانيه‌اي نظري باشد عليه نوع مرسوم طراحي گرافيك ايران كه به‌طور مرسوم به «گرافيك نمايشگاهي» متهم مي‌شود؛ اتهامي كه پيش‌تر به شكل سينماي جشنواره‌اي به نوعي از سينما كه در كشورهاي اروپايي موفق بود، اطلاق شد. منتقدان اين نوع گرافيك تزئيني را به واسطه نوع كاركردمندي آنها، كوشش جهت خلق آثار گرافيكي زيبا و چشم‌نواز، استفاده از خط فارسي به مثابه يك عنصر بصري به غير‌كاربردي بودن متهم مي‌كنند و آن را به خاطر عدم توجه به كاركرد اصلي طراحي گرافيك يعني اطلاع‌رساني يا تبليغات غلط و نادرست مي‌دانند. ولي از سوي ديگر، خود هنرمندان همچنان اينگونه طراحي گرافيك را اجرا مي‌كنند، چون همچنان در عرصه بازار بين‌المللي خواهان دارد و هوادار. اما نمايشگاه فعلي آقاي كسرا عابديني، بيانگر همان شيوه يا گونه‌اي است كه فراوان در آثار كسرا عابديني نمود يافته‌اند. استفاده از فضاهاي مثبت و منفي، كاركرد خط فارسي به عنوان يك عنصر بصري زيبا، سطوح وسيع تك‌رنگ يا به كارگيري عناصر يا موتيف‌هاي ايراني، يا كاربرد سطوح هندسي تخت مشخص و نشانه‌گذاري مي‌شوند. آثار، كاركردي كاملا تزئيني دارند، چشم‌نواز و البته زيبا هستند، در عمده آثار، كاركرد اطلاع‌رساني يا مبتني بر استفاده از تصاويري است كه بيننده بايد پيش‌تر نسبت به آن آگاه باشد (عكس آتيلا پسياني) يا مبتني بر نوعي نمادسازي است (مجموعه پوسترهاي مقاومت). ولي باز نكته اصلي، بزرگي آثار (در يك نمونه سه‌لته‌اي) و وجه بصري و چشم‌نواز است، هرچند كوشش قالب منتقدان در رد يا نفي اين نوع طراحي گرافيك عمدتا واجد مفاهيمي صحيح است. چنانچه در بعضي از آثار حتي بيننده فارسي‌زبان نيز يا به سختي از پس خواندن نوشته‌هاي روي پوستر برمي‌آيد يا اصولا در خواندن پوسترها ناموفق مي‌ماند. اين نكته يادآور اين است كه اين نوع پوسترسازي به قاعده مانع از كاركرد اصلي پوستر و تايپوگرافي يعني دادن اطلاعات مي‌شود. طراحان اين‌گونه آثار معمولا اين نوع پوسترها را به عنوان آثار تجربي در نمايشگاه عرضه مي‌كنند و اين دليل دوم منتقدان است، كه اصولا محل نمايش پوستر و اعلان در سطح شهر است، تا بتواند كاركرد اطلاع‌رساني‌اش را انجام دهد. ولي اين نوع طراحي گرافيك به مثابه آثاري هنري عرضه مي‌شوند و اين خود راه مي‌برد به سوي مهم‌ترين اختلاف‌نظر بر سر طراحي گرافيك كه آيا اصولا طراحي گرافيك و مشخصا پوستر و تايپوگرافي، اشكالي هنري هستند يا نه. به بيان اصلي، آيا اصولا طراحي گرافيك هنر است يا صرفا فني كه ابزار هنري استفاده مي‌كند.

پاسخ به اين پرسش بماند براي جايي ديگر، كه مسئله‌اي است فني‌تر براي خود گرافيست‌ها و اختلافات و تعارضات حرفه‌اي.
اما مسئله اصلي اين است كه اين‌گونه طراحي گرافيك سال‌هاست در ايران پا گرفته است؛ جالب است، چشم‌نواز است، عجيب و غريب (Exotic 1) است و طبعا مورد علاقه بيننده غيرايراني. پس بازارش را يافته، هرچند از منظر بيننده ايراني نگاهش جامع نيست و به فرهنگ فردي‌اش، از ديدي بيروني نگاه مي‌كند، ولي با وجود تمام اعتراضات، هست، ديوار گالري‌ها را پر مي‌كند، به خارج از كشور مي‌رود و البته كاركردي در بازار مصرفي طراحي گرافيك ايران ندارد. ولي شايد ديگر بايد بپذيريم كه اين نوع طراحي گرافيك نيز كاركردي هنري دارد. شايد حالا گرافيك هم نوعي هنر باشد.
چهارشنبه 19 تير 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: دنياي اقتصاد]

[مشاهده در: www.donya-e-eqtesad.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 340]