نگاهي به تجارت الكترونيكي و وضعيت آن در ايران تجارتي گمنام به نام معاملات اينترنتي

واضح آرشیو وب فارسی:همشهری: نگاهي به تجارت الكترونيكي و وضعيت آن در ايران تجارتي گمنام به نام معاملات اينترنتي
نسترن صائبيپول رايج اينترنتي اولين بار توسط يك محقق ايراني به نام رضا اميري اختراع شد كه اين پول در حال حاضر در كشورهاي مطرح استفاده مي شود و امكان تقلب در اين پول وجود ندارد و بانك مركزي ايالات متحده امريكا پشتوانه آن را تامين كرده است.گفته مي شود بالاترين سطح درآمد اينترنتي مربوط به اروپا و پايين ترين سطح درآمدي مربوط به كشورهاي آسيايي است كه ايران از جمله اين كشورها محسوب مي شود. در حالي كه ارقام تجارت اينترنتي در اروپا بالغ بر 4/1 ميليارد دلار، امريكا 2/2 ميليارد دلار، كشورهاي شرق آسيا مشتركاً 7/1 ميليارد دلار و كشورهاي غرب آسيا 360 ميليون دلار را نشان مي دهد.يك سايت تحقيقاتي در اين خصوص رقم معاملات اينترنتي ايران را در چند سال گذشته نزديك به 100 هزار دلار اعلام كرده است حال آنكه مبناي ورود به ليست تجارت جهاني داشتن رقم سالانه يك ميليون دلار است.تجارت الكترونيكي تاكنون در سرتاسر جهان 8 ميليون فرصت شغلي به وجود آورده كه بيشترين آنها مربوط به كشورهاي كانادا، امريكا و استراليا مي شود.ايران با داشتن 60 درصد جمعيت جوان و جوياي كار و با 5/2 ميليون نفر بيكار در راه آموزش و ايجاد شغل از طريق اينترنت كمرنگ عمل كرده در حالي كه آمار منتشره از كشورهاي ديگر نشان مي دهد در سال هاي آينده مشاغل جديدي شكل خواهد گرفت كه متكي به فناوري پيشرفته كامپيوتري است و ايران در اين زمينه با ضعف آموزشي مواجه است. استقبال بيش از 70 درصد از مردم كشورهاي توسعه يافته از خريد معاملات اينترنتي چشم انداز جديدي از بازار جهاني در آينده را خبر مي دهد. اين در حالي است كه هنوز ايران در رسيدن به جايگاه مورد قبول خود راهي بس دراز در پيش دارد.عدم آشنايي با فرهنگ اينترنت، آشنا نبودن با نرم افزارهاي تجارت در اينترنت، جذب مشتري، تامين كالاها به صورتي كه اطلاعات مربوط به كالا به روز باشد، حمل و نقل كالا باكيفيت مناسب و مساله پرداخت را مي توان از مشكلات تجارت الكترونيكي در ايران دانست.مطمئناً زيرساخت ها و استانداردهايي از قبيل وجود سيستم بانكي روان و دقيق، وجود قوانين گمركي مالي مناسب، امنيت اطلاعات با قانون كپي رايت، تطابق مقررات مالي ملي و بين المللي، پذيرش اسناد الكترونيكي در محاكم و دعاوي و خطوط پرسرعت اينترنتي در كشورها از جمله الزامات حداقلي تجارت الكترونيكي به شمار مي آيند كه ايران فاصله بسياري تا تحقق اين امور دارد.در سال هاي اخير تحولات عظيمي در روابط اقتصادي بين افراد، شركت ها و دولت ها به وجود آمده است. معاملات تجاري بين افراد، شركت ها و دولت ها به سرعت از حالت سنتي خود يعني مبتني بر اسناد و مدارك كاغذي خارج شده و به سوي انجام معاملات از طريق سيستم هاي الكترونيكي يا تجارت الكترونيكي پيش مي رود.تجارت الكترونيكي به دليل سرعت، كارايي، كاهش هزينه ها و بهره برداري از فرصت ها عرصه جديدي را در رقابت جهاني گشوده است تا آنجا كه گفته مي شود عقب افتادن از اين سير تحول نتيجه يي جز جداماندن از عرصه تجارت جهاني نخواهد داشت.تجارت الكترونيكي و تاريخچه آن در يك نگاهتجارت الكترونيكي به طور كلي به خريد و فروش محصولات يا خدمات از طريق سيستم هاي الكترونيكي نظير اينترنت و شبكه هاي كامپيوتري اطلاق مي شود. تجارت الكترونيكي هم اكنون در جهان به اشكال مختلفي انجام مي گيرد و فرآيندهاي مختلفي را در بر مي گيرد كه مي توان از ميان آنها به انتقال الكترونيكي وجوه، مديريت زنجيره تامين، بازاريابي اينترنتي، پردازش آنلاين تراكنش ها، تبادل الكترونيكي اطلاعات(EDI)، سيستم هاي مديريت كالا و سيستم هاي خودكار جمع آوري اطلاعات اشاره كرد.در تجارت الكترونيكي، حداقل بخشي از چرخه معاملات از طريق وب انجام مي گيرد، اگرچه اين فرآيندها مي توانند گستره وسيعي از فناوري ها نظير اي ميل را در برگيرند.با وجودي كه خريد و فروش موارد مجازي نظير دسترسي به محتوا در وب سايت درصدي از تجارت الكترونيكي را به خود اختصاص مي دهد اما بخش عمده يي از تجارت الكترونيكي نيز شامل تبادل كالا مي شود.بازار الكترونيكي و معاملات اينترنتيفضاي بازار الكترونيكي نمونه يي مجازي از بازارهاي فيزيكي است. بازار الكترونيكي يك بازار كامل با تعداد بسيار زيادي فروشنده و خريدار از سراسر جهان است كه از اطلاعات كافي و به روز درباره بازار و محصولات برخوردار است. وجود واسطه ها در اين فضا نيز ضروري است. چنين بازارهايي كاملاً رقابتي و مفيدند و برخلاف بازارهاي فيزيكي به محدوده خاصي ختم نمي شوند.فضاي بازارهاي الكترونيكي باحذف برخي واسطه ها در برخي كالاها ، هزينه هاي حمل كالا را حذف كرده، اما به واسطه هاي ديگري از قبيل تضمين كننده هاي مدارك و اسناد تجاري، مكان هاي الكترونيكي براي تضمين كيفيت خدمات، واسطه هاي مخصوص چانه زدن و انجام معاملات نياز دارد كه تمام اينها هزينه ها را افزايش مي دهند.براي آگاهي از روش هاي معاملات بازرگاني از طريق اينترنت بايد از چگونگي انجام آنها مطلع شد. انواع معاملات اينترنتي با شيوه هاي متفاوتي انجام مي گيرند، اما همه آنها مشخصات مشتركي دارند كه به شرح زير است؛ايجاد اعتماد؛ در معاملات اينترنتي، به دليل عدم ديدار فروشنده و خريدار، موضوع اعتماد و جلب اطمينان بين دو طرف بسيار مشكل و پيچيده تر از دنياي واقعي است. در معاملات فيزيكي، فروشنده در صورت نياز مي تواند كارت شناسايي مشتري را شخصاً كنترل كند، اما در اينترنت چنين امكاني وجود ندارد و جالب اينكه وضعيت براي خريدار هم به همين منوال است. معلوم نيست صاحب صفحه وب يا يك فروشگاه اينترنتي تا چه حد در دنياي فيزيكي قابل دسترس است. از اين رو در معاملات اينترنتي، ايجاد اعتماد متقابل بين فروشنده و مشتري الزامي است.- مذاكرات براي معامله؛ تعيين مشخصات كالاي مورد معامله و قيمت آنها در موارد خرده فروشي اهميت چنداني ندارد زيرا نمونه كالا و قيمت آن توسط مشتري بررسي شده و به توافق رسيده است. اين امر در دنياي واقعي آسان است اما در تجارت الكترونيكي به روش هاي خاصي براي اطمينان بخشيدن به آنچه مشتري سفارش مي دهد و آنچه فروشنده توزيع مي كند، نياز است.-پرداخت و توافق؛ در فروشگاه واقعي، هر معامله به محض پرداخت وجه توسط خريدار به پايان مي رسد. سپس خريدار مي تواند فروشگاه را همراه با كالاي خريداري شده ترك كند. در معاملات اينترنتي، خريدار بايد به ارسال كالا توسط فروشنده اعتماد كند، مگر اينكه كالاي مورد معامله از نوع ديجيتالي باشد كه همان لحظه از طريق شبكه قابل توزيع است.يكي از روش هاي جلوگيري از مشكلات خريد در اينترنت اين است كه اعتماد نسبت به فروشندگان از طريق خريدهاي زياد و تكرار معاملات جلب شود يا اينكه از كارت اعتباري متعلق به شركت هاي بزرگ و معتبر استفاده شود كه مشكلات خريدهاي شبكه يي را تضمين كند.-روش هاي پرداخت و تبديل ارزها؛ پرداخت پول در دنياي مجازي، محدود به روش هاي خاص است كه فروشنده از قبل آنها را تعيين مي كند. بيشتر مواقع، فروشگاه هاي اينترنتي تمام روش هاي پرداخت در اينترنت را پشتيباني نمي كنند. از سوي ديگر براي خريداران اينترنتي نيز امكان استفاده از همه روش هاي پرداختي وجود ندارد و از اين رو نسبت به دنياي واقعي، محدوديت هاي بيشتري در زمينه پرداخت دارد.براي اين منظور پول الكترونيكي، چك هاي الكترونيكي و كارت هاي اعتباري در نظر گرفته شده است. با پول هاي الكترونيكي در اينترنت مي توان به صورت ناشناس معامله كرد. فناوري امضاي ديجيتال نيز شبيه چك هاي شخصي قابل تاييد هستند. از آنجا كه نيازي به محدود كردن ارزها يا روش هاي پرداخت يك ارز خاص نيست، تبديل ارزهاي بين المللي و انتقال آنها مي تواند به طور مجازي و به صورت آني صورت بگيرد.-كالاها و توزيع آنها؛ در تجارت الكترونيكي كالاها به صورت فيزيكي يا ديجيتالي هستند. توزيع كالاهاي فيزيكي از طريق شبكه غيرممكن است اما توزيع كالاهاي غيرفيزيكي از قبيل نرم افزار، آموزش و كتاب هاي ديجيتالي و بسياري خدمات ديگر از طريق اينترنت امكان پذير است. با اين امكان هم سرعت انتقال افزايش يافته و هم اينكه هزينه توزيع كاهش مي يابد.اما در مورد كالاهاي فيزيكي اين امر كمي پيچيده تر مي شود. فروشنده مايل است اطمينان حاصل كند كه در جريان انتقال كالا، شخص ثالث به صورت غيرقانوني آن را مورد استفاده غيرمجاز قرار دهد. از طرف ديگر نيز خريدار مايل است مطمئن شود كه كالاي خريداري شده همان كالايي است كه انتخاب كرده است.امنيت معاملات اينترنتياز آنجا كه اينترنت يك فضا با سيستم باز است، از همين رو مساله امنيت در آن بسيار مهم جلوه مي كند. مي توان گفت كه مهم ترين عامل افزايش اعتماد مردم به وب سايت ها امنيت اطلاعات است و بديهي است بدون وجود امنيت هيچ خريدار يا فروشنده يي وارد سيستم نمي شود. از آنجا كه اطلاعات در نقاط بسياري در اينترنت آسيب پذير هستند، بايد ابزار امنيتي مناسبي در فرآيند هاي مختلف انتقال اطلاعات وجود داشته باشد.به طور مثال رايانه هاي واسطه يي موسوم به مسيرياب يا روتر وجود دارند و زماني كه داده ها از شبكه داخلي يك سازمان وارد اينترنت مي شوند، آنها را دستكاري مي كنند تا سيستم مطمئن شود داده ها به مقصد نهايي مورد نظر تحويل خواهند شد.يك محيط تجاري شبكه يي بايد فراتر از انتقال ساده اطلاعات پرداخت و دريافت پول باشد. گرچه اطلاعات پرداخت معمولاً تنها بخشي از انتقال است كه بايد به طور ايمن انجام شود، بعضي سيستم ها روش هاي ضمانت اطلاعات از قبيل ارسال دستور العمل ها، عرضه قيمت ها و ديگر اطلاعات را از طريق امضاي ديجيتالي نيز ارائه مي كنند. ايمني فراتر از رمز كردن اطلاعات سفارش كالاست، با اين حال براي محافظت در مقابل جرائمي كه از سوي خطاكاران تجاري در مسيرهاي شبكه ممكن است رخ دهد، مفيد و ضروري است.عموماً راهكارهاي تجاري كه براي انتقال اطلاعات و عمليات مستقيماً استفاده از اينترنت را توصيه مي كنند، آن اطلاعات را با برخي روش هاي رمزگذاري حفاظت مي كنند. عملاً بزرگ ترين تهديد در مقابل نقل و انتقالات از طريق اينترنت، سرقت اطلاعات مربوطه است. داده هايي كه با استفاده از روش هاي قوي و مناسب رمز گذاري مي شوند در مقابل اين سرقت ها مصون مي مانند.مبادلات بايد با استفاده از كارت هاي اعتباري پياده سازي شوند. بيشتر مردم با دستگاه هاي مخصوص كارت خوان در فروشگاه هايي كه كارت اعتباري قبول مي كنند، آشنايي دارند. اين دستگاه انتقال دهنده اطلاعات پرداخت به يك شركت تسويه كننده كارت هاي اعتباري است كه آن شركت پس از پردازش سريع اطلاعات از طريق ارسال كد مخصوص، رسميت آن پرداخت يا كارت اعتباري را اعلام مي كند.
چهارشنبه 19 تير 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: همشهری]

[مشاهده در: www.hamshahrionline.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 188]