13 تيرماه، سالروز درگذشت دكتر محمد معين استاد سخن

واضح آرشیو وب فارسی:آفتاب: 13 تيرماه، سالروز درگذشت دكتر محمد معين استاد سخن
آفتاب: دكتر محمد معين در خانواده‌اي متدين در رشت به دنيا آمد.

بر طبق صفحهٔ اول دست‌خطي كه وي دربارهٔ زندگي خود نوشته، تاريخ تولد وي ۱۷ رجب سال ۱۳۳۲ (قمري) برابر با ۲۱ جوزاي سال ۱۲۹۳ است. در متن دانشنامهٔ دكتري سال تولَد وي ۱۲۹۱ ذكر شده است. ولي در نوشتهٔ قاب‌شده‌اي كه در خانهٔ وي و در اتاق كارش به ديوار آويخته است تاريخ تولد او دوشنبه ۹ ارديبهشت ۱۲۹۷ نوشته شده‌است.

در سن شش سالگي مادرش را از دست داد و پنج روز بعد از فوت مادر، پدرش نيز درگذشت. پس از درگذشت والدينش ، "شيخ محمد تقي معين العلماء" تربيت او را برعهده گرفت. دكتر محمد معين ترقيات علمي‌ و معنوي خود را مديون او مي‌دانست.

دكتر معين تحصيلات دبستاني را در مدرسه اسلامي ‌به پايان برد. در رشت دوره اول متوسطه را در دبيرستان دولتي شاهپور به اتمام رساند و دوره دوم را در رشته ادبي در دبيرستان دارالفنون تهران به پايان رساند. در سال ۱۳۱۰ در دانشسراي عالي در رشته ادبيات و فلسفه علوم تربيتي به تحصيل پرداخت.

با نوشتن پايان‌نامه‌اي به زبان فرانسه در مورد شاعر فرانسوي "لوكنت دوليل" در رشته ادبيات و فلسفه به اخذ مدرك ليسانس نايل شد. در سال ۱۳۱۸ براي دوره دكترا در ادبيات فارسي ثبت نام نمود. بعد پس ار پايان دوره دكترا به عنوان اولين دكتر در رشته ادبيات فارسي شناخته شد.

ايشان در اوان جواني علوم صرف و نحو، و بعضي از علوم را آموخت و پس از اتمام تحصيلاتش در دارالفنون ، به دانشكده ادبيات و دانشسراي عالي راه يافت و در رشته‌هاي ادبيات، فلسفه، و علوم تربيتي فارغ التحصيل شد. آنگاه از طريق مكاتبه با مؤسسات روانشناسي بلژيك، روانشناسي علمي و رشته‌هاي خط شناسي، چهره شناسي و مغز شناسي را آموخت.

دكتر معين از سال 1325شمسي - سال آغاز طبع و نشرلغت نامه دهخدا- از سوي علامه دهخدا در اين مؤسسه مشغول به فعاليت شد.

در ۱۳۲۱ ازدواج كرد كه نتيجه آن ۴ فرزند مي‌باشد.

دكتر محمد معين در ۹ آذر ۱۳۴۵ پس از بازگشت از تركيه كسالت پيدا كرد و گفته مي‌شود كه در اثر اشتباه پزشك به بيهوشي عميق چندساله فرو رفت و روز ۱۳ تيرماه ۱۳۵۰ درگذشت.

تحصيلات
وي در خردادماه ۱۳۲۱ پس از گذراندن امتحانات رشتهٔ دكتري ادبيات فارسي در دانشگاه تهران و دفاع از پايان‌نامهٔ خود با موضوع «مزديسنا و تأثير آن در ادبيات پارسي» موفق به دريافت دانشنامهٔ دكتري گرديد.

آثار
- تأليفات
۱. فرهنگ معين؛ دوره كامل فرهنگ فارسي، شامل لغات فارسي، لغات و تركيبات عربي متداول در فارسي، لغات اروپايي كه به تدريج در فارسي وارد شده و اعلام اشخاص، اعلام جغرافيايي، در هفت هزار و نهصد صفحه و در شش مجلد.

۲. حافظ شيرين سخن، دو جلد.
۳. يك قطعه شعر در پارسي باستان.
۴. يوشت فريان و مرزبان نامه.
۵. علامه محمد قزويني، در سالنامه پارس و نيز مجله فرهنگستان چاپ شد.
۶. شاهان كياني و هخامنشي در آثار الباقيه.
۷. ارداويرافنامه.
۸. روزشماري در ايران باستان و آثار آن در ادبيات پارسي.
۹. پورداوود، ترجمه احوال و آثار.
۱۰. مزديسنا و تأثير آن در ادبيات پارسي، با مقدمه مشروح به زبان فرانسه به قلم‌هانري كربن.
۱۱. شماره هفت و هفت پيكر نظامي.
۱۲. حكمت اشراق و فرهنگ ايران.
۱۳. قاعده‌هاي جمع در زبان فارسي، شماره اول از سلسله انتشارات طرح دستور زبان فارسي.
۱۴. اسم مصدر- حاصل مصدر، شماره دوم از سلسله انتشارات طرح دستور زبان فارسي.
۱۵. امير خسرو دهلوي.
۱۶. برگزيده نثر فارسي، شماره اول (دوره‌هاي سامانيان، آل بويه).
۱۷. آيينه سكندر.
۱۸. اضافه، بخش نخست، شماره سوم از سلسله انتشارات طرح دستور زبان فارسي.
۱۹. هورقليا.
۲۰. لغات فارسي از ابن سينا.
۲۱. برگزيده شعر فارسي، شماره اول (دوره‌هاي طاهريان، صفاريان، سامانيان و آل بويه).
۲۲. نصيرالدين طوسي، زبان ادبيات پارسي.
۲۳. ستاره ناهيد يا داستان خرداد و امرداد (نثر و نظم).
۲۴. فرهنگ دستور زبان فارسي، شامل مباحث دستوري.

- ويرايش كتب
۱. دانشنامه علائي تأليف ابن‌سينا، بخش دوم، علم برين.
۲. چهار مقاله تأليف نظامي‌عروضي سمرقندي، با شرح لغات و توضيح عبارات مشكل و نسخه بدلها.
۳. مجموعه اشعار دهخدا. با مقدمه مشروح در ترجمه احوال و آثار وي.
۴. جامع الحكمتين تأليف ناصر خسرو، به همراهي‌هانري كربن (فارسي- فرانسوي).
۵. شرح قصيده ابوالهيثم، به همكاري‌هانري كربن (فارسي- فرانسوي).
۶. برهان قاطع تأليف محمد حسين بن خلف تبريزي، دوره در چهار مجلد.
۷. جوامع الحكايات تأليف سديد الدين محمد عوفي.
۸. عبهر العاشقين تأليف روزبهان بقلي شيرازي، به همكاري‌هانري كربن (فارسي- فرانسوي).

- ترجمه
۱. روانشناسي تربيتي، ترجمه از «علم النفس و آثاره في التربيه و التعليم» (عربي)، تأليف علي الجارم و مصطفي امين.
۲. كتيبه‌هاي پهلوي، ترجمه از انگليسي، به قلم و. ب. هينگ.
۳. خسرو كواتان و ريدك وي، ترجمه از پهلوي.
۴. ايران، تأليف دكتر ر. گيرشمن (فرانسوي- انگليسي)
سه شنبه 18 تير 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: آفتاب]

[مشاهده در: www.aftabnews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 186]