استخرها ؛ منشاء سلامت يا تهديد ؟

واضح آرشیو وب فارسی:واحد مرکزي خبر: گزارش // استخرها ؛ منشاء سلامت يا تهديد ؟
تهران / واحد مركزي خبر / مكتوب 87/04/17
چالاكي و تنومندي در فرهنگ عمومي جامعه ايران از ديرباز ارزش ،‌ و سستي و كاهلي ضدارزش محسوب مي شده همچنان كه كلام ارزنده حكيم ابوالقاسم فردوسي هنوز بر سر در زورخانه ها نقش بسته و زبانزد پهلوانان اين ديار است كه: ز نيرو بود مرد را راستي، زسستي كژي زايد و كاستي.
يكي از رشته هاي ورزشي كه موجب سلامت و نيرومندي جسم و روان انسان مي شود و دين مبين اسلام نيز مسلمانان را به فراگيري آن سفارش كرده" شنا "ست كه به اين علت و جذابيت آن به ويژه در فصل تابستان مورد توجه مردم به ويژه جوانان و بخش ثابت برنامه هاي اوقات فراغت اين فصل است.
در حال ورود به محوطه استخر شهيد اندرزگو در خيابان ايران ( منطقه 12 ) بودم كه صداي شيرجه پي در پي در آب و هياهوي بچه ها،خاطرات زيباي دوران كودكي را برايم زنده كرد.
با آنكه آفتاب داغ ظهر تابستان به تن نحيفش تابيده است به خود مي لرزد ؛ محمد دو دستش را زيربغل گرفته است و درحالي كه دندان هايش به هم مي خورد مي گويد: خيلي خوبه ، هفته اي سه روز ما را به اينجا مي آورند اما اي كاش فرصت بيشتري به ما بدهند،هيچ تفريحي براي ما جذاب تر از شنا نيست.
عليرضا هم مي گويد : اي كاش در اين منطقه هم استخر سرپوشيده وجود داشت تا درطول سال بتوانيم به آموزش و تمرين شنا ادامه دهيم .
كمي آن سوتر با مسئول انجمن شناي آموزش و پرورش منطقه 12 تهران كه به عنوان مربي در كنار استخر حضور دارد مواجه مي شوم.
مرتضي مليجي مي گويد : اين استخر روزهاي زوج به دانش آموزان دختر اين منطقه و روزهاي فرد به پسرها اختصاص يافته است اما به علت گنجايش محدود آن فقط به شمار كمي آموزش شنا داده مي شود.
وي با ابراز تاسف از اين كه فعاليت آموزشي استخرهاي آموزش و پرورش فقط منحصر به
فصل تابستان است اضافه مي كند : بسياري از دانش آموزان دوست دارند به فراگيري شنا ادامه
دهند اما در طول سال تحصيلي كمتر جايي براي آموزش آنها وجود دارد.
مسئول انجمن شناي آموزش و پرورش منطقه 12 همچنين گنجايش استخرها را در مقايسه با شمار متقاضيان محدود مي داند و مي گويد : براي فراگيري رشته هاي مختلف شنا در اين استخر حدود 100 متقاضي وجود دارد اما اين مكان فقط ظرفيت آموزش 60 نفر را دارد همچنان كه براي شناي تفريحي ، گنجايش 100 نفر را دارد در حالي كه 150 قطعه بليت فروخته مي شود.
وي ساخت استخري سرپوشيده در منطقه12 را ضروري مي داند و مي گويد: دولت بايد براي ايجاداستخرهاي سرپوشيده درهمه مناطق آموزش و پرورش سرمايه گذاري و زمينه استفاده از امكانات و فضاهاي ورزشي ديگر نهادها را فراهم كند اگرچه در حد حرف و روي كاغذ چنين ادعا مي شود اما اين هماهنگي ها عملي نشده است.
كارشناس تربيت بدني سازمان آموزش و پرورش شهر تهران نيز ، شنا را مفرح و پرجاذبه ترين رشته ورزشي براي افراد به ويژه جوانان و نوجوانان مي داند و مي گويد : به تدريج اهميت
شنا و لزوم فراگيري آن از سنين نوجواني بيشتر مي شود اما دركشور ما با وجود تاكيدات ديني بر يادگيري اين رشته ورزشي به طور ساختاري و مطابق با استانداردها به اين موضوع توجه نشده است .
سيد كمال ذوالفقاري اضافه مي كند : استخرهايي كه ساخت آن را سازمان نوسازي ، توسعه و تجهيز مدارس بر عهده گرفته است مطلوب و استاندارد نيست زيرا سازندگان اين بناهاي ورزشي مهندساني هستند كه با نيازهاي استخر آشنايي كامل ندارند.
وي استخرهاي روباز با آب گرم را مطلوب تر از استخرهاي سرپوشيده مي داند و مي گويد :
به علت نتابيدن نور آفتاب بر استخرهاي سرپوشيده و نياز به گندزدايي و استفاده از مواد شيميايي در آينده اين استخرها برچيده خواهد شد مگر آن كه مانند برخي كشورها از سقف متحرك براي آن استفاده شود.
اين كارشناس تربيت بدني آموزش و پرورش تهران دريافت شهريه از دانش آموزان را موجب
محروميت افراد كم بضاعت مي داند و اضافه مي كند : اكنون در برخي استخرهاي آموزش و پرورش شهريه آموزش شنا از25 تا 50 هزارتومان است.
ذوالفقاري با انتقاد از واگذاري برخي استخرهاي آموزش و پرورش تهران به بخش خصوصي بر لزوم ارائه امكانات رايگان به دانش آموزان تاكيد مي كند و مي افزايد:اكنون حدود10 استخر سرپوشيده و حدود 5 استخر روباز در مناطق مختلف آموزش و پرورش وجود دارد كه برخي استخرها به بخش خصوصي واگذار شده كه ضروري است مسئولان ، قرارداد اجاره اين استخرها را به سرعت لغو كنند.
وي مي گويد : اكنون در برخي مناطق آموزش و پرورش تهران با حدود يك ميليون نفر سكنه
فقط يك استخر وجود دارد و در برخي مناطق مانند 9 ، 10 ، 14 ، 15 ، 16 و 17 يك استخر هم وجود ندارد .
كارشناس مسئول آموزش و پرورش اضافه مي كند : طرح ساخت استخر شهيد نجفي در منطقه 11 آموزش و پرورش نيز از حدود 15 سال پيش نيمه كاره مانده است كه با توجه به كمبودها
اميدواريم با اختصاص بودجه لازم ، از آن بهره برداري شود.
مدير كل سازمان نوسازي ، توسعه و تجهيز مدارس شهر تهران نيز با اذعان به تخصصي بودن ساخت استخر مي گويد : اگر چه اين سازمان در وهله نخست متولي ساخت و ساز فضاهاي آموزشي است اما ساخت استخر نيز از نظر حرفه اي كاري نيست كه هر مهندس حرفه اي ازعهده ساخت آن برنيايد.
محمد حسين ترابي زاده در عين حال اضافه مي كند : ادعا نمي كنيم كه همه استخرهايي كه سازمان نوسازي توسعه و تجهيز مدارس ساخته ، صد در صد استاندارد و با چارچوبهاي مورد نظر سازمان تربيت بدني منطبق است اما مشخصات فني و مورد تاييد اين سازمان را دريافت كرده ايم و در اجراي طرح ها مطابق آن عمل مي كنيم.
وي مي گويد : اگر بنا به گفته كارشناسان تربيت بدني ، استخر ناقصي وجود دارد كه منطبق با
معيارهاي فني ساخته نشده است اطلاعات لازم را ارائه كنند تا اشكالات آن را برطرف كنيم .
---------------------------------
* اما بر اساس استانداردهاي بين المللي ، استخر مطلوب چه ويژگي هايي دارد و استخرهاي
پايتخت چقدر از اين استانداردها برخوردار است ؟
مسئول كميته فني شناي كشور با بيان اين كه بيشتر استخرهاي تهران تفريحي است مي گويد :
بر اساس استانداردهاي بين المللي ، طول استخرهاي بلند 50 متر ، طول برخي استخرها براي
مسافتهاي كوتاه 25 متر و عرض آن 21 يا 26 متر ساخته مي شود اما بيشتر استخرهاي ما براي مصارف قهرماني ساخته نشده است.
بهرام پازوكي اضافه مي كند: اكنون به استثناي استخر آزادي تهران ، دو استخر حافظيه و انقلاب در شيراز و دو استخر در اصفهان استخر استاندارد ديگري كه وابسته به سازمان تربيت بدني باشد وجود ندارد و در برخي شهرها مانند يزد چنين استخرهايي وجود دارد كه در مالكيت ديگر سازمانهاست.
وي سرانه بهره مندي از فضاي استخر را در كشور بسيار ناچيز مي داند و با تاكيد بر لزوم سرمايه گذاري بيشتر براي ايجاد اين فضاهاي ورزشي مي افزايد:اكنون سرانه شنا در استخرهاي كشور
براي هر نفر سه هزارم درصد ( سه هزارم متر مربع ) و البته اين رقم براي شهروندان تهراني بيشتر است.
مسئول كميته فني شناي كشور با تاكيد بر آموزش شنا در استخرهاي تفريحي اضافه مي كند :
بر اساس طرحي كه فدراسيون شنا به سازمان تربيت بدني ارائه كرده است ، همه استخرهاي
كشور متناسب با امكانات خود به تشكيل و تربيت حداقل يك تيم شنا و حضور در مسابقات استخرها ملزم مي شوند.
پازوكي اجراي اين طرح را در تقويت نظارت بر استخرهاي خصوصي و ارتقاء ورزش قهرماني
شنا بسيار موثر مي داند و مي گويد : به دستور رئيس سازمان تربيت بدني اين طرح در حال بررسي است و تا پيش از پايان امسال ، نخستين دوره مسابقات استخرهاي كشور به طور جامع
برگزار خواهد شد.
اما مدير عامل شركت توسعه و نگهداري اماكن ورزشي كشور از وجود شاخصي به عنوان سرانه بهره مندي شهروندان از فضاي استخر در كشور اظهار ناآگاهي مي كند و مي گويد:ما تاكنون با چنين عنواني برخورد نداشته ايم و افرادي كه دراين باره رقم مي دهند بايد بگويند اين عدد
را از چه مرجعي به دست اورده اند.
حسين هادياني همچنين درباره آمار استخرهاي درحال ساخت در تهران ابراز مي دارد: سازمان تربيت بدني از سال 85 ساخت 23 استخر تمريني را در تهران آغاز كرد كه تاكنون 60 درصد پيشرفت فيزيكي داشته است.
وي مي گويد : هزينه ساخت هر يك از اين استخرها 700 تا 850 ميليون تومان است كه از اين مجموع حداقل 12 طرح امسال به بهره برداري مي رسد.
مدير عامل شركت توسعه و نگهداري اماكن ورزشي كشور همچنين از ساخت 2 استخر بزرگ
در مجموعه شهيد شيرودي خبر مي دهد و اضافه مي كند : يكي از اين طرح ها ، ساخت استخر سرپوشيده با مصارف سه گانه است كه سالهاي پيش آغاز شده بود و تكميل آن از سال 86 از سرگرفته شد و حداكثر تا سال آينده به بهره برداري مي رسد.
هادياني مي گويد : ساخت استخر روباز قهرماني به طول 50 متر ، براي همه مسابقات آبي از ديگر طرح هاست كه زمستانها نيز قابل استفاده است و حداكثر شهريور سال آينده به بهره برداري مي رسد.
---------------------------
*آمارها نشان مي دهد، ميزان مراجعه مردم به استخرها در تابستان به نسبت ديگر فصول سال تا حد قابل توجهي افزايش مي يابد كه اين حاكي از تمايل عمومي به اين رشته ورزشي است . شرايط قانوني استفاده ازاين فضاهاي ورزشي،ميزان شهريه ورودي و آموزشي استخرها و نحوه برخورد نهادهاي مسئول با متخلفان و...برخي پرسشهاي مطرح در افكار عمومي است كه رئيس هيات شناي اداره كل تربيت بدني استان تهران به آن پاسخ مي دهد .
سيد محمود ميرحيدري با بيان اين كه 835 استخر خصوصي و دولتي داراي مجوز در پايتخت وجود دارد ، دريافت مجوز براي فعاليت استخرها را لازم مي داند و مي گويد : استخرهاي ديگري در برخي مجتمعهاي مسكوني وجود داردكه مجوز ندارد اما اگرسانحه اي در اين اماكن رخ دهد ، مرجع قضايي در نخستين اقدام مجوز استخر را از مالكان آن مطالبه مي كند.
وي با تاكيدبر رعايت مسائل ايمني و استفاده از نجات غريق در استخرهاي شنا اضافه مي كند :
با آنكه نيروي آموزش ديده به حد كافي وجود دارد ، برخي استخرها از افراد غيرمتخصص استفاده مي كنند و بسياري استخرها نيز از اين كارشناسان استفاده نمي كنند كه بسيار خطرناك است.
رئيس هيات شناي تربيت بدني استان تهران درباره شهريه آموزش شنا در استخرهاي تهران
مي گويد : حداكثر تعرفه قانوني براي هر دوره آموزشي 12 تا 15 جلسه اي به تناسب امكانات استخرها از75 تا 115 هزارتومان متغير است اما اين تعرفه ها درشمال تهران رعايت نمي شود به نحوي كه در برخي مكانها تا 10 برابر تعرفه ها دريافت مي شود اما مردم بايد اين تخلفات را به ما اعلام كنند تا از اين تخلفات جلوگيري شود.
ميرحيدري بهاي بليت ورودي به استخرهاي جنوب شهر را 600 تا 1200 تومان و شمال تهران را حداكثر 3 هزار تومان مي داند و مي گويد : 90 درصد استخرداران در شمال تهران اين تعرفه ها را رعايت نمي كنند.
وي درباره نحوه برخورد باتخلفات ابراز مي دارد: براي پيشگيري از بروز تخلف ، نخستين بار به افراد تذكر داده مي شود و اگر توجه نشود موضوع به مرجع قضايي ارجاع مي شود و اگر تكرار شود به ناچار استخر پلمپ خواهد شد همچنان كه سال پيش 13 استخر پلمپ شد.
رئيس هيات شناي تربيت بدني تهران با تاكيد بر لزوم ارائه آموزش شنا در استخرها مي گويد: سازمان تربيت بدني همه استخرها را به ايجاد دوره هاي آموزشي به كمك مربيان ملزم كرده است به نحوي كه حداقل صبح ها به داوطلبان فراگيري اين رشته ورزشي آموزش دهند اگر چه اين موضوع نيز به طور كامل رعايت نمي شود.
--------------------------
* با توجه به آثار شنا بر سلامت جسم و روان مردم به ويژه نشاط آوري اين رشته ورزشي ، روند رو به افزايش مراجعه مردم به استخرها ، ارتقاء سلامت اجتماعي و تضمين سلامت آنان را نويد
مي دهد اما اين امر منوط به رعايت كامل اصول بهداشتي در اين اماكن عمومي است و الا ، كم توجهي به اين امر با فلسفه وجودي اين مراكز ورزشي مغايرت دارد .
بر اين اساس ، متخصصان علوم پزشكي با تاكيد بر رعايت اصول بهداشت فردي در استخرها ، درباره آثار و عوارض ناشي از شنا در استخرهاي نامناسب از نظر بهداشتي هشدار مي دهند كه اين موضوع ، مسئوليت نهادهاي ناظر بر اين مكانها را مضاعف و توجه به اصول بهداشت فردي را ضروري تر مي كند.
دكتر ابراهيم رزم پا متخصص گوش، حلق و بيني با تاكيد بر نظارت مراجع مسئول بر استخرها به ويژه استفاده استاندارد از كلر و تعويض به موقع آب مي گويد:كلر و مواد ضد عفوني كننده باعث تحريك پوست گوش مي شود و با تغيير pH محيط گوش و سوق دادن آن به طرف قليايي ، مقداري از مقاومت گوش درمقابل باكتريها را نيز مي كاهد كه به اصطلاح تورم گوش خارجي يا اوتيت گوش خارجي گفته مي‌شود.
وي اضافه مي كند : خارش ، عفونت ، درد شديد ، ترشح و گرفتگي گوش ، مهمترين علائم اين بيماري است .
اين متخصص گوش و حلق و بيني با بيان اينكه رطوبت ، موجب برهم خوردن فلور طبيعي يا ميكروب‌هاي بي خطر كانال گوش مي‌شود ، يادآور مي شود : متصديان استخرها بايد از روشي براي ضد عفوني آب استفاده كنند كه حداقل عوارض را داشته باشد.
دكتر رزم پا درباره استفاده از مايع سفيد كننده (وايتكس) در استخرها هشدار مي دهد و مي گويد : برخي افراد براي صرفه جويي درهزينه‌ مواد ضد عفوني كننده از اين محلول استفاده مي كنند كه عوارض بسيار دارد.
وي با تاكيد بر استفاده مجاز از كلر ، تصريح مي كند: ازن از مواد مناسب ضد عفوني كننده با عوارض كمتر است اما به علت گراني ، كمتر از آن استفاده مي‌شود.
اين پزشك متخصص با تاكيد بر رعايت بهداشت فردي پيش از ورود به استخر مي گويد: رفتن زير دوش آب پيش از ورود به استخر و عبور ازحوضچه ضد عفوني كننده براي قارچ زدايي از انگشتان پا از اصول لازم الاجرا براي افراد است.
وي درباره عوارض ناشي از شناي بسيار بر گوش مي گويد:تحريك مداوم پوست در كانال خارجي گوش و ايجاد ضخامت دراين بخش موجب رشد استخواني غير معمول و گاهي انسداد كانال گوش مي‌شود .
دكتر رزم پا خاطرنشان مي كند : افرادي كه پرده گوش آنان به علت عفونت قديمي پارگي دارد
مطلقا نبايد به استخر بروند.
اين پزشك متخصص با هشدار درباره ابتلاي افراد به سينوزيت به علت شنا در استخرهاي آلوده تصريح مي كند:ضدعفوني كننده هاي شيميايي ، موجب تحريك مخاط بيني مي شود وگاهي ورود آب‌ آلوده از راه مجراي طبيعي به سينوسها ، موجب سينوزيت مي شود.
-------------------------
* اما كدام نهاد،نظارت بر رعايت اصول بهداشتي در استخرها را برعهده دارد و نقش و عملكرد آن در پيشگيري از تخلفات احتمالي چگونه است ؟
كارشناس بهداشت محيط دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي ، استخرها را جزء اماكن عمومي و مشمول نظارت وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشكي مي داند و مي گويد : بخش عمده اين نظارت‌ به عهده كارشناسان بهداشت محيط است كه براساس آيين نامه ‌اي مدون،موظف به نظارت بر استخرهاي خصوصي ، عمومي ، سازماني و وابسته به تربيت بدني هستند.
عليرضا اعرابي با اشاره به ارائه آموزش به متصديان استخرها درباره ويژگيهاي محيطي وكيفيت آب مي افزايد:نحوه و ميزان كلرزني و زمان تعويض آب نيز از آموزش‌هاي اين دوره‌هاست.
وي مي گويد:چنانچه نتايج نمونه برداري يا ميزان كلر باقيمانده از حد استاندارد معين متفاوت باشد ، استخرها پلمپ مي‌شود.
كارشناس مركز سلامت محيط و كار وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشكي نيز نظارت بر بهداشت اماكن عمومي را از وظايف اين مركزمي داند و مي گويد:نظارت براستخرهاي شمال و شرق تهران به عهده دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي ، غرب و شمال غرب به عهده دانشگاه علوم پزشكي ايران و جنوب و جنوب غرب به عهده دانشگاه علوم پزشكي تهران است .
غلامرضا شقاقي با بيان اينكه نظارت بر بهداشت استخرها به علت حساسيت آن در سلامت عمومي در تابستان دو برابر ديگر فصول سال افزايش مي يابد اضافه مي كند : با توجه به كمبود
نيروي انساني ، دو يا سه هفته يك بار بر هر يك از استخرها نظارت مي شود اما براي نظارت بيشتر بر اين مكانها بايد شمار بازرسان به دو برابر كنوني افزايش يابد.
وي مي گويد : اطمينان از سالم بودن آب استخرها و عاري بودن از آلاينده هاي ميكروبي مهمترين بخش نظارت است و در ارزيابي ها، ميزان مواد ضد عفوني كننده و شيميايي و ph آب استخرها اندازه گيري مي شود.
اين كارشناس مركزسلامت محيط وكار وزارت بهداشت بر برخورد بدون چشم پوشي با تخلفات بهداشتي در استخرها تاكيد و اضافه مي كند : اگر آلودگي ميكروبي آب استخرها بيش از حد مجاز باشد ، همزمان با بازرسي ، چنين مكان هايي پلمپ خواهد شد.
شقاقي نظارت مردم بر رعايت اصول بهداشتي و انعكاس نارساييها را به اين مركز حائز اهميت مي داند ومي افزايد:چنانچه مردم درتماس بامركزفوريتهاي بهداشتي ازطريق شماره 09678 تخلفات را به ما اطلاع دهند خارج از برنامه به آن رسيدگي و با متخلفان برخورد مي شود.
به هر حال استخرها به عنوان يكي از مراكز ورزش قهرماني و مكاني جذاب و مفرح از ظرفيت بسيار خوبي براي ارتقاء آمادگي جسماني و رواني برخوردارند و پايگاه سلامت اجتماعي محسوب مي شوند اما كاركرد آن چون شمشيري دو لبه است كه اگر اصول بهداشتي به طور كامل در آن رعايت نشود به علت امكان انتقال برخي بيماريها به منشاء آلودگي ها در جامعه تبديل مي شود كه اين موضوع ،رسالت نهادهاي مسئول را درتقويت ابزارهاي نظارتي مضاعف مي كند زيرا بر خلاف
ديدگاه برخي كارشناسان بهداشت محيط، تشخيص آلاينده هاي موجود در آب بدون استفاده از دستگاه هاي سنجش ، براي مردم ممكن نيست .
گزارشگر : حميد تركاشوند
كد : 0001/10107
دوشنبه 17 تير 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: واحد مرکزي خبر]

[مشاهده در: www.iribnews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 415]